Style funkcjonowania młodych osób z uszkodzeniami słuchu w bliskich relacjach interpersonalnych - ebook

Inspiracją do podjęcia tematyki było doświadczenie pracy w poradnictwie psychologicznym dla studentów z niepełnosprawnością. Funkcjonowanie młodzieży z poważnymi uszkodzeniami narządu słuchu w relacjach interpersonalnych zasługuje na zainteresowanie psychologów i pedagogów. Trudności we wzajemnym rozumieniu się przeżywają wszyscy ludzie, również doskonale słyszący, ale osoby z uszkodzonym słuchem mają tych kłopotów znacznie więcej i są one bardziej dotkliwe, często niełatwe do przezwyciężenia. Wartość badań zaprezentowanych w monografii wynika z tego, że dostarczają wiarygodnych argumentów uzasadniających potrzebę zorganizowanego wsparcia dla studiującej młodzieży dotkniętej uszkodzeniami słuchu, a także – pośrednio – potrzebę opieki psychologicznej nad rodzinami wychowującymi dzieci z uszkodzeniami słuchu i nad samymi osobami z tym ograniczeniem zmysłowym zwłaszcza w okresie adolescencji.

Podziękowania 9

Przedmowa 11

Rozdział I. Uszkodzenie słuchu jako zjawisko wieloaspektowe 17

1. Uszkodzenie słuchu jako niepełnosprawność 17

1.1. Wybrane definicje i klasyfikacje uszkodzeń słuchu 17

1.2. Medyczne aspekty uszkodzenia słuchu 27

1.3. Psychologiczne aspekty uszkodzenia słuchu 33

1.4. Społeczne aspekty uszkodzenia słuchu 42

2. Komunikowanie się osób z niepełnosprawnością słuchu z otoczeniem 52

Rozdział II. Relacje interpersonalne 67

1. Koncepcja przywiązania jako pierwowzór relacji społecznych w okresie dorosłości 68

1.1. Koncepcja Mary Ainsworth 69

1.2. Typologia stylów przywiązaniowych osób dorosłych Cindy Hazan i Philipa Shavera 71

1.3. Typologia stylów przywiązania Kim Bartholomew 75

2. Samotność jako podstawa istnienia relacji interpersonalnych 77

3. Rodzaje relacji interpersonalnych 83

4. Czynniki decydujące o wyborze partnerów relacji interpersonalnych 98

5. Wybrane uwarunkowania funkcjonowania w relacjach interpersonalnych 104

5.1. Cechy osobowości 104

5.2. Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa 109

5.3. Kompetencje społeczne 112

5.4. Oczekiwania związane z pełnieniem ról rodzinnych 115

5.5. Niepełnosprawność 119

Rozdział III. Metodologiczne założenia badań własnych 129

1. Problem, pytania badawcze i paradygmat badawczy 129

2. Charakterystyka wykorzystanych metod 139

2.1. Inwentarz Osobowości NEO-FFI P.T. Costy i R.R. McCrae 139

2.2. Kwestionariusz Poczucia Bezpieczeństwa i Prężności Osobowej KPB-PO Z. Uchnasta 140

2.3. Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS A. Matczak 142

2.4. Skala Oczekiwań Rodzinnych SOR D. Müller 143

2.5. Skala do Badania Poczucia Samotności SBS Z. Dołęgi 145

2.6. Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych KSP M. Plopy 146

2.7. Arkusz danych demograficznych D. Müller 147

3. Organizacja i przebieg badań 148

4. Charakterystyka badanych osób 149

5. Zastosowane procedury statystyczne 158

Rozdział IV. Psychologiczna charakterystyka grup studentów z uszkodzeniami słuchu zróżnicowanych ze względu na styl funkcjonowania w relacjach interpersonalnych 161

1. Wyodrębnienie grup o różnych stylach funkcjonowania w relacjach interpersonalnych 161

2. Charakterystyka psychologiczna wyodrębnionych grup studentów z uszkodzeniami słuchu 166

2.1. Struktura osobowości 166

2.2. Kompetencje społeczne 168

2.3. Oczekiwania związane z pełnieniem ról rodzinnych 170

2.4. Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa 172

3. Przewidywanie przynależności do grup o różnych stylach funkcjonowania w relacjach interpersonalnych na podstawie zmiennych niezależnych 174

4. Dyskusja wyników 176

Podsumowanie i wnioski 189

Zakończenie i implikacje praktyczne 197

Bibliografia 203

Aneks 1 225

Aneks 2 227

Arkusz danych demograficznych 229