Kicz w języku i komunikacji - ebook

Kicz to zjawisko trudne do zdefiniowania, nieostre i przede wszystkim – monosubiektywne. Jest więc czysto intuicyjną normą estetyczną (efektem estetyzacji) czy szerzej − aksjologiczną. Jeszcze w XIX w. pojęcie to dotyczyło malarstwa, obecnie zostało rozszerzone na wszelkie sfery życia. Kicz nabrał charakteru zjawiska ponadstylowego. Co więcej – stał się jednym z kanałów komunikowania, ukierunkowuje indywidualne i zbiorowe aksjologie, emocje, postawy, zachowania. Transformacja zjawiska w różnych dziedzinach ludzkiej działalności spowodowała, że dzisiaj istotą kiczu stała się nie tylko dewaluacja, ale przede wszystkim dezintegracja i dehieratyzacja wartości estetycznych, etycznych, poznawczych. Kicz to nie tylko „piękny efekt”, przesada, tandeta, „proste przeżycia duchowe”, by nie powiedzieć prymitywne, to nie tylko popkultura, stereotypowość, szablonowość, seryjność, sentymentalizm itp., lecz kicz to także „terapia kompleksów” – indywidualnych i zbiorowych. Terapia potrzebna, a niekiedy wręcz konieczna dla emocjonalnego zdrowia, samopoczucia, także znalezienia równowagi w zrelatywizowanej rzeczywistości (nie realności!). Rzeczywistości zazwyczaj brzydkiej i złej. Kicz to realizacja tęsknoty za rzeczywistością taką, jaką chcielibyśmy, by była.

Wprowadzenie    9

I. KICZ – ZAGADNIENIA OGÓLNE         11

Jarosław Płuciennik (Uniwersytet Łódzki), Kicz, empatia, sprawiedliwość. Kognitywistyczne studium anachronizmu na przekładach biblijnych     13

Grzegorz Sztabiński (Uniwersytet Łódzki), Kicz a etos sztuki               27

Zuzana Stanislavová (Prešovská Univerzita v Prešove), Gỳč v súčasnom dievčenskom románe 37

Edyta Pałuszyńska (Uniwersytet Łódzki), Kicz w ujęciu leksykologicznym (w aspekcie semantycznym i pragmatycznym) 47

Barbara Kudra (Uniwersytet Łódzki), Komunikacja językowa kiczem podszyta. Rzecz o strategiach     57

II. KICZ W JĘZYKU, LITERATURZE I SZTUCE               65

Dorota Samborska-Kukuć (Uniwersytet Łódzki), Z tajników Sienkiewiczowskiego koniunkturalizmu. Botano- i zoomorfizacja w ornamentyce erotycznej          67

Ewa Górecka (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Kicz w przekładzie intersemiotycznym dzieła literackiego jako trop aksjologii. O pocztówkowych przedstawieniach jednej sceny z „Quo  vadis” H. Sienkiewicza             81

Tomasz Fisiak (Uniwersytet Łódzki), 50 odcieni kiczu – notatki o współczesnej literaturze erotycznej      95

Magdalena Nowakowska (Uniwersytet Łódzki), „Madame” Antoniego Libery – kicz czy zabawa kiczem?             103

Adela Mitrová (Prešovská Univerzita v Prešove), Ideologickỳ gỳč v dramatickej tvorbe pre deti a mládež              111

Radoslav Rusňák (Prešovská Univerzita v Prešove), Variácie gyča v prekladowej literatúre pre deti po roku 1990 121

Lujza Urbancová (Univerzita M. Bela v Banskej Bystrici), Gyč v hovorovej slovenčine               127

Beata Burska-Ratajczyk (Uniwersytet Łódzki), Kicz językowy w świadomości studentów łódzkiej polonistyki      133

Mateusz Gaze, Magdalena Karasek (Uniwersytet Łódzki), Kicz niejedno ma imię, czyli o językowym obrazie kiczu (na podstawie analizy słownikowej oraz stron www) 143

Mateusz Gaze, Magdalena Karasek (Uniwersytet Łódzki), Kicz niejedno ma imię, czyli o językowym obrazie kiczu (na podstawie badań ankietowych)              153

Maria Czempka-Wewióra (Uniwersytet Śląski), Tekst uproszczony w procesie nauczania języka polskiego jako obcego   161

Katarzyna Sikorska-Bujnowicz (Uniwersytet Łódzki), Życie tekstu kabaretowego poza sceną i rola kanału YouTube. Na przykładzie kabaretu PARANIENORMALNI          171

Małgorzata Miławska (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), „Kocham cię najbardziej na świecie”, czyli o tym, jak dialog wpływa na kiczowatość filmu (na wybranych przykładach)         181

Paweł Sporek (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), Rozbrajanie filmowego kiczu. Mit o Herkulesie na kinowym ekranie (refleksje dydaktyka)               191

Sylwia Zasada (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Majteczki w kropeczki, Szalona ruda, Nektar z banana – kicz czy kultura popularna? Słowo o tekstach piosenek disco polo              203

Ilona Kachniarz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Kicz jako rodzaj brzydoty. O wartości „złej sztuki”            209

Michał Wójciak (Uniwersytet Jagielloński), Od Elsy Schiaparelli do Jeremy’ego Scotta – ubiór w kategoriach kiczu i kampu             219

Lidia Kopania-Przebindowska (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej), Kicz i kamp w konkursie Eurowizji. Konkurs piosenki, kreowanie tożsamości europejskiej czy cyniczna gra?     229

Paweł Maciąg (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Kicz w języku plastycznym sztuki religijnej – kryzys czy świadome działanie?       239

Karolina Feder (Uniwersytet Łódzki), Kicz religijny a promocja obiektów sakralnych   249

Roman Specht (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Kicz jako maska zbrodni                259

III. KICZ W MEDIACH  265

Monika Worsowicz (Uniwersytet Łódzki), Czym jest kicz prasowy? W kręgu polskich czasopism „true stories”     267

Julia Legomska (Uniwersytet Śląski), O pięknym dzieciństwie – kicz w komunikacyjnej strategii zespolonej przekazu prasowego (na przykładzie magazynu lifestylowego dla rodziców kidultów)        279

Monika Kaczor (Uniwersytet Zielonogórski), Między etyką a kiczem. Językowa analiza dyskusji na temat instrumentalnego traktowania wartości w przestrzeni publicznej (na przykładzie „Gazety Wyborczej” i „Tygodnika Powszechnego”)             291

Anna Łucarz (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), „Must have sezonu”. Refleksje na temat języka w czasopismach shoppingowych          301

Katarzyna Jachimowska (Uniwersytet Łódzki), Nauka w okowach kiczu (na przykładzie czasopism popularnonaukowych)           315

Wioletta Stefaniak (Uniwersytet Warszawski), Wybrane elementy kiczu językowego w reklamie na przykładzie dziennika „Metro” – analiza tekstu             323

Beata Grochala (Uniwersytet Łódzki), Kicz jako sposób wyrażania emocji (metaforyka radiowych relacji sportowych)     335

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla (Uniwersytet Łódzki), Dowcip językowy a kicz (na podstawie audycji „Okruszymki” w Radiu Zet)       343

Maciej Bojda (Uniwersytet Śląski), Masłowska kontra jedenasta muza, czyli entropia i destrukcja jako strategie oporu względem telewizyjnego kiczu   369

Anna Gumkowska (Uniwersytet Warszawski), Mem i mikroblog jako nowa forma gatunkowo-komunikacyjna. Czy kicz może zdefiniować gatunek?              377

Dominik Chomik (Uniwersytet Gdański), Kicz zdiagnozowany i estetyczne krucjaty portalu Fakt.pl         387

Rafał Maćkowiak (Uniwersytet Łódzki), Kicz na portalu YouTube     397

Paweł Wiater (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Political kitsch, czyli jak nie powinno się tworzyć kampanii          409