Profilaktyka logopedyczna w przedszkolu - ebook

Przedmowa

Książka przeznaczona jest dla studentów, nauczycieli wychowania przedszkolnego, logopedów oraz rodziców i zawiera materiały do ćwiczeń usprawniające narządy artykulacyjne oraz rozwijające mowę dziecka na wielu płaszczyznach. Materiały zamieszczone w książce są zbiorem wypracowanym dzięki kilkunastoletnim doświadczeniom pedagogicznym i logopedycznym zdobytym w trakcie pracy naukowej, terapeutycznej oraz wychowawczej.

Życzę przyjemnej lektury i wytrwałości w pracy nad rozwojem mowy najmłodszych.

Katarzyna Jędrys — SiudaKrótko o rozwoju mowy

Współcześnie w literaturze wyróżnia się dwa stanowiska dotyczące komunikowania się dziecka z otoczeniem. Pierwsze podejście zakłada, że dziecko uczy się języka przez naśladowanie wzorców dostarczanych przez dorosłych. Drugie stanowisko stawia dziecko w roli badacza i konstruktora, gdyż dzięki wrodzonej zdolności człowieka do rozumienia i produkowania wypowiedzi (kompetencja językowa), odkrywa ono reguły języka. Podczas gdy język definiuje się jako abstrakcyjny system znaków dźwiękowych i reguł posługiwania się nimi, mowa jest konkretnym aktem porozumiewania się ludzi za pomocą dźwięków przy wykorzystaniu znaków i reguł językowych. Do składników tego aktu zalicza się również takie niejęzykowe elementy jak: intonację, gest i mimikę.

Nikogo nie dziwi widok ludzi pochłoniętych rozmową, wymieniających spojrzenia, gesty, uśmiechy. Nie dziwi nas również gwar gromadki dzieci objaśniających sobie nawzajem reguły gry. Nie jesteśmy też zaskoczeni sytuacją, w której malec próbuje powiedzieć mamie coś niezwykle ważnego, gestykulując przy tym i marszcząc nosek. Mówimy dużo i na ogół bez trudu. Dzieci mówią jeszcze więcej niż dorośli i dodatkowo zadają mnóstwo pytań, na które dorosłym często trudno jest znaleźć odpowiedź.

Za pomocą mowy komunikujemy się z otoczeniem, a jakość tej komunikacji wpływa na nasze stosunki z nim.

Podstawowym środowiskiem, w którym kształtują się myślenie i mowa dziecka jest rodzina. Nienarodzone dziecko styka się z mową już w łonie matki (okres prenatalny). Następnie doskonali ją i rozwija ucząc się jej od najbliższych mu osób. Otoczenie dziecka poszerza się z chwilą pójścia do przedszkola, a potem do szkoły. Dzięki rozumieniu mowy dziecko poznaje otaczający je świat, a dzięki umiejętności mówienia i precyzyjnej komunikacji jest w stanie zdobyć potrzebne mu informacje, wyrazić własne sądy, uczucia i upodobania.

W okresie wczesnego dzieciństwa dziecko powinno osiągnąć dojrzałość do podjęcia nauki szkolnej. Na tę dojrzałość składają się między innymi: poprawne myślenie, prawidłowy rozwój społeczny oraz właściwy poziom rozwoju mowy. Przygotowanie dziecka w tych zakresach powinno nastąpić w okresie przedszkolnym bez względu na to, czy chodzi ono do przedszkola, czy nie.