Praca – etyka – polityka. Wybór tekstów - ebook

Monografia stanowi zbiór wybranych tekstów Autorki z lat 2005–2019 dotyczących szeroko rozumianej pracy i polityki w kontekście etycznym. Zagadnienia te rozpatrywane są z perspektywy normatywnej – z punktu widzenia określonego, społecznego, w tym ekonomicznego, ładu aksjonormatywnego. Ważną kwestią są zmiany, jakie zachodzą w obszarze pracy i jej stosunków oraz w sposobie funkcjonowania współczesnych demokracji pod wpływem rozwoju technologii cyfrowych. Głównymi adresatami tej publikacji są: przedstawiciele nauk społecznych, ekonomicznych i politologicznych, a także studenci, organizatorzy życia gospodarczego i politycy. Książka z pewnością zainteresuje również szersze grono Czytelników, dla których problemy oraz przemiany współczesnej pracy i polityki są interesujące i ważne.

*

Autorka […] wielokrotnie podkreśla, że każda forma ludzkiej aktywności, w tym […] praca w jej różnych odsłonach, również praca naukowca czy praca polityka, podlega ocenie etycznej, a kompetencje etyczne stanowią atrybutową cechę szeroko pojmowanych kompetencji merytorycznych.

Z przedmowy ks. prof. zw. dr. hab. Janusza Mariańskiego

O wyjątkowej wartości tej monografii stanowią […] aktualność i waga podejmowanych w niej kwestii społecznych. Dotyczy to zwłaszcza problemów związanych z deficytami etycznymi polityków funkcjonujących w formule liberalnych demokracji. […] do istotnych wątków rozważań Autorki zaliczam te, w których podkreśla, że pojawianie się […] cywilizacji algorytmów zmieni na przykład moralną przestrzeń pracy, a pracownicy być może staną przed wyzwaniem podejmowania transgresji etycznej w związku z rozwojem sztucznej, samouczącej się inteligencji.

Z recenzji prof. dr hab. Urszuli Swadźby

Przedmowa 11

Rozdział I. Proces wykorzeniania z pracy w perspektywie społeczeństwa ponowoczesnego 15

1. Czynniki sprzyjające wykorzenianiu z pracy 17

2. Doświadczanie pracy w perspektywie społeczeństwa ponowoczesnego 20

3. Procesy przewartościowywania pracy – w kierunku etosu wiedzy, a nie etosu pracy 23

Rozdział II. Od grupowego do zindywidualizowanego i rozproszonego etosu pracy 27

1. Grupowy charakter przednowoczesnego etosu pracy 31

2. W kierunku zindywidualizowanego i rozproszonego etosu pracy 35

3. Istota i rodzaje kontrideologii pracy 39

Rozdział III. Wolność gospodarcza a poczucie odpowiedzialności za dobro wspólne 43

1. Spór o społeczny status wolności, odpowiedzialności i dobra wspólnego 44

2. Koncepcja wolności gospodarczej w perspektywie tworzenia ładu aksjonormatywnego 46

Rozdział IV. Uspołecznianie ryzyka i strat w sytuacji kryzysu gospodarczego 53

1. Specyfika współczesnego kryzysu gospodarczego 57

2. Uspołecznianie ryzyka i strat – główne przesłanki 61

3. Czy konieczny jest projekt nowego ładu aksjonormatywnego w gospodarce rynkowej? 65

Rozdział V. Ład aksjonormatywny w gospodarce rynkowej – ciągłość czy zmiana? 71

1. Ramy dotychczasowego ładu aksjonormatywnego w gospodarce rynkowej 73

2. Ład aksjonormatywny w perspektywie kryzysu gospodarczego 79

Rozdział VI. Kształtowanie wiedzy ekonomicznej i postaw przedsiębiorczych młodzieży – podstawowe problemy 85

1. Edukacja ekonomiczna w systemie edukacji formalnej 87

2. Medialna edukacja ekonomiczna dla biznesu tradycyjnego i sieciowego 89

Rozdział VII. Powody deficytów i dylematów etycznych w badaniach naukowych 97

1. Wieloparadygmatyczność nauk społecznych a problemy wartościowania naukowego 101

2. Regulacje kodeksowe jako ważne źródło wiedzy o dylematach i deficytach etycznych w badaniach naukowych 103

Rozdział VIII. Praca a nowe technologie. W kierunku transgresji etycznej i pracy nieodpłatnej w gospodarce cyfrowej 109

1. Zmiany na współczesnym rynku pracy w perspektywie hiperkapitalizmu i technologii cyfrowych 112

2. Główne scenariusze dotyczące przyszłości pracy 118

3. Wykorzenianie z pracy i zawężanie moralnej przestrzeni pracy 121

4. W kierunku etyki maszyn i transgresji etycznej 123

Rozdział IX. Główne problemy polityki w społeczeństwach liberalnych demokracji. Kontekst etyczny 129

1. Redefinicje i nowe pojęcia – podmiot polityczny, aktorzy polityczni, polityka, polityczność 131

2. Podstawowe problemy etyczne liberalnych demokracji 135

3. Komunikacyjny wymiar współczesnej polityki jako źródło korupcji etycznej 139

4. Główne dylematy etyczne w procedurze podejmowania decyzji politycznych 141

5. Problemy indywidualnych i grupowych standardów etycznych polityków 144

6. Media tradycyjne i cyfrowe wobec dyskursu publicznego i politycznego 148

Rozdział X. Etyczne problemy polskiej demokracji w dyskursie publicznym i politycznym 153

1. Interpretacja przyczyn spadku atrakcyjności rozwiązań demokratyczno-liberalnych 155

2. Propozycje rozwiązań politycznych 160

3. Stosunki wewnątrz polskiej klasy politycznej 166

Rozdział XI. Paradoksy demokracji w e-społeczeństwie. Korupcja dyskursu politycznego i populizm 171

1. Istota i specyfika kłamstwa, fikcji, mitu i oszustwa w polityce 172

2. Korupcja dyskursu politycznego i retoryka populistyczna 175

Rozdział XII. Bezpieczeństwo w sieci. Czy jednostki mają prawo do ignorowania technologicznych algorytmów? 179

1. Rozwój big data, data science, data scientist 183

2. Czy we współczesnych demokracjach istnieje sieciowy Behemot? 186

2.1. Sposoby działania firmy doradztwa politycznego Cambridge Analytica i jej niechlubny koniec 186

2.2. Kierownictwo Facebooka przed połączonymi Komisjami Senackimi Kongresu USA 188

3. Bezpieczeństwo a sieciowy dylemat: wolność versus własność 189

4. Bezpieczeństwo w sieci a rola grup dyspozycyjnych 191

5. Ku redefinicji pojęć wolność w sieci i bezpieczeństwo w sieci 193

Bibliografia 199