Jajko - ebook
Jajko - ebook
Czy wiesz, że jajko nie pęknie, jeśli ściśniesz je w dłoni? I że wytrzyma ciężar nawet grubej książki? Czy wiesz, że kiedyś jajka były gratką dla kolekcjonerów, a dziś są przedmiotem badań oologów? Dlaczego wróble znoszą jajka w szaro-brązowe ciapki, a kosy w brązowe kropki? Kto jest mistrzem kamuflażu, a kto znosił największe na świecie jaja? Czym się różnią gniazda budowane na nadmorskich klifach od tych na drzewach? Jak wyglądają jaja motyla, a jak jaja żaby?
Ta książka odsłoni przed wami fascynujące sekrety jajka, jednego z najlepiej zaprojektowanych tworów natury.
Kategoria: | Popularnonaukowe |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-268-2844-7 |
Rozmiar pliku: | 11 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Cud natury
Jajko zawsze odgrywało w kulturze niezwykle ważną rolę. Od zarania dziejów fascynowało ludzi. A że daje początek życiu, pojawia się w pradawnych mitach i religiach całego świata.
Ze swym idealnym kształtem, gładką powierzchnią i wspaniałymi barwami jest być może najdoskonalszym przedmiotem, jaki istnieje we wszechświecie.
Krzywizna doskonała
Jajko jest jednocześnie kruche i mocne, osobliwe i całkiem zwyczajne. Jego obły kształt to dla ludzkiego mózgu forma najprzyjemniejsza z możliwych.
Mimo swej kruchości jajko jest wyjątkowo odporne. Jeśli ściśniemy je w dłoni, nie pęknie. To dlatego, że jest zaokrąglone. Jego budowę można porównać z konstrukcją nośną łuku stosowanego w architekturze.
Jajo musi wytrzymać wagę wysiadującego go ptaka. Jajko kurze nie pęknie pod ciężarem nawet grubej książki.
Kolekcje jaj
Jaja ptasie zawsze były przedmiotem pożądania, toteż ludzie namiętnie je zbierali. Zwłaszcza od czasów angielskiego badacza przyrody Karola Darwina, który w XIX wieku prowadził studia nad ptakami.
Jajka kolekcjonowano na potrzeby nauki – by poznać bogactwo przyrody. Ale też by je sprzedawać i wystawiać jako cenne dziwy natury.
W 1954 roku, kiedy stało się jasne, że wiele ptaków wyginęło tylko dlatego, że ich jaja skupowali kolekcjonerzy, Wielka Brytania zakazała takich praktyk.
Dziś wciąż zbiera się jaja w celach naukowych, a w muzeach całego świata można podziwiać ich fascynujące kolekcje.
Jaja ptasie
Oologia
Kiedy mówimy o tym, że jajka są piękne, mamy na myśli przede wszystkim ich wielką rozmaitość. Badanie jaj ptasich nazywamy oologią. Jest to gałąź ornitologii, nauki o ptakach. Oolodzy zajmują się głównie opisywaniem i klasyfikacją jaj pod względem kształtu, wagi, budowy i barwy.
Kształty jaj
Jajko jajku nierówne. Ich wielkość i kształt bywają przeróżne. Większość jaj ptasich jest owalna, z jednej strony zaokrąglona, z drugiej bardziej spiczasta.
Taki a nie inny kształt jaja zależy od środowiska, w jakim żyje gatunek. Ptaki, które budują gniazda na klifach, składają jaja nieco bardziej wydłużone i ostro zakończone. Dzięki temu nie wypadają one tak łatwo z gniazda, a raczej kręcą się wokół własnej osi. Jaja tych, które gniazdują na ziemi, są natomiast bardziej krągłe.