List do Rzymian (NPD) - ebook

WSTĘP

Szanowni Państwo,

przekład Listu do Rzymian, który trzymają Państwo w rękach jest przeznaczony dla osób, które nie są objęte jakąkolwiek opieką eklezjalną. Z tego powodu ma on szczególną postać i jest dość nietypowy jak na polskie warunki kulturowe. Chociaż nosi on nazwę Nowy Przekład Dynamiczny, to w istocie, z uwagi na użycie potrójnego kryterium ekwiwalentów dynamicznych (semantycznego, merytorycznego i kontekstualnego), można śmiało nazwać go przekładem o potrójnej naturze dynamicznej. Co więcej, w redakcji tekstu zastosowaliśmy znany z tradycji hebrajskiej targumiczny styl translacji, co w polskiej tradycji przekładów biblijnych jest przedsięwzięciem całkowicie nowatorskim. Więcej szczegółowych informacji na temat tej metody przekładu, jego formy i stylistyki znajdą Państwo na końcu publikacji – w Wyjaśnieniach metodologicznych NPD.

Potrzeba realizacji takiego właśnie tłumaczenia Bożego Słowa zrodziła się z kontaktów członków Zespołu NPD ze zwykłymi ludźmi, którzy w czasie rozmów ewangelizacyjnych wielokrotnie zgłaszali potrzebę dysponowania przystępnym tłumaczeniem Biblii, które będzie zrozumiałe nie tylko dla specjalistów, ale także dla zwykłych zjadaczy chleba. Dla wielu ludzi język i styl współczesnych tłumaczeń Biblii jest ciągle poważną barierą w dotarciu do istoty przekazu Pisma św. Inną trudnością, z jaką zmagają się odbiorcy wielu tradycyjnych przekładów, jest dość powszechne ich zorientowanie na kultywowanie religijności. A przecież chrześcijaństwo w swej źródłowej, biblijnej formie nie jest religią, a więc nie powinno być obciążane typowym dla systemów religijnych zespołem obrzędów i ceremonii. Oddawanie Bogu czci powinno – zgodnie ze słowami Jezusa – odbywać się „w duchu i w prawdzie”, gdyż „takich czcicieli chce mieć Ojciec” (J 4,23). Życie chrześcijańskie powinno więc być codziennym, prostym i szczerym, osobistym związkiem ze zmartwychwstałym Chrystusem, a nie systemem pielęgnującym obrzędowy ceremonializm. Innymi słowy, ma być tego rodzaju życiem, w którym ludzki duch jest poddany Bożemu Duchowi Uświęcenia, a ludzka dusza poddana Prawdzie Bożego Słowa, która objawiła się na świecie w widzialny sposób w osobie Chrystusa (por. J 1,14). Takiego życia chce dla nas Jezus, więc tego powinniśmy się trzymać, aby pełnić wolę Boga. Rozumiejąc możliwe zagrożenia, staraliśmy się nie wpaść w pułapkę nadmiernego przywiązania do starotestamentowej koncepcji religijności, co mogłoby negatywnie odcisnąć się na klarowności przekazu Nowego Testamentu. Dlatego dołożyliśmy wszelkich starań, aby unikać interpretowania nauczania Jezusa i Jego Apostołów przez pryzmat religijnego ceremonializmu, gdyż sam Jezus nigdy nikogo do niego nie zachęcał.

Mamy nadzieję, że Nowy Przekład Dynamiczny Nowego Testamentu, który nazwaliśmy Dobrą Wiadomością o ratunku w Chrystusie, wraz z bogatym i wnikliwym niekonfesyjnym komentarzem, podanym we współczesnym języku i nowoczesnej formie, stanie się dla Państwa dobrym źródłem osobistego poznania Boga i Jego woli.

WydawcaList do Rzymian

Autor listu

Paweł z Tarsu (Apostoł mógł mieć wówczas ok. 50-51 lat).

Czas powstania listu

Podczas trzeciej wyprawy misyjnej Pawła, na przełomie lat 57/58 n.e., a więc ok. 21-22 lat po nawróceniu się Apostoła, tuż przed podjęciem ostatniej podróży do Jerozolimy. Było to zatem ok. 6-7 lat przed wielkim pożarem Rzymu i przed prześladowaniami chrześcijan, jakie po nim nastąpiły.

Miejsce powstania listu

Grecja, Kenchry – miasto portowe położone na wschód od Koryntu (patrz Rz 16,1). Z tego miejsca Paweł odpłynął do Efezu.

Adresaci listu

Społeczność ludzi wierzących w Chrystusa w Rzymie, która składała się zarówno z chrześcijan pochodzenia żydowskiego, jak i nie-Żydów (tzw. pogan).

Kontekst listu

Dobra Wiadomość o ratunku, który jest w Chrystusie, została zaniesiona do Rzymu przez podróżujących Żydów. Społeczność wierzących, która tam powstała, początkowo składała się z samych Żydów, w późniejszym okresie (po wydaleniu Izraelitów z Rzymu przez cesarza Klaudiusza i ich powrocie za Nerona) gromadziła także chrześcijan pochodzenia nieżydowskiego. Pomiędzy wierzącymi z obydwu grup rodziły się napięcia i spory, wynikające z niezrozumienia istoty Prawa Mojżeszowego oraz z opatrznego pojmowania misji, jaką otrzymał Izrael do wypełnienia w historii zbawienia. Niektórzy z członków rzymskiej wspólnoty wierzących, zamiast traktować zbawienie jako ratunek od mocy i wpływu grzechu (co realizuje się jedynie przez trwanie w osobistym, żywym związku z Chrystusem), mieli skłonność do wprowadzania w powszechny obieg nowego prawa religijnego, tzn. zespołu różnorodnych przepisów, od wypełniania których miało rzekomo zależeć zbawienie. Inni zaś (przekonani z kolei, że nieograniczona Boża łaska uwalnia ich od wszelkich norm i nakazów) koncentrowali się wyłącznie na źle pojmowanej osobistej wolności. Zarówno jedni, jak i drudzy mieli tendencję do forsowania swoich przekonań, zamiast – naśladując Chrystusa – koncentrować się na budowie właściwej relacji z braćmi w wierze, będącej odbiciem i realizacją Bożej miłości. Takie różnice poglądów groziły rozpadem wspólnoty i duchową degradacją jej członków.

Cel listu

Paweł, chociaż był obywatelem rzymskim, przed napisaniem tego listu sam nigdy nie był w Rzymie. Znał jednak osobiście wielu wierzących, mieszkających w tym mieście. Prawdopodobnie od nich właśnie dowiedział się o problemach rodzących się w tamtejszej wspólnocie. Świadomy tego, jak są poważne, starał się – jeszcze przed planowanym przybyciem – zaradzić im korespondencyjnie. Głównym celem listu było więc uświadomienie obu grupom chrześcijan (pochodzenia żydowskiego, jak i tym, którzy nie byli tej narodowości), że w Chrystusie stanowią oni jeden, prawdziwy Boży lud, a ich zbawienie nie opiera się na przestrzeganiu tradycji czy wyznawaniu jakiejś nowej teologii, lecz – całkowicie i wyłącznie – na trwaniu w osobistym, żywym związku z Chrystusem. Apostoł mocno podkreśla w swym liście, że sensem Nowego Życia jest TRWANIE W CHRYSTUSIE, a nie: (a) hołdowanie poglądom o konieczności zasłużenia sobie na zbawienie przez przestrzeganie wskazań Prawa Mojżeszowego czy (b) bezrozumne upajanie się nauczaniem mówiącym, że przeżyte kiedyś uniesienie duchowe lub religijne – po usłyszeniu Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie – i podjęte po tym emocjonalne decyzje gwarantują człowiekowi pewność posiadania „biletu do nieba”. O ile wierzący z jednej grupy mieli tendencję do „zapracowywania” uczynkami na swoje zbawienie, ci z drugiej kultywowali w swych sercach przekonanie o „wolności”, które w praktyce codziennego życia przeradzało się w swawolę oraz w nieograniczony, egoistyczny permisywizm¹. Nie pojmując, czym jest prawdziwa wolność w Chrystusie, traktowali ją jako uwolnienie od ciężaru obowiązków religijnych, a nie jako wyzwolenie z mocy grzechu do życia ku chwale Boga. Nie widzieli więc tej subtelnej różnicy pomiędzy „wolnością od” a „wolnością do”. Nie rozumieli, że prawdziwa wolność w Chrystusie sprawia, że człowiek staje się wolny (czyli zdolny) do pełnienia woli Bożej. Niestety, żadna z wymienionych postaw nie zbliżała wierzących w Rzymie do życia w świętości według wzorca Chrystusowego. Paweł poważnie martwił się o to, by wpływy ludzi, którzy tracą z oczu istotę i sens Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie, a zaczynają wiązać zbawienie z jednym z opisanych, przeciwstawnych poglądów, nie rozsadziły od wewnątrz rzymskiej wspólnoty i nie spowodowały oderwania tych młodych w wierze chrześcijan od jedynej drogi zbawienia, którą jest żywy, osobisty związek z Chrystusem, realizujący się w pełnym zaufaniu Zbawicielowi (ufnej wierze).

Temat listu

Paweł wyjaśnia, że odwieczny i nieskończenie mądry plan, który Bóg powziął, aby udostępnić ludziom udział w swoim odwiecznym i nieskończonym Życiu, jest całkowicie i wyłącznie związany z osobą Jezusa Chrystusa. Skoro jednak nikt z ludzi w żaden sposób nie zasługuje na zbawienie, Bóg postanowił, iż każdy, kto w szczerości serca w Nim złoży swoje zaufanie (tzn. przyjmie umysłem i sercem przekaz Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie i z ufnością zanurzy się w Ducha Chrystusowego), otrzyma udział w sprawiedliwości Jezusa. W ten sposób Bóg zaplanował odnowienie osobistej relacji z człowiekiem, zerwanej kiedyś przez grzech. Apostoł uświadamia czytelnikom, że zanurzenie człowieka w Chrystusa jest sednem odwiecznego Bożego planu, polegającego na stworzeniu takiego ludu (składającego się z Żydów, jak i nie-Żydów), który będzie na wieki wierną Oblubienicą Chrystusa. Wyróżnikiem tego ludu ma być głębokie pragnienie życia w świętości i w Bożej postawie miłości – na wzór postawy Chrystusa. List kończy się praktycznymi wskazówkami wyjaśniającymi, co znaczy (w sytuacji adresatów) „trwać w Chrystusie” i jak podążać drogą Bożej miłości (gr. agape).

Kluczowy werset

Rz 8,1 (NPD): Bo tym, którzy trwają w Chrystusie Jezusie, nie grozi potępienie.

Plan księgi

I. WPROWADZENIE

1. Adres i powitanie (w. 1,1-7)

2. Wyjaśnienie powodu napisania listu (w. 1,8-15)

3. Wskazanie tematu listu (w. 1,16-17)

II. POTĘPIENIE CZEKA KAŻDEGO, KTO NIE SPEŁNIA BOŻEGO STANDARDU SPRAWIEDLIWOŚCI

4. Podążanie za wzorcami tego świata prowadzi do potępienia (w. 1,18-32)

5. Poleganie na religijnych rytuałach również prowadzi do potępienia (w. 2,1-11)

6. Nowe kryterium Bożego sądu (w. 2,12-16)

7. Religijna hipokryzja zasługuje na szczególne potępienie (w. 2,17-29)

8. Każda nieprawość prowadzi do potępienia (w. 3,1-20)

III. NA CZYM POLEGA BOŻA SPRAWIEDLIWOŚĆ

9. Boża sprawiedliwość w Chrystusie (w. 3,21-31)

10. Przykład zaufania Bogu (w. 4,1-25)

11. Znaczenie wiary (w. 5,1-5,11)

12. Znaczenie dzieła Chrystusa (w. 5,12-21)

IV. UŚWIĘCENIE W PROCESIE ZBAWIENIA

13. Zrozumienie uświęcenia (w. 6,1-23)

14. Grzech i stara natura przeciwnikami uświęcenia (w. 7,1-25)

15. Prawo Ducha źródłem mocy do zwycięstwa nad starą naturą (w. 8,1-17)

16. Cel procesu uświęcania (w. 8,18-39)

V. WSPÓLNA NADZIEJA (DLA ŻYDÓW I NIE-ŻYDÓW)

17. Rola Izraela w Bożym planie zbawienia (w. 9,1-33)

18. Skutki uporu i niewiary Izraela (w. 10,1-21)

19. Zrozumienie aktualnej sytuacji Izraela (w. 11,1-36)

VI. PRAKTYCZNE ZALECENIA DOTYCZĄCE TRWANIA W CHRYSTUSIE

20. Sposoby służenia w społeczności wierzących (w. 12,1-21)

21. Sposób postępowania wobec władzy politycznej (w. 13,1-14)

22. Sposób postępowania wobec braci w wierze (w. 14,1-15,13)

VII. SPRAWY KOŃCOWE

23. Osobiste świadectwo i plany Apostoła (w. 15,14-33)

24. Pozdrowienia (w. 16,1-16)

25. Rady i ostrzeżenia (w. 16,17-24)

26. Hymn uwielbienia (w. 16,25-27)

Adres i powitanie

1 ¹ Ten list piszę do was ja, Paweł, który zostałem wezwany nie tylko do tego, by być całkowicie i bez reszty oddanym² Chrystusowi, ale również, aby jako Jego wysłannik³, rozgłosić Dobrą Wiadomość o ratunku, ² który Bóg od dawna zapowiadał przez proroków w Pismach świętych. ³ A ratunek ten został przez Niego ustalony jedynie w Jego Synu, który po przyjściu na świat jako potomek⁴ Dawida, ⁴ potwierdził swym Duchem Uświęcenia i zmartwychwstaniem, iż jest pełnym mocy Synem Bożym. ⁵ To właśnie dzięki Niemu otrzymałem nie tylko łaskę, ale i zadanie doprowadzenia do ufnego posłuszeństwa⁵ Bogu ludzi ze wszystkich narodów. ⁶ Wśród nich jesteście i wy, którzy szczerze odpowiedzieliście na wezwanie Jezusa Chrystusa! ⁷ Niech łaska i pokój od Boga, Ojca i PANA naszego, Jezusa Chrystusa, obfitują pośród tych z was mieszkających w Rzymie, którzy jesteście ludem świętym⁶, powołanym i umiłowanym przez Boga.

Wyjaśnienie powodu napisania listu

⁸ Po pierwsze, dziękuję Bogu w Jezusie Chrystusie za was wszystkich, gdyż o waszej wierze głośno mówi się już po całym świecie⁷. ⁹ A Bóg, któremu służę z głębi mego ducha⁸, głosząc Dobrą Wiadomość o ratunku w Jego Synu, może zaświadczyć, że nieustannie wspominam o was w moich modlitwach, prosząc o sposobność odwiedzenia was, o ile taka będzie Jego wola. ¹¹ Pragnę was zobaczyć nie tylko po to, by udzielić wam duchowego obdarowania ku umocnieniu waszej wiary, ¹² ale także, aby moja wiara doznała pokrzepienia dzięki wam. ¹³ Po drugie, bracia i siostry, powinniście wiedzieć, że wielokrotnie już planowałem przybyć do was, aby – podobnie jak wśród innych ludów – i u was zebrać duchowe żniwo. Niestety, nie było to możliwe z uwagi na pojawiające się co chwila przeszkody. ¹⁴ Ja jednak nie zrezygnowałem, lecz czując się cały czas dłużnikiem wszystkich – tych, którzy są na pewnym poziomie kulturalnym⁹, jak i pospolitych, uczonych, jak i niewykształconych – ¹⁵ postanowiłem do was napisać, aby i wam, mieszkańcom Rzymu, dokładniej objaśnić pewne aspekty głoszonej przeze mnie Dobrej Wiadomości o ratunku, który jest w Chrystusie¹⁰.