Nazwy terenowe i miejscowe w przestrzeni fizycznej - ebook

Nazwa „Polska” pierwotnie oznaczała ziemię Polan, a dopiero później doznała rozszerzenia znaczenia, odnosząc się np. do terytorium państwa Bolesława Chrobrego. Nazwa „Wiślanie” pojawia się w IX w. w trzech niezależnych od siebie źródłach. Tym i wielu innym przykładom pochodzenia wielu nazw poświęcona jest ta książka. Wcześniej na podobne tematy ukazały się: „Mikrotoponimia i makrotoponimia. Problematyka wstępna” (red. Artur Gałkowski, Renata Gliwa, 2014); „Mikrotoponimy i makrotoponimy w komunikacji i literaturze” (red. Artur Gałkowski, Renata Gliwa, 2015). W monografii „Nazwy terenowe i miejscowe w przestrzeni fizycznej” kontynuowane są rozważania na temat osiągnięć w zakresie toponimii, ze szczególnym uwzględnieniem występowania jednostek mikro- i makrotoponimicznych w szeroko rozumianej przestrzeni fizycznej, na którą składa się pejzaż naturalny, terenowy, hydrograficzny, powiązany z konkretnymi regionami oraz elementami topografii, jak również obiektami składającymi się na układ miast i wsi. Wielojęzyczność tomu, udział przedstawicieli z różnych ośrodków naukowych pozwala na prezentację najnowszych wyników badań w zakresie toponomastyki polskiej i zagranicznej, zwłaszcza wschodnie- i zachodniosłowiańskiej.

WPROWADZENIE – Artur Gałkowski, Renata Gliwa  9

Witold Mańczak – O pochodzeniu nazwy Polski            13

Enzo Caffelli – Replicazioni toponimiche nello spazio geografii e nello spazio linguistico 19

Василь Лучик – Роль макро- і мікротопонімів у розв’язанні проблеми прабатьківщини слов’ян 35

Anna Czapla – Geografia nazw patronimicznych na -ice a granice etniczne    41

Edward Breza – Podstawa woda w antroponimii polskiej               49

Juraj Hladký – O niektorých praslovanských základoch hydroným z juhozápadného Slovenska (Malý Dunaj a Dudváh)      59

Andrej Závodný – Ešte zopár poznámok k výkladom niektorých hydroným z povodia slovenských ľavostranných prítokov Moravy       69

Andrea Goótšová – Banícka a hutnícka tradícia na Spiši a jej reflexia v hydronymách Povodia Hornádu     79

Alexandra Chomová – Príspevok k apelatívnemu základu slovenskej hydronymie v povodí Torysy 87

Mária Beláková – Slovensko-nemecké vzťahy v západoslovenskej hydronymii            101

Artur Gałkowski – Litoralonimy i pelagialonimy w strefie Jeziora Szczutowskiego i Urszulewskiego         107

Александр Шапошников – Cеверно-причерноморский ареал микро- и макротопонимии позднего праславянского языкового состояния 123

Любов Осташ – Штрихи до наддністрянської оронімії 137

Volha Tratsiak – Асаблівасці дыялектных назваў населеных пунктаў Сакольскага павета (па матэрыялах да Слоўніка геаграфічных назваў поўночна-ўсходняй Польшчы) 145

Ірина Ільченко – Oйконіми Надвеликолужжя 157

Мери Момировска – Дијалектолошката перспектива на микротопонимијата претставена преку материјал од Крушевскиот регион (во Република Македонија)             167

Barbora Klimtová – Tendence ve vývoji pomístních jmen na území obce Otročiněves (s přihlédnutím ke komunikační variabilitě těchto jmen)             175

Marta Anna Pawlikowska – Topónimos de provincia de Pontevedra. Un esbozo de problemática          183

Krzysztof Kołatka – Ojkonimy świadectwem językowego, kulturowego, historycznego i przyrodniczego dziedzictwa Krajny            189

Renata Gliwa – Wyraz pospolity brzoza jako baza toponimiczna polskich makrotoponimów       205

Iwona Żuraszek-Ryś – Apelatywy w podstawie mikrotoponimów (na przykładzie nazw terenowych powiatu zielonogórskiego)             217

Ewelina Zając – Przechodzenie ojko- i anojkonimów w obrębie klas toponimicznych – na materiale z powiatu tureckiego          227

Mariusz Koper – Kilka uwag o mikrotoponimii dawnej ziemi chełmskiej       235

Joanna Kuć – Historyczna mikrotoponimia Podlasia w źródłach notarialnych                245

Krystyna Szcześniak – Nowe źródła do badań północnych obszarów Polski, należących do byłych Prus Wschodnich               257

Jaroslav David – Mikrotoponymie městského prostoru   263

Armina Muszyńska – Plateonimy i agoronimy centralnej przestrzeni Suboticy (Serbia) jako świadectwo wielokulturowości miasta          275

Lidia Pacan-Bonarek – Nazwy dzielnic i osiedli Tomaszowa Mazowieckiego              287

Agnieszka Wojcieszek – Zasłużeni dla miasta. O mikrosystemie plateonimicznym Opola             299

Henryk Duszyński-Karabasz – Nazwy ulic wsi gminy Nakło nad Notecią   307

Jarosław Szuta – Obraz świata w mikrotoponimii Pomorza Gdańskiego        317

Artur Gałkowski – Dokonania onomastyczne profesora Witolda Mańczaka (1924–2016)            327

Autorzy 331