Organizacje wykładnicze - ebook

Wstęp do wydania polskiego

Na Singular University skierowane są dziś oczy większości twórców dynamicznie rozwijających się firm technologicznych świata. Exponential Organizations to firmy rosnące wyjątkowo szybko, wykorzystujące efekt sieciowy, błyskawiczną dystrybucję na rynkach globalnych oraz często zerowy koszt krańcowy wytworzenia swoich produktów. Organizacje te rosną tak szybko, że napotykają nowe, nieznane dotąd problemy związane z ich rozwojem. Są więc zmuszone do tworzenia nowych technik zarządzania i metod kontroli, zapewniających zarządzającym panowanie nad ich biznesem i organizacją, oraz do radzenia sobie z wykładniczym wzrostem.

Książka Salima Ismaila pokazuje, jaki wpływ na nowoczesne organizacje wywiera błyskawiczny wzrost. Wskazuje, jak sprostać nowym wymaganiom przez wprowadzenie praktycznych technik czy nowoczesnych modeli, które skutecznie zastępują dotychczas stosowane klasyczne metody zarządzania. Przykładem może być OKR (Objectives and Key Results), który coraz bardziej wypiera Balanced Scorecard Kaplana. Książka sprawnie systematyzuje efektywne metody zarządzania dla nowoczesnych, zwinnych i szybko rosnących firm.

Cieszę się, że książka ta ukazuje się w Polsce i dziękuję wydawnictwu Poltext oraz Piotrowi Kiserowi, Dyrektorowi Marketingu Ailleron, za doprowadzenie do polskiego wydania.

W Ailleron stosujemy wiele z opisywanych w książce technik zarządzania, a naszym ulubionym hasłem jest powiedzenie Deminga: „In God we trust, all others bring data”. Życzę wszystkim czytelnikom potrzeby i chęci wykorzystania zawartej w tej lekturze wiedzy.

Rafał Styczeń

Prezes Zarządu

ailleron.comPrzedmowa

Witaj w czasach zmiany wykładniczej, w najbardziej niezwykłym momencie naszej historii.

Na kolejnych stronach tej książki Salim Ismail, mój współpracownik, przyjaciel i jeden z najlepszych teoretyków i praktyków przyszłości naszych organizacji, pozwoli ci zobaczyć, jak ten nowy świat będzie wyglądał – i jak zmieni sposób, w jaki pracujemy i żyjemy.

Salim analizował działania i przeprowadził wywiady z dyrektorami generalnymi i przedsiębiorcami, których firmy z powodzeniem wykorzystują nowo dostępne narzędzia i dzięki temu rosną kilka- lub kilkunastokrotnie szybciej niż typowe przedsiębiorstwa. Jednak Salim na tym nie poprzestał i dogłębnie zbadał także to, co organizacje muszą zrobić, aby dostosować się do zmienionych warunków gry. Z tego też powodu uważam, że nie ma lepszego przewodnika dla tych dyrektorów generalnych i wykonawczych, którzy chcą, aby ich firmy dalej rozwijały się w czasach nieustannej zmiany.

Nie ma żadnych wątpliwości, że książka Organizacje wykładnicze. Dlaczego nowe organizacje są dziesięciokrotnie lepsze, szybsze i tańsze niż tradycyjne (i co zrobić z tą wiedzą) jest jednocześnie mapą drogową i przewodnikiem survivalowym dla dyrektora generalnego, przedsiębiorcy i – chyba przede wszystkim – dla dyrektora wykonawczego przyszłości.

Gratuluję sukcesów, które doprowadziły Cię do tego punktu w karierze, ale muszę od razu ostrzec, że wszystkie zebrane dotychczas umiejętności są już nieaktualne. Idee zebrane w tej książce oraz oparte na nich dyskusje to nowa lingua franca dla każdego, kto chce zachować konkurencyjność i pozostać w grze. Na mapie świata korporacyjnego pojawił się nowy typ organizacji – organizacja wykładnicza – i jeśli nie zrozumiesz tego zjawiska, nie przygotujesz się na nie i w końcu nie staniesz się jedną z nich, to przegrasz.

Idea organizacji wykładniczej (Exponential Organization – ExO) zrodziła się na Singularity University (Uniwersytecie Osobliwości), który w 2008 r. założyłem wspólnie z uznanym futurologiem, autorem, przedsiębiorcą i dyrektorem ds. inżynierii Google’a, w której to firmie zajmuje się sztuczną inteligencją, Raymondem „Rayem” Kurzweilem. Naszym celem było stworzenie uniwersytetu nowego rodzaju – takiego, w którym program nauczania byłby stale aktualizowany. Dlatego właśnie SU nigdy nie został uczelnią akredytowaną – nie wynikało to z tego, że nam nie zależało, ale ze zbyt szybkich zmian programu. SU miał się zajmować wyłącznie dziedzinami rozwijającymi się wykładniczo (lub technologiami, w których zaobserwowano znaczące przyspieszenie) zgodnie z prawem Moore’a. Interesowały nas więc takie obszary, jak nieograniczone przetwarzanie danych (infinite computing), czujniki, sieci, sztuczna inteligencja, robotyka, produkcja cyfrowa, biologia syntetyczna, medycyna cyfrowa czy nanomateriały. Naszymi studentami mieli być z założenia czołowi światowi przedsiębiorcy oraz dyrektorzy przedsiębiorstw z listy Fortune 500. Naszą misją jest pomaganie innym w wywarciu pozytywnego wpływu na życie miliardów ludzi.

Kształt naszej uczelni powstał podczas konferencji założycielskiej, która odbyła się w Centrum Badawczym NASA im. Josepha Amesa w Dolinie Krzemowej we wrześniu 2008 r. W pamięci najbardziej utkwiła mi nieprzygotowana wcześniej przemowa współzałożyciela firmy Google, Larry’ego Page’a. Było to pod koniec pierwszego dnia konferencji. Page, stojąc przed setką uczestników tego wydarzenia, nawoływał z pasją do powstania nowego uniwersytetu, który zająłby się najpoważniejszymi problemami naszego świata. „Używam teraz bardzo prostej miary: Czy pracujecie nad czymś, co może zmienić ten świat? Tak czy nie? 99,99999 procent odpowie: »nie«. Uważam, że musimy zacząć uczyć ludzi, jak zmieniać świat. Oczywiście sposobem na tę zmianę jest technologia. Wiemy o tym dzięki przeszłości; to właśnie ona napędzała wszelkie zmiany”.

Wśród osób, które słuchały przemowy Page’a, był Salim, który wówczas stał na czele Brickhouse, inkubatora przedsiębiorczości wspieranego przez Yahoo. Idea takiej instytucji edukacyjnej porwała go i już kilka miesięcy później dołączył do tworzącego się Singularity University, przyjmując funkcję Dyrektora Wykonawczego. Salim, który wcześniej prowadził kilka startupów, poradził sobie z typowymi trudnościami, z jakimi musi się zmierzyć każda nowa firma na początku swej drogi i niewątpliwie jest jednym z ojców sukcesu SU. Jednak najważniejsze było chyba coś innego – Salim zdołał połączyć różne prądy myślowe i studia przypadków przedstawiane w ramach naszego uniwersytetu w jedną, spójną wizję przedsiębiorstwa nowego typu. Przedsiębiorstwa, które działa dziesięciokrotnie szybciej i wydajniej niż firmy zakładane jeszcze dekadę temu.

Miałem wielką przyjemność, mogąc pomagać we wskazywaniu i porządkowaniu cech, koncepcji i praktyk stosowanych w organizacjach wykładniczych oraz wspierając Salima, Yuri van Geesta oraz Mike’a Malone’a w pisaniu tej książki. Spotkało nas prawdziwe szczęście, że mogliśmy badać i poznawać wpływ nowoczesnych technologii na losy narodów, branż i całej ludzkości, a także dołożyć swoją cegiełkę do tego dzieła Salima, które w gruncie rzeczy jest praktycznym przewodnikiem przetrwania dla kierownika/dyrektora organizacji wykładniczej. Niektóre idee są wynikiem przemyśleń, które zawarłem w mojej książce Abundance: The Future Is Better Than You Think (którą napisałem wspólnie ze Stevenem Kotlerem), będącej analizą tego, dokąd możemy dotrzeć, ale większość z nich ma zastosowanie także w firmach współczesnych, pokazując im drogę do tej świetlanej przyszłości.

W tym miejscu należy docenić także wkład pozostałych współautorów. Pierwszym z nich jest Yuri van Geest, absolwent Singularity University, jeden z wiodących światowych ekspertów w zakresie technologii mobilnych, a także pilny badacz technologii i trendów wykładniczych. Yuri ma doświadczenie w budowaniu organizacji i od samego początku zaangażował się w ten projekt. Drugim współautorem jest weteran wysokich technologii, Mike Malone. Nie tylko jest on światowej klasy dziennikarzem specjalizującym się w pisaniu o nowoczesnych technologiach, lecz także wynalazcą dwóch wpływowych modeli organizacyjnych: korporacji wirtualnej (Virtual Corporation) (wspólnie z Billem Davidowem) oraz organizacji dynamicznie zmieniającej się (Protean Organization).

Proponowana przez Salima wizja organizacji wykładniczej jest niezwykle silna. W naszym świecie rodzą się potężne siły – technologie wykładnicze, innowatorzy DIY, crowdfunding, crowdsourcing oraz zjawisko „Nadchodzącego Miliarda” (Rising Billion) – które dadzą nam możliwość rozwiązania wielu spośród najpoważniejszych problemów tego świata i zaspokojenia potrzeb każdego mężczyzny, każdej kobiety i każdego dziecka w ciągu najbliższych dwóch, trzech dekad. Dokładnie te same siły pozwalają już dziś coraz to mniejszym zespołom robić to, co dawniej mogły osiągnąć jedynie całe kraje i największe korporacje.

W ciągu najbliższych 6 lat globalna gospodarka poszerzy się o trzy miliardy nowych umysłów, co będzie miało dwoiste konsekwencje. Po pierwsze, te trzy miliardy ludzi to nowi konsumenci, którzy nigdy wcześniej niczego nie kupowali. W konsekwencji reprezentują oni źródło dziesiątków bilionów dolarów rodzącej się dopiero siły nabywczej. Jeśli nawet nie staną się twoimi bezpośrednimi klientami, to nie przejmuj się – niemal z całą pewnością będą klientami twoich klientów. Po drugie, grupa ta – ten „nadchodzący, rosnący w siłę miliard” – to nowa klasa przedsiębiorców swobodnie wykorzystujących najnowsze, rozpowszechniane za pośrednictwem internetu, technologie – wszystko, od wyszukiwarki Google i sztucznej inteligencji po wydruk 3D i biologię syntetyczną. Konsekwencją będzie prawdziwa eksplozja tempa innowacyjności, gdy ci nowi przedsiębiorcy zaczną eksperymentować, proponować swoje produkty i usługi oraz otwierać nowe przedsiębiorstwa. Jeśli Ci się wydaje, że już w ostatnich latach rozwój osiągnął zawrotne tempo, to pozwól, że będę jednym z pierwszych, którzy ostrzegą: jeszcze nic nie widziałeś.

Obecnie jedynym pewnikiem jest zmiana, a tempo zmian stale rośnie. Twoimi konkurentami wcale nie są już zagraniczne korporacje międzynarodowe, ale jakiś chłopak lub dziewczyna w garażu zlokalizowanym w Dolinie Krzemowej lub w dzielnicy Bandra (na przedmieściach Bombaju), którzy posługują się najnowszymi narzędziami internetowymi, projektując i drukując w chmurze swoje najnowsze wynalazki.

Rodzi się więc pytanie: jak zapanować nad tą kreatywnością? Jak zbudować przedsiębiorstwo, które będzie działać szybko, sprawnie i cechować się innowacyjnością dorównującą innowacyjnością jej pracowników? Jak być konkurencyjnym w tym nieustannie zmieniającym się nowym świecie? Jak się rozwijać?

Odpowiedź jest jedna. To oczywiście organizacja wykładnicza.

Nie mamy wyboru. W wielu (a wkrótce w większości) branżach już widać to niezwykłe przyspieszenie. Niedawno zacząłem propagować wiedzę na temat zjawiska, które nazywam zjawiskiem 6D (Digitized, Deceptive, Disruptive, Dematerialize, Demonetize i Democratize).

Otóż każda technologia, która ulega digitalizacji, a więc zostaje przekształcona na formę cyfrową (nasze pierwsze D – Digitized), wchodzi w fazę ukrytego (Deceptive) wzrostu, który jednak przebiega wykładniczo. Dlaczego ukrytego? Gdyż początkowo podwojenie małych liczb (0,01, 0,02, 0,04, 0,08) stwarza wrażenie, jakbyśmy nadal mieli do czynienia z zerem. Jednak po przekroczeniu punktu krytycznego zaledwie 10 podwojeń dzieli cię od wzrostu 1000-krotnego, dwadzieścia podwojeń od 1 000 000-krotnego, a trzydzieści podwojeń to już wzrost 1 000 000 000-krotny.

Tak gwałtowny postęp oznacza, że staje się on destrukcyjny/zakłócający (trzecie D – Disruptive). Jak przekonasz się z tej książki, gdy dana technologia ma niszczycielski wpływ na określoną branżę, to powoduje jej dematerializację (czwarte D – Dematerialize), co w praktyce oznacza, że nie musisz już nosić ze sobą fizycznego urządzenia – odbiornika GPS, kamery wideo czy latarki. Wszystkie one uległy zdematerializowaniu, tzn. przekształciły się w aplikacje dostępne na Twoim smartfonie. A gdy do tego dojdzie, dany produkt lub usługa ulega piątemu D – demonetyzacji (Demonetize). Obecnie widzimy to na przykładzie firmy Uber, która demonetyzuje korporacje taksówkarskie, oraz Craigslist, która demonetyzuje ogłoszenia (doprowadzając przy okazji do upadku wielu tytułów prasowych).

Ostatnim etapem jest demokratyzacja (Democratization). Trzydzieści lat temu, jeśli chciałeś dotrzeć do miliarda klientów, to musiałeś reprezentować taką firmę jak Coca-Cola czy GE i dysponować pracownikami w 100 krajach. Dziś możesz być zwykłym młodzieńcem, który ze swojego przydomowego warsztatu przesyła stworzoną przez siebie aplikację do kilku kluczowych serwisów. Nasza zdolność docierania do coraz większego kręgu ludzi uległa zdemokratyzowaniu.

To, co Salim i jego zespół dostrzegli z pierwszej linii frontu – a co Ty zrozumiesz po przeczytaniu tej książki – to jest fakt, iż żadna z obecnych organizacji, czy to komercyjnych, rządowych czy non-profit, nie jest w stanie – w obecnych ich formach – dotrzymać kroku zmianom opisywanym jako 6D. Do tego potrzeba czegoś całkowicie odmiennego – nowej wizji organizacji, która będzie tak samo inteligentna, elastyczna i łącząca (nie tylko pracowników, lecz także miliardy ludzi w różnych sieciach społecznych), jak świat, w którym przyszło jej działać – i który w ostatecznym rozrachunku zmieni. Tę wizję realizują tylko organizacje wykładnicze.

Peter H. Diamandis

Założyciel i prezes X Prize Foundation

Santa Monica, Kalifornia

25 sierpnia 2014 r.