Praca nauczyciela w perspektywie badacza jakościowego. Mity a rzeczywistość - ebook

Autorka monografii przybliża codzienność pracy nauczyciela widzianą oczami przedstawicieli tego zawodu. Oddaje głos nauczycielom i omawia realia ich pracy. Pokazuje trudności, z jakimi muszą się mierzyć, a które często są niezauważalne dla uczniów i ich rodziców oraz opinii publicznej. Opisuje pracę nauczyciela w kilku aspektach, na które składają się m.in.: czas pracy, system awansu zawodowego, system motywowania, w tym wynagrodzenie za pracę, system oceny pracy, a także kwalifikacje nauczycieli, wieloetatowość i nauczanie wielu przedmiotów oraz emocja dumy jako istotna w budowaniu motywacji wewnętrznej pracowników oświaty. W każdym rozdziale czytelnik znajdzie odniesienie do pewnego mitu dotyczącego pracy nauczyciela, a funkcjonującego w opinii publicznej i dyskursie społecznym. Książka stanowi głos w dyskusji praktyków i polityków edukacyjnych. Zachęca i inspiruje do dalszych eksploracji, poszukiwań i analiz. Dedykowana jest zarówno badaczom różnych dyscyplin nauki, jak i przedstawicielom środowisk pedagogicznych, nauczycielom, studentom kierunków społecznych i humanistycznych oraz reprezentantom organów prowadzących i nadzorujących pracę nauczycieli, politykom władz centralnych i lokalnych.

Wprowadzenie 9

Rozdział 1. Metodologia badań 17

1.1. Cel badań 17

1.2. Dostęp do obserwowanej przestrzeni 17

1.3. Etnografia jako strategia badawcza 20

1.4. Techniki gromadzenia danych 22

1.5. Refleksje badacza 25

Rozdział 2. Praca i zawód – próba definicji 27

2.1. Praca w ujęciu socjologicznym 27

2.2. Zawód w ujęciu socjologicznym 30

2.3. Specyfika pracy nauczyciela 32

Rozdział 3. Mit pierwszy – feminizacja zawodu nauczyciela 35

Rozdział 4. Mit drugi – mobilność nauczycieli 39

Rozdział 5. Mit trzeci – czas pracy nauczyciela 41

5.1. Czas pracy nauczyciela w raportach OECD 41

5.2. Czas pracy nauczyciela w Polsce 47

Rozdział 6. Mit czwarty – system awansu zawodowego oraz kwalifikacje nauczycieli 63

6.1. System awansu zawodowego 63

6.2. Podnoszenie kwalifikacji 67

Rozdział 7. Mit piąty – ocena pracy nauczyciela 73

Rozdział 8. Mit szósty – system motywowania 83

8.1. Wynagrodzenie nauczycieli 85

8.1.1. Wynagrodzenie polskich nauczycieli w odniesieniu do krajów OECD 86

8.1.2. Wynagrodzenie nauczycieli w Polsce 96

8.2. Duma jako motywator 101

8.2.1. Duma – rozważania definicyjne 102

8.2.2. Przyczyny pojawiania się dumy w pracy nauczyciela 106

8.2.2.1. Duma jako wynik prestiżu 106

8.2.2.2. Duma jako wynik uznania 107

8.2.2.3. Duma jako wynik relacji nauczyciel – uczeń 109

8.3. Motywy podejmowania pracy w zawodzie nauczyciela 116

8.4. Pozostałe elementy systemu motywowania nauczycieli 120

Rozdział 9. Mit siódmy – rola nauczyciela. Edukacja vs wychowanie 127

Zakończenie 139

Bibliografia 147