Rodzina jako wartość. Analiza psychologiczna wartości rodzinnych - ebook

Monografia naukowa z zakresu psychologii rodziny. Zaprezentowano w niej zagadnienia dotyczące problematyki wartości rodzinnych. Obejmuje weryfikację empiryczną zróżnicowanych wymiarów wartości rodzinnych oraz ich psychologicznych korelatów.

Rodzina zajmuje centralne miejsce w każdym społeczeństwie. Nie jest istotne, czy ma charakter formalny – zinstytucjonalizowany czy nie. Zaproponowana w publikacji uniwersalne i ponadkulturowe ujęcie rodziny wpisuje się w obserwowane obecnie przemiany życia rodzinnego. Rodzina stanowi wartość dla wszystkich. Jej specyficzne walory sprawiają, że jest celem życiowym, dążeniem, pragnieniem. Być w rodzinie i mieć rodzinę to naturalna i najważniejsza potrzeba każdego człowieka.

Wstęp 7

Rozdział 1. Rodzina a nowe formy życia rodzinnego. Kryteria współczesnej rodziny 15

Rozdział 2. Znaczenie rodziny – rodzina jako wartość 21

2.1. Wartość kulturowa rodziny 22

2.2. Wartość funkcjonalna rodziny 23

2.3. Wartość strukturalna rodziny 29

2.4. Prozdrowotna wartość rodziny 32

2.4.1. Siły rodziny a jej zdrowie 32

2.4.2. Rola wsparcia rodzinnego 35

2.4.3. Rodzina a zdrowie 40

Rozdział 3. Rodzina jako wspólnota 47

3.1. Wspólnotowość a wartości rodzinne 49

3.1.1. Bliskość fizyczna 50

3.1.2. Bliskość emocjonalna 52

3.1.3. Bliskość poznawcza 55

3.1.4. Bliskość duchowa/religijna 58

3.1.5. Zależność ekonomiczna 61

Rozdział 4. Rodzina jako wartość – model. Efekt wartości rodzinnych 67

Rozdział 5. Problematyka i rezultaty badań własnych 71

5.1. Problematyka badań 71

5.2. Cele i pytania badawcze 79

5.3. Metoda 83

5.3.1. Osoby badane 83

5.3.2. Procedura 84

5.3.3. Charakterystyka narzędzi badawczych 87

Rozdział 6. Rezultaty badań. Statystyki opisowe 93

6.1. Wartości rodzinne w percepcji badanych osób 95

6.1.1. Społeczno-demograficzne uwarunkowania wartości rodzinnych 97

6.1.1.1. Wartości rodzinne w zależności od płci i wieku 97

6.1.1.2. Wartości rodzinne w zależności od stanu cywilnego 101

6.1.1.3.Wartości rodzinne w zależności od miejsca zamieszkania 103

6.1.1.4.Wartości rodzinne w zależności od poziomu wykształcenia 105

6.1.1.5. Wartości rodzinne w zależności od płci i wieku – badanie replikacyjne 106

6.1.1.5.1. Wartości rodzinne a płeć 107

6.1.1.5.2. Wartości rodzinne a wiek 108

Podsumowanie 110

6.2. Psychologiczne korelaty wartości rodzinnych 112

6.2.1. Wartości rodzinne a wspólnotowość i sprawczość 112

6.2.2. Wartości rodzinne a materializm 116

6.2.3. Wartości rodzinne a stres psychologiczny 118

6.2.4. Wartości rodzinne a depresja 123

6.2.5. Wartości rodzinne a jakość relacji interpersonalnej z dorosłym rodzeństwem 126

Podsumowanie 131

6.3. Wartości rodzinne jako moderator zależności pomiędzy relacjami z rodzeństwem a stresem i depresją 138

6.3.1. Jakość relacji interpersonalnej dorosłych rodzeństw 138

6.3.1.1. Ciepło i jego dymensje 141

6.3.1.2. Konflikt i jego dymensje 146

6.3.1.3. Rywalizacja i jej dymensje 149

Podsumowanie 151

6.3.2. Relacja z rodzeństwem a stres i depresja – wartości rodzinne jako moderator 151

Podsumowanie 160

Dyskusja wyników 161

Zakończenie 181

Bibliografia 185