Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych - ebook

W książce przedstawiono komentarze i glosy do orzeczeń sądowych odnoszących się do prawa medycznego. Zostały one opublikowane w czasopismach prawniczych, a w niniejszym opracowaniu ułożono je tematycznie i ujęto w rozdziały poświęcone poszczególnym zagadnieniom. Glosy dotyczą:

• podstaw prawnych odpowiedzialności lekarza i zakładu leczniczego,
• winy lekarza,
• błędu sztuki lekarskiej,
• związku przyczynowego,
• ciężaru dowodu w "procesach lekarskich",
• zgody pacjenta na zabieg medyczny,
• obowiązku informacji wobec pacjenta,
• poszczególnych przypadków odpowiedzialności szpitala i lekarza za wyrządzone pacjentowi szkody,
• odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
• roszczeń z tytułu wrongful conception, wrongful birth, wrongful life,
• przedawnienia roszczeń,
• odpowiedzialności Narodowego Funduszu Zdrowia, jak również wielu innych istotnych zagadnień pojawiających się na wokandach sądowych.
• Aktualne trzecie wydanie książki zostało poszerzone o nowy rozdział na temat dokumentacji medycznej. Dokonano również uzupełnienia literatury i komentarzy oraz dodano glosy do najnowszych orzeczeń sądowych.
• 
  
• 
  
• Publikacja jest skierowana do szerokiego kręgu odbiorców, a zwłaszcza: adwokatów, radców prawnych, sędziów, aplikantów zawodów prawniczych, lekarzy, a także do studentów prawa i kierunków medycznych.

Wykaz skrótów 21
Wstęp 25
Rozdział 1 Podstawy odpowiedzialności cywilnej lekarza i zakładu leczniczego 27 1.1. Uwagi wprowadzające 29 1.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2005 r., I CK 662/04 - zasądzenie odszkodowania w deliktowym reżimie odpowiedzialności 36 1.3. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 4 kwietnia 2002 r., I C 656/99 - odpowiedzialność zakładu opieki zdrowotnej za szkody wyrządzone przez lekarzy i personel medyczny jak za podwładnego; kompensacyjny charakter zadośćuczynienia 44 1.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 stycznia 2008 r., I ACa 354/07 - obowiązki pooperacyjne lekarza - odpowiedzialność szpitala klinicznego za działania lekarzy 50 1.5. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2011 r., IV CSK 308/10 - odpowiedzialność niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej za szkodę wyrządzoną z winy lekarza prowadzącego indywidualną praktykę lekarską 56 1.6. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2007 r., IV CSK 174/07 - legitymacja bierna w związku z zabiegiem zleconym i wykonywanym na terenie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przez lekarza w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej 65 1.7. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 1998 r., III CKN 741/98 - odpowiedzialność szpitala a poziom usług świadczonych w publicznej służbie zdrowia 70 1.8. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 kwietnia 2013 r., I ACa 721/12 - odpowiedzialność lekarza wykonującego prywatną praktykę - zbieg odpowiedzialności kontraktowej z odpowiedzialnością deliktową (art. 443 k.c.) 74 1.9. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013 r., II CSK 364/12 - odpowiedzialność Skarbu Państwa na zasadzie słuszności (art. 4172 k.c.) 82 1.10. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 stycznia 2013 r., I ACa 1160/12 - odpowiedzialność na zasadzie słuszności w razie szkody wynikłej ze szczepień ochronnych 92 1.11. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 stycznia 2013 r., I ACa 1348/13 - charakter prawny umowy o zabiegi lecznicze, odpowiedzialność kontraktowa lekarza 103 1.12. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2016 r., II CSK 517/15 - podstawy odpowiedzialności niepublicznego zakładu leczniczego i zatrudnionych tam lekarzy wobec pacjentów zakładu 111
Rozdział 2 Wina lekarza i szpitala. Błąd sztuki lekarskiej 112 2.1. Uwagi wprowadzające 113 2.2. Odesłanie 117 2.3. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 czerwca 2007 r., VI ACa 108/07 - błędy diagnostyki i terapii, opieszałość w podejmowaniu czynności i niedostateczne pouczenie pacjenta o ryzyku związanym ze stanem jego zdrowia jako przesłanki odpowiedzialności lekarza 118 2.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 4 marca 2009 r., I ACa 12/09 - wina szpitala - ciężar dowodu istnienia związku przyczynowego pomiędzy błędem sztuki lekarskiej a szkodą 123 2.5. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 12 października 2006 r., I ACa 377/06 - odpowiedzialność zakładu opieki zdrowotnej za błędy organizacyjne i zaniedbania personelu medycznego oraz za naruszenie standardów postępowania i procedur medycznych 128 2.6. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 listopada 2006 r., I ACa 561/06 - wina lekarza za niezastosowanie właściwego leczenia 133 2.7. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 1 lutego 2006 r., I C 213/04 - błąd lekarski a niedbalstwo lekarza 137 2.8. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu z dnia 15 lipca 2003 r., I C 955/98 - nieprawidłowy sposób leczenia oraz zwłoka z zasięgnięciem opinii specjalisty jako wina lekarza 141 2.9. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1983 r., II CR 358/83 - wina zakładu leczniczego za personel medyczny 145 2.10. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1974 r., I PR 518/73 - wina lekarza za błędną diagnozę oraz zarzut przyczynienia się pacjenta do własnej śmierci 149 2.11. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2012 r., I ACa 178/12 - zawiniony błąd sztuki lekarskiej - związek przyczynowy - dziedziczenie roszczenia o zadośćuczynienie (art. 445 § 3 k.c.) 159 2.12. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 marca 2012 r., I ACa 750/11 - wina lekarza - zaniechanie leczenia zachowawczego - niepoinformowanie pacjenta o ryzyku zabiegu operacyjnego i dokonanie tego zabiegu mimo braku dostatecznych umiejętności - ustalenie rozmiaru szkody 166 2.13. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2013 r., IV CSK 64/13 - błąd sztuki lekarskiej, postępowanie dowodowe w "procesach lekarskich" 175 2.14. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 8 lipca 2015 r., I ACa 63/15 - wina anonimowa, prawo pacjenta do rezygnacji z leczenia 183 2.15. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 maja 2014 r., I ACa 795/11 - domniemanie winy, błąd diagnostyczny 196 2.16. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 15 lipca 2014 r., I ACa 25/14 - błąd diagnostyczny, podstawa odpowiedzialności zakładu leczniczego 204
Rozdział 3 Związek przyczynowy 214 3.1. Uwagi wprowadzające 215 3.2. Odesłanie 217 3.3. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2000 r., V CKN 34/00 - prawdopodobieństwo związku przyczynowego w razie zakażenia pacjenta w szpitalu 218 3.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 września 2014 r., I ACa 233/14 - dowód związku przyczynowego, domniemania faktyczne 224
Rozdział 4 Ciężar dowodu 233 4.1. Uwagi wprowadzające 233 4.2. Odesłanie 235
Rozdział 5 Zgoda pacjenta na zabiegi medyczne. Obowiązek informacji 237 5.1. Uwagi wprowadzające 239 5.2. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 marca 2006 r., I ACa 973/05 - zabieg medyczny wykonany zgodnie z zasadami wiedzy, ale bez zgody pacjenta 242 5.3. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 kwietnia 2011 r., I ACa 130/11 - odpowiedzialność szpitala za dokonanie operacji w zakresie nieobjętym zgodą pacjenta 246 5.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 października 2007 r., I ACa 920/07 - zakres zgody pacjenta - niedołożenie należytej staranności przez lekarza 251 5.5. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2009 r., II CSK 337/09 - obowiązek informacji o ryzyku i rzadkich skutkach zabiegu operacyjnego 256 5.6. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r., II CSK 259/08 - informacja o ryzyku w przypadku zaniechania zabiegu medycznego i świadoma odmowa poddania się leczeniu 263 5.7. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 marca 2008 r., I ACa 846/07 - "uświadomiona" zgoda pacjenta 269 5.8. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2007 r., IV CSK 240/07 - obowiązek informacji w związku z odmową pacjenta poddania się leczeniu lub badaniu 278 5.9. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2007 r., II CSK 2/07 - obowiązek udzielenia pacjentowi informacji a brak konieczności wskazania wszystkich możliwych skutków leczenia 283 5.10. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 września 2005 r., I ACa 236/05 - zakres udzielanych pacjentowi informacji 288 5.11. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2006 r., I CSK 191/05 - niezachowanie pisemnej formy oświadczenia pacjenta wyrażającego zgodę na zabieg operacyjny 294 5.12. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 303/04 - ciężar dowodu wykonania ustawowego obowiązku udzielenia pacjentowi informacji 301 5.13. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 30 grudnia 2003 r., I C 110/02 - informacja o skutkach zabiegu operacyjnego 309 5.14. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 2 października 2003 r., I ACa 368/03 - niepoinformowanie pacjenta przez lekarzy o sposobie przeprowadzenia zabiegu 313 5.15. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 1973 r., I CR 441/73 - informowanie pacjenta o mogących wystąpić komplikacjach a ryzyko odmowy wyrażenia zgody na dokonanie zabiegu 317 5.16. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1972 r., I CR 463/72 - informacja o możliwościach w zakresie leczenia zachowawczego i operacyjnego 325 5.17. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 grudnia 1969 r., II CR 551/69 - przekroczenie zakresu zgody na zabieg udzielony przez pacjenta 330 5.18. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 13 lipca 2011 r., I ACa 57/11 - zakres zgody pacjenta na interwencję medyczną i ryzyko zabiegu 340 5.19. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 2 sierpnia 2012 r., I ACa 443/12 - brak "poinformowanej" zgody pacjenta na zabieg operacyjny - zadośćuczynienie za naruszenie praw pacjenta 346 5.20. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 listopada 2012 r., V ACa 826/12 - zakres obowiązku informacji o ryzyku i skutkach zabiegu medycznego 353 5.21. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 września 2013 r., I ACa 355/13 - obowiązek lekarza poinformowania pacjenta o alternatywnych metodach diagnostyki i leczenia 361
Rozdział 6 Zabiegi oczywiście zbędne. Nieważność zgody pacjenta 368 6.1. Uwagi wprowadzające 368 6.2. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12 grudnia 2003 r., II C 911/01/5 - zabieg operacyjny oczywiście zbędny 370 6.3. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 19 lipca 1999 r., I C 1150/98 - dokonanie zabiegu operacyjnego mimo braku wskazań medycznych 374 6.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 stycznia 2013 r., I ACa 692/12 - dokonanie oczywiście zbędnej operacji resekcji zdrowego organu na skutek błędu diagnostycznego 379
Rozdział 7 Problem transfuzji krwi u świadków Jehowy 384 7.1. Uwagi wprowadzające 385 7.2. Glosa do wyroku Cour Administrative d'Appel de Paris z dnia 9 czerwca 1998 r., D.1999. J. 277 - obowiązek lekarza poszanowania woli chorego a ochrona życia i zdrowia 386 7.3. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Aix-en-Provence z dnia 21 grudnia 2006 r., D. 2007, no 26 - opóźnione podjęcie interwencji ratującej życie a respektowanie woli pacjenta 392
Rozdział 8 Odpowiedzialność szpitala (lekarza) za zakażenia 397 8.1. Uwagi wprowadzające 398 8.2. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9 maja 2002 r., ACa 221/02 - obowiązek szczegółowego powiadomienia pacjenta i członków jego najbliższej rodziny o konsekwencjach nosicielstwa wirusa choroby zakaźnej 400 8.3. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 lutego 2000 r., I ACa 69/00 - dowód prima facie w "procesach lekarskich" 405 8.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 1998 r., I ACa 308/98 - dowody w procesie o zakażenie pacjenta chorobą zakaźną 410 8.5. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 czerwca 1992 r., ACr 254/92 - odpowiedzialność zakładu leczniczego za zakażenie wirusem HIV 414 8.6. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 października 2015 r., I ACa 189/15 - odpowiedzialność szpitala za zakażenia bakteryjne podczas porodu 419
Rozdział 9 Pozostawienie ciał obcych w polu operacyjnym 427 9.1. Uwagi wprowadzające 427 9.2. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 grudnia 2003 r., I ACa 573/03 - pozostawienie po operacji w zaszytej ranie ciała obcego 429 9.3. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 20 września 1999 r., I C 708/96 - pozostawienie podczas operacji ciała obcego w organizmie pacjenta 433 9.4. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 1972 r., II CR 610/71 - pozostawienie podczas operacji ciała obcego w organizmie pacjenta 437
Rozdział 10 Odpowiedzialność za użycie wadliwego sprzętu medycznego 442 10.1. Uwagi wprowadzające 442 10.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1983 r., IV CR 118/83 - dopuszczenie do użycia niesprawnego sprzętu medycznego 444 10.3. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 300/04 - odpowiedzialność sprzedawcy za wadliwy aparat ortopedyczny 449
Rozdział 11 Postępowanie lecznicze wobec osób z zaburzeniami psychicznymi 453 11.1. Uwagi wprowadzające 454 11.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 1977 r., I CR 70/77 - stosowanie elektrowstrząsów w zakładzie psychiatrycznym 456 11.3. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 marca 2013 r., I ACa 852/12 - odpowiedzialność szpitala psychiatrycznego za niezapewnienie pacjentom bezpieczeństwa pobytu 463
Rozdział 12 Zabiegi chirurgii estetycznej 472 12.1. Uwagi wprowadzające 472 12.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1980 r., II CR 280/80 - obowiązek poinformowania pacjenta o ryzyku powikłań zabiegu operacyjnego dla celów estetycznych 474 12.3. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2016 r., II CSK 517/15 - odpowiedzialność NZOZ Chirurgii Plastycznej i lekarza za szkody wyrządzone pacjentce przy operacji powiększenia piersi 478 12.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 października 2014 r., I ACa 625/14 - ryzyko powikłań pooperacyjnych pacjentki przy operacji powiększenia piersi 490
Rozdział 13 Zabiegi sterylizacji 499 13.1. Uwagi wprowadzające 499 13.2. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 lutego 2008 r., I ACa 34/08 - bezprawne podwiązanie jajowodów podczas operacji cesarskiego cięcia 502
Rozdział 14 Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez leki 508 14.1. Uwagi wprowadzające 508 14.2. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 27 października 2004 r., I ACa 575/04 - zastosowanie niewłaściwego leku jako błąd w sztuce lekarskiej 510
Rozdział 15 Badania prenatalne i preimplantacyjne 515 15.1. Uwagi wprowadzające 515 15.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2008 r., III CSK 16/08 - prawo kobiety do badań prenatalnych 519
Rozdział 16 Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy porodzie 526 16.1. Uwagi wprowadzające 527 16.2. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 listopada 2011 r., I ACa 1124/11 - zaniechanie wykonania koniecznych badań u kobiety ciężarnej 529 16.3. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r., I CSK 389/10 - uszkodzenia płodu przy porodzie będące winą lekarzy, dziedziczenie roszczenia o zadośćuczynienie (art. 445 § 3 k.c.) 535 16.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 10 listopada 2009 r., I ACa 523/09 - niewłaściwy sposób przeprowadzenia porodu 543 16.5. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 21 lutego 2006 r., I ACa 69/06 - błędna ocena stanu płodu i opóźnienie porodu 549 16.6. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2003 r., II C 844/01/5 - wina szpitala i lekarza przy porodzie 554 16.7. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 10 stycznia 2002 r., I ACa 576/01 - odpowiedzialność szpitala za błąd w sztuce lekarskiej przy porodzie 559 16.8. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19 kwietnia 2000 r., I ACa 1146/99 - odpowiedzialność szpitala za szkody wynikające z zaniedbania intensywnego nadzoru medycznego 564 16.9. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 287/09 - szkoda wyrządzona dziecku przy porodzie - wina lekarza - stosowanie zarzuconej metody leczenia 568 16.10. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 8 stycznia 2013 r., I ACa 624/12 - szkoda wyrządzona dziecku przy porodzie - ciąża bliźniacza 576 16.11. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 lipca 2015 r., I ACa 298/15 - odpowiedzialność szpitala za szkodę wyrządzoną przy porodzie 586
Rozdział 17 Roszczenia z tytułu wrongful conception, wrongful birth, wrongful life 593 17.1. Uwagi wprowadzające 595 17.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2010 r., II CSK 580/09 - roszczenie odszkodowawcze przysługujące rodzicom upośledzonego dziecka 597 17.3. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 lipca 2008 r., I ACa 278/08 - prawo rodziców do podjęcia decyzji o przerwaniu ciąży w przypadku ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia płodu, roszczenie odszkodowawcze rodziców 606 17.4. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2005 r., IV CK 161/05 - dochodzenie przez rodziców roszczeń odszkodowawczych w przypadku urodzenia dziecka upośledzonego 613 17.5. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2006 r., III CZP 8/06 - odpowiedzialność za bezprawne uniemożliwienie dokonania zabiegu przerwania ciąży będącej następstwem gwałtu 622 17.6. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2003 r., V CK 16/03 - odszkodowanie w razie bezprawnego uniemożliwienia dokonania zabiegu przerwania ciąży 627 17.7. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 maja 2015 r., I ACa 204/15 - prawo do planowania rodziny, uprawnienie do legalnego przerwania ciąży 632
Rozdział 18 Zapłodnienie post mortem 640 18.1. Uwagi wprowadzające 640 18.2. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 lipca 2009 r., I ACa 308/09 - zapłodnienie in vitro post mortem 642
Rozdział 19 Wynagrodzenie szkody wyrządzonej przy leczeniu 649 19.1. Uwagi wprowadzające 650 19.2. Odesłanie 656 19.3. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10 - wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę 657 19.4. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 7 października 2010 r., I ACa 896/10 - zakres doznanych krzywd jako podstawa do określenia wysokości zadośćuczynienia 666 19.5. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2009 r., IV CSK 37/09 - zasądzenie renty na rzecz małoletniego z tytułu zwiększonych potrzeb 674 19.6. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r., I CSK 384/07 - prawo żądania wyłożenia z góry sumy potrzebnej na koszty leczenia poszkodowanego 681 19.7. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 listopada 2007 r., I ACa 617/07 - wina personelu medycznego, rozmiar zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zachowanie lekarzy mające wpływ na poczucie krzywdy poszkodowanego 687 19.8. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05 - rozmiar krzywdy i jego wpływ na wysokość zadośćuczynienia 692 19.9. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05 - miarkowanie wysokości zadośćuczynienia, funkcja kompensacyjna zadośćuczynienia 698 19.10. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 września 2005 r., I ACa 510/05 - obowiązki lekarzy i personelu medycznego, kompensacyjna funkcja zadośćuczynienia 706 19.11. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 marca 2001 r., I ACa 124/01 - wina lekarza, wpływ przestępczego działania lekarza na rozmiar krzywdy doznanej przez pacjenta 711 19.12. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 1969 r., II CR 294/69 - zarzut przyczynienia się pacjenta do powstania lub zwiększenia szkody 717 19.13. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2012 r., V CSK 142/11 - zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie praw pacjenta 724 19.14. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2012 r., I CSK 281/11 - zadośćuczynienie pieniężne na rzecz rodziców dziecka, które urodziło się martwe (art. 446 § 4 k.c.) 731 19.15. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2013 r., III CZP 74/13 - dziedziczenie roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę osób najbliższych (art. 446 § 4 k.c.) 740 19.16. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2007 r., I ACa 552/07 - zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie praw pacjenta i prawo do informacji 746 19.17. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2015 r., I CSK 434/14 - zadośćuczynienie na rzecz poszkodowanych w stanie wegetatywnym na skutek "śpiączki mózgowej" 753 19.18. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 2015 r., VI ACa 651/14 - zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie praw pacjenta i prawo do informacji 768 19.19. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 grudnia 2015 r., I ACa 1318/15 - zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę (art. 446 § 4 k.c.) i odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej (art. 446 § 3 k.c.) 776
Rozdział 20 Przedawnienie roszczeń 784 20.1. Uwagi wprowadzające 784 20.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011 r., III CSK 236/10 - ustalenie początku biegu przedawnienia 787 20.3. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2005 r., V CK 349/05 - usprawiedliwiona zwłoka w wytoczeniu powództwa, zarzut nadużycia prawa (art. 5 k.c.) 793 20.4. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2003 r., IV CKN 378/01 - bieg terminu przedawnienia 799
Rozdział 21 Odpowiedzialność Narodowego Funduszu Zdrowia 805 21.1. Uwagi wprowadzające 805 21.2. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 125/07 - obowiązek ponoszenia kosztów leczenia osób nieubezpieczonych przez NFZ 809 21.3. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 18/05 - zapłata przez NFZ za pozaumowne i ponadlimitowe świadczenia zdrowotne 815
Rozdział 22 Dokumentacja medyczna 821 22.1. Uwagi wprowadzające 821 22.2. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 września 2013 r., II OSK 1539/13 - dostęp osoby bliskiej do dokumentacji medycznej zmarłego pacjenta 827