Jedz i pracuj...nad własnym zdrowiem 2 - ebook

W wielu kwestiach jesteśmy z Maćkiem przeciwieństwami, które dobrze się uzupełniają. Jedną z tych kwestii jest planowanie i organizowanie. Ja uwielbiam punkt po punkcie dopracowywać szczegóły, zajmować się organizacją. Mieć na każdą okazję skrupulatnie przygotowany plan, który, jak to z nimi bywa, często się nie realizuje. Mój mąż z kolei woli improwizować i robić rzeczy na ostatnią chwilę. Prawda, jak zwykle, leży pośrodku. Zarówno w kuchni, jak i w życiu wybieramy świadome kompromisy. Ja uczę się tej swobody, zaufania do świata i lekkości od Maćka. On dzięki mnie łapie większy kontakt z ziemią. Ku mojemu wielkiemu zadowoleniu ma też znacznie lepszą orientację w terenie. Sam coraz chętniej przewiduje, notuje i rozplanowuje. Tę „organizacyjno-improwizacyjną symbiozę” w piękny sposób można zaobserwować, gdy robimy zakupy. Większość warzyw, owoców czy świeżych serów kupujemy z dnia na dzień (model Maćka). Improwizujemy na bazarach. Wybieramy, słuchając się tego wewnętrznego głosu. Soczyste, dojrzałe brzoskwinie, pomidory, bób czy liście chrupiącej sałaty. Decydujemy się na to, na co naprawdę mamy ochotę. Nie liczymy kalorii ani nawet wartości odżywczych. Nasze menu bilansujemy intuicyjnie. Kasze, mąki, makarony, melasy, przyprawy czy zdrowe tłuszcze uzupełniamy na bieżąco. Zawsze na stanie mamy większość suchych produktów dokładnie opisanych w pierwszej części „Jedz i pracuj”. Kiedy pracujemy nad książką lub prowadzimy warsztaty, korzystamy z mojej smykałki organizacyjnej. Rozpisujemy menu na konkretne dni. Spisujemy listy zakupów. Podobnie jak w poniższym rozdziale książki, z wyprzedzeniem przyrządzamy też korzenne mieszanki przypraw, pikle czy masale. Stoją następnie w dokładnie opisanych, małych słoikach (przyprawy) lub w lodówce (kiszonki czy np. pasty curry). Niecierpliwie czekają na swoją kolej. Bardzo urozmaicają, przyśpieszają i ułatwiają nam poruszanie się w kuchni. Szczególnie w okresach, gdy brakuje nam czasu. Bo aby w kuchni dać dojść do głosu intuicji, trzeba trochę czasu poświęcić na przygotowania. Pomagają one już w czasie gotowania opróżnić głowę ze zbędnych myśli. Zatopić się w chwili obecnej i wyruszyć na spotkanie bliżej nieokreślonej kulinarnej przygody.

CO BĘDZIE CI POTRZEBNE?

Waga spożywcza – większość przepisów w „Jedz i pracuj... nad własnym zdrowiem” jest podana w przeliczeniu na gramy. W poprzednich książkach odmierzaliśmy objętości za pomocą szklanki, łyżki czy łyżeczki. Takie przeliczenie było jednak często mało precyzyjne i zbyt kłopotliwe dla czytelnika. Cena: około 20–30 zł.

Blender ręczny (najlepiej z rozdrabniaczem) – nim zmiksujesz większość sosów, musów, zmielesz orzechy czy suszone owoce, przygotujesz surowe ciasta czy pralinki. Cena: około 150 (bez rozdrabniacza) do 300 zł.

Elektryczny młynek do kawy – zmielesz w nim na mąkę nieduże ilości kaszy, przyprawy. Potrzebny do przygotowania past i mieszanek przypraw (np. harissy czy czerwonej pasty curry). Cena: około 60–70 zł.

CO MOŻE CI SIĘ PRZYDAĆ
(ALE NIE JEST KONIECZNE)?

Moździerz – pomoże rozgnieść niewielkie ilości przypraw np. goździków czy ziarenek pieprzu. Można w nim przygotowywać pasty.

Szybkoobrotowy robot kuchenny z metalowym ostrzem – w nim możesz mielić kasze na mąki, przygotowywać musy, sosy, surowe ciasta, orzechy etc.

Szybkowar – dzięki niemu skrócisz czas gotowania wszystkich roślin strączkowych. My nawet namoczoną na noc cieciorkę zawsze gotujemy właśnie w szybkowarze.

Żeliwna patelnia – zdrowa alternatywa dla wszystkich patelni pokrytych teflonem. Raz kupiona starcza na całe życie. Im dłużej się jej używa, tym łatwiej się na niej smaży. Na żeliwnej płycie Maciek smaży naleśniki. Dzięki temu może przygotować dużą ilość w krótkim czasie. Żeliwo świetnie nadaje się do grillowania na sucho np. papryki czy cukinii.

CO NAJLEPIEJ SPRAWDZI SIĘ DO PRZENOSZENIA JEDZENIA?

Szeroki termos obiadowy – korzystałam z takiego przez wiele lat. Utrzymuje temperaturę nawet do 3–4 godzin. Pozwala nie korzystać ze szkodliwej kuchenki mikrofalowej.

Plastikowe pojemniki – świetnie nadają się do przenoszenia kanapek, chleba, sałat, słowem wszystkiego, co możesz zjeść na zimno. Sosy do sałatek i dipy zawsze pakowałam w małe pojemniczki. Super sprawdzają się też plastikowe pojemniki lunchowe z przegródkami.

Trójniak lub czwórniak – dobrze sprawdzi się do przenoszenia większych porcji jedzenia. Sama nigdy nie miałam takiej potrzeby, więc nie kupiłam trójniaka. Te z podwójnymi ściankami podobno przez kilka godzin utrzymują temperaturę jedzenia.

Pojemniki „bento” – w Japonii funkcjonuje cała filozofia komponowania dań na wynos, tzw. bento. Bento ma uwodzić wszystkie zmysły. Ma być kolorowe i ładne. Filozofia spodobała się na Zachodzie. Dziś nawet w Polsce można kupić takie pojemniki. Choć nigdy z nich nie korzystałam, to na pewno jest to ciekawa forma pakowania dań do szkoły czy pracy. Duża liczba przegródek motywuje do przyrządzania zbilansowanych i różnorodnych posiłków.

Przygotowania

JEZIENNO-
-ZIMOWE

PONIŻEJ SPISALIŚMY WSZYSTKIE PRODUKTY (ZA WYJĄTKIEM WARZYW, OWOCÓW, PIECZYWA, PRZYPRAW, MIESZANEK I PIKLI OMÓWIONYCH W TYM ROZDZIALE), KTÓRE SĄ CI POTRZEBNE DO PRZYGOTOWANIA CAŁEGO MENU JESIENNO-ZIMOWEGO. WIĘKSZOŚĆ Z NICH MOŻESZ PRZECHOWYWAĆ W SPIŻARNI, CZĘŚĆ W LODÓWCE. WARZYWA I OWOCE NAJLEPIEJ JEST KUPOWAĆ CODZIENNIE LUB CO DWA, TRZY DNI NA POBLISKIM BAZARZE LUB W WARZYWNIAKU.

JESIENNO-ZIMOWA
lista zakupów

MAKARONY, MĄKI I KASZE:

• 1 opakowanie płatków ryżowych (najlepiej z brązowego ryżu) • 500 g makaronu (pełnoziarnistego, gryczanego, kukurydzianego lub innego bezglutenowego dobrej jakości) • 500 g płatków owsianych • 500 g mąki ryżowej (najlepiej z brązowego ryżu) lub brązowego ryżu • 250 g kaszy jaglanej (opcjonalnie, jeśli lankijski dhal jesz w jej towarzystwie) • 250 g komosy ryżowej • 100 g mąki kukurydzianej • 100 g mąki gryczanej • 150 g kaszy krakowskiej • 100 g mąki ziemniaczanej • 200 g ryżu jaśminowego lub krótkoziarnistego do sushi • 200 g makaronu ryżowego lub sojowego.

ROŚLINY STRĄCZKOWE:

• 500 g czerwonej soczewicy • 100 g białej fasoli • 150 g czarnej soczewicy • 100 g ciecierzycy lub 150 g ciecierzycy odsączonej ze słoika.

PESTKI, ORZECHY I SUSZONE OWOCE:

• 350 g orzechów włoskich • 200 g niesiarkowanych rodzynek • 350 g suszonych śliwek • 150 g wiórków kokosowych • 50 g orzechów nerkowca • 1 małe opakowanie sezamu • 50 g migdałów • 50 g pistacji (opcjonalnie) • 100 g niesiarkowanych moreli.

NABIAŁ LUB TOFU:

• 500 g naturalnego tofu (jeśli pastę körözött przygotowujesz z tofu) lub 350 g naturalnego tofu • 1 kostka fety dobrej jakości (opcjonalnie, jeśli pastę körözött przygotowujesz w wersji wegetariańskiej) • 150 g serka wiejskiego (opcjonalnie, jeśli pastę körözött przygotowujesz w wersji wegetariańskiej).

PRZYPRAWY:

• 1 opakowanie kminu rzymskiego w ziarenkach • 1 opakowanie kurkumy • 1 opakowanie łagodnej mieszanki curry w proszku (bez glutaminianu sodu) • 1 opakowanie nierafinowanej soli (najlepiej różowej soli himalajskiej) • 2 laski wanilii • 1 opakowanie suszonego tymianku • 1 opakowanie pieprzu w ziarenkach lub młynek z ziarenkami pieprzu • 1 pęczek świeżych liści curry lub opakowanie suszonych (opcjonalnie) • 1 opakowanie mielonego kardamonu (opcjonalnie) • 1 opakowanie płatków suszonego chilli • 1 opakowanie sumaku (opcjonalnie) • 1 opakowanie zmielonego cynamonu (najlepiej cejlońskiego) • 1 opakowanie słodkiej papryki w proszku • 1 opakowanie ostrej papryki w proszku • 1 opakowanie liści laurowych • 1 butelka (250 ml) sosu sojowego dobrej jakości (bez glutaminianu sodu) • 1 opakowanie kminku • 1 opakowanie suszonego koperku • 1 opakowanie suszonego imbiru • 1 opakowanie czosnku w proszku • 1 opakowanie przyprawy korzennej dobrej jakości (najlepiej bez cukru i mąki).

NA SŁODKO:

• 1 opakowanie ksylitolu (250 g) • 1 słoik (250 g) wybranej substancji słodzącej, np. nierafinowanego syropu z agawy, melasy buraczanej lub ryżowej • 100 g (1 tabliczka) gorzkiej czekolady (minimum 70%) • 1 słoiczek ulubionych kwaśnych powideł lub dżemu bez cukru, np. powidła śliwkowe lub dżem z czarnej porzeczki • tłuszcz do wysmarowania formy.

TŁUSZCZE:

• 1 butelka (500 ml) oleju roślinnego (najlepiej ryżowego) • 1 l oliwy z pierwszego tłoczenia • 1 butelka (250 ml) zimnotłoczonego oleju (rzepakowego, lnianego lub z lnianki) • 1 słoiczek (250 ml) oleju kokosowego (może być rafinowany) • 1 kostka masła (opcjonalnie, jeśli używasz masła np. do kruchego ciasta węgierskiego).

W SKLEPIE ZE ZDROWĄ ŻYWNOŚCIĄ:

• 1 małe opakowanie skrobi kukurydzianej • 1 małe opakowanie inuliny (opcjonalnie) • 1 opakowanie agaru • 1 opakowanie suszu warzywnego dobrej jakości (bez glutaminianu sodu) lub opakowanie ekologicznych kostek warzywnych dobrej jakości (bez glutaminianu sodu)

INNE:

• 2 l mleka roślinnego (np. sojowego, owsianego, ryżowego) • 2 słoiczki musztardy sarepskiej • 1 butelka (250 ml) octu jabłkowego dobrej jakości • 4 puszki mleka kokosowego dobrej jakości (minimum 75% miąższu kokosowego, bez konserwantów) • 1 małe opakowanie kakao (najlepiej surowego) • 1 l passaty pomidorowej • 1 małe opakowanie suszonych grzybów dobrej jakości (opcjonalnie) • 400 ml soku ananasowego (bez dodatku cukru) • 1 małe opakowanie (200 ml) śmietanki roślinnej, np. sojowej lub owsianej • 1 słoiczek suszonych pomidorów dobrej jakości • 1 butelka (250 ml) octu winnego dobrej jakości.

Lankijska mieszanka

CURRY

(OPCJONALNIE)

KAROLINA Oryginalna składa się aż z 13 przypraw. Na Sri Lance występuje w dwóch rodzajach: prażonej na sucho oraz nieprażonej. Jest dodawana do większości curry, dhalów, a nawet do vade, kotlecików z soczewicy. Ta mieszanka ma rzeczywiście niepowtarzalny, wręcz lekko grzybowy i trudny do opisania smak. Można ją jednak zastąpić klasyczną mieszanką curry dostępną w większości polskich supermarketów. Warto jednak przeczytać jej skład i zwrócić uwagę, aby nie zawierała m.in. glutaminianu sodu oraz dużej ilości soli!

• 4 łyżki nasion kolendry

• 3 łyżki ziarenek kminu rzymskiego

• 1 i 1/2 łyżki nasion kopru włoskiego

• 1 i 1/2 łyżki ziaren czarnego pieprzu

• 1 łyżka ryżu np. Basmati

• 1 łyżka czarnej gorczycy

• 1/2 łyżeczki nasion kozieradki

• 1 laska cynamonu

• 8 goździków

• 10 ziarenek kardamonu

Każdą przyprawę prażymy osobno i na sucho na złotobrązowy kolor (mają wyraźnie zmienić barwę). Uważamy, aby ich nie przypalić. Uprażone przyprawy mieszamy i mielimy w młynku do kawy. Mieszankę możemy przechowywać zamkniętą w słoiczku i najlepiej w ciemnym, suchym miejscu.

------------------------------------------------------------------------

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki

------------------------------------------------------------------------