Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Oskarżenie - ebook

Wydawnictwo:
Data wydania:
1 marca 2017
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Produkt niedostępny.  Może zainteresuje Cię

Oskarżenie - ebook

Żyję w Korei Północnej jak mówiący automat, jak człowiek zaprzęgnięty w jarzmo. Moim przeznaczeniem jest świecić w ciemnościach – pisze we wstępie autor. Niewiele więcej o nim wiemy. Nigdy nie stawił otwarcie czoła reżimowi, bo gdyby to zrobił, trafiłby do obozu pracy lub przed pluton egzekucyjny.

Jego opowiadania to krótkie wycinki z życia zwyczajnych mieszkańców Korei Północnej. Ci ludzie zachowują się jak roboty: klaszczą, śmieją się, płaczą na zawołanie. Nie buntują się, nie uprawiają sabotażu, nie drukują ulotek, nie spiskują. Służą państwu ze wszystkich sił, nawet kosztem najbliższych. Przeglądają na oczy dopiero, gdy dotknięci jakąś osobistą tragedią, przekonują się jak bezduszny, okrutny i zakłamany jest reżim, który dotąd wspierali z takim oddaniem.

Klasycznie skonstruowane opowiadania nie są pozbawione rysów satyrycznych, chociaż przy ich lekturze chce się raczej płakać niż śmiać, bo opisywana przez Bandiego paranoiczna rzeczywistość nie jest wytworem wyobraźni autora, ale światem, w którym nadal żyje. Nie tracąc nadziei, że któregoś dnia ponad dwadzieścia milionów jego rodaków ocknie się z letargu, w którym tkwił przez dziesiątki lat również on sam.

Kategoria: Opowiadania
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-8015-459-9
Rozmiar pliku: 765 KB

FRAGMENT KSIĄŻKI

Stać się świetlikiem, który rozjaśni mrok Korei Północnej, tej pogrążonej w ciemnościach ziemi…

Bandi, Świetlik (takiego pseudonimu używa autor), przychodzi na świat w 1950 roku. Podczas wojny koreańskiej jego rodzice znajdują schronienie w Chinach. Tam chłopiec spędza dzieciństwo, jednak później cała jego rodzina wraca do Korei Północnej. Dziś Bandi jest członkiem Komitetu Centralnego Federacji Pisarzy Joseonu¹.

Jego wrodzony talent zostaje zauważony w tamtejszym środowisku literackim już na początku lat siedemdziesiątych, kiedy w wieku zaledwie dwudziestu lat udaje mu się opublikować w północnokoreańskich pismach pierwsze teksty. Pracując ciężko jako robotnik, jest zmuszony porzucić na jakiś czas marzenia o zostaniu pisarzem, jednak jego pasja w końcu bierze górę: mimo zmęczenia znowu chwyta za pióro i pisze, kiedy tylko ma po temu sposobność. Powstałe w takich warunkach utwory potwierdzają, że ma talent, wiele z nich trafia na łamy oficjalnego pisma Federacji Pisarzy Joseonu.

W latach wielkiego głodu, który zaczyna się w roku 1994, roku śmierci Kim Ir Sena², Bandi traci wiele bliskich mu osób. Część umiera z niedożywienia, inne uciekają z kraju w nadziei na lepsze życie. Wskutek tych bolesnych doświadczeń pisarz dokonuje dogłębnej rewizji swoich dotychczasowych poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa północnokoreańskiego i postanawia przekazać te przemyślenia światu za pośrednictwem swojej twórczości.

Bandi sam siebie określa mianem rzecznika mieszkańców Korei Północnej zmuszonych znosić katastrofalne skutki socjalistycznej gospodarki tego kraju, kastowego reżimu i systemu zbiorowej odpowiedzialności – najbardziej okrutnej praktyki w całych dziejach ludzkości. Pisarz zbiera więc dramatyczne historie, jakie jego rodacy przeżywają każdego dnia (nie mogąc się nikomu poskarżyć na swój los), po czym nadaje każdej z nich zupełnie nowe życie. Pogłoski, autentyczne wydarzenia, wszystko, co widzi i słyszy, stanowi dla niego inspirację.

Niestety, realia Korei Północnej, kraju odseparowanego od reszty świata, jakby był od niego odgrodzony murem nie do sforsowania, uniemożliwiają zapiskom Bandiego ujrzenie światła dziennego. Mimo to nie rezygnuje, nadal pisze i gromadzi, jedno po drugim, opublikowane w tej książce opowiadania, przekonany, że kiedyś musi nadejść właściwy moment. I oto któregoś dnia pewna mieszkająca w Hamhungu kobieta, spokrewniona z jego rodziną i darzona przez Bandiego wielkim zaufaniem, odwiedza go, by wyznać, że postanowiła przejść granicę i dostać się do Chin. On chciałby móc zrobić to samo, ale nie pozwalają mu na to rodzinne zobowiązania, inaczej niż w przypadku owej krewnej, która nie ma na utrzymaniu żadnych bliskich osób. Pisarz dostrzega jednak w jej decyzji pewną szansę. Kiedy po trzech dniach spędzonych w jego domu kobieta szykuje się do wyjazdu, pisarz wręcza jej dwa rękopisy, które dotąd starannie ukrywał. Ona jednak natychmiast mu je zwraca, mówiąc, że na razie nie ma żadnych gwarancji, iż zdoła cała i zdrowa opuścić kraj. Obiecuje wrócić po jego zapiski, kiedy tylko znajdzie bezpieczny sposób ucieczki.

Bandi jest rozczarowany, ale nie ma innego wyjścia, musi czekać. Kilka miesięcy później pojawia się w jego domu młody mężczyzna, którego nigdy wcześniej nie widział. Bez słowa wręcza mu umieszczony w kopercie i w plastikowej koszulce list następującej treści:

Witaj Starszy Bracie, to ja, Myeong-ok. Przykro mi, że nie mogłam przesłać Ci wcześniej żadnych wiadomości o sobie. Jestem już w bezpiecznym miejscu. Osoba, która mi pomogła, wyśle do Ciebie kogoś z tym listem. Kiedy go przeczytasz, daj mu to, co chciałeś mi wtedy powierzyć. Możesz mu zaufać. Wiemy o tym tylko Ty i ja. Wydaje mi się, że chodziło o dwie paczuszki.

Bardzo bym chciała, żeby także i Wam było kiedyś dane żyć w lepszym świecie. Za każdym razem, kiedy myślę o mojej rodzinie, która tam została, mam łzy w oczach. Starszy Bracie, obiecajmy sobie, że jeszcze się kiedyś spotkamy… Z całego serca wierzę, że ten dzień nadejdzie. Dbaj o zdrowie.

Myeong-ok

Po przeczytaniu tego listu Bandi przez moment się waha, po czym wyjmuje rękopisy dobrze ukryte w głębi szafki i wręcza je młodemu mężczyźnie, jakby chciał powiedzieć, że on tak czy inaczej wkrótce umrze, że to już bez znaczenia, że nie ma innego wyboru. Młody człowiek pospiesznie odchodzi, a długo ukrywane rękopisy trafiają do Korei Południowej, kraju wolności i nadziei.

Tak jak Sołżenicyn, pisarz dysydent ze Związku Radzieckiego, autor Archipelagu Gułag, który potajemnie przemycił swoją powieść na Zachód, by została tam opublikowana, pisarz dysydent z Korei Północnej, Bandi, stał się świetlikiem, który niecierpliwie czeka na wyjście z kryjówki, by rozjaśnić mrok swojego pogrążonego w ciemnościach kraju. Pozostaje tylko sobie życzyć, by nie rezygnował z pisania, w nadziei, że skończy się komunizm, i oczekując z ogromną niecierpliwością na dzień, kiedy obydwa państwa koreańskie wreszcie się zjednoczą, a on sam będzie mógł w pełni korzystać z wolności i pisać, co zechce.

Do Hee-youn

Szef organizacji pozarządowej Solidarność

i Prawa Człowieka dla Północnokoreańskich UchodźcówWSTĘP

Tamten europejski brodacz
twierdził, że kapitalizm jest światem ciemności,
podczas gdy komunizm jest światem światła.

Ja, Bandi, żyję w tym świecie światła,
moim przeznaczeniem jest świecić wyłącznie w ciemnościach.
Oznajmiam więc głośno, krzycząc ile sił,
że jeśli ta ciemność jest bezksiężycową nocą,
świat światła tamtego brodacza to przepaść,
w której panuje nieprzenikniona czerń.

Żyję w Korei Północnej od pięćdziesięciu lat,
jak gadający automat,
jak człowiek zaprzęgnięty w jarzmo.
Piszę opowiadania,
popychany do tego nie przez talent,
lecz przez oburzenie.
Nie posłużyłem się do ich spisania piórem ani atramentem,
ale moimi kośćmi i moimi krwawymi łzami.

Są suche jak pustynia,
zwyczajne jak dzika łąka,
żałosne jak chory człowiek,
siermiężne jak prymitywne narzędzie z kamienia,
jednak proszę Cię, Drogi Czytelniku,
przeczytaj je!BEZCENNY WIĄZ

Było zimno. Śnieżyca wypełniała przestrzeń pomiędzy niebem i ziemią milionami migocących płatków. Wypływające z kominów kłęby dymu wznosiły się w górę, gwałtownie wirując, po czym zaraz umykały w pośpiechu, nie wiadomo dokąd.

Jeon Yeong-il równie szybko pomknął do swojego biura, otworzył kluczem drzwi i wpadł do środka, jakby ktoś go ścigał. Natychmiast przyłożył dłonie do kaloryfera. Cały trząsł się z zimna. Zadzwonił stojący na stole telefon, ale on się tym nie przejął. Uwagę skupił na kaloryferze, który niestety grzał tyle co oddech umarlaka. Do pieca, niegdyś opalanego węglem, ładowano teraz wyłącznie wilgotne wióry, a i tych zaczynało brakować. Czy w takich warunkach można było liczyć na odrobinę ciepła? Państwo nie dawało już sobie rady z zaopatrzeniem w węgiel zakładów pracy ani ludności, a to oznaczało, że los rodzin ponad tysiąca osób zatrudnionych w fabryce, w której pracował także Yeong-il, zależał teraz od uzyskiwanych w niej trocin. Dlaczego pogrążają się w takiej nędzy? To doprawdy żałosne…

Jasna cholera! – zdenerwował się Yeong-il. Telefon nadal dzwonił, a jego dłonie rozgrzewały się bardzo wolno. Oddech mężczyzny topił pokrywający szyby szron, który spływał wielkimi, czarnymi od brudu kroplami, co go jeszcze bardziej zirytowało. To nie kaloryfer ogrzewa ludzi, to ludzie przynoszą do pokoju ciepło. Skoro tak wygląda sytuacja w jedynym biurze zakładu zajmowanym przez uprawnionych do noszenia broni policjantów, to co dopiero mówić o innych fabrycznych pomieszczeniach!

Jasna cholera! – ponownie mruknął Yeong-il, po czym gwałtownie podniósł słuchawkę telefonu, który nadal czynił nieznośny raban.

– Halo, czy dodżwoniłem szę do biura fabrycznej policzji?! – wykrzyknął po drugiej stronie świdrujący głos, będący w stanie rozsadzić bębenki w uszach.

Po charakterystycznej wadzie wymowy Yeong-il poznał, że dzwoni Chae Gwang, kierownik działu policji do spraw łączności. Był jednak zbyt zdrętwiały z zimna, by mieć ochotę odpowiedzieć na jego pytanie, czekał więc na ciąg dalszy.

– Halo, tu mówi Chae Gwang!

– Aha, dzień dobry, towarzyszu kierowniku działu do spraw łączności – przywitał go Yeong-il, siląc się na radosny ton. – Czemu zawdzięczam zaszczyt…

– Dżysz – przerwał mu Chae Gwang – dżwonię do czebie nie jako szef dżału do szpraw łącznoszczy, żamierzam wysztąpicz w roli szefa dżału nadżoru.

– Szefa działu nadzoru? Czy coś się stało?

– Jak on szę tam nażywa…? Aha, już wiem! Irya Madya! Jeszt w tej fabrycze człowiek, który nażywa szę Irya Madya, prawda?

– Tak, owszem, ale Irya Madya to przezwisko, jego prawdziwe nazwisko brzmi Seol Yong-su…

– Szeol Yong-szu?

– No wie pan, to ten człowiek, który jeszcze jakieś dziesięć lat temu był świetnie znany miłośnikom walk ssirum³… Prawdziwy mocarz. Przewracał przeciwników, krzycząc „Irya Madya!”. Teraz to starszy mężczyzna, niedługo przejdzie na emeryturę.

Mimowolnie zaciekawiony obrotem, jaki przyjęła ta rozmowa, Yeong-il naszkicował w skrócie swojemu rozmówcy sylwetkę Seol Yong-su, który cieszył się wielką sławą w okresie, gdy on sam, jako młody człowiek, odbywał służbę wojskową.

– No czóż, szam wiesz, że jesztem tu od niedawna, nie mam żelonego pojęcza o tych hisztoriach szprzed dżeszęczu lat! Daj więcz szobie szpokój ż takimi detalami!

– No tak, ma pan rację, nie pomyślałem o tym.

– Czyli sztąd szę wżęło to dżywne przeżwiszko Irya Madya, czy jak mu tam?

– No nie, niezupełnie. Ten człowiek przez całe życie pracował jako woźnica, słowa zachęty „Irya Madya!”, które wykrzykiwał, by skłonić konia do szybszego galopu, stały się dla niego czymś w rodzaju zawołania. Pewnego dnia, podczas zebrania pracowników fabryki, pierwszy raz w życiu miał zabrać głos w dyskusji, ale ponieważ nie był w stanie przypomnieć sobie nawet jednego słowa z kwestii, którą zamierzał wygłosić, wymamrotał: „Irya Madya, jak to szło… Irya Madya…”. To wzięło się stąd…

– Ha, ha, ha, ha, ha, ha, ha…

– Hi, hi, hi, hi, hi…

Chae Gwanga ogarnął niepohamowany śmiech, Yeong-il nie mógł się powstrzymać od pójścia w jego ślady.

– Nie ma w tym nic dziwnego. Już jako dzieciak był zbudowany z samych mięśni. Nigdy nie chodził do szkoły. Ale kiedy powozi wyładowaną po brzegi furą, stojąc za końskim zadem, i przejeżdża z prędkością wiatru, wrzeszcząc „Irya Madya!”, wszyscy się zatrzymują i patrzą na niego z otwartymi ustami, bo naprawdę robi wrażenie.

– W każdym raże to muszy bycz żabawny goszcz! Ale kim on tak naprawdę jeszt?

– Tak naprawdę?

Yeong-il zamilkł. Rozmowa na pewno będzie się przedłużać w nieskończoność. Złapał jedną ręką biurowe krzesło i przysunął je do kaloryfera, żeby usiąść dokładnie na wprost niego. Trzymając słuchawkę między brodą a ramieniem, wyciągnął do tyłu rękę, by dotknąć grzejnika. Rozciągnięty maksymalnie kabel zaczął drgać. Dialog dwóch mężczyzn, który zaczął się od banalnego pytania, nabrał większego ciężaru gatunkowego, kiedy przeszli do analizy osobowości Seol Yong-su. To sprawiło, że Yeong-il poczuł się nieswojo. Wszyscy w fabryce wiedzieli, że obaj mężczyźni są sobie bardzo bliscy. Seol Yong-su i ojca Yeong-ila połączyło braterstwo krwi w czasach, kiedy musieli razem harować na placu budowy podczas japońskiej okupacji. Pozostali bardzo silnie związani aż do śmierci ojca Yeong-ila, który zmarł kilka lat wcześniej. Nie było dla nikogo tajemnicą, że Yeong-il nazywał Seol Yong-su „wujkiem”, a syn tego ostatniego, teraz oficer sił zbrojnych, zwracał się tak samo do ojca Yeong-ila. Nic więc dziwnego, że młody mężczyzna siedział jak na rozżarzonych węglach, podczas gdy Chae Gwang próbował wysondować, jakim typem człowieka jest Seol Yong-su.

Yeong-il podniósł słuchawkę, którą na moment odłożył na bok, i zaczął na nią dmuchać. Chae Gwang dotąd wykazywał cierpliwość, teraz też tylko zakasłał. Pewnie myślał, że jego rozmówca przerzuca kartki w teczkach Seol Yong-su.

– Proszę posłuchać, tak czy inaczej, my nie mamy nic do zarzucenia robotnikowi nazwiskiem Seol Yong-su – uciął stanowczym tonem Yeong-il.

– Ująłesz to tak, że niczego ż tego nie żrożumiałem! Chczę konkretów!

– Dobrze. No więc konkrety są takie, że po wyzwoleniu kraju jako jeden z pierwszych wstąpił do Partii. To weteran wojenny. Podczas walk wykazał się bohaterstwem jako woźnica. Od zakończenia wojny po dziś dzień, powożąc swoją furmanką, poświęcił wszystkie siły budowie systemu socjalistycznego. Kilka minut temu wyszedłem z budynku fabrycznego ośrodka kultury, gdzie uczestniczyłem w uroczystości wręczenia odznaczeń. Seol Yong-su znowu został nagrodzony, otrzymał Order Flagi Narodowej drugiej klasy. To jego trzynasty medal.

– W takim raże dlaczego taki człowiek jak on tak sze żachował?

– A cóż on takiego zrobił? – Yeong-il w końcu zadał pytanie, które chodziło mu po głowie od dobrych paru minut.

– Wiesz, że na podwórku u tego sztaruszka rosznie wiąż.

– Tak, to prawda, to bardzo duże drzewo.

– Podobno bardżo bliszko tego wiążu przebiega linia telefoniczna policzji.

– No tak, i co z tego?

– Przedwczoraj naszy ludże poszli tam szprawdżycz linię, a ponieważ drzewo im przeszkadżało, chczeli uczącz jedną ż gałęży.

– No i?

– Wiesz, jak żareagował ten przeklęty Irya Madya? Najpierw doształ ataku hiszterii, a póżniej żagrożył wszysztkim, mówiącz: „Żnakomicze, jeszli tkniecze choczby najmniejszy lisztek ż tego drzewa, porąbię wasz szekierą!”. Poszunął szę nawet do tego, że naprawdę żaczął wymachiwacz szekierą!

– Naprawdę to zrobił?

– Tak, i moi chłopczy nie mogli ż tego powodu wykonacz szwojej roboty. Czy idioczy, żwykle waleczni niczym rysze, nie żdołali go żmuszycz do usztąpienia. Żdrowo ich ża to żbeształem, choczaż byli niewinni. Ten sztaruch szę ż tego tak łatwo nie wywinie!

W tym momencie Chae Gwang z całej siły rąbnął pięścią w biurko. Słysząc to, Yeong-il wyobraził sobie tego małego, korpulentnego mężczyznę, przypominającego wyglądem bączka, i mimo całej powagi sytuacji nie mógł się powstrzymać i wybuchnął śmiechem. Ten człowiek, uparty jak osioł, gotów przejść przez ścianę, gdyby zastał drzwi zamknięte, może doprowadzić do tragedii z powodu takiego błahego incydentu. Należy jak najszybciej przemówić mu do rozsądku. Oto co pomyślał w tym momencie Yeong-il.

– Ha, ha, ha… Towarzyszu kierowniku, jeśli będziecie się tak rzucać, możecie narazić na szwank wasz wspaniały wydatny brzuch, powinniście zachować zdrowy rozsądek.

– Czo takiego?

– Chcę przez to powiedzieć, że jeśli towarzysz kierownik będzie się niepokoił z tak błahych powodów, to zrujnuje sobie zdrowie. Ten wiąz ma długą historię, która częściowo tłumaczy reakcję Seol Yong-su.

– Jak to, długą hisztorię? Nicz mnie to nie obchodży!

– Powinniście wiedzieć towarzyszu, że stary Seol Yong-su zasadził to drzewo w 1948 roku, na pamiątkę swojego wstąpienia do Partii.

– I dlatego to ma bycz nieżwykle ważne drzewo? – zakpił Chae Gwang. – Aïgo, już szę boję!

Chichot Chae Gwanga zabrzmiał nieprzyjemnie, ale Yeong-il nie stracił zimnej krwi i nie odsunął słuchawki od ust.

– To drzewo rzeczywiście jest bardzo ważne.

Yeong-il z trudem połknął ciąg dalszy, który wprost cisnął mu się na usta: W ogrodzie domu, który odziedziczyłem po ojcu, też rośnie wiąz, został posadzony tego samego dnia, z tego samego powodu. Obaj mężczyźni, którzy przed wyzwoleniem kraju transportowali wozami zaprzężonymi w konie lub woły drewno na place budowy, razem wstąpili do Partii. Te pamiątkowe drzewa kryły w sobie ich marzenia o pełnej obietnic przyszłości.

Yeong-il przypomniał sobie pewne wydarzenie z czasów, kiedy był jeszcze uczniem z ostrzyżonymi na jeża włosami. To musiało mieć miejsce kilka dni przed pierwszym maja, Świętem Pracy, nie pamiętał już, w którym roku… Rodzice odmówili mu kupienia nowego dresu, a on tak długo narzekał i jęczał, że ojciec w końcu zdzielił go pięścią w kark. Straszliwie rozgniewany chłopiec pobiegł prosto do wujka, rycząc przez całą drogę. Seol Yong-su, który akurat smarował ściany obory ugniecioną nogami gliną, przyjął go z otwartymi ramionami. Wysłuchał dzieciaka, pozwalając mu wylać pośród szlochów cały jego żal i całą złość.

– Coś podobnego? Ten wstrętny brodacz uderzył naszego małego Yeong-ila? Zobaczysz, będzie miał ze mną do czynienia!

W ten sposób Seol Yong-su pocieszył Yeong-ila, udając, że trzyma jego stronę. Następnie odłożył nóż do szpachlowania i posadził sobie chłopczyka na kolanach.

– Widzisz to drzewo, Yeong-ilu? – zapytał, wskazując niewielki wiąz, który zapuszczał korzenie w pobliżu obory, tuż przy ogrodzeniu z trzciny i sorga. – Dokładnie taki sam rośnie u ciebie na podwórku, prawda?

Chłopiec, nadal rozżalony, ograniczył się do kiwnięcia głową.

– Wiesz, jak nazywa się to drzewo?

– No jasne, to wiąz – odpowiedział Yeong-il, krzywiąc buzię, niezadowolony, że wujek, zamiast go bronić, zadaje mu takie głupie pytania.

– Tak, masz rację, to wiąz. Ale to nie jest pierwszy lepszy wiąz, to skarb.

– Skarb?

– Tak, zobaczysz, że kiedy urośnie i będzie taki wysoki jak cementowy komin fabryki sosów, wyda cukierki, wszelkiego rodzaju smakołyki i jeszcze mnóstwo innych rzeczy.

– Phi, to jakieś bujdy.

– Nie, to prawda, uwierz mi. Czy kiedykolwiek cię okłamałem?

– To znaczy, że urosną na nim także dresy?

– I nie tylko! Wyda biały ryż, mięso, jedwabne ubrania, a nawet domy pokryte dachówką.

– Ojej, super! – wykrzyknął Yeong-il, klaszcząc w dłonie.

– Ale posłuchaj mnie uważnie, Yeong-ilu, po to, by nadszedł ten dzień, musimy wszyscy ciężej pracować i wykazywać cierpliwość. Ja, twój wujek, muszę bardzo się przykładać do powożenia furmanką, żeby jak najlepiej przyczyniać się do budowy nowego demokratycznego Joseonu. Jeśli chodzi o ciebie, Yeong-ilu, musisz solidnie pracować w szkole, nauczyć się czytać i pisać.

– Jeśli będziemy to wszystko robili, ten dzień naprawdę nadejdzie?

– Oczywiście, to nie ulega wątpliwości.

– W takim razie musimy złożyć sobie przysięgę – powiedział chłopczyk, wyciągając mały palec w stronę Seol Yeong-su.

– Tak, przy-się-gam ci!

Yeong-il doskonale pamiętał to zdanie, wykrzyczane z takim entuzjazmem i ufnością przez Seol Yong-su, mały palec wujka, zakrzywiony jak grabie, zahaczony o jego własny paluszek. Historia, którą woźnica opowiedział tamtego dnia małemu Yeong-ilowi, nie była wyłącznie wytworem jego wyobraźni. Usłyszał ją z ust pewnego przedstawiciela Partii, przysłanego z Pjongjangu w dniu, kiedy on i ojciec chłopca, wystrojeni mimo przejmującego zimna w bluzy z cienkiej bawełny, udali się do powiatowej siedziby Partii, by wstąpić w jej szeregi. Później dorzucił do niej własne skromne marzenie i tak oto powstała opowieść o wiązie skarbie. Była ona wiernym odbiciem jego przekonań, mocnych jak żelazo, i jego wielkiej wiary w przyszłość. Krótko mówiąc, to drzewo symbolizowało całe życie Seol Yong-su. To tłumaczyło jego zachowanie.

Yeong-il musiał to jakoś wyjaśnić Chae Gwangowi. Najlepiej, jeśli się posłuży w tym celu artykułem, opublikowanym w piśmie „Literatura Joseonu”. Tekst, który wykuł w młodości na blachę, tkwił nietknięty w zakamarkach jego pamięci. Postanowił przytoczyć go w całości, uważając, by nie wymienić przez przypadek nazwiska swojego ojca.

– Towarzyszu kierowniku, powiem wam, czym dokładnie jest to drzewo.

– Dobrze, szmiało. Opowiedż mi czosz więczej o tym nieżwykłym drzewie…

– No cóż, dawno temu w „Literaturze Joseonu” ukazał się artykuł zatytułowany Jutro konia skarbu. Oto jego treść…

Dla Seol Yong-su ten wiąz jest symbolem nadziei, fundamentem jego walki, obietnicą szczęśliwej przyszłości. W dniu, kiedy stojąc na swoim ciągniętym przez konia wozie wyładowanym amunicją, rzucił się na drewniany most w płomieniach, w środku wojny, a później w stanowiącym ciężką próbę okresie życia w szałasach z wysuszonej trawy oraz budowy kolei pomiędzy Haeju i Haseong, kiedy obłaziły go pchły i nękały komary, towarzyszył mu niezmiennie obraz tego drzewa wznoszącego jak sztandar gałęzie, na których kiedyś obficie obrodzą drogocenne skarby. Właśnie to pchało go i zachęcało do udziału w bohaterskich walkach. Fakt, że Seol Yong-su nadal nazywa wszystkie swoje kolejne konie „skarbami” (ma już trzeciego), nawiązując w ten sposób do bezcennego wiązu, świadczy o jego głębokim przywiązaniu do tego drzewa. „Irya Madya, koń skarb!”, to refren, który wyraża wiarę w przyszłość komunizmu, kiedy wszyscy będą jeść do syta, nosić ubrania z jedwabiu i mieszkać w wielkich domach pokrytych dachówką. To marzenie jego życia, coś, czego pragnie najbardziej na świecie.

– Już dobrze, wysztarczy! – przerwał mu poirytowany Chae Gwang. – Nie podobają mi szę takie intelektualne dywagaczje.

Para wydobywająca się z ust Yeong-ila osiadała na słuchawce, którą nadal ściskał pomiędzy brodą a ramieniem. Tworzyła krople łączące się w jeden strumyk.

– No czóż, jeszli on rzeczywiszcze jeszt tym sztarczem, którego mi tu opiszałesz, tym bardżej powinien nam pomócz w wykonaniu naszego żadania. Żwłaszcza w tym momencze, kiedy reakczjoniszczy ż czałego szwiata krytykują i oczerniają nasz szoczjalisztyczny usztrój, prawda? Nie powinien szobie pożwalacz na takie żachowanie! Na kogo podnoszy tę szekierę…? Nie można tego żlekczeważycz, to poważna szprawa. Niech szobie ma najczerwieńszą przeszłoszcz pod szłończem, a ja i tak nie żamierzam przejszcz do porządku dżennego nad tak agreszywną reakczją! Nie, nie i jeszcze raż nie! Ale teraż rożumiem, czo chczałesz mi powiedżecz.

I gwałtownie odłożył słuchawkę. Yeong-il przez dłuższą chwilę tkwił nieruchomo na krześle. To nie Chae Gwang, tylko on sam nie powinien zlekceważyć tego zdarzenia. Ta myśl zakotwiczała się coraz mocniej w jego głowie. Chociażby przez pamięć o zmarłym ojcu powinien zrobić wszystko, by wieża tak troskliwie wznoszona przez Seol Yong-su przez całe jego życie nie runęła teraz nagle jak domek z kart. Nie mówiąc już o tym, że jeśli ten incydent rzuci cień – nieważne, duży czy mały – na karierę Seol Yong-su, ucierpi na tym także jego własna.

Yeong-il opuścił budynek, wsunąwszy uprzednio do kieszeni palta butelkę goryangju⁴, którą dostał od swojej żony. Seol Yong-su mieszkał blisko nich, często wpadali do siebie bez uprzedzenia. Jednak tego dnia, zmuszony poruszyć tak bardzo delikatną kwestię, Yeong-il nie mógł pójść do niego z pustymi rękami. Po zachodzie słońca zrobiło się jeszcze zimniej. Blady sierp księżyca, jakby onieśmielony przez donośne odgłosy pękającego na rzece lodu, czaił się ukryty za nagimi drzewami na szczycie góry wznoszącej się na północnym wschodzie. Yeong-il opuścił podwójne nauszniki czapki i podniósł jak najwyżej kołnierz palta, ale i tak czuł, że zamarza mu czoło, a nozdrza pokrywa szron. Jego umysł zaprzątało jednak mnóstwo innych spraw. Nie rozumiał, dlaczego Seol Yong-su zareagował tak agresywnie, w dodatku wobec funkcjonariuszy policji. Jak wielu potężnie zbudowanych mężczyzn, woźnica był człowiekiem dobrodusznym, choć nieustępliwym. Nigdy nie zdzielił porządnie batem żadnego ze swoich trzech kolejnych koni. Ktoś tak życzliwy musiał mieć poważny powód, żeby uciec się do wojowniczych gróźb, takich jak: „Porąbię was siekierą”.

Yeong-il powinien go poznać, by przeszkodzić Chae Gwangowi w opuszczeniu miecza, który trzymał nad głową Seol Yong-su. Pogrążony w myślach, dotarł do ogrodu wujka. Wiąz górował nad ogrodzeniem i osłaniał niemal cały dach domu. Mróz i śnieżyca sprawiły, że jakby się skulił, wydawał też z siebie przeraźliwe gwizdy. Stojący w kącie obory koń wyczuł obecność Yeong-ila i głośno parsknął. Młody człowiek, nie pukając, pociągnął za klamkę drzwi do kuchni, jakby był u siebie. Ta klamka, którą naciskał od wczesnego dzieciństwa, przesiąkła brudem jego ręki.

– Witam – rzucił Seol Yong-su z ogrzewanej części pokoju, gdzie siedział sztywno jak drewniany kloc, z dłońmi wciśniętymi pomiędzy uda.

Zwrócił w stronę Yeong-ila głowę, podczas gdy reszta jego ciała pozostała nieruchoma.

– Gdzie jest ciocia? – zapytał przybysz na powitanie.

– Pojechała na targ. Wyruszyła wczoraj w ciągu dnia podmiejskim pociągiem. Nie mamy już prawie niczego do jedzenia, miała nadzieję zdobyć trochę kukurydzy, jeszcze nie wróciła.

– To dlatego dom wydaje się taki pusty, sprawia niemal wrażenie niezamieszkanego.

– Chodź, siadaj tu – zaproponował Seol Yong-su, rozpościerając trochę szerzej starą kołdrę, na której siedział. – Podłoga w pokoju jest zimna jak lód⁵.

Nie tylko podłoga. Ściana za zniszczoną szafą na koce, na której królował wielki telewizor bardzo starej generacji, była dosłownie biała od szronu.

Yeong-il zdjął czapkę, ale został w palcie. Usiadł w miejscu wskazanym przez Seol Yong-su. Dopiero teraz zauważył udekorowaną orderami marynarkę wujka, starannie rozpostartą przed jego potężnymi kolanami. Pewnie pogrążył się we wspomnieniach, gdy już przypiął otrzymany tego dnia medal w precyzyjnie wybranym miejscu marynarki. Te wspomnienia musiały jednak nie być zbyt przyjemne. Przynajmniej tak sugerowała atmosfera, lodowata jak wnętrze zamrażarki, oraz ponura mina Seol Yong-su. Był to jeszcze jeden powód, by temat wiązu poruszyć niezwykle ostrożnie. Yong-su, zazwyczaj łagodny jak baranek, przeobrażał się w rozwścieczonego lwa, kiedy już zdarzyło mu się wpaść w gniew. Nie wiedząc, od czego zacząć, Yeong-il wyjął z kieszeni palta butelkę.

– Ponieważ jest naprawdę bardzo zimno, przyniosłem butelkę goryangju. Wypije wujek trochę, żeby się rozgrzać?

– O tak, dobrze się składa, bo akurat miałem ochotę się napić!

Młody człowiek wstał, by pójść do kuchni.

– Siadaj, mam wszystko, co trzeba, pod ręką, szkoda twojej fatygi…

Nie ruszając się z miejsca, Seol Yong-su wyciągnął za siebie rękę i przysunął niski stolik, który wcześniej odstawił na bok. Znajdowała się na nim miseczka na kleik, w której były tylko sztućce, druga, w której została na dnie odrobina kimchi⁶, obok niej leżała pokrywka, a dalej stała pusta szklanka do wody.

– Na co czekasz? Nalej do któregokolwiek z tych naczyń – rzucił Seol Yong-su niefrasobliwym tonem, by dodać odwagi niezdecydowanemu i zakłopotanemu Yeong-ilowi.

Ten w końcu podał wódkę z sorga w szklance do wody i w porcelanowej pokrywce.

– Śmiało, wypijmy! – zachęcił go wujek.

Przybliżywszy naczynko do ust, Yeong-il gwałtownie zakasłał z powodu silnych oparów, które wydzielał alkohol. Natomiast Seol Yong-su opróżnił swoją szklankę jednym haustem, jakby to było piwo. Można by pomyśleć, że coś utkwiło mu w gardle i musiał wlać w siebie całą zawartość szklanki, żeby to przełknąć. Wypił, jedna po drugiej, dwie kolejki, po czym zaczął zawijać tani tytoń w bibułkę do skręcania papierosów. Ponieważ jednak nie spuszczał wzroku ze swoich orderów, jego ruchy były dość powolne. Również Yeong-il nie mógł oderwać oczu od odznaczeń. Doskonale znał je wszystkie. Ileż to razy i z jakim entuzjazmem raczył swoich szkolnych kolegów opowieściami o bohaterskich czynach związanych z medalami ojca i wujka!

Honorowy medal kombatanta za przebycie w ostatniej chwili płonącego mostu wozem wyładowanym amunicją, przypięty do jego marynarki na samej górze; Order Flagi Narodowej, otrzymany na budowie kolei żelaznej pomiędzy Haeju i Haseong, przytwierdzony nieco niżej; inne medale za zasługi przy budowie jednej z fabryk winylonu⁷ oraz tamy na rzece Seodusu, wszystkie przyczepione w trzecim rzędzie… Przyglądając się im, jednemu po drugim, Yeong-il zdał sobie sprawę, że Seol Yong-su spędził czterdzieści z pięćdziesięciu sześciu lat swojego życia na polach walki i na placach budowy. Jego zaprzęg zyskał sławę, wręcz stał się legendarny właśnie pod gradem kul i w tumanach kurzu. Zasłużył sobie na takie epitety jak „niezarejestrowana rakieta” czy „nowatorska furmanka bez ładowacza”, koń zaś nazywany był „skarbem komunizmu”. Dzięki potężnej, imponującej posturze Seol Yong-su doskonale sobie radził bez niczyjej pomocy. Jego wóz zawsze pierwszy był załadowywany i rozładowywany bez względu na okoliczności. Twarz Seol Yong-su błyszczała od potu niezależnie od pory roku i pory dnia, a obcasy jego butów nie wytrzymywały nawet dwóch tygodni. Te wszystkie ordery były naprawdę owocem jego znoju, potu człowieka, który pracował dwa razy więcej od innych na przekór wiatrom i ulewom. A dziś dodano do tego jeszcze jeden, prawdopodobnie ostatni. Nic dziwnego, że to wywołało falę wspomnień!

Seol Yong-su wypuścił hałaśliwie chmurę dymu. Yeong-il oderwał wzrok od medali i spojrzał na niego.

– Właśnie dostał wujek trzynasty medal, to zapewne skłoniło wujka do refleksji nad różnymi sprawami?

– Tak, rzeczywiście. Zanim przyszedłeś, rozmyślałem o prawdziwym właścicielu wszystkich tych odznaczeń. Tak, o ich prawdziwym właścicielu.

– Ich prawdziwym właścicielu? Przecież jest nim wujek, to oczywiste! Poświęcił wujek całe swoje życie ojczyźnie. Co też wujek opowiada…

Seol Yong-su wahał się przez chwilę, zanim odpowiedział:

– Prawdziwy właściciel tych medali… stoi tam, na zewnątrz.

– Jak to na zewnątrz?

– Dlaczego jesteś taki zaskoczony? To ten wiąz w ogrodzie zagrzewał mnie, bym się uwijał dzień w dzień, nie szczędząc sił! Miałem wrażenie, że bez przerwy wymachuje mi przed oczami tymi olśniewającymi owocami, o których opowiedziałem ci kiedyś, gdy byłeś mały. To dzięki niemu mogłem otrzymać te wszystkie błyszczące odznaczenia. Ale na koniec…

– Nie do wiary! Jak to możliwe, że powiedział mi wujek dokładnie to samo, co mój ojciec? W przeddzień śmierci wyrzekł te słowa, patrząc przez okno na swój wiąz. Słysząc je teraz z ust wujka…

– Prawda, on także umarł, nie zaznawszy przez całe swoje życie niczego poza pracą w pocie czoła. Dziesiąty medal był jego ostatnim, jeśli mnie pamięć nie myli.

– Tak, to był ostatni.

– Dziesiąty medal… tak… a wszystko to dzięki wiązowi!

– Z tego, co słyszę, myślał o nim wujek przez cały ten wieczór.

Yeong-il postanowił skorzystać z okazji i skierować rozmowę na sprawę, która tak bardzo go zaniepokoiła.

– Oczywiście, przecież od dnia, kiedy dostałem legitymację członka Partii, aż do dziś ten wiąz był filarem mojej egzystencji. I to z jego powodu przyszedłeś do mnie tego wieczoru, nieprawdaż?

– Ale…

Zbity z tropu przez to niespodziewane pytanie Yeong-il odkrył w tym momencie nowe oblicze swojego wujka, którego zawsze uważał za prostego, naiwnego człowieka. On tymczasem wykazał przenikliwość i bystrość. W każdym razie fakt, że Seol Yong-su pierwszy poruszył temat, którego on sam wolał dotąd nie podejmować, czekając na odpowiedni moment, bardzo ułatwił mu zadanie.

– Wystarczy, dość już tego owijania w bawełnę, powiedz mi zaraz, czy jesteś tu dziś z powodu tego drzewa, czy nie? – przycisnął go Seol Yong-su, jakby chciał rozsunąć ostatnią zasłonę, za którą ukrył się Yeong-il.

– Tak, ma wujek rację – przyznał młody człowiek z wyrażającym wdzięczność uśmiechem.

– Wiedziałem. Ci ludzie nigdy nie odpuszczają.

– Najpierw proszę mi opowiedzieć, co się dokładnie wydarzyło – poprosił Yeong-il, który poczuł się bardziej komfortowo. – Podobno groził im wujek porąbaniem siekierą, czy to prawda?

– Może i prawda… a może nie. Dlaczego? Piorun tych brutalnych słów uderzył w niewinne ropuchy.

– Nic z tego nie rozumiem… ale skoro już zaczęliśmy o tym mówić, chciałbym, żeby mi wujek wszystko dokładnie wyjaśnił…

– No dobrze, zgoda. W końcu nie mam powodów, żeby ci tego nie opowiedzieć… Muszę ci się przyznać, że tuż przed przybyciem tych funkcjonariuszy, to znaczy wczoraj w południe, pokłóciłem się z twoją ciotką.

Seol Yong-su przerwał na moment, a Yeong-il skorzystał z tego, żeby skręcić sobie starannie papierosa. Ostatnimi czasy przydziały stały się tak skąpe, że nawet policjanci byli zmuszeni do palenia tego podłego tytoniu.

– Dlaczego się pokłóciliśmy? – podjął Seol Yong-su. – A więc po powrocie z pracy zostawiłem wóz na podwórzu i pospiesznie zjadłem obiad. Moja żona szybko posprzątała ze stołu i zaczęła się żwawo ubierać, włożyła na siebie grube odzienie i ścisnęła się jeszcze paskiem. Sądząc, że ma jakieś pilne sprawy do załatwienia, skręciłem sobie papierosa. I wiesz, co mi wtedy powiedziała? „Mówią, że zimowe słońce zachodzi tak szybko, jak szybko ziarnko grochu stacza się z ogolonej czaszki bonzy, lepiej więc będzie, jeśli wypalisz sobie po drodze”. To wprawiło mnie w zły nastrój.

Porcje dymu, które Yeong-il wypuszczał, słuchając wujka, unosiły się w poskręcanych zwojach, podobnych do motków przędzy, zapełniając stopniowo przestrzeń pomiędzy dwoma mężczyznami.

– Po drodze? Jak to?

Zaintrygowany Seol Yong-su zerknął na małżonkę. Spojrzała na niego swoimi wielkimi oczami i zmarszczyła brwi.

– To znaczy, że również dziś nie możesz tam pojechać?

W tym momencie Seol Yong-su przypomniał sobie, co żona powiedziała mu dzień wcześniej: „Obcięłam już wszystkie gałęzie z jednego takiego drzewa i obłupałam całą korę, został tylko nagi, ciężki pień. Leży w dolinie Jeoldanggol, niedaleko stąd, zechciałbyś mi towarzyszyć z furmanką, żeby go przywieźć?”.

W ten sposób chciała mu dać delikatnie do zrozumienia, jak bardzo niepokoją ją problemy z zaopatrzeniem w drewno opałowe, którym w ich domu zajmowała się głównie ona. Niewielka ilość wilgotnych wiórów, które Seol Yong-su przywoził co wieczór z pracy – prawdę mówiąc, z trudem zdobywał nawet to – ledwie starczała do ugotowania kolb kukurydzy, którymi się często żywili; nie było mowy o ogrzaniu podłogi w pokoju. W dodatku te wilgotne wióry trudno się rozpalały i marnie paliły, dlatego od jakiegoś czasu coraz więcej ludzi spóźniało się do pracy w fabryce z powodu problemów z ugotowaniem śniadania. Jego żona miała coraz więcej siwych włosów, ale nadal była żwawą i zaradną kobietą; gdyby nie ona, również Seol Yong-su dołączyłby do grona spóźnialskich.

Wiedział, że przeszukiwała wszystkie zakamarki w pobliżu domu i fabryki, żeby zebrać cokolwiek na opał, a ponieważ nie znajdowała już niczego w najbliższej okolicy, od niedawna zapuszczała się nawet do doliny. Gdyby nie kryzysowa sytuacja w fabryce, zareagowałby na długo przed tym, nim jego żona, na którą spadł cały znój związany z prowadzeniem domu, łącznie z zaopatrzeniem w drewno na opał, wystąpiła z tą prośbą. Ale był tak bardzo pochłonięty, podobnie jak inni pracownicy, utrzymywaniem stałej temperatury fabrycznego kotła, że nie znalazł nawet sekundy na zajęcie się własnymi sprawami. Musieli ładować trociny pod kocioł wcześniej opalany węglem, co przypominało wlewanie wody do dzbana bez dna. Mimo użycia do transportowania opału wszystkich dostępnych środków, łącznie z ręcznymi wózkami i plecami robotników, kotłowi stale groziło wygaszenie. W związku z tym wyposażony w głośniki pojazd, który normalnie przejeżdżał ulicami tylko rano i wieczorem, teraz bez przerwy prześladował robotników, rycząc na cały regulator, że zatrzymanie kotła spowoduje zamarznięcie i rozerwanie rur odprowadzających parę, do czego nie można dopuścić pod żadnym pozorem…

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książkiZapraszamy do zakupu pełnej wersji książki

1. Joseon (Choson, Chosun) – historyczna nazwa Korei używana wyłącznie w Korei Północnej (przyp. tłum.). Część przypisów pochodzi z francuskiej wersji opowiadań Bandiego, pozostałe – od polskiej tłumaczki. Adnotacją (przyp. tłum.) opatrzone zostały te ostatnie.

2. Przy tłumaczeniu nazwisk i nazw koreańskich na język polski zastosowano w tej książce transkrypcję McCune’a-Reischauera. Wyjątki stanowią przywódcy z dynastii Kimów (Kim Ir Sen, Kim Dzong Il, Kim Dzong Un) – ich nazwiska i imiona pozostawiono w wersji, do której przywykł polski czytelnik – czy spolszczona nazwa północnokoreańskiej stolicy – Pjongjangu (przyp. tłum.).

3. Koreańska sztuka walki.

4. Wódka z sorga (przyp. tłum.).

5. W Korei Północnej mieszkania są często ogrzewane dzięki rurom biegnącym od pieca pod podłogą (przyp. tłum.).

6. Kimchi (kimczi) – tradycyjne danie kuchni koreańskiej z kiszonych lub sfermentowanych warzyw, np. kapusty pekińskiej (przyp. tłum.).

7. Winylon – sztuczna tkanina wynaleziona w roku 1939, produkowana od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku w Hamhungu, niezwykle popularna w Korei Północnej.
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: