Techniki i metody relaksacyjne w wychowaniu, edukacji i terapii. Scenariusze pracy z dziećmi i młodzieżą - ebook

Przemiany społeczno-kulturowe, rozwój technologiczny, konsumpcjonizm oraz przeformułowanie hierarchii wartości może generować zagrożenia dla młodych ludzi. Pedagodzy, nauczyciele i rodzice borykają się z wieloma trudnościami, dylematami oraz wyzwaniami wychowawczymi. Autorki monografii prezentują bardzo cenne, ale niedoceniane dotąd rozwiązanie - relaksacyjne metody oddziaływań pedagogicznych.

Publikacja zawiera konspekty zajęć, które można wykorzystać m.in. w szkołach, przedszkolach, świetlicach, placówkach resocjalizacyjnych i opiekuńczo-wychowawczych oraz podczas indywidualnej pracy w domu. Autorskie warsztaty dedykowane są dzieciom, młodzieży, a także osobom dorosłym. Mają zróżnicowany charakter: pierwszy typ stanowią ćwiczenia z relaksacji neuromięśniowej fizycznie aktywnej, drugi rodzaj jest ukierunkowany na wypracowanie obrony przed stresorami, pozostałe konspekty dotyczą dystansowania się od stresorów.

Przygotowane propozycje uwzględniają zarówno potrzeby i możliwości adresatów, jak i warunki oraz zasoby instytucji wychowawczych i edukacyjnych. Stanowią gotowy „przepis” do realizacji konkretnych oddziaływań w grupie uczniów/wychowanków, a także w pracy indywidualnej.

Wstęp 9

Część I. Wprowadzenie do problematyki 13

1. Stres, reakcja stresowa (źródła i konsekwencje) 15

1.1. Wyjaśnienie terminologiczne pojęcia stresu 15

1.2. Rodzaje stresu i strategie radzenia sobie ze stresem 18

1.3. Style radzenia sobie ze stresem 22

1.4. Przyczyny stresu. Klasyfikacja stresorów 26

2. Relaks i relaksacja (alternatywne metody samowychowania i samodoskonalenia) 31

2.1. Pojęcie relaksu i relaksacji. Wstęp 31

2.2. Korzyści płynące z relaksu 32

2.3. Techniki i metody relaksacyjne 34

2.3.1. Historyczny rys relaksacji: procedura „relaksacji progresywnej” E. Jacobsona i „trening autogenny” J.H. Schultza 35

2.3.2. Praca z oddechem w redukcji nadmiernego stresu 36

2.3.3. Metody oparte na doznaniach zmysłowych 38

2.3.4. Relaks orientalny: medytacja, kontemplacja i wizualizacja 45

2.3.5. Geloterapia – śmiech to zdrowie 49

Część II. Trening 53

Wstęp do warsztatów 55

Ćwiczenia typu I („twarde”) 59

Konspekt 1 59

Ćwiczenie 1. Odkształcona butelka 59

Ćwiczenie 2. Zapieczona butelka 59

Ćwiczenie 3. Ja jako butelka 61

Ćwiczenie 4. Butelka w lustrze w parach 62

Ćwiczenie 5. Ciecz w butelce 62

Ćwiczenie 6. Jaką ty jesteś cieczą? 63

Ćwiczenie 7. Kryjówka 64

Konspekt 2. Drzewo 66

Ćwiczenie 1. Liść na wietrze 66

Ćwiczenie 2. Witalność 66

Ćwiczenie 3. Zapach drzewa 67

Ćwiczenie 4. Mistyczna kraina 67

Ćwiczenie 5. Jakim jestem drzewem? 69

Ćwiczenie 6. Cztery pory roku 69

Ćwiczenie 7. Jakim ty jesteś drzewem? 71

Konspekt 3. Krzesło 72

Ćwiczenie 1. Wprowadzenie w temat 72

Ćwiczenie 2. Równoważnia grupowa 74

Ćwiczenie 3. Samodzielna równoważnia 75

Ćwiczenie 4. Rozluźnianie 76

Ćwiczenia typu II („sensoryczne”) 81

Konspekt 4. Notatnik 81

Ćwiczenie 1. Wirująca gazeta 81

Ćwiczenie 2. Galimatias 82

Ćwiczenie 3. Uliczna gazeta 82

Ćwiczenie 4. Papierowy krąg 83

Ćwiczenie 5. Książka emocji 84

Ćwiczenie 6. Redaktor 84

Konspekt 5. Pudełko czekoladek 85

Ćwiczenie 1. Koło fortuny 85

Ćwiczenie 2. Ulubiony smak czekoladki 86

Ćwiczenie 3. Fabryka czekoladek 86

Ćwiczenie 4. Ja jako czekoladka 87

Ćwiczenie 5. Bombonierka 87

Ćwiczenie 5a. Książka kucharska 88

Ćwiczenie 6. Smaki świata 88

Ćwiczenie 7. Spróbuj mnie 89

Konspekt 6. Parasol 89

Ćwiczenie 1. Rozkładanie parasolki 90

Ćwiczenie 2. Wirujący parasol 90

Ćwiczenie 3. Pada deszcz 90

Ćwiczenie 4. Kropla deszczu 91

Ćwiczenie 5. Projektant 92

Ćwiczenie 6. Wykałaczka 92

Ćwiczenia typu III („miękkie”) 95

Konspekt 7. Płaszcz 95

Ćwiczenie 1. Wywoływanie wietrznej pogody – ćwiczenie oddechowe 96

Ćwiczenie 2. Koci płaszcz 96

Ćwiczenie 3. Bajka o krawcu 97

Ćwiczenie 4. Łaty na płaszczu 98

Ćwiczenie 5. Okrywanie płaszczem 102

Konspekt 8. Gąbka 102

Ćwiczenie 1. Oddech oczyszczający 103

Ćwiczenie 2. Gąbka chłonie 104

Ćwiczenie 3. Wyciskanie gąbki 104

Ćwiczenie 4. Gąbka chłonie II 108

Konspekt 9. Torba 111

Ćwiczenie 1. Dociążenie 112

Ćwiczenie 2. Podróżnik 113

Ćwiczenie 3. Haiku lekkości 114

Ćwiczenie 4. Lekkie pozycje i koan 114

Treningi indywidualne 117

Ćwiczenie: 10 głasków 118

Ćwiczenie: smakosz 119

Ćwiczenie: magiczny piasek 120

Ćwiczenie: odkrywca 120

Ćwiczenie: ogrody mandali 121

Ćwiczenie: bukiet bodźców 122

Ćwiczenie: stopklatka (oczyszczanie umysłu) 123

Ćwiczenie: joga na dobry dzień. 123

Ćwiczenie: wyobraź sobie 131

Ćwiczenie: latający dywan 131

Ćwiczenie: gimnastyka statyczna 136

Ćwiczenie: lustro 137

Ćwiczenie: kołyska 138

Ćwiczenie: masażyki jeżyki 139

Ćwiczenie: bazgrołek 140

Ćwiczenie: żelka 141

Bank bajek. Elementy biblioterapii w oddziaływaniach relaksacyjnych 143

Zakończenie 155

Bibliografia 157

Załączniki 161