Kim była Maria Skłodowska-Curie ? - ebook

Wstęp

Pewnego listopadowego dnia 1903 roku Maria Skłodowska-Curie i jej mąż Piotr otrzymali zaproszenie do Sztokholmu na spotkanie z królem i królową Szwecji. Mieli otrzymać złoty medal, wziąć udział w uroczystej kolacji i odebrać wielką nagrodę pieniężną. Maria miała stać się sławna na cały świat. Jako pierwsza kobieta otrzymała Nagrodę Nobla!

Czym sobie na to zasłużyła?

Maria Skłodowska-Curie została uczoną w czasach, kiedy nie było niemal żadnych kobiet-­-naukowców. Prawdę mówiąc, większość kobiet wtedy w ogóle nie studiowała na uniwersytetach. Maria wyróżniała się jednak wśród innych. Znała pięć języków obcych. Do tego stopnia uwielbiała zadania matematyczne, że jej ojciec przesyłał je do niej listownie. Poznała Alberta Einsteina – najsłynniejszego uczonego na świecie. Była błyskotliwa i wytrwale dążyła do osiągnięcia celu.

Maria otrzymała dwukrotnie Nagrodę Nobla za swoje osiągnięcia naukowe. Odkryła wraz z mężem nowy metal. Nazwała go: rad.

Maria początkowo nie wiedziała nawet, czym ten metal jest. Wiedziała tylko, że ma niezwykłą moc. Wydzielał energię! Świecił po ciemku lekką zielonkawą poświatą. Marii kojarzyło się to z promieniami magicznej różdżki. Promień to po łacinie radius – i stąd nazwa nowego pierwiastka.

Gdy Maria kończyła swoje badania nad radem, jej odkrycie zdążyło już odmienić świat na wiele sposobów. A sama Maria Skłodowska-Curie stała się najsłynniejszą kobietą-naukowcem w dziejach świata.Nagroda Nobla

Nagroda Nobla jest jedną z najsłynniejszych i najważniejszych nagród. Została utworzona przez szwedzkiego naukowca, który wynalazł dynamit. Alfred Nobel był bardzo zamożny. Chciał nagrodzić ludzi, którzy pomagają uczynić świat lepszym. Nagrodę ustanowił w swoim testamencie. Nagroda przyznawana jest od roku 1901 w dziedzinie fizyki, chemii, medycyny, literatury i działalności na rzecz pokoju, a od roku 1968 także w dziedzinie ekonomii. W roku 2013 każdej Nagrodzie Nobla towarzyszyła nagroda pieniężna wysokości ponad miliona dolarów.

Laureatów Nagrody Nobla zaprasza się na uroczystą ceremonię do Sztokholmu. Tam złote medale wręcza im król Szwecji, a potem odbywa się wielki bankiet z udziałem pary królewskiej.

Pierwsza Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki przypadła Wilhelmowi Roentgenowi, który odkrył promienie X, nazwane później jego imieniem. Maria i Piotr Curie otrzymali nagrodę wraz Henrim Becquerelem w roku 1903. Później zdobyła ją w roku 1911. Wśród zdobywców nagrody są m.in.: Henryk Sienkiewicz, Rudyard Kipling, Władysław Reymont, Albert Einstein, Martin Luther King, Jimmy Carter, Czesław Miłosz, Lech Wałęsa, Wisława Szymborska, Barack Obama.Rozdział 1

Chęć do nauki

Maria Skłodowska urodziła się 7 listopada 1867 roku. Była najmłodszym z pięciorga dzieci – miała trzy siostry i brata. Oboje jej rodzice byli nauczycielami. Matka była przełożoną pensji dla dziewcząt, a ojciec wykładał przedmioty ścisłe. W późniejszych latach prowadził stancję dla chłopców.

Maria urodziła się w Warszawie, stolicy Polski. Polska w tamtym okresie nie była niepodległym państwem. Sąsiednie kraje dokonały jej rozbioru i podzieliły Polskę na trzy części. Maria mieszkała w tej części, która znajdowała się pod rządami Rosji.

Rosyjscy żołnierze patrolowali ulice w pobliżu domu Marii i kontrolowali szkoły, w których uczyli jej rodzice. Rosjanie wprowadzili surowe zasady. Nie wolno było śpiewać polskich pieśni. W szkołach nie wolno było nauczać polskiej historii. Uczniom i nauczycielom nie wolno było nawet rozmawiać po polsku! Wszystkie lekcje musiały się odbywać w języku rosyjskim.

Rodzina Marii nienawidziła Rosjan i nienawidziła tych zasad. Jej ojciec był bardzo dumny z tego, że jest Polakiem. Uczył swoje dzieci kochać własny kraj i nienawidzić Rosjan. Kiedy Maria i jej przyjaciółka mijały jakiś rosyjski pomnik, pluły na niego.

Maria była cudownym dzieckiem, bystrym i ciekawym świata. W wieku czterech lat z podziwem wpatrywała się w oszkloną szafę, w której ojciec trzymał swoje naukowe przyrządy. Uwielbiała swojego ojca i z uwagą słuchała wszystkiego, co mówił. Ojciec każdą rozmowę zamieniał w lekcję. Wymyślał zabawy, w których uczył swoje dzieci geografii. Zadawał im zadania matematyczne. Czytał na głos wiersze. Sam znał pięć języków i Maria też nauczyła się w nich mówić.

W szkole Maria była najbystrzejszą dziewczynką w klasie. Umiała wyrecytować wszystkie prawidłowe odpowiedzi – zarówno po polsku, jak i po rosyjsku. Kiedy w pobliżu nie było rosyjskich żołnierzy, niektórzy nauczyciele wykładali swoje lekcje po polsku.

Pewnego dnia z wizytacją przyszedł rosyjski żołnierz. Cała klasa szybko przerzuciła się na język rosyjski. Wszyscy byli podenerwowani.

Gdyby Rosjanie odkryli prawdę, mogliby wiele osób ukarać i zesłać do zimnego i odległego rejonu Rosji zwanego Syberią.

Nauczycielka poprosiła Marię o udzielenie odpowiedzi po rosyjsku w obecności żołnierza. Maria uporała się z pytaniami śpiewająco, ale czuła się źle, postępując w taki sposób. Gdy słuchała rozkazów Rosjan, miała wrażenie, że zdradza własny kraj.

Życie rodziny Marii nie było łatwe. Matka ciężko zachorowała na chorobę zwaną gruźlicą. Musiała na ponad rok wyjechać, usiłując ratować zdrowie.

Niedługo potem ojciec stracił pracę w rosyjskiej szkole. Żeby zarobić na życie, we własnym domu otworzył internat. Ponad dwudziestu chłopców codziennie tam przychodziło. Niektórzy zamieszkali z rodziną Skłodowskich, inni tylko uczęszczali na lekcje. W domu było tłoczno i głośno.

W takim ścisku choroby łatwo się przenoszą. Siostra Marii, Zosia, zaraziła się tyfusem i zmarła. Cztery lata później umarła matka. Maria bardzo głęboko to przeżyła.

Na koniec roku szkolnego nauczycielka powiedziała ojcu Marii, że dziewczynka jest przemęczona. Uważała, że Maria powinna zrobić sobie rok przerwy od szkoły. Wbrew jej radom ojciec wysłał Marię do rosyjskiej szkoły o surowej dyscyplinie. W rodzinie Marii nikt nigdy nie robił sobie przerw od nauki.

W 1883 roku Maria w wieku piętnastu lat ukończyła szkołę z pierwszą lokatą. Jako najlepsza uczennica dostała złoty medal.

Po szkole średniej ojciec zgodził się jednak, by córka przerwała naukę. Maria była zbyt młoda, żeby wyjść za mąż, a ojciec nie mógł sobie pozwolić na opłacenie jej studiów. Wysłał ją do krewnych na wsi, żeby u nich pomieszkała i odpoczęła.

Przez cały następny rok Maria prowadziła cudowne, pozbawione trosk życie. Jej wujowie grali na instrumentach muzycznych, zabierali ją na tańce i zapraszali do domu rozmaitych interesujących gości. Przez wiele dni Maria wysypiała się do późna, a potem bawiła na świeżym powietrzu jak dziecko. Uwielbiała huśtać się na huśtawce, zbierać jagody, łowić ryby, czytać i grać w różne gry. Wieczorami bywała na przyjęciach i nauczyła się tańczyć mazura.

Czuła się wolna! Na wsi, jak później pisała, mogła nawet „śpiewać patriotyczne pieśni i nie pójść za to do więzienia”.

To były najszczęśliwsze chwile jej młodzieńczych lat.

CIĄG DALSZY DOSTĘPNY W PEŁNEJ, PŁATNEJ WERSJIPEŁNY SPIS TREŚCI

Wstęp

Nagroda Nobla

Rozdział 1. Chęć do nauki

Rozdział 2. Tajny uniwersytet

Rozdział 3. Głodna, ale szczęśliwa

Rozdział 4. Dwie miłości

Rozdział 5. Odkrycie Marii

Henri Becquerel

pierwiastki chemiczne

Radioaktywność

Rozdział 6. To świeci!

Spektroskopia: jak się rozpoznaje nowe metale

Rozdział 7. Sława i fortuna

Rozdział 8. Cierpienie

Rozdział 9. Rodzina naukowców

Pierwsza wojna światowa

Ważniejsze daty

Bibliografia