Instytucja prezydenta w polskim i litewskim prawie konstytucyjnym - ebook

Prezentowana publikacja, poswięcona instytucji prezydenta w Polsce i na Litwie, jest owocem współpracy nawiązanej przez pracowników Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego z pracownikami Katedry Prawa Publicznego Uniwersytetu Wileńskiego. W ramach tego współdziałania ukazały się już dwie monografie: Aktualne problemy polskiego i litewskiego prawa konstytucyjnego, Łódź 2015 oraz Lietuvos ir Lenkijos konstitucines teises aktualijos: Parlamentas (Aktualia litewskiego i polskiego prawa konstytucyjnego: parlament), Vilnius 2016.

Prof. zw. dr hab. Dariusz Górecki

Zbiór stanowi nie tylko dowód aktywności badawczej autorów, lecz także jest ważną i wartościową pozycją adresowaną do interesujących się problematyką instytucji prezydenta prawników teoretyków i praktyków, politologów oraz studentów. Należy podkreślić, że we współczesnej polskiej literaturze naukowej prace poświęcone pogłębionej refleksji prawno-porównawczej nad pozycją ustrojową i kompetencjami głowy państwa nie są liczne. Książka pod redakcją prof. Dariusza Góreckiego stanowi w tym zakresie istotne uzupełnienie.

Prof. zw. dr hab. dr h.c. multi Bogusław Banaszak

Wstęp 9

Anna Chmielarz-Grochal, Inicjowanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej prewencyjnej kontroli konstytucyjności prawa    11

1. Wprowadzenie 11

2. Legitymacja Prezydenta Rzeczypospolitej do inicjowania kontroli prewencyjnej 12

3. Zakres przedmiotowy wniosku i wzorzec kontroli prewencyjnej 16

4. Proceduralne aspekty inicjowania kontroli prewencyjnej 18

5. Skutki kontroli prewencyjnej w kontekście kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej związanych z dalszym losem kontrolowanego aktu 24

6. Inicjowanie prewencyjnej kontroli prawa w praktyce 29

7. Podsumowanie 32

Aldona Domańska, Odpowiedzialność Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Konstytucji z 1997 r.    37

1. Odpowiedzialność konstytucyjna głowy państwa w polskich ustawach zasadniczych 37

2. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności konstytucyjnej Prezydenta RP 40

3. Procedura pociągnięcia do odpowiedzialności głowy państwa 42

4. Cezura czasowa egzekwowania odpowiedzialności konstytucyjnej głowy państwa oraz prawo łaski 45

Dariusz Górecki, Uprawnienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w czasie wojny               51

Agnė Juškevičiūtė-Vilienė, Konstytucyjne uprawnienia głowy państwa w zakresie formowania władzy sądowniczej        67

1. Wprowadzenie 67

2. Uprawnienia prezydenta Republiki Litewskiej w zakresie formowania władzy sądowniczej 69

3. Uprawnienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie formowania władzy sądowniczej 76

4. Podsumowanie 81

Ryszard Paweł Krawczyk, Kontrasygnata aktów urzędowych Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej      85

1. Pojęcie kontrasygnaty 85

2. Znaczenie kontrasygnaty w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. 90

3. Zakres kontrasygnaty 92

4. Akty wyłączone spod kontrasygnaty 93

5. Ważność aktu urzędowego a kolejność składania podpisu przez Prezydenta RP i Prezesa Rady Ministrów 97

Anna Michalak, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jako strażnik dziedzictwa narodowego. Uwagi na tle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2016 r. (sygn. akt Kp 2/15)  101

Jurgita Paužaitė-Kulvinskienė, Kariera sędziego w doktrynie konstytucyjnej: poszukiwanie równowagi między władzą sądowniczą i uprawnieniami Prezydenta Państwa           117

1. Wprowadzenie 117

2. Kariera sędziego a zasada jego niezawisłości 118

3. Podmioty decydujące w sprawach kariery sędziego 119

4. Wymogi proceduralne i uprawnienia prezydenta w kwestiach kariery sędziowskiej 122

5. Skutki prawne nieprzestrzegania wymogów proceduralnych w kwestiach kariery sędziego 125

6. Prawo odwołania się do sądu w sprawie niezgodnego z prawem zwolnienia 127

7. Podsumowanie 129

Konrad Składowski, Konstytucyjna regulacja trybu wyboru na urząd Prezydenta w Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. – kilka uwag krytycznych             133

Krzysztof Skotnicki, Ustawowe kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 143

Jarosław Sułkowski, Prezydent wobec kryzysu konstytucyjnego w Polsce (o straconej szansie na zakończenie sporu)        161

1. Prace nad ustawą czerwcową 163

2. Przebieg kryzysu 166

3. Rola prezydenta jako strażnika konstytucji 171

Haroldas Šinkūnas, Kompetencje Prezydenta Republiki Litewskiej w procesie legislacyjnym                179

1. Wprowadzenie 179

2. Status konstytucyjny Prezydenta Republiki 180

3. Kompetencje Prezydenta Republiki w procesie legislacyjnym 182

4. Zwrócenie uchwalonych przez Sejm ustaw do ponownego rozpatrzenia 186

5. Zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego jako środek wpływania na proces legislacyjny 189

6. Podsumowanie 191

Vaidotas A. Vaičaitis, Status konstytucyjny prezydentów Litwy i Polski   195

1. Wprowadzenie 195

2. Dwojaki status konstytucyjny prezydenta 195

3. Prezydent jako przedstawiciel władzy wykonawczej 198

4. Prezydent jako głowa państwa 201

5. Podsumowanie 206

Indrė Žvaigždinienė, Uprawnienia Prezydenta Republiki Litewskiej w zakresie ochrony środowiska    209

1. Wprowadzenie 209

2. Status konstytucyjny Prezydenta Republiki 210

3. Realizacja uprawnień Prezydenta Republiki w zakresie ochrony środowiska 212

4. Podsumowanie 218