Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Jadzia - ebook

Wydawnictwo:
Data wydania:
15 lipca 2015
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
, MOBI
Format MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
(2w1)
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
16,99

Jadzia - ebook

Książka jest  opowieścią o jednej rodzinie żyjącej  na pograniczu zaborów austriackiego i pruskiego. Przełom XIX i XX wieku to walka o zachowanie polskości.

O losach ludzi decyduje  miejsce  i czas urodzenia.  Sto lat temu w sierpniu 1914 roku młody Jan Łaszczok z oddziałem dziedzickim wyruszał do Legionów Polskich. Po latach musiał wyruszyć na następną wojnę.

Autorka jest wnuczką Jana Łaszczoka córką Jadzi. Jej córka nosi imię Ewa, imię swojej prababki, żona Jana.

Kategoria: Biografie
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-940812-8-7
Rozmiar pliku: 434 KB

FRAGMENT KSIĄŻKI

Jadzia

^(Miejsce\ urodzenia\ i etap\ historii\ w którym\ Jadzia\ przyszła\ na\ świat,\ miały\ wielki\ wpływ\ na\ jej\ życie\ i na\ sposób\ postrzegania\ przez\ nią\ rzeczywistości.\ Urodziła\ się\ 12\ września\ 1924\ roku\ w Kochłowicach\ na\ Górnym\ Śląsku.\ Była\ jednym\ z trojga\ dzieci\ Ewy\ i Jana\ Łaszczoków.\ Tadek\ był\ starszy\ od\ niej\ o trzy\ lata,) ^(o\ osiem\ lat\ od\ niej\ młodsza\ była\ Kazia.\ Ich\ dzieciństwo\ przypadło\ na\ okres\ międzywojenny.\ Rodzice\ krzewili\ polskość\ na\ popowstaniowym\ Górnym\ Śląsku.\ Swoje\ dzieci\ wychowywali\ w duchu\ patriotycznym.\ W \ tamtych\ czasach\ mieli\ niełatwe\ zadanie.)

^(Ewa\ i Jan\ pochodzili\ z pogranicza\ austriacko\ -\ pruskiego.\ Znali\ problemy\ polskiej\ ludności\ w obu\ graniczących\ tam\ ze\ sobą\ zaborach,\ austriackim,\ w rejonie\ Bielska\ i pruskim\ na\ Górnym\ Śląsku.)

^(W zaborze\ austriackim\ panowała\ większa\ swoboda,\ dająca\ możliwości\ działalności\ narodowej.\ Już\ w trakcie\ nauki\ w seminarium\ nauczycielskim,\ Jan\ organizował\ pierwsze\ drużyny\ harcerskie.\ Brał\ czynny\ udział\ w działaniach\ i wydarzeniach,\ które\ doprowadziły\ do\ odzyskania\ przez\ Polskę\ niepodległości.\ Był\ aktywnym\ członkiem\ Sokolich\ Drużyn\ Polowych.\ Podczas\ Pierwszej\ Wojny\ Światowej\ był\ legionistą.\ Brał\ też\ udział\ w Pierwszym\ Powstaniu\ Śląskim.)

^(Jadzia\ znała\ te\ wydarzenia\ jedynie\ z opowiadań\ rodziców.\ W jej\ dzieciństwie,\ ojciec\ był\ już\ kierownikiem\ szkoły\ w Kochłowicach.\ Mama\ również\ była\ nauczycielką.\ Pracowała\ w innej\ niż\ ojciec\ szkole,\ dla\ zasady.\ Pracowała,\ wychowywała\ troje\ dzieci\ i prowadziła\ dom.\ Dobrze\ im\ się\ powodziło.\ Zajmowali\ pięciopokojowe\ mieszkanie\ w śląskiej\ kamienicy.\ Zatrudniali\ dwie\ służące\ i opiekunkę\ do\ dzieci.\ Dom\ był\ zasobny,\ otwarty\ dla\ gości.\ Ewa\ i Jan\ cieszyli\ się\ poważaniem\ lokalnej\ społeczności.\ W ich\ domu\ bywali\ nauczyciele,\ duchowni\ i wojskowi.)

^(Dzieci\ w tym\ domu\ żyły\ otoczone\ troskliwą\ opieką\ i miłością\ rodziców.\ Dawano\ im\ dużą\ swobodę.\ Jadzia\ i \ Tadek,\ pełni\ energii,\ którą\ odziedziczyli\ po\ rodzicach,\ poznawali\ świat.\ Swoją\ inwencję\ twórczą\ wykazywali\ w różnych\ działaniach.\ Kiedy\ byli\ mali,\ zaskoczyli\ przedsiębiorczością\ swojego\ ojca.\ Wydawało\ im\ się,\ że\ deski\ drewnianej\ podłogi\ w kuchni\ są\ źle\ przybite.\ Zużyli\ mnóstwo\ gwoździ\ poprawiając\ cudze\ błędy.\ Nie\ uzgadniali\ tej\ pracy\ z rodzicami,\ oczekiwali,\ że\ rodzice\ docenią\ ich\ trud.\ Gdy\ więc\ Jan\ wszedł\ pewnego\ dnia\ do\ kuchni,\ zobaczył\ na\ podłodze\ las\ metalowych\ łebków\ sterczących\ gwoździ,\ swoje\ zapracowane\ dzieci\ i pomagające\ im\ w pracy\ dwa\ domowe\ jamniki.\ Może\ ktoś\ inny\ ukarałby\ dzieci\ za\ zniszczenia,\ ale\ Jan\ był\ zachwycony.) ^(Miał\ pogodne\ usposobienie\ i \ wielkie\ poczucie\ humoru.\ Podobało\ mu\ się,\ że\ jego\ dzieci\ są\ na\ swój\ sposób\ twórcze.\ Potrafił\ z nimi\ rozmawiać\ i tłumaczyć\ co\ robią\ źle.\ Oczywiście\ ten\ spokój\ poparty\ był\ jego\ dobrą\ sytuacją\ finansową.\ Nie\ postrzegał\ poczynionych\ zniszczeń\ w kategoriach\ straty.)

^(Innym\ razem\ Jadzia\ huśtała\ się\ na\ oszklonych\ drzwiczkach\ stojącej\ w salonie\ szafy\ z porcelaną.\ Jej\ wyobraźnia\ nie\ podpowiadała\ jeszcze,\ czym\ taka\ zabawa\ grozi.\ W pewnym\ momencie\ szafa\ przechyliła\ się\ pod\ jej\ ciężarem,\ wysypując\ całą\ zawartość\ na\ przerażoną\ dziewczynkę.\ Rozległ\ się\ krzyk\ Jadzi,\ a tuż\ za\ nim\ w domu\ rozległ\ się\ brzęk\ dużej\ ilości\ tłukącego\ się\ szkła\ i porcelany.\ Ewa,\ przybiegła\ pełna\ trwogi,\ czy\ córce\ nic\ się\ nie\ stało.\ Przytuliła\ i uspokoiła\ swoje\ dziecko.\ Porcelanę\ straciła,\ ale\ przecież\ nie\ porcelana\ dla\ niej\ była\ najważniejsza.)

^(Jadzia\ dostarczała\ domownikom\ wielu\ atrakcji.\ Wciąż\ jej\ się\ coś\ przytrafiało.\ W czasie\ pokazów\ straży\ pożarnej\ w Kochłowicach\ huśtała\ się\ z kolegą\ na\ ruchomym\ schodku\ wozu\ strażackiego.\ W pewnym\ momencie\ jej\ kolega\ zeskoczył\ z drugiego\ końca\ huśtawki,\ a ona\ zjechała\ po\ metalowym\ schodku\ rozrywając\ udo\ o jego\ kant,\ aż\ do\ kości.\ Trzeba\ było\ nogę\ szyć,\ a blizna\ pozostała\ na\ całe\ życie.)

^(Jadzia\ i Tadek,\ jak\ większość\ dzieci,\ spędzali\ dużo\ czasu\ z rówieśnikami\ na\ podwórku.\ Najmłodsza\ Kazia\ była\ jeszcze\ zbyt\ mała,\ żeby\ towarzyszyć\ starszemu\ rodzeństwu.\ A oni\ krążyli\ też\ po\ okolicy.\ Mieli\ wielu\ przyjaciół\ w familokach.)

^(Familoki\ budowano\ dla\ rodzin\ górniczych.\ To\ bardzo\ charakterystyczne\ dla\ Górnego\ Śląska\ budownictwo.\ Familoki\ budowane\ były\ z cegły\ i nie\ tynkowane.\ Ich\ mieszkańcy\ malowali\ futryny\ okien,\ zewnętrzne\ parapety\ i \ inne\ elementy\ zewnętrznej\ elewacji\ na\ jaskrawy\ kolor\ czerwony\ lub\ zielony.\ Małe\ mieszkania,\ w których\ żyły\ duże\ rodziny\ górnicze\ składały\ się\ z kuchni\ i pokoju,\ czasami\ też\ spiżarni,\ nazywanej\ komórką.\ Życie\ codzienne\ koncentrowało\ się\ tam\ w kuchni.\ Pokój\ pełnił\ funkcje\ sypialni\ oraz\ pomieszczenia\ reprezentacyjnego.\ W familokach\ warunki\ były\ surowe.\ Budynki\ miały\ wspólne\ ubikacje\ dla\ mieszkańców\ jednej\ klatki\ schodowej,\ zlokalizowane\ na\ półpiętrze,\ wewnątrz\ budynku,\ czasem\ też\ na\ podwórzu.)

^(Jadzia\ i Tadek\ poprzez\ kolegów\ poznawali\ życie\ rodzin\ górniczych.\ Górny\ Śląsk\ to\ środowisko\ mocno\ związane\ z ciężką\ pracą\ i wypadkami\ w kopalni.\ Wypadki\ śmiertelne\ nie\ były\ też\ wtedy\ rzadkością.\ Często\ więc\ byli\ świadkami\ uroczystych\ pogrzebów\ górniczych.)

^(W\ rodzinach\ górniczych\ dzieci\ wychowywano\ surowo,\ za\ przewinienia\ stosowano\ kary\ cielesne.\ Rodzice\ Jadzi,\ nauczyciele,\ nie\ uznawali\ takich\ metod\ wychowawczych.\ Zdecydowanie\ na\ błędy\ swoich\ dzieci\ reagowali\ inaczej.)

^(Często\ organizowano\ wycieczki\ i pikniki.\ Latem\ wszyscy\ jechali\ odpocząć\ do\ Koniakowa,\ gdzie\ mieszkał\ młody\ góral\ Paweł\ Haratyk,\ przyjaciel\ Jana\ z okresu\ wojny\ światowej.\ Koniaków\ leży\ niedaleko\ Wisły,\ za\ Istebną.\ Jest\ nietypowo\ usytuowaną\ wsią.\ Zabudowania\ wzniesiono\ nie\ w dolinie,\ lecz\ wysoko\ na\ grzbiecie,\ w pobliżu\ charakterystycznego\ szczytu,\ zwanego\ Ochodzita.\ Jest\ to\ góra\ zupełnie\ łysa,\ porośnięta\ długą,\ suchą\ i śliską\ trawą.\ Ulubioną\ zabawą\ dzieci\ było\ tam\ zawsze\ zjeżdżanie\ na\ siedzeniach\ ze\ szczytu\ po\ trawie,\ w dół.\ Starsi\ w tym\ czasie\ pomagali\ w pracach\ polowych.)

^(Kiedy\ w grudniu\ 1931\ roku\ odbywał\ się\ pierwszy\ po\ przyłączeniu\ Śląska\ do\ Polski\ spis\ ludności,\ Kochłowice\ podzielone\ były\ na\ trzy\ okręgi\ podlegające\ starszym\ komisarzom\ spisowym\ w osobach\ kierowników\ szkół.\ Jednym\ z nich\ był\ Jan\ Łaszczok\ kierownik\ szkoły\ numer\ 2.)

^(Jan\ był\ człowiekiem\ pełnym\ życia,\ zainteresowanym\ światem\ i życzliwym\ ludziom.\ W rodzinie\ zachowała\ się\ pamiątka,\ świadcząca\ o poczuciu\ humoru\ Jana\ i przyjaznych\ stosunkach\ w jego\ otoczeniu.\ Jeden\ z nauczycieli,\ zdolny\ malarsko,\ namalował\ obraz\ olejny\ przedstawiający\ innego\ nauczyciela,\ znanego\ ze\ skłonności\ do\ napojów\ alkoholowych.\ Namalował\ go\ odzianego\ w zakonny\ habit,\ z zaczerwienionym\ nosem\ i z obliczem\ wyrażającym\ może\ zawstydzenie,\ a może\ zbyt\ błogi\ nastrój.\ Obraz\ oprawiony\ w piękną\ ramę\ wręczyli\ obaj\ Janowi,\ swojemu\ przełożonemu.)

^(Rodzina\ Łaszczoków\ żyła\ spokojnie\ i szczęśliwie.) ^(Dzieci\ kształciły\ się,\ zdobywały\ niezbędne\ umiejętności.\ Jadzia\ i Tadek\ uczyli\ się\ gry\ na\ skrzypcach.) ^(Tadek\ uczęszczał\ do\ Zakładów\ Technicznych\ w Katowicach.\ Jadzia,\ po\ ukończeniu\ w 1937\ roku\ szkoły\ powszechnej,\ była\ uczennicą\ drugiej\ klasy\ w Gimnazjum\ Krawieckim\ imienia\ Towarzystwa\ Polek\ w Katowicach.\ Żyła\ marzeniami\ o studiach\ w Paryżu.\ Rodzice\ spoglądali\ na\ te\ plany\ bardzo\ przychylnie.\ Plany\ te\ mieściły\ się\ w zakresie\ ich\ możliwości.)

^(Kazia,\ najmłodsza\ w rodzinie,\ urodzona\ w Katowicach\ 31\ marca\ 1932\ roku,\ nie\ miała\ jeszcze\ żadnych\ planów.\ Była\ malutka,\ była\ królewną\ swojego\ tatusia.)

^(Miała\ swój\ domek\ dla\ lalek.\ To\ było\ jej\ szczęśliwe\ dzieciństwo.)

^(Tatuś\ Jan\ ubierał\ koronę,\ a Kazia\ mówiła:)

^(-\ Klulu,\ klulu\ kup\ mi\ buty.)

^(Król\ odpowiadał:)

^(-\ Kupię\ ci\ królewno.)

^(To\ był\ szczęśliwy\ czas.\ Czasu\ nie\ da\ się\ zatrzymać.\ Kończył\ się\ rok\ 1938,\ ich\ ostatni\ wspólny\ rok.\ Dzieci\ Jana\ i Ewy\ przez\ całe\ swoje\ dalsze\ życie\ wspominały\ kochających\ rodziców\ i bardzo\ szczęśliwe\ dzieciństwo.)

^(.)Młodość Jana

^(Jan\ Łaszczok\ urodził\ się\ 22\ grudnia\ 1892\ roku\ w Starym\ Bielsku,\ jako\ trzeci\ syn\ Anny\ i Jerzego.)

^(Jerzy\ Łaszczok\ /1857-1929/\ i jego\ żona\ Anna\ Smolarz\ /1864-1936/\ pochodzili\ z Bielska.\ Jerzy\ urodzony\ w Starym\ Bielsku\ /Mazańcowicach/\ był\ robotnikiem\ i rolnikiem.\ Anna\ pochodziła\ z rodziny\ włościańskiej.\ Mieszkali\ kilkanaście\ lat\ w dzielnicy,\ która\ nazywała\ się\ Kitrys.\ Okolica\ była\ dość\ luźno\ zamieszkała.\ Starszy\ brat\ Jana,\ Franciszek,\ z dużym\ przejęciem\ opowiadał\ jakie\ to\ było\ miejsce.\ Samotny\ dom\ był\ przepięknie\ położony,\ z malowniczym\ widokiem\ na\ Górny\ Śląsk.\ Około\ 1890\ roku\ rodzina\ przeniosła\ się\ do\ Dziedzic.\ Anna\ otrzymała\ tam\ w posagu\ parcelę\ budowlaną\ i środki\ na\ budowę\ domu.)

^(Czechowice\ i Dziedzice\ do\ połowy\ XIX\ w.\ były\ niewielkimi\ wsiami\ granicznymi\ na\ północno-wschodnim\ krańcu\ Księstwa\ Cieszyńskiego.\ Jedyne\ źródło\ utrzymania\ mieszkańców\ stanowiło\ rolnictwo.\ Później\ rozwój\ tych\ miejscowości\ był\ ściśle\ związany\ z biegnącymi\ tędy\ liniami\ kolejowymi.\ W 1855\ roku\ Dziedzice\ otrzymały\ pierwsze\ połączenie\ kolejowe\ z Boguminem\ oraz\ pobliskim\ Bielskiem,\ w ramach\ Kolei\ Północnej.\ W kolejnym\ roku\ linię\ tę\ przedłużono\ do\ Oświęcimia,\ a w następnych\ latach\ do\ Krakowa\ i Lwowa.)

^(Kiedy\ w 1867\ roku\ zbudowano\ kolejną\ linię,\ do\ leżącej\ ówcześnie\ w Prusach\ Pszczyny,\ Dziedzice\ stały\ się\ jednym\ z największych\ i najważniejszych\ węzłów\ kolejowych\ na\ północy\ Austro-Węgier.\ W 1889\ roku\ ułożono\ drugą\ linię\ torów\ na\ trasie\ Bogumin-Dziedzice,\ aby\ usprawnić\ transport.\ Przy\ tej\ właśnie\ linii\ kolejowej\ zaczęły\ powstawać\ pierwsze\ duże\ zakłady\ przemysłowe:\ fabryka\ podkładów\ kolejowych\ (1890),\ rafineria\ nafty\ "Schodnica"\ (1896),\ fabryka\ przetwórstwa) ^(metalowego\ "Cynkownia"\ (1896),\ Kopalnia\ Węgla\ Kamiennego\ "Silesia"\ (wiercenia\ rozpoczęto\ w 1900\ r.),\ rafineria\ nafty\ "Vacuum\ Oil\ Company"\ (1905),\ zakład\ przetworów\ żywicznych,\ przetwórnia\ ryb\ morskich,\ fabryka\ brykietów\ węglowych,\ kilka\ cegielni\ i inne.\ Następował\ gwałtowny\ rozwój\ Dziedzic.\ Gwałtownie\ zwiększała\ się\ też\ liczba\ mieszkańców.)

^(Mimo\ tego,\ że\ dom\ Łaszczoków\ powstał\ w Dziedzicach,\ pozostało\ w nich\ jeszcze\ coś\ z włościaństwa.\ Dzierżawili\ ziemię\ niedaleko\ domu\ i uprawiali\ na\ niej\ nawet\ żyto.\ Pole\ służyło\ zaspokajaniu\ własnych\ potrzeb.\ W lecie\ młócenie\ w stodole\ budziło\ dzieci.\ Łaszczokowie\ mieli\ krowę\ i prosiaka.\ Mieli\ też\ sad\ owocowy.\ Były\ tam\ jabłonie,\ grusze,\ śliwy\ oraz\ wiśnie.\ Tak\ więc\ wiedli\ żywot\ prawie\ wiejski.)

^(Anna\ i Jerzy\ wychowali\ dziewięcioro\ dzieci:\ Józefa,\ Franciszka,\ Jana,\ Wiktora,\ Wiktorię,\ Franciszkę,\ Antoniego,\ Augusta\ i Janinę.\ Dzieciom\ nadawali\ męskie\ i żeńskie\ imiona\ parami:\ Franciszek\ i Franciszka,\ Wiktor\ i Wiktoria,\ Jan\ i Janina.\ Równoważnego\ żeńskiego\ imienia\ zabrakło\ Józefowi,\ Antoniemu\ i Augustowi.\ Nie\ było\ więcej\ córek.\ Józef,\ najstarszy\ syn,\ urodził\ się,\ kiedy\ Anna\ miała\ 20\ lat.\ Najmłodsza\ Janina\ urodziła\ się\ 26\ lat\ później,\ w 1910\ roku.\ Dla\ Anny\ rodzenie\ i wychowywanie\ przez\ tyle\ lat\ dziewięciorga\ dzieci,\ z pewnością\ nie\ było\ łatwym\ zadaniem.\ Jednak\ w ówczesnych\ czasach\ na\ Śląsku\ taka\ rodzina\ niczym\ się\ nie\ wyróżniała.\ W pracach\ domowych,\ już\ jako\ dziecko\ pomagała\ matce\ Wiktoria,\ najstarsza\ z pośród\ trzech\ córek.)

^(Anna\ była\ osobą\ bardzo\ spokojną.\ Chodziła\ w śląskim\ stroju,\ na\ który\ składały\ się:\ letnik\ czyli\ spódnica,\ a nad\ nią\ żywotek,\ usztywniony\ gorset\ z aksamitu\ czarnego,\ bordowego\ lub\ wiśniowego.\ Żuła\ tytoń\ –\ machorkę,\ ale\ robiła\ to\ dyskretnie,\ nie\ rzucając\ się\ z tym\ w oczy.\ To\ była\ jej\ słabość.)

^(Brata\ Anny,\ Smolarza\ określano\ jako\ kułaka.\ Wiktoria\ opowiadała,\ w jaki\ sposób\ wuj\ organizował\ sadzenie\ ziemniaków.\ Zwoływał\ całą\ rodzinę,\ między\ innymi\ Annę\ i Wiktorię,\ poza\ tym\ dodatkowo\ kilkadziesiąt\ kobiet.\ Z przodu\ ustawiał\ najsilniejsze\ i najszybsze,\ które\ nadawały\ tempo.\ Pozostałe\ musiały\ za\ nimi\ nadążyć.\ Smolarz\ był\ wielkim\ gospodarzem\ w Dziedzicach\ a jednocześnie,\ w imieniu\ współwłaścicieli,\ szefem) ^(nadzoru\ cegielni.\ Cegielnia\ znajdowała\ się\ naprzeciwko\ domu\ Anny,\ więc\ gdy\ przychodził\ do\ cegielni\ wpadał\ i do\ niej\ z wizytą.)

^(Jerzy\ Łaszczok\ był\ jednym\ z założycieli\ Towarzystwa\ Straży\ Ogniowej\ w Dziedzicach.\ Założyli\ je\ mieszkańcy\ Dziedzic\ i okolic.)

^(„) ^(25\ września\ 1892\ roku\ władze\ zatwierdziły\ istnienie\ jednostki.\ Straże\ pożarne\ Śląska\ Cieszyńskiego\ podlegały\ wówczas\ władzom\ austriackimw\ Opawie,\ obecnie\ Czechy. \ Od\ początku\ działalności\ inicjator\ założenia\ straży\ w Dziedzicach,\ druh\ Jan\ Machalica,\ toczył\ spór\ z władzami\ austriackimi\ w Opawie\ oraz\ komendanturami\ bielskiej\ i cieszyńskiej\ straży\ ogniowej\ o komendy\ w języku\ polskim.\ Spór\ ten\ wygrał.\ W zatwierdzonym\ przez\ władze\ statusie\ zapisano,\ że\ regulaminowe\ komendy\ będą\ wydawane\ w języku\ polskim.\ Mimo\ tego,\ że\ władze\ zatwierdziły\ istnienie\ jednostki,\ nie\ otrzymywała\ ona\ pomocy\ finansowej\ gdyż\ władzom\ nie\ podobało \ się \ demonstrowanie\ polskości,\ którą\ okazywano\ na\ każdym\ kroku\ swojej\ działalności,\ czy\ to\ kulturalno-oświatowej,\ czy\ bojowej.)

^(W różnych\ źródłach\ można\ odnaleźć\ dowody\ na\ „przywiązanie”\ do \ polskości.\ Granicą\ zaboru\ pruskiego\ była\ rzeka\ Wisła.\ W kartach\ historycznych\ można\ przeczytać\ o wyprawach\ na\ „pruską\ stronę”\ do\ gaszenia\ zabudowań\ Franciszka\ Żmiji\ i drewnianego\ Kościółka\ w Goczałkowicach.\ Każdorazowy\ wyjazd\ do\ akcji\ był\ swoistą\ demonstracją\ polskości\ i braterstwa\ Polaków\ z obu\ stron\ Wisły.\ W 1893\ roku\ straż\ zakupiła\ ręczną\ sikawkę\ czterokołową\ do\ zaprzęgu\ konnego.\ Przez\ pewien\ okres\ sikawka\ przechowywana\ była\ w prywatnych\ pomieszczeniach.\ W 1895\ roku\ wybudowano\ niewielką\ drewnianą \ remizę,\ w której\ przechowywano \ sprzęt\ pożarowy.)

^(Rok\ wcześniej\ Delegacja\ OSP\ Dziedzice\ gościła\ na\ wystawie\ sprzętu\ pożarniczego\ we\ Lwowie.\ Straż\ prężnie\ działała.\ W 1905\ roku\ w jej\ ramach\ założona\ zastała\ orkiestra\ smyczkowa..) ^()

^(Jerzy\ stworzył\ polski\ dom,\ po\ polsku\ wychował\ wszystkie\ swoje\ dzieci.\ Jego\ zadanie\ nie\ było\ łatwe,\ bo\ choć\ w Dziedzicach\ była\ szkoła\ polska,\ to\ większa\ od\ niej\ była\ szkoła\ niemiecka.)

^(Ambicją\ Jerzego\ było\ wykształcenie\ synów.\ Aby\ kształcić\ Franka\ i Janka,\ Jerzy\ zadłużył\ się.\ Dług\ z każdym\ rokiem\ narastał.\ Próbowali\ z synami\ robić\ jakiś\ interes.\ Otworzyli\ restauracyjkę\ w jednym) ^(z\ mieszkań\ swojego\ domu.\ Franek\ i Janek\ pomagali\ rodzicom\ w prowadzeniu\ interesów.\ Nie\ dało\ to\ jednak\ efektów,\ wpędziło\ ich\ w jeszcze\ większe\ długi.\ Po\ latach\ Franek\ opowiadał\ jak\ z bratem\ oszukiwali\ na\ wódce.\ Kiedy\ kieliszek\ był\ nieprzeźroczysty,\ na\ dół\ kapali\ świeczkę,\ żeby\ zmniejszyć\ objętość.\ Interes\ i tak\ nie\ wyszedł.\ Po\ kilku\ latach\ dom\ musieli\ sprzedać.\ Kupił\ go\ Żyd\ Rosenthal,\ a Łaszczok\ zastrzegł\ sobie\ prawo\ mieszkania\ tam\ do\ końca\ życia.\ Dopiął\ jednak\ swego,\ dzieci\ zgodnie\ z zamierzeniem\ wykształcił.)

^(Najstarszy\ syn,\ urodzony\ w 1884\ roku,\ Józef,\ został\ marynarzem,\ pływał\ w austriackiej\ flocie.)

^(Franek,\ dwa\ lata\ młodszy\ od\ Józefa,\ był\ bardzo\ inteligentnym\ młodym\ mężczyzną.\ Kształcił\ się\ w Austrii.\ Potem\ odbywał\ kursy\ dla\ elektryków\ w Berlinie,\ podwyższając\ jeszcze\ swoje\ kwalifikacje.\ Dzięki\ temu\ został\ głównym\ elektrykiem\ powstałej\ w 1905\ roku\ rafinerii\ nafty\ Vacuum\ Oil\ Company\ -\ Schodnica.)

^(Trzeci\ syn,\ Jan,\ po\ szkole\ powszechnej\ w Dziedzicach,\ ukończył\ trzyklasową\ szkołę\ wydziałową\ w Białej.\ W Austrii,\ do\ której\ należały\ wówczas\ Dziedzice,\ Bielsko\ i Biała\ wydziałowymi\ nazywano\ trzy\ wyższe\ klasy\ siedmioklasowej\ szkoły\ elementarnej.\ Kto\ skończył\ trzy\ klasy\ szkoły\ wydziałowej\ mógł\ już\ być\ urzędnikiem.\ Jan\ kontynuował\ naukę\ w seminarium\ nauczycielskim\ męskim\ w Białej.\ Tam\ brał\ udział\ w organizowaniu\ pierwszych\ drużyn\ harcerskich,\ działał\ w „Sokole”.)

^(Wzrastała\ aktywność\ kulturalna\ i polityczna\ mieszkańców\ Dziedzic.\ Powstało\ kilka\ domów\ kultury,\ w których\ działały\ Macierz\ Szkolna\ Księstwa\ Cieszyńskiego,\ Sokół,\ "Siła",\ Związek\ Strzelecki,\ Związek\ Legionistów\ Polskich.\ Działało\ kilka\ chórów,\ kilka\ amatorskich\ scen\ teatralnych,\ kina\ i liczne\ kluby\ sportowe.\ Czechowice\ i Dziedzice\ znalazły\ się\ w gronie\ przodujących\ gmin\ w ówczesnym\ województwie\ śląskim.\ Dziedzice\ stały\ się\ bardzo\ silnym\ ośrodkiem\ polskiej\ myśli\ narodowej\ na\ skalę\ całego\ Śląska\ Cieszyńskiego.\ Rozrost\ gospodarczy\ i ludnościowy\ ośrodka\ czechowickiego\ i dziedzickiego\ wspomagał\ też\ Kościół\ rzymskokatolicki.\ Wyrazem\ tego\ było\ założenie\ przez\ Towarzystwo\ Jezusowe\ (jezuitów)\ Domu\ Rekolekcyjnego\ /1905/\ z myślą\ o potrzebach\ środowiska\ robotniczego,\ nie\ tylko\ miejscowego,\ ale\ i całego\ Śląska\ Cieszyńskiego\ i Górnego\ Śląska.) ^()

^(Działalność\ Polskiego\ Towarzystwa\ Gimnastycznego\ „Sokół”\ zataczała\ coraz\ większe\ kręgi.\ Było\ towarzystwem\ gimnastycznym,) ^(organizacją\ wychowania\ fizycznego\ i sportu,\ której\ członkowie\ przyczyniali\ się\ do\ popularyzacji\ gimnastyki\ w społeczeństwie\ polskim.\ Przyczynili\ się\ do\ powstania\ Związku\ Harcerstwa\ Polskiego,\ a ich\ okrzyk\ „czuwaj”\ pozostał\ na\ stałe\ jako\ harcerskie\ pozdrowienie.\ Celem\ twórców\ „Sokoła”\ było\ podtrzymanie\ i rozwijanie\ świadomości\ narodowej.\ Odbywało\ się\ to\ poprzez\ szerzenie\ wśród\ członków\ oświaty\ narodowej\ i budzenie\ ducha\ obywatelskiego.\ Działalność\ „Sokoła”\ miała\ atrakcyjną\ formę\ polegającą\ na\ pielęgnowaniu\ gimnastyki,\ rozbudzaniu\ ducha\ towarzyskiego\ przez\ urządzanie\ popisów\ publicznych,\ zabaw\ i wycieczek.\ „Sokół”\ miał\ swój\ strój,\ który\ przypominał\ mundur.\ Strój\ składał\ się\ z czapki\ –\ krakuski\ z piórem,\ żakietu\ kroju\ wojskowego\ spiętego\ pasem,\ spodni\ o zwężonych\ nogawkach\ wpuszczonych\ w wysoko\ sznurowane\ buty.\ Strój\ uzupełniała\ peleryna\ noszona\ na\ lewym\ ramieniu.)

^(Franciszek\ był\ aktywnym\ członkiem\ Towarzystwa\ Gimnastycznego\ „Sokół”\ jeszcze\ za\ czasów\ austriackich\ i później\ w Polsce.\ Wciągnął\ tam\ też\ swoich\ braci,\ głównie\ Augusta\ i Wiktora.)

^(Jan\ ukończył\ studia\ w seminarium\ nauczycielskim\ egzaminem\ dojrzałości\ w czerwcu\ 1913\ roku.\ Od\ 15\ października\ 1913\ roku\ pełnił\ funkcję\ nauczyciela\ tymczasowego\ w Zabrzegu\ w powiecie\ bielskim.)

------------------------------------------------------------------------

^() ^(Wikipedia)

^() ^(Wikipedia)
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: