Początki polskiej publicystyki sportowej w ujęciu genologicznym. „Przegląd Sportowy” w latach 1921–1925 - ebook

W dotychczasowych badaniach dotyczących dziennikarstwa sportowego brakuje systematyczności i prób ujęć całościowych. Nie zajmowano się dotąd genezą terminologii sportowej, prawie w ogóle nie prowadzi się badań diachronicznych języka sportu. Nie ma też publikacji podejmujących problematykę rozwoju gatunków charakterystycznych dla tej odmiany specjalistycznej. Nie interesowano się również kształtowaniem się publicystyki sportowej. Jedyne opracowania sięgające do początków polskiego dziennikarstwa sportowego skupione były na historii prasy. Prezentowana publikacja dotyczy burzliwych dziejów początków żurnalistyki sportowej w Polsce. Autor prezentuje środowisko dziennikarzy sportowych z początku wieku XX, ich uwikłanie w świat działaczy i instytucji zajmujących się kulturą fizyczną. Poddaje analizie unikalny materiał (355 tekstów) z pierwszych lat istnienia „Przeglądu Sportowego”, który wyznaczał nowe drogi rozwoju publicystyki sportowej i stał się wzorem do naśladowania dla innych tytułów. Przedstawia początki kształtowania się takich form wypowiedzi, jak artykuł publicystyczny, komentarz prasowy, felieton. Omawiając te zagadnienia, wprowadza czytelnika w czas narodzin publicystki sportowej w Polsce – jej kształtowania się w trudnych warunkach zewnętrznych (niski prestiż zawodu dziennikarza i tematyki sportowej) i wewnętrznych (problemy finansowe i brak doświadczenia organizacyjnego redakcji pierwszych pism sportowych).

Wprowadzenie                7

Rozdział 1. Historia kultury fizycznej       15

1.1.  Starożytność            15

1.2.  Średniowiecze        20

1.2.1. Rycerstwo21

1.3.  Odrodzenie              23

1.4.  Wieki XVIII i XIX      24

1.5.  Kultura fizyczna w Polsce   28

1.5.1. Średniowiecze     28

1.5.2. Odrodzenie           29

1.5.3. Wieki XVIII i XIX   30

1.5.4. Ruch sokolski na ziemiach polskich             31

1.5.5. Dalsze losy kultury fizycznej na ziemiach polskich               32

1.5.6. Zrzeszenia i kluby sportowe na ziemiach polskich               33

Rozdział 2. Prasa sportowa w Polsce w latach 1881–1925             37

2.1. Od czasów najdawniejszych do „Przewodnika Gimnastycznego”    37

2.2. Początki prasy wyspecjalizowanej  38

2.3. Prasa sportowa w Polsce po I wojnie światowej      42

2.4. Polski Związek Dziennikarzy i Publicystów Sportowych RP  46

2.5. „Przegląd Sportowy”            48

Rozdział 3. Dziennikarstwo i publicystyka w latach dwudziestych             53

3.1. Początki dziennikarstwa w Polsce powojennej        53

3.2. Sylwetka dziennikarza w dwudziestoleciu  59

3.3. Rola prasy w latach dwudziestych   65

Rozdział 4. Publicystyka – dawne i współczesne ujęcia teoretyczne       69

4.1. Informacja i publicystyka – dwa rodzaje dziennikarskie       69

4.2. Definicje i funkcje publicystyki         77

4.3. Publicystyka a sport                              80

Rozdział 5. Gatunki publicystyczne w „Przeglądzie Sportowym”               83

5.1. Wypowiedzi realizujące intencję eseistyczną            84

5.1.1. Artykuł publicystyczny     84

5.1.1.1. Układ wywodu 87

5.1.1.2.  Nadawca i odbiorca w artykule publicystycznym             96

5.1.1.2.1. Formalne wyznaczniki obecności nadawcy      96

5.1.1.2.2. Postawa nadawcy wobec tematu wypowiedzi              105

5.1.1.2.3. Role nadawcy               111

5.1.1.2.4. Relacje nadawca – odbiorca   112

5.1.2. Wypowiedzi realizujące wzorzec komentarza prasowego               116

5.1.2.1. Układ wywodu 118

5.1.2.2. Nadawca             122

5.1.2.2.1. Formalne wyznaczniki obecności nadawcy      122

5.1.2.2.2. Role nadawcy               124

5.1.2.2.3. Relacje nadawcy z odbiorcą    128

5.2. Wypowiedzi realizujące intencję felietonową          130

5.2.1. Felieton   130

5.2.1.1. Cechy zewnętrzne         133

5.2.1.2. Komponenty inicjalne i finalne 135

5.2.1.3. Nadawca felietonu         144

5.2.1.3.1. Wykładniki obecności nadawcy            145

5.2.1.3.2. Role nadawcy               150

5.2.1.3.3. Relacje nadawca – odbiorca   155

5.2.2. Materiały satyryczne        158

5.2.2.1. Komizm graficzny            158

5.2.2.2. Wypowiedzi o charakterze satyrycznym              162

5.3. Wypowiedzi o intencji reportersko-eseistycznej     164

5.3.1. Zapowiedzi wydarzeń sportowych             165

5.3.1.1. Schematy strukturalne 166

5.3.1.2. Nadawca zapowiedzi     170

Rozdział 6. Tematyka i zadania publicystyki sportowej  173

6.1. Najważniejsze zadania publicystyki               174

6.1.1. Popularyzacja sportu i kultury fizycznej    174

6.1.2. Referowanie i recenzowanie rozwoju sportu        180

6.1.3. Zaangażowanie polityczne             184

6.1.4. Inicjowanie publicznych dyskusji 189

6.1.5. Rozpatrywanie zagadnień teoretycznych                195

6.2. Tematyka publikacji              198

Uwagi końcowe               205

Literatura            215