Sztuka i wychowanie w XXI wieku. W poszukiwaniu zagubionej teorii sztuki życia i sztuki w wychowaniu - ebook

Praca pomyślana jest i zrealizowana w sposób kompetentny i ciekawy. Tytuł zapowiada ujęcie wielostronne, a zarazem prospektywne, musi więc budzić zainteresowanie wzmocnione nieco intrygującym podtytułem, odwołaniem do „sztuki życia” powiązanej ze sztuką rozumianą konwencjonalnie i pedagogicznie [...].

Pierwsze 15-lecie XXI wieku zostało zaprezentowane w świetle wyważonej strategii badawczej, nie tyle przez pryzmat tęsknoty za wartościami utraconymi czy lęku w obliczu nieznanych zagrożeń, ale z dojrzałą ostrożnością i pedagogiczną rozwagą. Autorka uzasadnia, jak w świetle niepokojów i zagrożeń sztuka, różnie przecież pojmowana, może towarzyszyć człowiekowi w budowaniu jego humanistycznego człowieczeństwa [...].

Recenzowana monografia przewyższa wiele skądinąd cennych, znanych mi publikacji, jest bowiem przykładem ujęcia w wielorakiej perspektywie, historycznej i aktualnej, polskiej i włoskiej, teoretycznej i praktycznej. Stanowi dzieło autorskie w pełni oryginalne.

z recenzji prof. dr hab. Ireny Wojnar

Wstęp    7

CZĘŚĆ I. Sztuka i wychowanie – aktualne konteksty teoretyczne              15

1. Aktualność rozważań o tożsamości subdyscyplin pedagogicznych 17

2. Sztuka jako atrybut przedmiotowy wychowania  29

2.1. Propozycje definicyjne sztuki w aspektach edukacyjnych w XX w.          29

2.2. Pedagogiczne interpretacje sztuki w XXI w. w kontekstach filozoficznych i estetycznych  34

2.3. Implikacje pedagogiczne   49

3. Estetyczność jako atrybut podmiotowy wychowania          59

3.1. Geneza problemu w kontekście pedagogiczno-filozoficznym 59

3.2. Estetyczność jako właściwość autonomizująca i wzmacniająca podmiotowość człowieka u schyłku XX i na początku XXI w.               61

3.3. Estetyczność jako podmiotowa umiejętność autokreacji w środowisku społecznym i kulturowym. Rozważania na koniec XX i początek XXI w.              69

3.4. Implikacje pedagogiczne   79

CZĘŚĆ II. Edukacja estetyczna w XXI wieku – propozycje terminologiczne i zakresowe    83

1. Dylematy i perspektywy teorii wychowania estetycznego/edukacji estetycznej w opinii polskich współtwórców               85

2. Dylematy i perspektywy rozwoju teorii wychowania estetycznego z perspektywy doświadczeń włoskich            99

3. Aktualność problematyki badawczej teorii wychowania estetycznego – wobec odniesień krytycznych 111

3.1. Wolność – sztuka – edukacja 112

3.2. Obszary transgresji osobowej – nauczyciel sztuki 120

3.3. Nowe obszary edukacji estetycznej – media i Internet 123

3.4. Szkoła – stan kontrakulturacji 130

3.5. Różnorodność z perspektywy wartości zagrożonych  139

3.6. Inny w edukacji estetycznej             142

3.7. Refleksje końcowe             146

CZĘŚĆ III. Edukacja estetyczna w XXI wieku – obszary oddziaływań       149

1. Edukacja estetyczna               151

2. Edukacja kulturalna                169

3. Edukacja artystyczna              179

4. Edukacja estetyczna, edukacja artystyczna, edukacja kulturalna. Różnicowanie pojęć we włoskiej terminologii pedagogicznej   197

5. Refleksje końcowe 205

CZĘŚĆ IV. Kategorie teorii wychowania estetycznego               207

1. Kultura estetyczna  209

2. Przeżycie estetyczne             231

3. Twórczość – ekspresja – autokreacja 237

4. Samowiedza estetyczna        261

5. Doświadczenie estetyczne   265

5.1. Doświadczenie somaestetyczne  268

5.2. Estetyczne doświadczenie wirtualne         278

5.3. Doświadczenie estetyczne w przestrzeni miejskiej 287

5.4. Doświadczenie estetyczne – uwagi końcowe 295

6. Kategorie teorii wychowania estetycznego – wnioski 297

Zakończenie         299

Bibliografia           305

Indeksy  331

Indeks osobowy           333

Indeks pojęć 341

Spis grafik             351

Aneks 1. Współpraca polsko-włoska wyróżniona przez Rektora UŁ         353

Aneks 2. Wizualizacja idei konferencji zorganizowanych na UŁ w latach 2004–2016 357

Nota o autorze     367