Trasy kolarskie na ziemi kołobrzeskiej - ebook

WSTĘP

W ostatnich latach, zdominowanych przez rozbudowę infrastruktury drogowej w Polsce, najwięcej zadowolenia miłośnikom roweru przysporzyło to, że w trakcie realizacji wieloletnich i kosztownych projektów i programów pamiętano również o nich. W konsekwencji powstały plany tworzenia sieci kilometrowych ścieżek rowerowych, idealnie wpasowanych i usytuowanych wzdłuż potężnych autostrad oraz dróg lokalnych, powiatowych i wojewódzkich. Dzięki temu kolarze i rowerzyści nie muszą rezygnować ze swoich zamiłowań, ciesząc się bezpieczeństwem i szerszymi możliwościami dotarcia do coraz to nowych miejsc. Takie działania stały się już częścią polityki wielu gmin i miast. Nie można nie wspomnieć w tym miejscu o wielkim udziale środków pozyskanych z UE, lecz nic tak nie podbudowuje chęci i zamiarów do realizacji zamierzeń jak osobista pasja i uporczywe dążenie do osiągnięcia wyznaczonych celów.

Ścieżki rowerowe to obszar od dawna zaniedbywany przez władze na różnych szczeblach. Zazwyczaj dla użytkowników rowerów pozostawiano skrawki chodnika lub pobocza dróg. Gdzieniegdzie był to fragment asfaltu, w innym miejscu kilka płyt betonowych, gdzie co parę metrów trafiała się dziura, a zazwyczaj była to droga gruntowa. Tam, gdzie się dało, rowerzyści musieli jeździć chodnikiem, a jeśli już trzeba było dojechać do dalszej miejscowości, pozostawało im pobocze, które w przypadku dróg gminnych i powiatowych oznaczało kiedyś po prostu pas ziemi pokrytej trawą, po którym jechało się z duszą na ramieniu, i to jak najdalej od drogi głównej, aby uniknąć potrącenia przez samochód.

W dobie wszechobecnej i niezmiernie szybko rozwijającej się motoryzacji, podsycanej koniecznością nadrobienia infrastrukturalnych zaległości wobec krajów Europy Zachodniej, jest spore grono osób, które wciąż pamiętają, że rower to fascynujący wynalazek ludzkości, choć dopiero od niedawna stanowi element wachlarza środków komunikacji dostępnych człowiekowi. Na zwiększenie ich entuzjazmu niewątpliwie wpływa fakt, że architekci i projektanci dróg zaszczycili swoją uwagą rower, który od wielu lat towarzyszył człowiekowi i mimo pędu ludzkości do szybkiego przemieszczania się, dążenia do przekraczania barier dźwięku, pozostaje po prostu pojazdem na dwóch kółkach napędzanych siłą ludzkich mięśni.

Ludzie poruszają się rowerem od niedawna – choć na pewno zadziwiający jest fakt, że pierwsze rysunki pojazdu przypominającego rower pojawiły się w starożytnym Egipcie. Potem, po setkach lat, podobną konstrukcję opracował Leonardo da Vinci w 1490 roku, lecz – co może wprawiać w zdumienie – musiało minąć kolejnych 300 lat – by w roku 1790 zbudowano prototyp tego pojazdu. W następnym okresie, czyli od początku wieku XVIII, rower przeżywał intensywny i nieustanny rozwój. Był wzbogacany o kolejne części składowe – napęd przedniego koła (1845), koło z drutowymi szprychami (1869), napęd łańcuchowy (1868), aż wreszcie pod koniec XIX wieku John Kemp Starley zbudował pierwowzór współczesnego roweru.

Sam sposób napędu pojazdu poprzez odpychanie się nogami od podłoża wymyślono około roku 1820. Wtedy powstała tzw. drezyna, czyli maszyna biegowa, której nie należy mylić z pojazdem szynowym o tej samej nazwie.

W 1896 roku wprowadzono do programu igrzysk olimpijskich sport, polegający na wyczynowej jeździe na rowerze, nazwany kolarstwem. Dopiero po osiemdziesięciu latach skonstruowano rower górski MTB (mountain bike).

To człowiek wybiera pasję, którą się zajmuje. Zatem kolarstwo określa podejście użytkownika roweru do tej dyscypliny – sport czy rozrywka i rekreacja? Kolarstwo to sport, ból, cierpienie, poprawianie wyników, o czym wiele pisano w literaturze na całym świecie, lecz tego nie znajdziemy w tej książce. Jednak jazda na rowerze pojmowana głównie jako zajęcie poboczne, przypadkowe, zupełnie bez zaangażowania także nie daje pola do zainteresowania i tego też w tej książce nie znajdziemy. W tym wszystkim kolarstwo, rozumiane jako amatorskie, niemniej przygotowane i przemyślane uprawianie jazdy na rowerze, wykraczające nieco poza surowy rygor treningowy, z pewnością umożliwi nam odkrycie zalet otaczającego świata i regionu tak, jak może na to pozwolić poruszanie się na rowerze. To właśnie nad zaletami tej dyscypliny warto rozpisywać się na wiele sposobów, bowiem dla każdego człowieka, traktującego rower inaczej niż pojazd do przywożenia zakupów z targu, jazda na rowerze ma inny odcień.

Zalet kolarstwa, pomijając podróże rowerowe, które stanowią treść tej książki, nie sposób w pełni opisać. Ale trasy wskazane w rozdziałach, wymagające z pewnością profesjonalnego podejścia do jazdy na rowerze, mogą pomóc w samodzielnym odkryciu walorów wszystkiego, co łączy się z jazdą na rowerze. Choć z dużą pewnością odkrywanie świata na rowerze nieodłącznie wiąże się z jazdą w grupie z innymi ludźmi, to i tak odczucia każdego człowieka są inne.

Ze swojej natury trening kolarski wymusza pokonanie wielu kilometrów, a przede wszystkim opuszczenie granic miasta. Dopiero wtedy pojawia się szansa dostrzeżenia uroków i zalet obszarów, na których mieszkamy.

Odkrywanie czegokolwiek wymaga cierpliwości i czasu, czego nikt nie ma dziś w nadmiarze. Wszelako chyba w żadnej dziedzinie powiedzenie „cudze chwalicie, swego nie znacie” nie wydaje się trafniejsze w większym stopniu i z pewnością znajdzie swoje potwierdzenie, gdy na rowerze rozpoczniemy podróż po województwie zachodniopomorskim, a właściwie jego części – powiecie kołobrzeskim.

Powiat kołobrzeski znajduje się w północno-zachodniej Polsce nad Morzem Bałtyckim i poza swoimi walorami geograficznymi, klimatycznymi i historycznymi może być też atrakcyjnym miejscem na uprawianie kolarstwa. Jest to niezwykle przyjazny i odpowiedni teren dla kolarzy – krótkie zimy, umiarkowane temperatury, a także wiatry nad brzegiem Morza Bałtyckiego. Ale nie tylko.

Powiat kołobrzeski to szczególny region łączący walory turystyczne, geograficzne, klimatyczne, historyczne i naturalne. Korzyści z budowy ścieżek rowerowych ujęte w „Koncepcji Międzynarodowych Tras Rowerowych w Województwie Zachodniopomorskim” dotyczącą niemal wszystkich obszarów życia stałych mieszkańców i osób przyjezdnych.

Ścieżki rowerowe w powiecie kołobrzeskim, poza wszelkimi innymi, pełnią swoją główną, nadrzędną rolę. Ze względu na charakter powiatu i donioślejsze dla niego znaczenie turystyki niż w pozostałych regionach Kołobrzeg wraz z przyległymi terenami przyciąga turystów krajowych i zagranicznych głównie w sezonie letnim, ale nie tylko. Niebagatelne są ich kryteria wyboru, które zmieniły się i nadal się zmieniają, co stanowi wyzwanie właśnie dla takich terenów jak powiat kołobrzeski. Klimat i czysta plaża, choć istotne, nie wystarczają już do przyciągnięcia turystów. Czynnikiem o większym znaczeniu jest szeroko pojęta wygoda, czyli, mówiąc praktycznie, odpowiednia infrastruktura turystyczna i drogowa, choć zasadniczo należałoby zmienić kolejność – ważniejsza jest właśnie infrastruktura drogowa, która umożliwia stworzenie odpowiednio rozległej, atrakcyjnej i zróżnicowanej infrastruktury turystycznej. Transport i komunikacja zapewniają szeroką ofertę turystyczną poprzez umożliwienie ludziom docierania do dalszych zakątków, ciekawszych miejsc, oferując pobyt turystom spragnionym plaż, a także tym szukającym odpoczynku w odosobnieniu. Dodatkowo mnogość i zróżnicowanie dróg, szlaków oraz ścieżek zapewniających połączenia komunikacyjne z głównymi drogami przelotowymi – to główny, poza bursztynowo pachnącą plażą, atut regionu turystycznego.

Podchodząc do sprawy w ten sposób, ścieżki rowerowe z założenia mają stanowić elastyczne i bezpieczne połączenie z drogami o dalekim i lokalnym zasięgu, tworząc idealne rozwiązanie dla okazjonalnych rowerzystów, którzy nie muszą poruszać się po drogach samochodowych, wyruszając na wycieczki z całymi rodzinami, oraz dla prawdziwych kolarzy, którzy dzięki połączeniom między dalszymi drogami docierają do odleglejszych zakątków powiatu.

Infrastruktura województwa zachodniopomorskiego obejmuje ponad 3000 szlaków rowerowych, a październik to idealny miesiąc na rozpoczęcie podróży rowerowej w głąb powiatu kołobrzeskiego…

*

…i nie chodzi o to, co widać wokół, kiedy jedzie się na rowerze, lecz o to, co wije się pod kaskiem w głowie kobiety, gdy przemierza tysiące kilometrów. Nieodgadnione meandry kobiecego umysłu, zawoalowane pokładami intensywnych emocji, harmonijnie komponują się z ogromem przeżyć, jakie oferuje kolarstwo, co daje mieszankę iście wybuchową.

Kobiece kolarstwo amatorskie nie opiera się na szczytnych celach rywalizacji na szosie z innymi ludźmi. Wiadomo, że kobieta-kolarka z góry skazana jest na łaskę lub niełaskę kolegów-kolarzy. Albo zasadniczo na ich zawsze chętną do pomocy dłoń lub może właściwie koło, gdy wieje targający wiatr. W efekcie górowania silniejszej i wytrzymalszej męskiej części ludzkości kobiety-kolarki zazwyczaj jeżdżą same, zostawiane za peletonem, ale nie samotne. Wspierane duchowo przez kolegów, za którymi widać jedynie kurz, pozostają w otoczeniu przyrody, własnych spostrzeżeń i przemyśleń. Pasjonatki jazdy na rowerze wciągane w meandry kolarstwa mają więc idealne warunki do tego, by bliżej pochylić się nad pięknem tego sportu. Śmigając wśród pól i lasów, łąk i zwierząt, awifauny, potoków i jezior, obserwują z bliska i daleka wszystko to, co warte jest zaobserwowania właśnie tu i teraz. Ponieważ skupione są raczej na przeżyciu niż zwycięstwie, umiejętnie i skrupulatnie wychwytują smaczki amatorskiego kolarstwa.

Niemniej owe smaczki są niczym bez uwydatnienia sytuacji, które namacalnie i niepodważalnie z każdym treningiem utwierdzają w pewności, że kolarstwo jest piękne wyłącznie wtedy, gdy wiąże się z wartościami, o których każdy wie, ale o których mało kto mówi – przyjaźnią, pomocą, bezinteresownością, niekiedy poświęceniem, wspólnotą, troską, czyli tym wszystkim, co leży u podstaw zdrowego sportu. Jazda na rowerze to nie tylko zdrowy wygląd i dobra kondycja, to także godziny zawiązywania przyjaźni, wystawiania własnego wachlarza wartości na próbę, ustanawiania priorytetów i osiąganie własną drogą wspólnych wniosków – że kolarstwo to sport, sport to zdrowie, zdrowie to zadowolenie, zadowolenie to świadomość, że dobrze mi tu, gdzie jestem.

Spostrzeżenia kobiety-kolarki to raczej nie profesjonalna relacja z wyścigu kolarskiego. Bo samo kolarstwo nie polega wyłącznie na ściganiu się. Kolarstwo zawodowe i amatorskie to kalejdoskop wspomnianych wartości. Warto przytoczyć słowa ikony polskiego kolarstwa – Ryszarda Szurkowskiego – wypowiedziane przy okazji stworzenia nagrody „Fair Play” – że kolarstwo to nie tylko gonitwa za wynikami i pieniędzmi. To coś więcej.

Może chociaż w niewielkim stopniu udało mi się więc przekazać własne wnioski i odczucia, dlaczego kolarstwo to nie jedynie rower. Chociaż… w tym wszystkim sam rower jest przecież najważniejszy.

------------------------------------------------------------------------

Rower Wikipedia, 06.12.2013, http://pl.wikipedia.org/wiki/Rower.

Koncepcja Międzynarodowych Tras Rowerowych w Województwie Zachodniopomorskim, Szczecin, listopad 2002, www.rbgp.pl/files/135_17.pdf.

Wypowiedź dla Telewizji Kablowej Kołobrzeg z konferencji „Kołobrzeg kocha rowery” (19 kwietnia 2013 r.).