Król odszkodowań - ebook

Rozdział 1

Strza­ły w gło­wę Dyni usły­sza­ło co naj­mniej osiem osób. Trzy in­stynk­tow­nie za­mknę­ły okna, spraw­dzi­ły zam­ki w drzwiach i wy­co­fa­ły się w bez­piecz­ne lub przy­najm­niej za­cisz­ne miej­sce w swo­ich ma­łych miesz­ka­niach. Dwie inne, każ­da do­świad­czo­na w ta­kich spra­wach, ucie­kły z oko­lic miej­sca zda­rze­nia rów­nie szyb­ko, je­śli nie szyb­ciej, jak sam uzbro­jo­ny ban­dy­ta. Ko­lej­na, fa­na­tycz­ny zwo­len­nik re­cy­klin­gu z są­siedz­twa, grze­ba­ła w śmie­ciach w po­szu­ki­wa­niu alu­mi­nio­wych pu­szek, gdy do­tar­ły do niej bar­dzo bli­skie od­gło­sy co­dzien­nej po­tycz­ki. Męż­czy­zna sko­czył za ster­tę kar­to­no­wych pu­deł i do­pie­ro gdy skoń­czył się ostrzał, ostroż­nie wszedł w za­ułek, gdzie zo­ba­czył to, co zo­sta­ło z Dyni.

Dwaj lu­dzie wi­dzie­li pra­wie wszyst­ko. Sie­dzie­li na pla­sti­ko­wych skrzyn­kach na mle­ko przed skle­pem mo­no­po­lo­wym na rogu Geo­r­gia Ave­nue i La­mont Stre­et, czę­ścio­wo za­sło­nię­ci przez za­par­ko­wa­ny sa­mo­chód, tak że ban­dy­ta, któ­ry ro­zej­rzał się, za­nim wszedł w za­ułek za Dy­nią, ich nie wi­dział. Obaj ze­zna­li, że uj­rze­li, jak chło­pak się­ga do kie­sze­ni i wy­cią­ga broń. Wi­dzie­li ją na pew­no, mały czar­ny pi­sto­let. Se­kun­dę póź­niej pa­dły strza­ły, nie wi­dzie­li jed­nak wła­ści­wie, jak po­ci­ski tra­fia­ją Dy­nię w gło­wę. W na­stęp­nej se­kun­dzie chło­pak wy­le­ciał jak strza­ła z za­uł­ka i nie wia­do­mo dla­cze­go skie­ro­wał się wprost na nich. Biegł zgię­ty w pa­sie ni­czym spło­szo­ny pies, z miną wi­no­waj­cy. Na no­gach miał czer­wo­no­żół­te buty do gry w ko­sza, któ­re wy­da­wa­ły się o pięć nu­me­rów za duże i pla­ska­ły o chod­nik, gdy ucie­kał.

Mi­ja­jąc ich, wciąż trzy­mał w ręce broń, praw­do­po­dob­nie trzy­dziest­kę­ó­sem­kę. Zo­ba­czyw­szy ich, wzdry­gnął się ner­wo­wo i zdał so­bie spra­wę, że za dużo wi­dzie­li. Przez jed­ną prze­ra­ża­ją­cą chwi­lę wy­da­wa­ło się, że pod­no­si pi­sto­let z za­mia­rem zli­kwi­do­wa­nia świad­ków, któ­rzy zdo­ła­li się po­de­rwać z pla­sti­ko­wych skrzy­nek i uciec, prze­bie­ra­jąc sza­leń­czo no­ga­mi i ma­cha­jąc rę­ka­mi. Po­tem znik­nął.

Je­den z nich otwo­rzył drzwi skle­pu i krzyk­nął, żeby ktoś we­zwał po­li­cję, bo do­szło do strze­la­ni­ny.

Pół go­dzi­ny póź­niej po­li­cja otrzy­ma­ła in­for­ma­cję, że mło­de­go męż­czy­znę pa­su­ją­ce­go do ry­so­pi­su chło­pa­ka, któ­ry sprząt­nął Dy­nię, wi­dzia­no dwu­krot­nie na Dzie­wią­tej Uli­cy z bro­nią w ręce. Za­cho­wy­wał się dziw­niej niż więk­szość ota­cza­ją­cych go lu­dzi. Pró­bo­wał zwa­bić co naj­mniej jed­ne­go czło­wie­ka na opusz­czo­ną par­ce­lę, lecz nie­do­szła ofia­ra ucie­kła i po­in­for­mo­wa­ła o tym in­cy­den­cie.

Po­li­cja zna­la­zła spraw­cę go­dzi­nę póź­niej. Na­zy­wał się Te­qu­ila Wat­son, był dwu­dzie­sto­let­nim czar­no­skó­rym męż­czy­zną, no­to­wa­nym, co ty­po­we, w po­li­cyj­nych kar­to­te­kach za prze­stęp­stwa nar­ko­ty­ko­we. Żad­nej ro­dzi­ny. Bez sta­łe­go miej­sca za­miesz­ka­nia. Ostat­nio w ośrod­ku od­wy­ko­wym przy W Stre­et. Uda­ło mu się po­zbyć ja­koś bro­ni, a je­śli ob­ra­bo­wał Dy­nię, to go­tów­kę, nar­ko­ty­ki lub ja­kieś inne łupy tak­że zdą­żył już wy­rzu­cić. Kie­sze­nie, po­dob­nie jak oczy, miał pu­ste. Gli­nia­rze byli pew­ni, że w chwi­li aresz­to­wa­nia Te­qu­ila nie był pod wpły­wem żad­nych środ­ków odu­rza­ją­cych. Do szyb­kie­go i szorst­kie­go prze­słu­cha­nia do­szło na uli­cy, po czym za­ku­to go w kaj­dan­ki i we­pchnię­to na tyl­ne sie­dze­nie ra­dio­wo­zu sto­łecz­nej po­li­cji.

Za­wieź­li go z po­wro­tem na La­mont Stre­et, gdzie urzą­dzi­li na po­cze­ka­niu spo­tka­nie z dwo­ma świad­ka­mi. Te­qu­ila zo­stał wpro­wa­dzo­ny w za­ułek, gdzie zo­sta­wił mar­twe­go Dy­nię.

– By­łeś tu kie­dyś? – za­py­tał po­li­cjant.

Te­qu­ila mil­czał i tyl­ko ga­pił się na ka­łu­żę krwi na brud­nym be­to­nie. Dwóch świad­ków do­pro­wa­dzo­no w mil­cze­niu na miej­sce koło czar­no­skó­re­go chło­pa­ka.

– To on – po­wie­dzie­li obaj rów­no­cze­śnie.

– Nosi to samo ubra­nie, te same buty, wszyst­ko oprócz bro­ni.

– To on.

– Na pew­no.

Te­qu­ila zno­wu zo­stał we­pchnię­ty do ra­dio­wo­zu i za­wie­zio­ny do aresz­tu. Aresz­to­wa­no go pod za­rzu­tem mor­der­stwa i za­mknię­to bez szan­sy na wyj­ście za kau­cją. Dzię­ki do­świad­cze­niu lub po pro­stu ze stra­chu nie po­wie­dział po­li­cjan­tom ani sło­wa, gdy ci pró­bo­wa­li wy­cią­gnąć od nie­go in­for­ma­cje po­chleb­stwa­mi, a na­wet groź­bą. Ni­cze­go, co mo­gło go ob­cią­żyć, ni­cze­go, co mo­gło im po­móc. Żad­nej wska­zów­ki, dla­cze­go za­mor­do­wał Dy­nię. Żad­ne­go śla­du po­zwa­la­ją­ce­go po­znać hi­sto­rię ich zna­jo­mo­ści, je­że­li w ogó­le łą­czy­ła ich ja­kaś zna­jo­mość. Wy­traw­ny śled­czy za­no­to­wał krót­ko w ak­tach, że to za­bój­stwo wy­glą­da na tro­chę bar­dziej przy­pad­ko­we, niż za­zwy­czaj by­wa­ło.

Spraw­ca nie do­ma­gał się moż­li­wo­ści sko­rzy­sta­nia z te­le­fo­nu. Nie wspo­mniał ani sło­wem o ad­wo­ka­cie ani o po­rę­czy­cie­lu. Te­qu­ila spra­wiał wra­że­nie oszo­ło­mio­ne­go, był jed­nak za­do­wo­lo­ny, że może sie­dzieć w za­tło­czo­nej celi i ga­pić się w pod­ło­gę.

* * *

Ojca Dyni nie dało się od­na­leźć, ale jego mat­ka pra­co­wa­ła w ochro­nie pod­zie­mi du­że­go biu­row­ca przy New York Ave­nue. Usta­le­nie praw­dzi­wych per­so­na­liów jej syna, Ra­mó­na Pum­ph­reya, oraz jego ad­re­su, i zna­le­zie­nie są­sia­da skłon­ne­go wy­ja­wić, czy miał mat­kę, za­ję­ło po­li­cji trzy go­dzi­ny.

Adel­fa Pum­ph­rey sie­dzia­ła za biur­kiem tuż za wej­ściem do pod­zie­mi i pa­trzy­ła na rząd mo­ni­to­rów. Była dużą, gru­bą ko­bie­tą w ob­ci­słym mun­du­rze kha­ki, z bro­nią za pa­sem i wy­ra­zem nie­zmier­ne­go znu­że­nia na twa­rzy. Po­li­cjan­ci, któ­rzy do niej po­de­szli, ro­bi­li to wcze­śniej set­ki razy. Prze­ka­za­li jej wia­do­mość, po czym od­na­leź­li jej zwierzch­ni­ka.

W mie­ście, gdzie mło­dzi lu­dzie za­bi­ja­ją się na­wza­jem co­dzien­nie, ta cią­gła rzeź czy­ni­ła lu­dzi gru­bo­skór­ny­mi i nie­czu­ły­mi, a każ­da mat­ka zna­ła wie­le in­nych, któ­re stra­ci­ły dzie­ci. Ko­lej­na taka stra­ta przy­bli­ża­ła o krok do śmier­ci i wszyst­kie mat­ki wie­dzia­ły, że nad­cho­dzą­cy dzień może być tym ostat­nim. Ob­ser­wo­wa­ły, jak inne prze­ży­wa­ją tę zgro­zę. Gdy Adel­fa Pum­ph­rey sie­dzia­ła przy biur­ku z twa­rzą ukry­tą w dło­niach, my­śla­ła o swo­im synu le­żą­cym te­raz gdzieś w mie­ście i ba­da­nym przez ob­cych lu­dzi.

Po­przy­się­gła ze­mstę temu, kto go za­bił.

Prze­klę­ła jego ojca za to, że po­rzu­cił syna.

Za­pła­ka­ła za swo­im dziec­kiem.

I wie­dzia­ła, że prze­ży­je. Że ja­koś prze­ży­je.

* * *

Adel­fa po­szła do sądu, żeby zo­ba­czyć, jak sta­wia­ją spraw­cy za­rzu­ty. Do­wie­dzia­ła się od po­li­cji, że ło­buz, któ­ry za­bił jej syna, ma po raz pierw­szy po­ja­wić się w są­dzie na krót­kim ru­ty­no­wym po­sie­dze­niu, na któ­rym nie przy­zna się do winy i po­pro­si o ad­wo­ka­ta. Sie­dzia­ła w tyl­nym rzę­dzie wraz z bra­tem po jed­nej ręce i są­sia­dem po dru­giej, ocie­ra­jąc łzy wil­got­ną chust­ką. Chcia­ła zo­ba­czyć tego chło­pa­ka. Chcia­ła rów­nież za­py­tać, dla­cze­go to zro­bił, ale wie­dzia­ła, że nie bę­dzie mia­ła oka­zji.

Prze­stęp­ców pro­wa­dzo­no przez salę roz­praw ni­czym by­dło na au­kcji. Wszy­scy byli mło­dzi. Zmar­no­wa­ni lu­dzie.

Po­nie­waż Te­qu­ila po­peł­nił szcze­gól­nie bru­tal­ną zbrod­nię, oprócz kaj­da­nek miał na nad­garst­kach i kost­kach łań­cu­chy. Kie­dy po­włó­cząc no­ga­mi, tra­fił na salę wraz z ko­lej­ną falą wi­no­waj­ców, wy­glą­dał na czło­wie­ka pra­wie nie­szko­dli­we­go. Szyb­ko ob­rzu­cił wzro­kiem tłum, żeby spraw­dzić, czy jest ktoś zna­jo­my, czy ktoś może przy­szedł tam dla nie­go. Usiadł na krze­śle i wte­dy, na do­kład­kę, je­den z urzęd­ni­ków są­do­wych po­chy­lił się i rzekł:

– Ta ko­bie­ta tam, w nie­bie­skiej su­kien­ce, to mat­ka chło­pa­ka, któ­re­go za­bi­łeś.

Te­qu­ila od­wró­cił się po­wo­li z po­chy­lo­ną gło­wą i pa­trzył, ale tyl­ko przez chwi­lę, pro­sto w za­łza­wio­ne i pod­puch­nię­te oczy mat­ki swo­jej ofia­ry. Adel­fa wpa­try­wa­ła się w chu­dziel­ca w za du­żym kom­bi­ne­zo­nie i za­sta­na­wia­ła się, gdzie jest jego mat­ka, jak go wy­cho­wa­ła, czy chło­pak ma ojca i co naj­waż­niej­sze, dla­cze­go i jak na­po­tkał na swo­jej dro­dze jej syna. Byli mniej wię­cej w tym sa­mym wie­ku co resz­ta, zbli­ża­li się do dwu­dziest­ki lub nie­daw­no ją prze­kro­czy­li. Po­li­cjan­ci po­wie­dzie­li jej, że przy­najm­niej na ra­zie wy­da­je się, iż to za­bój­stwo nie ma związ­ku z nar­ko­ty­ka­mi. Ona jed­nak wie­dzia­ła swo­je. Nar­ko­ty­ki wią­za­ły się nie­roz­łącz­nie z ży­ciem uli­cy na wszyst­kich po­zio­mach. Adel­fa aż za do­brze zda­wa­ła so­bie z tego spra­wę. Dy­nia pa­lił traw­kę i crack i raz zo­stał aresz­to­wa­ny za po­sia­da­nie nar­ko­ty­ków, ale nig­dy nie sto­so­wał prze­mo­cy. Po­li­cja twier­dzi­ła, że wy­glą­da to na przy­pad­ko­we za­bój­stwo. Jej brat po­wie­dział kie­dyś, że wszyst­kie ulicz­ne za­bój­stwa są dzie­łem przy­pad­ku, ale żad­ne nie jest po­peł­nia­ne bez po­wo­du.

Po jed­nej stro­nie sali roz­praw stał stół, przy któ­rym zgro­ma­dzi­li się przed­sta­wi­cie­le wy­mia­ru spra­wie­dli­wo­ści. Po­li­cjan­ci szep­ta­li coś do pro­ku­ra­to­rów prze­glą­da­ją­cych akta i ra­por­ty i pró­bo­wa­li dziel­nie przy­go­to­wać do­ku­men­ty przed po­ja­wie­niem się prze­stęp­ców. Po dru­giej stro­nie znaj­do­wał się stół, za któ­rym w mia­rę mo­zol­ne­go prze­su­wa­nia się tej są­do­wej „li­nii mon­ta­żo­wej” za­sia­da­li ko­lej­ni obroń­cy. Sę­dzia od­kle­py­wał oskar­że­nia o han­del nar­ko­ty­ka­mi, ra­bu­nek z bro­nią w ręku, ja­kąś nie­spre­cy­zo­wa­ną na­paść sek­su­al­ną, ko­lej­ne za­rzu­ty do­ty­czą­ce nar­ko­ty­ków i mnó­stwo oskar­żeń o na­ru­sze­nie wa­run­ków zwol­nie­nia. Gdy wy­wo­ły­wa­no ich na­zwi­ska, oskar­że­ni byli do­pro­wa­dza­ni do sto­łu sę­dziow­skie­go, gdzie sta­li w mil­cze­niu. Prze­kła­da­no pa­pie­ry, po czym trans­por­to­wa­no ich z po­wro­tem do aresz­tu.

– Te­qu­ila Wat­son – oznaj­mił urzęd­nik są­do­wy.

Dru­gi urzęd­nik po­mógł wstać Wat­so­no­wi, któ­ry po­ty­ka­jąc się i po­brzę­ku­jąc łań­cu­cha­mi, wy­stą­pił na­przód.

– Pa­nie Wat­son, jest pan oskar­żo­ny o mor­der­stwo – po­wie­dział gło­śno sę­dzia. – Ile pan ma lat?

– Dwa­dzie­ścia – od­parł Te­qu­ila ze spusz­czo­nym wzro­kiem.

Za­rzut mor­der­stwa od­bił się echem w sali i spra­wił, że na chwi­lę za­pa­no­wał spo­kój. Inni prze­stęp­cy w po­ma­rań­czo­wych kom­bi­ne­zo­nach spoj­rze­li na nie­go z po­dzi­wem. Wśród praw­ni­ków i po­li­cjan­tów wzbu­dził za­in­te­re­so­wa­nie.

– Stać pana na opła­ce­nie ad­wo­ka­ta?

– Nie.

– Tak też my­śla­łem – mruk­nął sę­dzia i spoj­rzał na stół obroń­ców. Ży­zne pola wy­dzia­łu kar­ne­go tu­tej­szej fi­lii sto­łecz­ne­go sądu okrę­go­we­go były co­dzien­nie upra­wia­ne przez Biu­ro Obroń­cy Pu­blicz­ne­go, sta­no­wią­ce siat­kę ase­ku­ra­cyj­ną dla wszyst­kich ubo­gich oskar­żo­nych. Sie­dem­dzie­siąt pro­cent re­je­stru spraw są­do­wych ob­słu­gi­wał ad­wo­kat wy­zna­czo­ny przez sąd i w sali krę­ci­ło się zwy­kle kil­ku obroń­ców z urzę­du w ta­nich gar­ni­tu­rach i zdar­tych mo­ka­sy­nach, z ak­ta­mi ster­czą­cy­mi z te­czek. W tym aku­rat mo­men­cie obec­ny był tyl­ko je­den obroń­ca z urzę­du, pan me­ce­nas Clay Car­ter II, któ­ry wstą­pił do sądu, żeby do­pil­no­wać spra­wy dwóch mniej po­waż­nych prze­stępstw. Te­raz chciał wyjść, ale zdał so­bie spra­wę, że jest zu­peł­nie sam. Zer­k­nął w lewo i w pra­wo i spo­strzegł, że sę­dzia pa­trzy na nie­go. Gdzie się po­dzia­ła cała resz­ta obroń­ców z urzę­du?

Ty­dzień wcze­śniej Car­ter za­koń­czył spra­wę za­bój­stwa, któ­ra cią­gnę­ła się przez pra­wie trzy lata i w koń­cu zo­sta­ła za­mknię­ta, a jego klient miał już nig­dy nie wyjść z wię­zie­nia – przy­najm­niej ofi­cjal­nie. Clay Car­ter nie miał nic prze­ciw­ko temu, że jego klient jest pod klu­czem, i czuł ulgę na myśl, iż w tym mo­men­cie nie ma na biur­ku żad­nych akt spra­wy o mor­der­stwo.

To naj­wy­raź­niej mia­ło się za­raz zmie­nić.

– Pa­nie Car­ter? – ode­zwał się sę­dzia. Nie był to roz­kaz, lecz za­chę­ta, by wy­stą­pił na­przód, i zro­bił to, cze­go ocze­ki­wa­no od wszyst­kich obroń­ców z urzę­du: bro­nił ubo­gich bez wzglę­du na ro­dzaj spra­wy. Me­ce­nas Car­ter nie mógł oka­zać sła­bo­ści, zwłasz­cza na oczach ob­ser­wu­ją­cych go po­li­cjan­tów i pro­ku­ra­to­rów. Z tru­dem prze­łknął śli­nę i spo­koj­nie pod­szedł do sto­łu sę­dziow­skie­go, jak­by od razu mógł za­żą­dać pro­ce­su przed ławą przy­się­głych. Wziął akta spra­wy od sę­dzie­go, przej­rzał szyb­ko dość ską­pą za­war­tość tecz­ki, igno­ru­jąc bła­gal­ne spoj­rze­nie Te­qu­ili Wat­so­na, po czym od­parł:

– Oskar­żo­ny nie przy­zna­je się do winy, Wy­so­ki Są­dzie.

– Dzię­ku­ję panu, me­ce­na­sie. I wska­że­my pana jako obroń­cę z urzę­du?

– Na ra­zie tak. – Me­ce­nas Car­ter już ukła­dał uspra­wie­dli­wie­nia, by obar­czyć tą spra­wą ko­goś in­ne­go w Biu­rze Obroń­cy Pu­blicz­ne­go.

– Do­sko­na­le. Dzię­ku­ję panu – po­wie­dział sę­dzia, się­ga­jąc po na­stęp­ne akta.

Ad­wo­kat i jego klient przez parę mi­nut sta­li przy sto­le obroń­ców. Car­ter otrzy­mał tyle in­for­ma­cji, ile Te­qu­ila był skłon­ny prze­ka­zać, czy­li bar­dzo nie­wie­le. Obie­cał wstą­pić na­za­jutrz do aresz­tu na dłuż­szą roz­mo­wę. Gdy tak szep­ta­li, wo­kół sto­łu zro­bi­ło się na­gle tłocz­no – to mło­dzi praw­ni­cy z Biu­ra Obroń­cy Pu­blicz­ne­go, ko­le­dzy Car­te­ra, po­ja­wi­li się na­gle nie wia­do­mo skąd.

Czyż­by za­sta­wio­no na mnie pu­łap­kę? – za­sta­na­wiał się Car­ter. Czy znik­nę­li, wie­dząc, że na sali znaj­du­je się czło­wiek oskar­żo­ny o mor­der­stwo? W ostat­nich pię­ciu la­tach sam wy­krę­cał ta­kie nu­me­ry. Uchy­la­nie się od pro­wa­dze­nia pa­skud­nych spraw było w BOP-ie for­mą sztu­ki.

Wziął tecz­kę i ru­szył szyb­ko do wyj­ścia środ­kiem sali, obok sze­re­gów za­tro­ska­nych krew­nych, obok Adel­fy Pum­ph­rey i jej nie­wiel­kiej gru­py wspar­cia. Wy­szedł na ko­ry­tarz pe­łen ko­lej­nych prze­stęp­ców, ich ma­tek, dziew­czyn i ad­wo­ka­tów. W Biu­rze Obroń­cy Pu­blicz­ne­go byli tacy, któ­rzy twier­dzi­li, iż żyją cha­osem pa­nu­ją­cym w gma­chu Sądu im. H. Car­la Mo­ul­trie­go – na­wa­łem spraw, odro­bi­ną za­gro­że­nia spo­wo­do­wa­ne­go tym, że dzie­lą prze­strzeń z ty­lo­ma agre­syw­ny­mi osob­ni­ka­mi, bo­le­snym kon­flik­tem mię­dzy ofia­ra­mi i na­past­ni­ka­mi, bez­na­dziej­nie prze­peł­nio­ny­mi re­je­stra­mi spraw, po­wo­ła­niem do ochro­ny bie­do­ty i za­pew­nie­nia jej uczci­we­go trak­to­wa­nia przez po­li­cjan­tów i sys­tem.

Je­że­li ka­rie­ra w BOP-ie kie­dy­kol­wiek po­cią­ga­ła Claya Car­te­ra, to te­raz już nie pa­mię­tał z ja­kie­go po­wo­du. Za ty­dzień mia­ła mi­nąć – bez świę­to­wa­nia i przy odro­bi­nie szczę­ścia nie­po­strze­że­nie dla ko­go­kol­wiek – pią­ta rocz­ni­ca jego pra­cy w biu­rze. W wie­ku trzy­dzie­stu je­den lat czuł się wy­pa­lo­ny, tkwił w ga­bi­ne­cie, któ­ry wsty­dził się po­ka­zać zna­jo­mym, szu­kał wyj­ścia, nie ma­jąc do­kąd pójść, a te­raz zo­stał obar­czo­ny ko­lej­ną bez­sen­sow­ną spra­wą o mor­der­stwo, któ­ra z każ­dą mi­nu­tą co­raz bar­dziej mu cią­ży­ła.

W win­dzie prze­kli­nał sie­bie za to, że dał się wro­bić. Po­peł­nił szkol­ny błąd, zbyt dłu­go żył na tym świe­cie, by wpa­ko­wać się w tę pu­łap­kę, tym bar­dziej że za­sta­wio­no ją na tak do­brze mu zna­nym te­re­nie. Odej­dę, obie­cał so­bie. Przez ostat­ni rok pra­wie co­dzien­nie skła­dał ta­kie samo przy­rze­cze­nie.

Win­dą je­cha­ły dwie inne oso­by. Pierw­szą była ja­kaś kan­ce­list­ka z na­rę­czem akt. Dru­gą czter­dzie­sto­pa­ro­let­ni męż­czy­zna zgod­nie z na­ka­za­mi mody ubra­ny na czar­no – w dżin­sy, pod­ko­szu­lek, ma­ry­nar­kę i buty z kro­ko­dy­lej skó­ry. Trzy­mał w ręku ga­ze­tę i wy­da­wa­ło się, że czy­ta ją przez małe oku­la­ry zsu­nię­te na czu­bek dość dłu­gie­go i kształt­ne­go nosa. W rze­czy­wi­sto­ści przy­glą­dał się uważ­nie Clay­owi, któ­ry nie był tego świa­do­my. Dla­cze­go ktoś miał­by zwra­cać uwa­gę na ko­go­kol­wiek in­ne­go w tej win­dzie i w tym bu­dyn­ku?

Gdy­by Clay Car­ter, za­miast roz­my­ślać, za­cho­wał czuj­ność, za­uwa­żył­by, że męż­czy­zna jest zbyt po­rząd­nie ubra­ny, aby był obroń­cą, ale zbyt spor­to­wo, by być praw­ni­kiem. Miał przy so­bie tyl­ko ga­ze­tę, co było tro­chę dziw­ne, po­nie­waż gmach Sądu im. H. Car­la Mo­ul­trie­go nie sły­nął jako miej­sce lek­tur. Męż­czy­zna nie wy­glą­dał na sę­dzie­go, kan­ce­li­stę, ofia­rę prze­stęp­stwa ani na obroń­cę, ale Clay nie zwró­cił na nie­go uwa­gi.Rozdział 2

W mie­ście sie­dem­dzie­się­ciu sze­ściu ty­się­cy praw­ni­ków, czę­sto zgru­po­wa­nych w ol­brzy­mich, usy­tu­owa­nych w po­bli­żu Ka­pi­to­lu kan­ce­la­riach, bo­ga­tych i po­tęż­nych, gdzie naj­bar­dziej roz­gar­nię­ci współ­pra­cow­ni­cy otrzy­my­wa­li nie­przy­zwo­icie wy­so­kie pre­mie za pod­pi­sa­nie umo­wy, naj­mniej in­te­li­gent­ni byli kon­gres­me­ni do­sta­wa­li lu­kra­tyw­ne umo­wy na lob­bing, a naj­bar­dziej wzię­ci ad­wo­ka­ci mie­li wła­snych peł­no­moc­ni­ków pro­ce­so­wych, Biu­ro Obroń­cy Pu­blicz­ne­go znaj­do­wa­ło się w dru­giej li­dze. Na sza­rym koń­cu ta­be­li.

Nie­któ­rzy jego praw­ni­cy byli głę­bo­ko za­an­ga­żo­wa­ni w obro­nę bied­nych i uci­śnio­nych i dla nich ta pra­ca nie była tyl­ko szcze­blem w ka­rie­rze. Bez wzglę­du na to, jak mało za­ra­bia­li i jak na­pię­ty był ich bu­dżet, słu­ży­ła im za­wo­do­wa nie­za­leż­ność i sa­tys­fak­cja, że bro­nią naj­słab­szych.

Inni obroń­cy z urzę­du mó­wi­li so­bie, że ta pra­ca jest eta­pem przej­ścio­wym, pod­sta­wo­wym szko­le­niem, któ­re mia­ło im otwo­rzyć dro­gę do bar­dziej obie­cu­ją­cej ka­rie­ry. Na­uczyć się fa­chu na wła­snej skó­rze, po­bru­dzić so­bie ręce, zo­ba­czyć i ro­bić rze­czy, do któ­rych ża­den współ­pra­cow­nik du­żej kan­ce­la­rii praw­ni­czej nig­dy by się nie zbli­żył, a pew­ne­go dnia ja­kaś na­praw­dę da­le­ko­wzrocz­na fir­ma wy­na­gro­dzi ten wy­si­łek. Bo­ga­te do­świad­cze­nie pro­ce­so­we, do­sko­na­ła zna­jo­mość sę­dziów, urzęd­ni­ków są­do­wych i po­li­cjan­tów, umie­jęt­ność ra­dze­nia so­bie z na­wa­łem obo­wiąz­ków i zaj­mo­wa­nia się naj­trud­niej­szy­mi z klien­tów – to tyl­ko nie­licz­ne atu­ty, ja­kie mie­li do za­ofe­ro­wa­nia obroń­cy z urzę­du po za­le­d­wie kil­ku la­tach pra­cy.

Biu­ro Obroń­cy Pu­blicz­ne­go za­trud­nia­ło osiem­dzie­się­ciu praw­ni­ków pra­cu­ją­cych na dwóch cia­snych i dusz­nych pię­trach gma­chu służb pu­blicz­nych Dys­tryk­tu Co­lum­bii, ja­snej, pro­sto­pa­dło­ścien­nej bu­dow­li z be­to­nu na­zy­wa­nej Kost­ką, usy­tu­owa­nej przy Mas­sa­chu­setts Ave­nue nie­opo­dal Tho­mas Circ­le. W la­bi­ryn­cie biu­ro­wych kli­tek roz­lo­ko­wa­no oko­ło czter­dzie­stu mar­nie opła­ca­nych se­kre­ta­rek i trzy­dzie­stu kil­ku asy­sten­tów praw­nych. Dy­rek­to­rem biu­ra była ko­bie­ta imie­niem Glen­da, któ­ra więk­szość cza­su spę­dza­ła za­mknię­ta w ga­bi­ne­cie, tam bo­wiem czu­ła się bez­piecz­nie.

Pen­sja po­cząt­ku­ją­ce­go praw­ni­ka BOP-u wy­no­si­ła trzy­dzie­ści sześć ty­się­cy do­la­rów. Pod­wyż­ki były śla­do­we i bar­dzo rzad­kie. Praw­nik z naj­dłuż­szym sta­żem, wy­koń­czo­ny czter­dzie­sto­trzy­let­ni sta­rzec, za­ra­biał pięć­dzie­siąt sie­dem ty­się­cy sześć­set i od dzie­więt­na­stu lat gro­ził, że odej­dzie. Ob­cią­że­nie pra­cą było ol­brzy­mie, gdyż mia­sto prze­gry­wa­ło woj­nę z prze­stęp­czo­ścią. Po­daż ubo­gich kry­mi­na­li­stów była nie­ogra­ni­czo­na. Przez mi­nio­nych osiem lat co roku Glen­da przed­kła­da­ła mia­stu bu­dżet, żą­da­jąc za­trud­nie­nia ko­lej­nych dzie­się­ciu praw­ni­ków i tu­zi­na asy­sten­tów. W każ­dym z ostat­nich czte­rech bu­dże­tów otrzy­my­wa­ła mniej pie­nię­dzy niż rok wcze­śniej. W tym mo­men­cie mia­ła dy­le­mat, któ­rych asy­sten­tów zwol­nić, a któ­rych praw­ni­ków zmu­sić do pra­cy w nie­peł­nym wy­mia­rze go­dzin.

Clay Car­ter, po­dob­nie jak więk­szość in­nych obroń­ców z urzę­du, nie tra­fił na wy­dział pra­wa z pla­na­mi ka­rie­ry lub na­wet krót­kiej służ­by w cha­rak­te­rze obroń­cy ubo­gich prze­stęp­ców. W żad­nym wy­pad­ku. W cza­sach gdy stu­dio­wał w col­le­ge’u, a po­tem na wy­dzia­le pra­wa na Uni­wer­sy­te­cie Geo­r­ge­town, jego oj­ciec pro­wa­dził kan­ce­la­rię w Dys­tryk­cie Co­lum­bii. Clay od lat pra­co­wał tam w nie­peł­nym wy­mia­rze go­dzin i miał wła­sny ga­bi­net. Wte­dy jesz­cze nie ogra­ni­czał się w ma­rze­niach o ojcu i synu wspól­nie to­czą­cych spo­ry są­do­we i pły­ną­cych sze­ro­kim stru­mie­niem pie­nią­dzach.

Lecz w ostat­nim roku stu­diów Claya kan­ce­la­ria upa­dła i Car­ter se­nior wy­je­chał z mia­sta. Sy­tu­acja zmie­ni­ła się dia­me­tral­nie. Clay zo­stał obroń­cą pu­blicz­nym, bo na ryn­ku nie było in­nych ofert pra­cy.

Po­trze­bo­wał trzech lat, by wy­wal­czyć wła­sny ga­bi­net, za­miast dzie­lo­ne­go z in­nym praw­ni­kiem lub asy­sten­tem. Po­kój wiel­ko­ści skrom­nej sza­fy wnę­ko­wej w domu na przed­mie­ściach nie miał okien, a biur­ko zaj­mo­wa­ło po­ło­wę jego po­wierzch­ni. Ga­bi­net Claya w daw­nej kan­ce­la­rii ojca był czte­ry razy więk­szy i z jego okien roz­ta­czał się wi­dok na obe­lisk Wa­szyng­to­na. Clay pró­bo­wał wpraw­dzie o nim za­po­mnieć, ale nie po­tra­fił wy­ma­zać go z pa­mię­ci. Pięć lat póź­niej wciąż cza­sem sie­dział przy biur­ku, ga­pił się w ścia­ny, któ­re z każ­dym mie­sią­cem wy­da­wa­ły się bliż­sze, i za­sta­na­wiał się, jak to się sta­ło, że upadł tak ni­sko.

Ci­snął na czy­ste i upo­rząd­ko­wa­ne biur­ko akta spra­wy Te­qu­ili Wat­so­na i zdjął ma­ry­nar­kę. W tak po­nu­rym oto­cze­niu ła­two by­ło­by dać za wy­gra­ną, po­zwo­lić, by na biur­ku ro­sła ster­ta akt i pa­pie­rów, za­gra­cić ga­bi­net i zrzu­cić to na karb prze­pra­co­wa­nia i nie­do­bo­ru per­so­ne­lu. Lecz jego oj­ciec uwa­żał, że po­rzą­dek na biur­ku świad­czy o upo­rząd­ko­wa­nym umy­śle. Ma­wiał, że je­że­li nie po­tra­fisz cze­goś zna­leźć w cią­gu trzy­dzie­stu se­kund, tra­cisz pie­nią­dze. Na­tych­mia­sto­we od­po­wia­da­nie na te­le­fo­ny sta­no­wi­ło ko­lej­ną za­sa­dę, któ­rej Clay na­uczył się prze­strze­gać.

Tak więc ku wiel­kie­mu roz­ba­wie­niu swo­ich udrę­czo­nych ko­le­gów pe­dan­tycz­nie dbał o po­rzą­dek na swo­im biur­ku i w ga­bi­ne­cie. Jego dy­plom ab­sol­wen­ta wy­dzia­łu pra­wa Uni­wer­sy­te­tu Geo­r­ge­town wi­siał w pięk­nej ram­ce na środ­ku ścia­ny. Przez pierw­sze dwa lata pra­cy w BOP-ie nie chciał go po­ka­zy­wać z oba­wy, że po­zo­sta­li pra­cow­ni­cy będę się za­sta­na­wia­li, dla­cze­go ktoś z Geo­r­ge­town pra­cu­je za tak mar­ne gro­sze. Żeby zdo­być do­świad­cze­nie, czę­sto po­wta­rzał w du­chu, je­stem tu­taj, żeby zdo­być do­świad­cze­nie. Co mie­siąc roz­pra­wa – trud­ne star­cia z bez­względ­ny­mi pro­ku­ra­to­ra­mi przed bez­względ­ny­mi przy­się­gły­mi. Szko­le­nie w bez­par­do­no­wej wal­ce na sa­mym dnie, któ­re­go nie mo­gła za­pew­nić żad­na duża kan­ce­la­ria. For­sa przyj­dzie póź­niej, gdy w bar­dzo mło­dym wie­ku bę­dzie za­har­to­wa­nym w boju ad­wo­ka­tem.

Pa­trzył na cien­kie akta spra­wy Wat­so­na le­żą­ce na biur­ku i za­sta­na­wiał się, jak obar­czyć nią ko­goś in­ne­go. Był już zmę­czo­ny trud­ny­mi spra­wa­mi, do­sko­na­łym szko­le­niem i ca­łym gów­nem, któ­re zno­sił jako mar­nie opła­ca­ny obroń­ca z urzę­du.

Na jego biur­ku le­ża­ło sześć ró­żo­wych kar­te­czek z wia­do­mo­ścia­mi – pię­cio­ma zwią­za­ny­mi z pra­cą, jed­ną od Re­be­ki, wie­lo­let­niej przy­ja­ciół­ki. Naj­pierw za­dzwo­nił do niej.

– Je­stem bar­dzo za­ję­ta – po­in­for­mo­wa­ła po wy­mia­nie nie­zbęd­nych uprzej­mo­ści.

– Dzwo­ni­łaś do mnie – za­uwa­żył Clay.

– Owszem, ale mogę roz­ma­wiać tyl­ko przez mi­nu­tę. – Re­bec­ca pra­co­wa­ła jako asy­stent­ka pod­rzęd­ne­go kon­gres­me­na, któ­ry był prze­wod­ni­czą­cym ja­kiejś bez­u­ży­tecz­nej pod­ko­mi­sji. Po­nie­waż jed­nak był prze­wod­ni­czą­cym, miał do­dat­ko­we biu­ro i mu­siał je ob­sa­dzić ludź­mi ta­ki­mi jak Re­bec­ca, przez cały dzień go­rącz­ko­wo przy­go­to­wu­ją­ca na­stęp­ną run­dę prze­słu­chań, na któ­rych i tak nikt się nie zja­wi. Żeby za­ła­twić jej tę pra­cę, oj­ciec Re­be­ki użył swo­ich wpły­wów.

– Ja też je­stem tro­chę za­wa­lo­ny ro­bo­tą – za­strzegł Clay. – Wła­śnie przy­ją­łem ko­lej­ną spra­wę o mor­der­stwo. – Zdo­łał po­wie­dzieć to z pew­ną dumą, jak­by czuł się za­szczy­co­ny rolą obroń­cy Te­qu­ili Wat­so­na.

Ry­wa­li­zo­wa­li o to, kto jest bar­dziej za­ję­ty. Kto jest waż­niej­szy. Kto cię­żej pra­cu­je. Kto jest pod więk­szą pre­sją.

– Ju­tro są uro­dzi­ny mo­jej mat­ki – po­wie­dzia­ła Re­bec­ca z lek­kim wa­ha­niem, jak­by Clay po­wi­nien o tym wie­dzieć. Nie wie­dział. Nie ob­cho­dzi­ło go to. Nie prze­pa­dał za jej mat­ką. – Za­pro­si­li nas na ko­la­cję w klu­bie.

Zły dzień stał się jesz­cze gor­szy. Je­dy­ną od­po­wie­dzią, ja­kiej mógł udzie­lić, i to szyb­ko, było:

– Oczy­wi­ście.

– Koło dzie­więt­na­stej. W ma­ry­nar­ce i kra­wa­cie.

– No ja­sne. – Wo­lał­bym zjeść ko­la­cję z Wat­so­nem w wię­zie­niu, po­my­ślał.

– Mu­szę koń­czyć – po­wie­dzia­ła Re­bec­ca. – Do zo­ba­cze­nia. Ko­cham cię.

– Ja cie­bie też.

Tak wy­glą­da­ły ich roz­mo­wy: kil­ka szyb­kich zdań i po­spiesz­ny po­wrót do zba­wia­nia świa­ta. Clay spoj­rzał na jej zdję­cie na biur­ku. Ich ro­man­so­wi to­wa­rzy­szy­ło wy­star­cza­ją­co dużo kom­pli­ka­cji, by roz­bić dzie­sięć mał­żeństw. Jego oj­ciec po­zwał kie­dyś jej ojca i nie było ja­sne, kto wy­grał, a kto prze­grał. Jej ro­dzi­ce twier­dzi­li, że po­cho­dzą ze sta­rej alek­san­dryj­skiej so­cje­ty, oj­ciec był sy­nem ofi­ce­ra. Oni byli pra­wi­co­wy­mi re­pu­bli­ka­na­mi, on nie. Ojca Re­be­ki na­zy­wa­no Ben­net­tem Bul­do­że­rem z uwa­gi na nie­ustę­pli­we dą­że­nie do za­go­spo­da­ro­wa­nia za­le­sio­nych te­re­nów przed­mieść Wa­szyng­to­nu. Clay nie zno­sił bez­ład­nej za­bu­do­wy pół­noc­nej Wir­gi­nii i dys­kret­nie opła­cał dwie gru­py eko­lo­gów wal­czą­cych z de­we­lo­pe­ra­mi. Mat­ka Re­be­ki była agre­syw­ną ka­rie­ro­wicz­ką, pra­gną­cą, by jej dwie cór­ki wy­szły bo­ga­to za mąż. Clay nie wi­dział swo­jej mat­ki od osiem­na­stu lat. Nie miał żad­nych am­bi­cji to­wa­rzy­skich. Ani pie­nię­dzy.

Przez pra­wie czte­ry lata ich ro­mans trwał mimo co­mie­sięcz­nych awan­tur, w więk­szo­ści spro­wo­ko­wa­nych przez mat­kę Re­be­ki. Utrzy­my­wał się przy ży­ciu dzię­ki mi­ło­ści, po­żą­da­niu i de­ter­mi­na­cji w dą­że­niu do celu na prze­kór wszyst­kie­mu. Lecz Clay wy­czu­wał u Re­be­ki zmę­cze­nie, po­stę­pu­ją­ce znu­że­nie spo­wo­do­wa­ne wie­kiem i pre­sją ro­dzi­ny. Mia­ła dwa­dzie­ścia osiem lat. Nie chcia­ła ro­bić ka­rie­ry. Pra­gnę­ła męża, ro­dzi­ny i dłu­gich dni spę­dza­nych w klu­bie za mia­stem na psu­ciu dzie­ci, grze w te­ni­sa i lun­chach z mat­ką.

Pau­let­te Tul­los za­sko­czy­ła go, zja­wia­jąc się nie wia­do­mo skąd.

– Da­łeś się wro­bić, co? – za­gad­nę­ła z drwią­cym uśmiesz­kiem. – Nowa spra­wa o mor­der­stwo.

– By­łaś tam?

– Wszyst­ko wi­dzia­łam. Wi­dzia­łam, co się świę­ci, wi­dzia­łam mo­ment zda­rze­nia i nie mo­głam cię oca­lić, ko­le­go.

– Dzię­ki. Je­stem ci wi­nien przy­słu­gę.

Chęt­nie za­pro­po­no­wał­by, żeby usia­dła, ale w jego ga­bi­ne­cie nie było wię­cej krze­seł. Bra­ko­wa­ło na nie miej­sca, a poza tym nie były po­trzeb­ne, po­nie­waż wszy­scy klien­ci Claya i tak sie­dzie­li za krat­ka­mi. Po­ga­dusz­ki na sie­dzą­co nie na­le­ża­ły do ru­ty­no­wych czyn­no­ści w Biu­rze Obroń­cy Pu­blicz­ne­go.

– Ja­kie mam szan­se się jej po­zbyć? – za­py­tał.

– Bli­skie zeru. Kogo za­mie­rzasz nią obar­czyć?

– My­śla­łem o to­bie.

– Przy­kro mi. Już pro­wa­dzę dwie ta­kie spra­wy. Glen­da nie pój­dzie ci na rękę.

Pau­let­te była naj­lep­szą przy­ja­ciół­ką Claya w biu­rze. Po­cho­dzi­ła z dzi­kiej czę­ści mia­sta, z tru­dem skoń­czy­ła col­le­ge oraz wie­czo­ro­we stu­dia praw­ni­cze i wy­da­wa­ło się, że jej prze­zna­cze­niem jest śro­do­wi­sko kla­sy śred­niej, lecz po­zna­ła star­sze­go pana z Gre­cji zdra­dza­ją­ce­go upodo­ba­nie do mło­dych czar­no­skó­rych ko­biet. Oże­nił się z nią i po­mógł jej urzą­dzić się wy­god­nie w pół­noc­no-za­chod­nim Wa­szyng­to­nie, po czym wró­cił do Eu­ro­py, gdzie wo­lał miesz­kać na sta­łe. Pau­let­te po­dej­rze­wa­ła, że ma tam kil­ka żon, ale nie­szcze­gól­nie się tym przej­mo­wa­ła. Żyła w do­stat­ku i rzad­ko by­wa­ła sama. Po dzie­się­ciu la­tach ten układ do­brze się spraw­dzał.

– Sły­sza­łam roz­mo­wę pro­ku­ra­to­rów – po­wie­dzia­ła. – Ko­lej­ne ulicz­ne za­bój­stwo, ale mo­tyw bu­dzi wąt­pli­wo­ści.

– Nie pierw­sze w dzie­jach BOP-u.

– Ale nie ma wy­raź­ne­go mo­ty­wu.

– Za­wsze jest ja­kiś mo­tyw. go­tów­ka, nar­ko­ty­ki, seks, nowe mar­ko­we buty.

– Ale chło­pak był dość po­tul­ny, nie miał na kon­cie ak­tów prze­mo­cy.

– Pierw­sze wra­że­nie czę­sto myli, prze­cież o tym wiesz.

– Jer­ma­ine do­stał dwa dni temu bar­dzo po­dob­ną spra­wę. Bez wy­raź­ne­go mo­ty­wu.

– Pierw­sze sły­szę.

– Mo­żesz spró­bo­wać z nim. Jest tu nowy i am­bit­ny. Kto wie, może uda ci się zwa­lić to na nie­go.

– Za­raz to zro­bię.

Jer­ma­ine’a nie za­stał. Lecz drzwi ga­bi­ne­tu Glen­dy były z ja­kie­goś po­wo­du uchy­lo­ne. Clay za­stu­kał w nie, wcho­dząc do środ­ka.

– Ma pani chwi­lę cza­su? – za­py­tał, wie­dząc, że Glen­da nie zno­si po­świę­cać go ni­ko­mu ze swo­ich pod­wład­nych. Ra­dzi­ła so­bie jako tako z kie­ro­wa­niem biu­rem, przy­dzie­la­niem spraw, pil­no­wa­niem bu­dże­tu i co naj­waż­niej­sze, upra­wia­niem po­li­ty­ki w ra­tu­szu. Ale lu­dzi nie lu­bi­ła. Wo­la­ła wy­ko­ny­wać swo­ją pra­cę za za­mknię­ty­mi drzwia­mi.

– Oczy­wi­ście – po­wie­dzia­ła opry­skli­wie i bez prze­ko­na­nia. Było oczy­wi­ste, że nie cie­szy się z naj­ścia, i wła­śnie ta­kie­go przy­ję­cia spo­dzie­wał się Clay.

– Dziś rano przy­pad­kiem zna­la­złem się o nie­wła­ści­wej po­rze w wy­dzia­le kar­nym sądu i zo­sta­łem wro­bio­ny w obro­nę po­dej­rza­ne­go o za­bój­stwo, któ­rą wo­lał­bym prze­ka­zać ko­muś in­ne­mu. Do­pie­ro za­koń­czy­łem spra­wę Tra­xe­la, któ­ra, jak pani wie, cią­gnę­ła się pra­wie trzy lata. Mu­szę od­po­cząć od za­bójstw. Może zaj­mie się tym je­den z młod­szych obroń­ców?

– Wy­mi­gu­je się pan? – za­py­ta­ła, uno­sząc brwi.

– Oczy­wi­ście. Niech pani zwa­li na mnie na kil­ka mie­się­cy spra­wy kok­su i wła­mań. O nic in­ne­go nie pro­szę.

– A kto pana zda­niem po­wi­nien za­jąć się tym… co to za spra­wa?

– Te­qu­ili Wat­so­na.

– Te­qu­ila Wat­son. Kto po­wi­nien go bro­nić, pa­nie Car­ter?

– To mnie nie ob­cho­dzi. Po pro­stu po­trze­bu­ję od­po­czyn­ku. Glen­da roz­sia­dła się wy­god­nie w fo­te­lu ni­czym mą­dry sę­dzi­wy pre­zes za­rzą­du i za­czę­ła gryźć koń­ców­kę dłu­go­pi­su.

– Tyl­ko pan? Wszy­scy bar­dzo chęt­nie by­śmy od­po­czę­li, nie­praw­daż?

– Tak czy nie?

– Za­trud­nia­my tu osiem­dzie­się­ciu praw­ni­ków, me­ce­na­sie Car­ter, z cze­go bli­sko po­ło­wa ma kwa­li­fi­ka­cje do pro­wa­dze­nia spraw o mor­der­stwo. Każ­dy z nich pro­wa­dzi co naj­mniej dwie. Je­że­li pan może, niech pan ją ko­muś prze­ka­że, ale ja nie mam za­mia­ru przy­dzie­lać jej ni­ko­mu in­ne­mu.

Wy­cho­dząc, Clay rzu­cił:

– Z pew­no­ścią przy­da­ła­by mi się pod­wyż­ka.

– W przy­szłym roku, me­ce­na­sie Car­ter. W przy­szłym roku.

– I asy­stent.

– W przy­szłym roku.

Akta spra­wy Te­qu­ili Wat­so­na po­zo­sta­ły więc w schlud­nym i upo­rząd­ko­wa­nym ga­bi­ne­cie ad­wo­ka­ta Jar­ret­ta Claya Car­te­ra II.Rozdział 3

Osta­tecz­nie ten bu­dy­nek był tyl­ko wię­zie­niem. Cho­ciaż po­wstał nie­daw­no i za­raz po uro­czy­stym otwar­ciu stał się po­wo­dem do wiel­kiej dumy dla garst­ki miej­skich no­ta­bli, po­zo­stał wię­zie­niem. Za­pro­jek­to­wa­ny przez czo­ło­wych spe­cja­li­stów od spraw obro­ny miej­skiej i ozdo­bio­ny no­wo­cze­sny­mi ga­dże­ta­mi za­bez­pie­cza­ją­cy­mi, po­zo­stał wię­zie­niem. Spraw­nie dzia­ła­ją­cym, bez­piecz­nym, hu­ma­ni­tar­nym i – choć zbu­do­wa­no je z my­ślą o na­stęp­nym stu­le­ciu – z nad­kom­ple­tem od dnia otwar­cia. Z ze­wnątrz przy­po­mi­na­ło duży czer­wo­ny pu­stak spo­czy­wa­ją­cy na jed­nym boku, po­zba­wio­ny okien, strasz­ny, wy­peł­nio­ny prze­stęp­ca­mi i nie­zli­czo­ną licz­bą lu­dzi, któ­rzy ich pil­no­wa­li. Aby po­pra­wić ko­muś sa­mo­po­czu­cie, na­zwa­no je Ośrod­kiem Wy­mia­ru Spra­wie­dli­wo­ści, współ­cze­snym eu­fe­mi­zmem uży­wa­nym po­wszech­nie przez twór­ców ta­kich pro­jek­tów. Było to jed­nak wię­zie­nie.

I w du­żej mie­rze sta­no­wi­ło te­ren ak­tyw­no­ści za­wo­do­wej Car­te­ra. Tam spo­ty­kał nie­mal wszyst­kich swo­ich klien­tów po aresz­to­wa­niu i przed zwol­nie­niem za kau­cją, o ile mo­gli ją wpła­cić. Wie­lu nie mo­gło, a wie­lu aresz­to­wa­no za prze­stęp­stwa bez uży­cia prze­mo­cy i bez wzglę­du na to, czy byli win­ni, czy nie, trzy­ma­no ich pod klu­czem do ostat­niej roz­pra­wy. Tig­ger Banks spę­dził pra­wie osiem mie­się­cy w wię­zie­niu za wła­ma­nie, któ­re­go nie do­ko­nał. Stra­cił dwie po­sa­dy. Stra­cił miesz­ka­nie. Stra­cił god­ność. Jego ostat­ni te­le­fon do Claya był wstrzą­sa­ją­cym bła­ga­niem o pie­nią­dze. Chło­pak zno­wu był na pro­chach, na uli­cy, bli­ski wpa­ko­wa­nia się w kło­po­ty.

Każ­dy wa­szyng­toń­ski praw­nik zaj­mu­ją­cy się spra­wa­mi kar­ny­mi miał do opo­wie­dze­nia po­dob­ną hi­sto­rię, a wszyst­kie koń­czy­ły się źle i nic nie dało się z tym zro­bić. Koszt utrzy­ma­nia jed­ne­go więź­nia wy­no­sił czter­dzie­ści je­den ty­się­cy do­la­rów rocz­nie. Dla­cze­go twór­com tego sys­te­mu tak bar­dzo za­le­ża­ło na trwo­nie­niu pie­nię­dzy?

Clay miał już dość tych py­tań, miał dość za­wo­do­wych kon­tak­tów z ta­ki­mi klien­ta­mi jak Tig­ger, miał dość tego wię­zie­nia i tych sa­mych gbu­ro­wa­tych straż­ni­ków wi­ta­ją­cych go przy wej­ściu w pod­zie­miach, z któ­re­go ko­rzy­sta­li pra­wie wszy­scy praw­ni­cy. Miał rów­nież dość za­pa­chu tego miej­sca i idio­tycz­nych pro­ce­dur wpro­wa­dzo­nych przez gry­zi­piór­ków, któ­rzy prze­czy­ta­li pod­ręcz­ni­ki trak­tu­ją­ce o spo­so­bach za­pew­nie­nia bez­pie­czeń­stwa w wię­zie­niach. Była dzie­wią­ta rano, śro­da, cho­ciaż dla Claya wszyst­kie dni były ta­kie same. Pod­szedł do okien­ka z ta­blicz­ką „Ad­wo­ka­ci” i gdy urzęd­nicz­ka na­bra­ła pew­no­ści, że od­cze­kał swo­je, od­su­nę­ła w mil­cze­niu szy­bę. Sło­wa nie były po­trzeb­ne, po­nie­waż obo­je od nie­mal pię­ciu lat pa­trzy­li na sie­bie wil­kiem. Pod­pi­sał się w re­je­strze, od­dał go, a ona za­su­nę­ła szy­bę – za­pew­ne ku­lo­od­por­ną, dla ochro­ny przed sza­le­ją­cy­mi praw­ni­ka­mi.

Glen­da po­świę­ci­ła dwa lata na pró­by wdro­że­nia pro­stej me­to­dy, dzię­ki któ­rej praw­ni­cy z BOP-u i wszy­scy inni od­wie­dza­ją­cy mo­gli­by te­le­fo­no­wać go­dzi­nę przed przy­by­ciem, a ich klien­ci cze­ka­li­by na nich w po­bli­żu po­ko­ju wi­dzeń. Było to pro­ste ży­cze­nie i bez wąt­pie­nia wła­śnie jego pro­sto­ta spra­wi­ła, że prze­pa­dło w pie­kiel­nej biu­ro­kra­tycz­nej ot­chła­ni.

Pod ścia­ną sta­ły krze­sła, na któ­rych praw­ni­cy mie­li cze­kać, aż ich proś­ba zo­sta­nie prze­sła­na w żół­wim tem­pie do ko­goś na gó­rze. O dzie­wią­tej rano za­wsze sie­dzia­ło tam kil­ku praw­ni­ków ba­wią­cych się ak­ta­mi, szep­czą­cych do te­le­fo­nów ko­mór­ko­wych i igno­ru­ją­cych sie­bie na­wza­jem. Na po­cząt­ku ka­rie­ry za­wo­do­wej mło­dy Clay przy­no­sił gru­be praw­ni­cze księ­gi, by stu­dio­wać je z prze­ję­ciem, za­zna­czać w nich na żół­to frag­men­ty tek­stu i w ten spo­sób ro­bić wra­że­nie na ko­le­gach praw­ni­kach. Te­raz wy­cią­gnął „Po­sta” i czy­tał ru­bry­kę spor­to­wą. I jak za­wsze zer­kał na ze­ga­rek, by spraw­dzić, ile cza­su zmar­nu­je, cze­ka­jąc na Wat­so­na.

Dwa­dzie­ścia czte­ry mi­nu­ty. Cał­kiem nie­źle.

Straż­nik po­pro­wa­dził go ko­ry­ta­rzem do dłu­gie­go po­ko­ju prze­dzie­lo­ne­go gru­bą ta­flą plek­si­gla­su. Wska­zał na czwar­ty boks od koń­ca i Clay za­jął w nim miej­sce. Dru­ga po­ło­wa bok­su była pu­sta. Ko­lej­ne mi­nu­ty cze­ka­nia. Wy­jął z tecz­ki pa­pie­ry i za­czął się za­sta­na­wiać nad py­ta­nia­mi, ja­kie zada Te­qu­ili. Boks z pra­wej stro­ny był za­ję­ty przez ja­kie­goś ad­wo­ka­ta po­chło­nię­te­go ner­wo­wą, lecz ci­chą roz­mo­wą z nie­wi­docz­nym dla Car­te­ra klien­tem.

Straż­nik wró­cił i szep­tem, jak­by taka roz­mo­wa była nie­zgod­na z pra­wem, po­wie­dział:

– Pań­ski chło­pak miał fa­tal­ną noc. – Przy­kuc­nął przy tym i spoj­rzał na ka­me­ry mo­ni­to­rin­gu.

– Ro­zu­miem – od­parł Clay.

– Oko­ło dru­giej nad ra­nem rzu­cił się na ja­kie­goś dzie­cia­ka i wsz­czął ostrą bur­dę. Trze­ba było sze­ściu na­szych lu­dzi, żeby ich roz­dzie­lić. Jest w opła­ka­nym sta­nie.

– Te­qu­ila?

– Wat­son, to on. Ten dru­gi wy­lą­do­wał w szpi­ta­lu. Może się pan spo­dzie­wać do­dat­ko­wych za­rzu­tów.

– Jest pan pew­ny? – za­py­tał Car­ter, spo­glą­da­jąc przez ra­mię.

– Wszyst­ko jest na wi­deo. – Ko­niec roz­mo­wy.

Obaj pod­nie­śli wzrok, gdy Te­qu­ila zo­stał do­pro­wa­dzo­ny do bok­su przez dwóch straż­ni­ków trzy­ma­ją­cych go pod łok­cie. Był w kaj­dan­kach i nie roz­ku­to go, cho­ciaż za­zwy­czaj więź­nio­wie mo­gli roz­ma­wiać z ad­wo­ka­ta­mi ni­czym nie­skrę­po­wa­ni. Wat­son usiadł. Straż­ni­cy od­su­nę­li się wpraw­dzie, ale po­zo­sta­li w po­bli­żu.

Lewe oko miał za­puch­nię­te, w obu ką­ci­kach za­krze­pła krew. Pra­we było otwar­te, a jego źre­ni­ca mia­ła ja­sno­czer­wo­ny ko­lor. Na czo­le przy­kle­jo­no mu pla­strem ga­zo­wy opa­tru­nek, a na pod­bród­ku mo­ty­lek. War­gi i szczę­ki Wat­so­na były tak obrzmia­łe, że Clay nie był pew­ny, czy to na­praw­dę jego klient. Ktoś po pro­stu sprał czło­wie­ka sie­dzą­ce­go o trzy sto­py od nie­go za ta­flą plek­si na kwa­śnie jabł­ko.

Clay pod­niósł czar­ną słu­chaw­kę i ru­chem ręki za­chę­cił Te­qu­ilę, by zro­bił to samo. Wat­son wziął ją nie­zdar­nie obie­ma rę­ka­mi.

– Na­zy­wasz się Te­qu­ila Wat­son? – za­py­tał Clay, pró­bu­jąc na tyle, na ile było to moż­li­we, pa­trzeć mu w oczy.

Wat­son bar­dzo po­wo­li ski­nął gło­wą, jak­by w jego czasz­ce prze­miesz­cza­ły się wy­rwa­ne ze sta­wów ko­ści.

– By­łeś u le­ka­rza?

Ski­nie­nie gło­wą.

– Czy to po­li­cjan­ci tak cię urzą­dzi­li?

Bez wa­ha­nia po­krę­cił gło­wą. Nie.

– To spraw­ka współ­więź­niów?

I zno­wu ski­nie­nie gło­wą.

– Po­li­cja twier­dzi, że to ty wsz­czą­łeś tę bój­kę, po­bi­łeś ja­kie­goś dzie­cia­ka tak, że wy­lą­do­wał w szpi­ta­lu. To praw­da?

Ski­nie­nie gło­wą.

Trud­no było so­bie wy­obra­zić, że Te­qu­ila Wat­son, sie­dem­dzie­siąt kilo ży­wej wagi, ter­ro­ry­zo­wał lu­dzi w za­tło­czo­nej celi wa­szyng­toń­skie­go wię­zie­nia.

– Zna­łeś tego chło­pa­ka?

Prze­czą­cy ruch gło­wą.

Do­tych­czas słu­chaw­ka nie była po­trzeb­na, ale Clay miał już do­syć tego ję­zy­ka mi­go­we­go.

– Dla­cze­go wła­ści­wie go po­bi­łeś?

War­gi Wat­so­na w koń­cu roz­war­ły się z wiel­kim tru­dem.

– Nie wiem – zdo­łał wy­mam­ro­tać po­wo­li i z wy­raź­nym bó­lem.

– Wspa­nia­le. To mi daje ja­kiś punkt za­cze­pie­nia. Może dzia­ła­łeś w obro­nie wła­snej? Czy ten chło­pak do­bie­rał się do cie­bie? Pierw­szy za­dał cios?

– Nie.

– Był na­ćpa­ny lub pi­ja­ny?

– Nie.

– Prze­ko­ma­rzał się z tobą, rzu­cał groź­by albo coś po­dob­ne­go?

– Spał.

– Spał?

– Tak.

– Chra­pał za gło­śno? Nie­waż­ne.

Ad­wo­kat, któ­ry na­gle mu­siał za­pi­sać coś w no­te­sie, spu­ścił wzrok. Na­gry­zmo­lił datę, go­dzi­nę, miej­sce, na­zwi­sko swo­je­go klien­ta, po czym skoń­czy­ły się waż­ne fak­ty do od­no­to­wa­nia. W pa­mię­ci prze­cho­wy­wał sto py­tań, a po nich sto ko­lej­nych. W ta­kich wstęp­nych roz­mo­wach rzad­ko się zmie­nia­ły; po pro­stu za­sad­ni­cze wy­da­rze­nia z nędz­ne­go ży­cia jego klien­ta i to, jak do­szło do ich spo­tka­nia. Praw­da była strze­żo­na ni­czym rzad­kie klej­no­ty, któ­re na­le­ża­ło po­da­wać przez plek­si tyl­ko wte­dy, gdy klien­to­wi nic nie gro­zi­ło. Na py­ta­nia o ro­dzi­nę, szko­łę, pra­cę i przy­ja­ciół zwy­kle pa­da­ły dość szcze­re od­po­wie­dzi. Lecz py­ta­nia zwią­za­ne z prze­stęp­stwem skła­nia­ły do krę­ce­nia. Wszy­scy obroń­cy w spra­wach kar­nych wie­dzie­li, że pod­czas pierw­szych roz­mów nie mogą roz­wo­dzić się zbyt­nio na te­mat prze­stęp­stwa. Że mają szu­kać szcze­gó­łów gdzie in­dziej. Pro­wa­dzić śledz­two bez wska­zó­wek klien­ta. Praw­da może po­ja­wić się po­tem.

Jed­nak Te­qu­ila wy­da­wał się zu­peł­nie inny. Na ra­zie nie bał się mó­wić praw­dy. Clay po­sta­no­wił za­osz­czę­dzić mnó­stwo cen­ne­go cza­su. Po­chy­lił się bli­żej i spy­tał ci­cho:

– Za­bi­łeś po­noć ja­kie­goś chło­pa­ka, wpa­ko­wa­łeś mu kil­ka ku­lek w gło­wę?

Wat­son ski­nął lek­ko gło­wą.

– Ra­mó­na Pum­ph­reya, na­zy­wa­ne­go rów­nież Dy­nią. Zna­łeś tego go­ścia?

Ski­nie­nie gło­wą.

– Strze­la­łeś do nie­go? – Głos Claya prze­szedł w szept. Straż­ni­cy drze­ma­li, ale to py­ta­nie po­zo­sta­wa­ło py­ta­niem, któ­re­go praw­ni­cy nie za­da­wa­li, w każ­dym ra­zie nie w wię­zie­niu.

– Tak – od­parł ci­cho Te­qu­ila.

– Pięć razy?

– Wy­da­wa­ło mi się, że sześć.

Cóż, no to po pro­ce­sie. Za­mknę tę spra­wę w cią­gu sześć­dzie­się­ciu dni, po­my­ślał Clay. Szyb­ka umo­wa z pro­ku­ra­tu­rą. Przy­zna­nie się do winy w za­mian za do­ży­wo­cie.

– Cho­dzi­ło o ja­kąś trans­ak­cję nar­ko­ty­ko­wą? – za­py­tał.

– Nie.

– Ob­ra­bo­wa­łeś go?

– Nie.

– Po­móż mi. Mia­łeś chy­ba ja­kiś po­wód?

– Zna­łem go.

– To wszyst­ko? Zna­łeś go? Nie masz lep­sze­go uspra­wie­dli­wie­nia?

Wat­son ski­nął gło­wą, ale mil­czał.

– Dziew­czy­na, praw­da? Przy­ła­pa­łeś go ze swo­ją dziew­czy­ną?

Chło­pak za­prze­czył ru­chem gło­wy.

– Czy to mia­ło coś wspól­ne­go z sek­sem?

– Nie.

– Po­roz­ma­wiaj ze mną. Je­stem two­im ad­wo­ka­tem. Je­stem je­dy­ną oso­bą na tej pla­ne­cie, któ­ra wła­śnie pró­bu­je ci po­móc. Daj mi ja­kiś punkt za­cze­pie­nia.

– Kie­dyś ku­po­wa­łem od Dyni nar­ko­ty­ki.

– To ro­zu­miem. Jak daw­no temu?

– Parę lat.

– W po­rząd­ku. Był ci wi­nien pie­nią­dze lub nar­ko­ty­ki? Ty by­łeś mu coś wi­nien?

– Nie.

Clay ode­tchnął głę­bo­ko i po raz pierw­szy zwró­cił uwa­gę na dło­nie Te­qu­ili, po­kry­te drob­ny­mi ska­le­cze­nia­mi i spuch­nię­te tak bar­dzo, że nie wi­dać było knyk­ci.

– Czę­sto się bi­jesz?

Może ski­nie­nie gło­wą, może za­prze­cze­nie.

– Już nie.

– Kie­dyś się bi­łeś?

– Dzie­cin­ne igrasz­ki. Raz po­bi­łem się z Dy­nią.

Na­resz­cie. Clay znów ode­tchnął głę­bo­ko i uniósł dłu­go­pis.

– Dzię­ku­ję za po­moc. Kie­dy do­kład­nie?

– Daw­no temu.

– Ile mie­li­ście wte­dy lat?

Wzru­sze­nie ra­mion w od­po­wie­dzi na głu­pie py­ta­nie. Clay wie­dział z do­świad­cze­nia, że jego klien­ci nie zna­ją po­ję­cia cza­su. Ob­ra­bo­wa­no ich wczo­raj lub aresz­to­wa­no w ze­szłym mie­sią­cu, ale się­gnij trzy­dzie­ści dni wstecz, a cała hi­sto­ria zle­wa się w jed­no. Ulicz­ne ży­cie było wal­ką o prze­trwa­nie dzi­siaj, bez cza­su na re­mi­ni­scen­cje i bez tę­sk­no­ty za czym­kol­wiek z prze­szło­ści. Przy­szłość nie ist­nia­ła, więc ten punkt od­nie­sie­nia był po­dob­ną nie­wia­do­mą.

– By­li­śmy dzieć­mi – od­parł Te­qu­ila, naj­wy­raź­niej na­wy­kły do zwię­złych od­po­wie­dzi.

– Ile mie­li­ście lat?

– Ze dwa­na­ście.

– Po­bi­li­ście się w szko­le?

– Gra­jąc w ko­sza.

– Czy ta bój­ka mia­ła pa­skud­ne skut­ki, ska­le­cze­nia, po­ła­ma­ne ko­ści i po­dob­ne hi­sto­rie?

– Nie. Roz­dzie­li­li nas do­ro­śli.

Clay odło­żył na chwi­lę słu­chaw­kę i stre­ścił swo­ją mowę obroń­czą: „Pa­nie i pa­no­wie przy­się­gli, mój klient strze­lił z kra­dzio­nej bro­ni pięć lub sześć razy do czło­wie­ka (któ­ry nie był uzbro­jo­ny) z bli­skiej od­le­gło­ści w brud­nym za­uł­ku z dwóch po­wo­dów: po pierw­sze, roz­po­znał go, a po dru­gie, osiem lat temu po­bi­li się na bo­isku. Może nie za­brzmi to prze­ko­nu­ją­co, pa­nie i pa­no­wie, ale prze­cież wszy­scy wie­my, że w Dys­tryk­cie Co­lum­bii te dwa po­wo­dy są nie gor­sze od in­nych”.

– Czę­sto wi­dy­wa­łeś Dy­nię?

– Nie.

– Kie­dy wi­dzia­łeś go przed­ostat­nim ra­zem?

Wzru­sze­nie ra­mion. Zno­wu pro­blem z po­czu­ciem cza­su.

– Wi­dy­wa­łeś go raz na ty­dzień?

– Nie.

– Raz na mie­siąc?

– Nie.

– Dwa razy do roku?

– Być może.

– Gdy wi­dzia­łeś się z nim dwa dni temu, po­kłó­ci­li­ście się? Po­móż mi, pró­bu­ję po­znać szcze­gó­ły.

– Nie po­kłó­ci­li­śmy się.

– Dla­cze­go we­szli­ście w ten za­ułek?

Te­qu­ila odło­żył słu­chaw­kę i za­czął bar­dzo po­wo­li po­ru­szać gło­wą w przód i w tył, żeby ob­my­ślić ja­kieś dzi­wacz­ne wy­tłu­ma­cze­nie. Było wi­dać, że cier­pi. Wy­da­wa­ło się, że kaj­dan­ki wrzy­na­ją mu się w skó­rę. Gdy zno­wu pod­niósł słu­chaw­kę, rzekł:

– Po­wiem panu praw­dę. Mia­łem broń i chcia­łem ko­goś za­bić. Ko­go­kol­wiek. Opu­ści­łem Obóz i po pro­stu za­czą­łem ła­zić bez celu, szu­ka­jąc ko­goś, kogo mógł­bym za­strze­lić.

O mało nie za­bi­łem ja­kie­goś Ko­re­ań­czy­ka przed jego skle­pem, ale w po­bli­żu było za dużo lu­dzi. Spo­strze­głem Dy­nię. Zna­łem go. Spa­ce­ro­wa­li­śmy przez mi­nu­tę. Po­wie­dzia­łem, że je­śli chce dział­kę, to mam tro­chę koki. We­szli­śmy w ten za­ułek. I za­strze­li­łem chło­pa­ka. Nie wiem dla­cze­go. Po pro­stu chcia­łem ko­goś za­bić.

Gdy sta­ło się ja­sne, że to już ko­niec opo­wie­ści, Clay za­py­tał:

– Co to jest Obóz?

– Ośro­dek od­wy­ko­wy. Tam wła­śnie by­łem.

– Jak dłu­go?

Zno­wu pro­blem cza­su. Ale od­po­wiedź oka­za­ła się wiel­ką nie­spo­dzian­ką.

– Sto pięt­na­ście dni.

– Przez sto pięt­na­ście dni nic nie bra­łeś?

– Nie.

– By­łeś czy­sty, gdy strze­la­łeś do Dyni?

– Tak. I wciąż je­stem. Od stu szes­na­stu dni.

– Czy za­strze­li­łeś ko­goś już wcze­śniej?

– Nie.

– Gdzie zdo­by­łeś broń?

– Ukra­dłem ją z domu ku­zy­na.

– Czy Obóz to ośro­dek za­mknię­ty?

– Tak.

– Ucie­kłeś?

– Do­sta­wa­łem dwu­go­dzin­ne prze­pust­ki. Po stu dniach od­wy­ku moż­na wyjść na dwie go­dzi­ny, a po­tem wró­cić.

– Więc wy­sze­dłeś z Obo­zu, tra­fi­łeś do domu ku­zy­na, ukra­dłeś broń, po czym za­czą­łeś spa­ce­ro­wać po uli­cach, szu­ka­jąc po­ten­cjal­nej ofia­ry, i zna­la­złeś Dy­nię?

Przy koń­cu py­ta­nia Te­qu­ila za­czął ki­wać gło­wą.

– Tak się wła­śnie sta­ło. Niech mnie pan nie pyta dla­cze­go, bo sam nie wiem. Po pro­stu nie wiem.

W za­czer­wie­nio­nym pra­wym oku Te­qu­ili chy­ba po­ja­wi­ły się łzy, być może pod wpły­wem po­czu­cia winy i wy­rzu­tów su­mie­nia, ale Car­ter nie był tego pew­ny. Wy­jął z tecz­ki ja­kieś do­ku­men­ty i wsu­nął je przez otwór w prze­gro­dzie.

– Pod­pisz to przy tych czer­wo­nych ptasz­kach. Wró­cę za parę dni.

Te­qu­ila zi­gno­ro­wał do­ku­men­ty.

– Co się ze mną sta­nie? – za­py­tał.

– O tym po­roz­ma­wia­my póź­niej.

– Kie­dy będę mógł wyjść?

– Chy­ba nie­pręd­ko.