Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Ubezpieczenia w turystyce i rekreacji - ebook

Wydawnictwo:
Data wydania:
Listopad 2013
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
, MOBI
Format MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
(2w1)
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
36,71

Ubezpieczenia w turystyce i rekreacji - ebook

Turystyka należy obecnie do najszybciej rozwijających się dziedzin działalności gospodarczej. Wynika to z jej dynamizującego wpływu na rozwój ekonomiczny krajów, regionów, obszarów recepcji turystycznej itp. (tzw. efekt mnożnikowy). Z branżą turystyczną ścisły związek wykazuje rekreacja. W literaturze przedmiotu wskazuje się na konieczność łącznego analizowania turystyki i rekreacji jako składowych gospodarki. Wynika to ze znacznego podobieństwa obu branż, a zwłaszcza w zakresie ich usługowego charakteru. Ponadto, zarówno turystyka, jak i rekreacja wiążą się z wykorzystaniem czasu wolnego. Działalność turystyczno-rekreacyjna ma – z jednej strony – wymiar gospodarczy, z drugiej zaś – jest formą zagospodarowania czasu wolnego. W obydwu przypadkach ta sfera aktywności ludzkiej charakteryzuje się wysokim stopniem ryzyka. Jest to ryzyko specyficzne, zarówno dla poszczególnych form tego rodzaju działalności, jak też dla podmiotów gospodarczych. Ryzyko osłabia bezpieczeństwo interesów przedsiębiorców, jak też turystów czy rekreantów. Za optymalną i najefektywniejszą metodę zarządzania ryzykiem uznaje się instytucję ubezpieczenia. Ubezpieczenie służy niwelowaniu negatywnych skutków następstw zdarzeń losowych. Transfer ryzyka od klienta do ubezpieczyciela jest podstawą tworzenia produktów ubezpieczeniowych i kalkulacji składek. Składki są ceną, którą płaci ubezpieczony za ochronę ubezpieczeniową.

Podręcznik przeznaczony głównie dla studentów kierunku Turystyka i rekreacja. Może być również przydatny menedżerom zarządzającym firmami prowadzącymi działalność w zakresie turystyki i rekreacji.

Spis treści

WSTĘP

Rozdział 1. UBEZPIECZENIA – PODSTAWY TEORETYCZNE I TERMINOLOGICZNE

1.1. Istota, funkcje i zasady ubezpieczeń
1.2. Prawne aspekty działalności ubezpieczeniowej
1.3. Klasyfi kacja ubezpieczeń
1.4. Nadzór ubezpieczeniowy i kanały dystrybucji usług ubezpieczeniowych
Pytania kontrolne

Rozdział 2. RYZYKO UBEZPIECZENIOWE

2.1. Pojęcie ryzyka i jego rodzaje
2.2. Ilościowe charakterystyki ryzyka ubezpieczeniowego
2.2.1. Statystyczny opis struktury zjawisk
2.2.2. Statystyczne metody analizy dynamiki zjawisk
2.2.3. Analiza wskaźnikowa działalności ubezpieczeniowej
2.3. Koasekuracja i reasekuracja jako czynniki ograniczające ryzyko ubezpieczeniowe
Pytania kontrolne

Rozdział 3. PODSTAWY RACHUNKU AKTUARIALNEGO

3.1. Wprowadzenie
3.2 Oprocentowanie i dyskontowanie proste
3.2.1. Rachunek weksli
3.2.2. Rachunek bonów skarbowych
3.3 Oprocentowanie i dyskontowanie składane
3.4. Rachunek rent
Zadania
Rozdział 4. OFERTA UBEZPIECZENIOWA W TURYSTYCE I REKREACJI

4.1. Rynek usług turystycznych i rekreacyjnych
4.2 Obszary ryzyka na rynku turystycznym i rekreacyjnym
4.2.1. Ryzyko związane z uprawianiem turystyki i rekreacji
4.2.2. Ryzyko dotyczące gospodarczej działalności w turystyce i rekreacji
4.2.3. Ryzyko otoczenia podmiotów funkcjonujących na rynku turystycznym i rekreacyjnym
4.3. Produkty ubezpieczeniowe w turystyce i rekreacji
4.3.1. Ubezpieczenia samochodowe
4.3.2. Ubezpieczenia samochodowe w ruchu zagranicznym
4.3.3. Ubezpieczenie kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków w czasie podróży zagranicznej
4.3.4. Ubezpieczenie bagażu podróżnego
4.3.5. Ubezpieczenie kosztów rezygnacji lub przerwania uczestnictwa w imprezie turystycznej
4.3.6. Ubezpieczenie Assistance Tourist
4.3.7. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym
4.3.8. Ubezpieczenie ryzyk związanych z amatorskim uprawianiem narciarstwa, narciarstwa wodnego i windsurfingu

Pytania kontrolne

Bibliografia

Spis rysunków

Spis tabel
Kategoria: Inne
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-7641-970-1
Rozmiar pliku: 4,6 MB

FRAGMENT KSIĄŻKI

Wstęp

Tu­ry­sty­ka na­le­ży obec­nie do naj­szyb­ciej roz­wi­ja­ją­cych się sek­to­rów go­spo­dar­ki wie­lu kra­jów świa­ta. Rów­nież w Pol­sce sek­tor ten stał się waż­ną i no­wo­cze­sną for­mą ak­tyw­no­ści spo­łecz­no-go­spo­dar­czej. Wy­ni­ka to z jego in­no­wa­cyj­ne­go i kon­ku­ren­cyj­ne­go cha­rak­te­ru w dzie­dzi­nie ofe­ro­wa­nych pro­duk­tów oraz wy­ko­rzy­sta­nia tech­no­lo­gii in­for­ma­tycz­no-ko­mu­ni­ka­cyj­nych (e-tu­ry­sty­ka). Wio­dą­ca rola pod­mio­tów tu­ry­stycz­nych w im­ple­men­ta­cji roz­wią­zań in­for­ma­tycz­nych jest kon­se­kwen­cją szcze­gól­nych cech świad­czo­nych usług, ta­kich jak: od­da­le­nie po­py­tu od miej­sca po­da­ży, moż­li­wość two­rze­nia pa­kie­tów tu­ry­stycz­nych, lo­ka­li­za­cja uwa­run­ko­wa­na roz­miesz­cze­niem i na­tę­że­niem po­py­tu tu­ry­stycz­ne­go, se­zo­no­wość po­py­tu, duży udział czyn­ni­ka ludz­kie­go itp.¹ Spe­cy­ficz­ne ce­chy usług tu­ry­stycz­nych były jed­ną z głów­nych przy­czyn szyb­kie­go i sze­ro­kie­go za­sto­so­wa­nia ICT (Infor­ma­tion and Com­mu­ni­ca­tion Tech­no­lo­gy). Usłu­gi tu­ry­stycz­ne są świad­czo­ne m.in. przez przed­się­bior­stwa trans­por­to­we, ho­te­lar­skie, ga­stro­no­micz­ne i to­uro­pe­ra­to­rów (or­ga­ni­za­to­rów tu­ry­stycz­nych). To­uro­pe­ra­to­rzy do­ko­nu­ją za­ku­pu usług cząst­ko­wych (np. ho­te­lar­skich, trans­por­to­wych) i bu­du­ją – na ich ba­zie – nowe pro­duk­ty w po­sta­ci pa­kie­tu tu­ry­stycz­ne­go (np. im­pre­zy tu­ry­stycz­ne). Dzia­łal­ność pod­mio­tów na ryn­ku tu­ry­stycz­nym musi opie­rać się na za­ufa­niu i bez­pie­czeń­stwie oraz ko­niecz­no­ści do­star­cze­nia klien­tom znacz­nej ilo­ści in­for­ma­cji. Cha­rak­te­ry­stycz­ną ce­chą tej dzia­łal­no­ści są rów­nież licz­ne po­wią­za­nia mię­dzy przed­się­bior­stwa­mi tu­ry­stycz­ny­mi funk­cjo­nu­ją­cy­mi w róż­nych re­gio­nach świa­ta.

Dy­na­micz­ny roz­wój tu­ry­sty­ki jako ogni­wa sek­to­ra usług przy­czy­nił się do przy­śpie­sze­nia wzro­stu go­spo­dar­cze­go i mo­der­ni­za­cji go­spo­da­rek wie­lu państw. Było to moż­li­we dzię­ki ku­mu­la­cji od­dzia­ły­wa­nia czyn­ni­ków o róż­no­rod­nym cha­rak­te­rze (eko­no­micz­nym, spo­łecz­nym, po­li­tycz­nym, tech­nicz­nym, eko­lo­gicz­nym). Sty­mu­la­cyj­ny wpływ tu­ry­sty­ki (okre­śla­nej czę­sto mia­nem prze­my­słu tu­ry­stycz­ne­go lub go­spo­dar­ki tu­ry­stycz­nej) na roz­wój ob­sza­rów re­cep­cji tu­ry­stycz­nej (ORT) prze­ja­wia się w²:

− two­rze­niu war­to­ści do­da­nej, a więc wzro­ście pro­duk­tu kra­jo­we­go brut­to (PKB),

− zwięk­sza­niu wpły­wów de­wi­zo­wych z ob­słu­gi ru­chu tu­ry­stycz­ne­go,

− przy­śpie­sza­niu roz­wo­ju przed­się­bior­czo­ści i in­fra­struk­tu­ry,

− kształ­to­wa­niu do­cho­dów bu­dże­to­wych sa­mo­rzą­dów te­ry­to­rial­nych,

− sty­mu­lo­wa­niu no­wych miejsc pra­cy i wzro­ście do­cho­dów lud­no­ści re­gio­nów tu­ry­stycz­nych,

− sprzy­ja­niu in­no­wa­cjom i zwięk­sza­niu przy­cho­dów firm ob­słu­gu­ją­cych tu­ry­stów.

Wpływ tu­ry­sty­ki na roz­wój go­spo­dar­ki zo­stał opi­sa­ny przez J.M. Key­ne­sa za po­mo­cą tzw. efek­tu mnoż­ni­ko­we­go. Dzię­ki tu­ry­sty­ce na­stę­pu­je prze­pływ (trans­fer) środ­ków pie­nięż­nych z miejsc sta­łe­go za­miesz­ki­wa­nia tu­ry­stów do do­ce­lo­wych miejsc wy­po­czyn­ku (ob­sza­rów re­cep­cji tu­ry­stycz­nej). W ob­sza­rach re­cep­cji tu­ry­stycz­nej wpro­wa­dza­ją oni do obie­gu okre­ślo­ną kwo­tę pie­nię­dzy (wy­dat­ki zwią­za­ne z za­kwa­te­ro­wa­niem, wy­ży­wie­niem, za­ku­pa­mi dóbr i usług, zwie­dza­niem obiek­tów, trans­por­tem lo­kal­nym itp.). Z ko­lei po­cho­dzą­ce od tu­ry­stów środ­ki po­now­nie za­mie­nia­ne są na to­wa­ry i usłu­gi, a na­stęp­nie re­dy­stry­bu­owa­ne krą­żą w go­spo­dar­ce. Po­cząt­ko­we wy­dat­ki tu­ry­stów uru­cha­mia­ją więc do­dat­ko­wy stru­mień pie­nią­dza, prze­pły­wa­ją­cy przez róż­ne sek­to­ry go­spo­dar­ki, co moż­na zo­bra­zo­wać sche­ma­tem³:

wię­cej tu­ry­stów → wię­cej miejsc pra­cy → wię­cej przy­cho­dów → wię­cej po­dat­ków na roz­wój re­gio­nów tu­ry­stycz­nych → wię­cej pie­nię­dzy na fi­nan­so­wa­nie in­fra­struk­tu­ry → wię­cej tu­ry­stów → wię­cej miejsc pra­cy… itd.

Osza­co­wa­na w la­tach 2004–2007 war­tość mnoż­ni­ka tu­ry­stycz­ne­go w Pol­sce wy­nio­sła 2,308. Ozna­cza to, że pier­wot­ne wy­dat­ki tu­ry­stów wy­wo­ła­ły do­dat­ni efekt eko­no­micz­ny (mnoż­ni­ko­wy). Wiel­kość mnoż­ni­ka jest uwa­run­ko­wa­na trze­ma pod­sta­wo­wy­mi czyn­ni­ka­mi: licz­bą tu­ry­stów przy­by­wa­ją­cych do da­ne­go ob­sza­ru re­cep­cji tu­ry­stycz­nej, okre­sem ich po­by­tu oraz war­to­ścią wy­dat­ko­wa­nych na za­kup usług tu­ry­stycz­nych i pa­ra­tu­ry­stycz­nych środ­ków pie­nięż­nych. W mia­rę wzro­stu po­zio­mu mnoż­ni­ka tu­ry­stycz­ne­go atrak­cyj­ność da­ne­go re­gio­nu wzra­sta. Re­gion ten sta­je się zna­ną de­sty­na­cją tu­ry­stycz­ną.

Z bran­żą tu­ry­stycz­ną ści­sły zwią­zek wy­ka­zu­je re­kre­acja. W li­te­ra­tu­rze przed­mio­tu wska­zu­je się na ko­niecz­ność łącz­ne­go ana­li­zo­wa­nia tu­ry­sty­ki i re­kre­acji jako skła­do­wych go­spo­dar­ki. Wy­ni­ka to z du­że­go po­do­bień­stwa obu branż, a zwłasz­cza w za­kre­sie ich usłu­go­we­go cha­rak­te­ru. Ba­da­nie pro­ble­mów eko­no­micz­nych w ob­sza­rze tu­ry­sty­ki i re­kre­acji od­by­wa się za­zwy­czaj w ra­mach ka­te­go­rii cza­su wol­ne­go. Czas wol­ny i zwią­za­ne z nim pro­ce­sy wy­bo­ru na­byw­ców mają z ko­lei swój wy­miar ryn­ko­wy. Uza­sad­nia to ko­niecz­ność wy­ko­rzy­sty­wa­nia po­jęć (ka­te­go­rii) eko­no­micz­nych do ana­li­zy zja­wisk go­spo­dar­czych w bran­żach tu­ry­sty­ki i re­kre­acji. Na ryn­ku pol­skim w 2011 roku po­ja­wi­ła się pierw­sza pu­bli­ka­cja do­ty­czą­ca eko­no­mi­ki tu­ry­sty­ki i re­kre­acji, pod red. A. Pa­na­siu­ka. W pod­ręcz­ni­ku tym uję­to w spo­sób zin­te­gro­wa­ny re­kre­ację z tu­ry­sty­ką, uzna­jąc je za je­den z ob­sza­rów zwią­za­nych z za­spo­ko­je­niem po­trzeb tu­ry­stycz­nych. Usłu­gi re­kre­acyj­ne sta­no­wią bo­wiem jed­ną z grup usług świad­czo­nych w związ­ku z za­spo­ko­je­niem po­trzeb tu­ry­stycz­nych⁴.

Dzia­łal­ność w za­kre­sie tu­ry­sty­ki i re­kre­acji moż­na roz­pa­try­wać z róż­nych punk­tów wi­dze­nia. Z jed­nej stro­ny ma ona wy­miar go­spo­dar­czy, z dru­giej zaś – jest for­mą za­go­spo­da­ro­wa­nia cza­su wol­ne­go. W oby­dwu przy­pad­kach ta sfe­ra ak­tyw­no­ści ludz­kiej cha­rak­te­ry­zu­je się wy­so­kim stop­niem ry­zy­ka. Jest to ry­zy­ko spe­cy­ficz­ne dla po­szcze­gól­nych ro­dza­jów tu­ry­sty­ki i re­kre­acji, jak rów­nież cha­rak­te­ry­stycz­ne dla pod­mio­tów pro­wa­dzą­cych tego typu dzia­łal­ność. Przy po­dej­mo­wa­niu wszel­kich de­cy­zji trze­ba po­nad­to uwzględ­niać tzw. ry­zy­ko dnia co­dzien­ne­go, któ­re – jak­kol­wiek po­ja­wia się w po­za­tu­ry­stycz­nych dzie­dzi­nach ak­tyw­no­ści czło­wie­ka – może ge­ne­ro­wać ne­ga­tyw­ne skut­ki w dzia­łal­no­ści tu­ry­stycz­no-re­kre­acyj­nej. Ry­zy­ko osła­bia bez­pie­czeń­stwo in­te­re­sów eko­no­micz­nych i oso­bi­stych za­rów­no przed­się­bior­cy, jak też tu­ry­sty i re­kre­an­ta. Po­nad­to im­pli­ku­je ono ne­ga­tyw­ne kon­se­kwen­cje w oto­cze­niu ryn­ku tu­ry­stycz­ne­go i re­kre­acyj­ne­go, w któ­rym usłu­gi te są re­ali­zo­wa­ne bądź kon­su­mo­wa­ne.

Za opty­mal­ną i naj­efek­tyw­niej­szą me­to­dę fi­nan­so­wa­nia i za­rzą­dza­nia ry­zy­kiem oraz ni­we­lo­wa­nia ne­ga­tyw­nych skut­ków na­stępstw zda­rzeń lo­so­wych uzna­je się ubez­pie­cze­nia. Ubez­pie­cze­nie to praw­no-or­ga­ni­za­cyj­na in­sty­tu­cja opar­ta na od­płat­nym trans­fe­rze ry­zy­ka i zwią­za­nym z tym zo­bo­wią­za­niem ubez­pie­czy­cie­la do po­kry­cia strat zwią­za­nych z tym ry­zy­kiem. Trans­fer ry­zy­ka od klien­ta do fir­my ubez­pie­cze­nio­wej jest pod­sta­wą two­rze­nia pro­duk­tów ubez­pie­cze­nio­wych i wy­zna­cza­nia ceny za ochro­nę ubez­pie­cze­nio­wą klien­ta, któ­rą jest skład­ka ubez­pie­cze­nio­wa. Kal­ku­la­cja skład­ki opie­ra się na da­nych sta­ty­stycz­nych, uzu­peł­nia­ją­cych da­nych em­pi­rycz­nych i wy­ko­rzy­sta­niu me­tod ma­te­ma­tycz­nych. Przed­się­bior­stwa ubez­pie­cze­nio­we szcze­gól­ną uwa­gę przy­wią­zu­ją do za­pew­nie­nia wy­so­ko kwa­li­fi­ko­wa­nej ka­dry un­derw­ri­te­rów (eks­per­tów w dzie­dzi­nie oce­ny i przyj­mo­wa­nia ry­zy­ka), ak­tu­ariu­szy (ma­te­ma­ty­ków ubez­pie­cze­nio­wych), li­kwi­da­to­rów szkód (oce­nia­ją­cych i ak­cep­tu­ją­cych rosz­cze­nia) i po­śred­ni­ków (akwi­zy­to­rów) po­zy­sku­ją­cych klien­tów.

Za­war­te w pra­cy za­gad­nie­nia zo­sta­ły uję­te w czte­rech me­ry­to­rycz­nych roz­dzia­łach. W roz­dzia­le pierw­szym przed­sta­wio­no wy­ja­śnie­nie pod­sta­wo­wych po­jęć i de­fi­ni­cji funk­cjo­nu­ją­cych w sfe­rze ubez­pie­czeń. W szcze­gól­no­ści zwró­co­no tu uwa­gę na isto­tę, funk­cje i za­sa­dy ubez­pie­czeń, praw­ne aspek­ty dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej oraz za­pre­zen­to­wa­no pro­ble­ma­ty­kę kla­sy­fi­ka­cji ubez­pie­czeń, nad­zo­ru ubez­pie­cze­nio­we­go i ka­na­łów dys­try­bu­cji usług ubez­pie­cze­nio­wych. Treść tego roz­dzia­łu sta­no­wi nie­ja­ko spe­cy­ficz­ny fun­da­ment, na któ­rym stoi gmach ubez­pie­czeń.

W roz­dzia­le dru­gim po­ło­żo­no na­cisk na wy­ja­śnie­nie po­ję­cia ry­zy­ka ubez­pie­cze­nio­we­go i jego ro­dza­jów. Istot­ną czę­ścią tego roz­dzia­łu jest pre­zen­ta­cja ilo­ścio­wych me­tod ana­li­zy ry­zy­ka ubez­pie­cze­nio­we­go, a zwłasz­cza sta­ty­stycz­nych aspek­tów opi­su struk­tu­ry i dy­na­mi­ki zja­wisk ma­so­wych. Przed­sta­wio­no tu rów­nież pod­sta­wo­we za­gad­nie­nia wy­ko­rzy­sty­wa­nej w dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej ana­li­zy wskaź­ni­ko­wej.

W trze­cim roz­dzia­le sku­pio­no uwa­gę na wy­ko­rzy­sta­niu ra­chun­ku ak­tu­arial­ne­go, któ­re­go ogól­nym ce­lem jest usta­le­nie wy­so­ko­ści skład­ki ubez­pie­cze­nio­wej sta­no­wią­cej koszt ochro­ny ubez­pie­cze­nio­wej. Wy­mow­na jest tu­taj de­fi­ni­cja ubez­pie­cze­nia mó­wią­ca o za­stą­pie­niu wiel­kiej nie­pew­nej stra­ty małą, ale pew­ną skład­ką ubez­pie­cze­nio­wą. Przy kal­ku­la­cji skład­ki po­wszech­nie wy­ko­rzy­sty­wa­ny jest ra­chu­nek zmien­nej war­to­ści pie­nią­dza w cza­sie (opro­cen­to­wa­nie i dys­kon­to­wa­nie pro­ste i skła­da­ne oraz ra­chu­nek rent).

W czwar­tym, ostat­nim roz­dzia­le do­ko­na­no opi­su pro­duk­tów ubez­pie­cze­nio­wych skie­ro­wa­nych do pod­mio­tów świad­czą­cych usłu­gi na ryn­ku tu­ry­stycz­no-re­kre­acyj­ne­go. Tu­ry­sty­ka jest z jed­nej stro­ny – ro­dza­jem dzia­łal­no­ści go­spo­dar­czej, z dru­giej zaś – for­mą za­go­spo­da­ro­wa­nia cza­su wol­ne­go. W oby­dwu wy­mia­rach cha­rak­te­ry­zu­je ją dość wy­so­ki – jak­kol­wiek zróż­ni­co­wa­ny – po­ziom ry­zy­ka. Ry­zy­ko sta­wia pod zna­kiem za­py­ta­nia bez­pie­czeń­stwo in­te­re­sów eko­no­micz­nych i oso­bi­stych przed­się­biorstw, tu­ry­stów i re­kre­an­tów. Ofe­ro­wa­ne pro­duk­ty ubez­pie­cze­nio­we słu­żą mi­ni­ma­li­za­cji tego ry­zy­ka.

W pra­cy za­miesz­czo­no bo­ga­tą bi­blio­gra­fię za­wie­ra­ją­cą po­zy­cje z dzie­dzi­ny tu­ry­sty­ki, re­kre­acji i ubez­pie­czeń. Po­zwo­li to na po­głę­bie­nie zna­jo­mo­ści za­gad­nień pre­zen­to­wa­nych w ni­niej­szej pra­cy, jak rów­nież w ra­zie ko­niecz­no­ści na po­sze­rze­nie wie­dzy w za­kre­sie tre­ści po­mi­nię­tych.

Pod­ręcz­nik ad­re­so­wa­ny jest głów­nie do stu­den­tów kie­run­ku „Tu­ry­sty­ka i re­kre­acja”. Może być rów­nież przy­dat­ny me­ne­dże­rom za­rzą­dza­ją­cym fir­ma­mi pro­wa­dzą­cy­mi dzia­łal­ność w za­kre­sie tu­ry­sty­ki i re­kre­acji.

Au­tor skła­da ser­decz­ne po­dzię­ko­wa­nia Pani Re­dak­tor Re­na­cie Zie­liń­skiej za nie­zwy­kle sta­ran­ną ko­rek­tę pra­cy. Dzię­ku­ję rów­nież cór­ce Ewe­li­nie za trud wło­żo­ny w tech­nicz­ne przy­go­to­wa­nie tek­stu.

Mie­czy­sław Sob­czyk1.3. Klasyfikacja ubezpieczeń

W teo­rii i prak­ty­ce dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej duże zna­cze­nie ma po­dział ubez­pie­czeń we­dług róż­no­rod­nych kry­te­riów i cha­rak­te­ry­stycz­nych cech. Taki po­dział nosi na­zwę kla­sy­fi­ka­cji ubez­pie­czeń.

Po­praw­na sys­te­ma­ty­ka ubez­pie­czeń uła­twia ich po­zna­nie, z uwzględ­nie­niem po­do­bieństw i róż­nic mię­dzy ich po­szcze­gól­ny­mi ro­dza­ja­mi. Kla­sy­fi­ka­cja uła­twia wy­bór i za­sto­so­wa­nie od­po­wied­nich tech­nik ubez­pie­cze­nio­wych (aspekt prak­tycz­ny), jak też pod­kre­śla funk­cje i zna­cze­nie ubez­pie­czeń jako na­rzę­dzia po­li­ty­ki go­spo­dar­czej pań­stwa (aspekt teo­re­tycz­ny).

We­dług kry­te­rium przed­mio­tu ob­ję­te­go ochro­ną ubez­pie­cze­nio­wą wy­róż­nia się ubez­pie­cze­nia oso­bo­we i ubez­pie­cze­nia ma­jąt­ko­we. Ubez­pie­cze­nia oso­bo­we zwią­za­ne są z ry­zy­ka­mi oso­bo­wy­mi (cho­ro­bą, in­wa­lidz­twem, śmier­cią, sta­ro­ścią itp.). W ra­mach ubez­pie­czeń oso­bo­wych wy­róż­nia się:

1) ubez­pie­cze­nia ży­cio­we,

2) ubez­pie­cze­nia wy­pad­ko­we,

3) ubez­pie­cze­nia cho­ro­bo­we.

W ubez­pie­cze­niach ży­cio­wych przed­mio­tem ochro­ny ubez­pie­cze­nio­wej jest ży­cie ludz­kie. Tego ro­dza­ju ubez­pie­cze­nie zmniej­sza ob­cią­że­nie fi­nan­so­we ubez­pie­czo­ne­go bądź jego naj­bliż­szych spo­wo­do­wa­ne przez śmierć ubez­pie­czo­ne­go (ubez­pie­cze­nie na ży­cie), do­ży­cie okre­ślo­ne­go wie­ku (ubez­pie­cze­nia na do­ży­cie). W tym ro­dza­ju ubez­pie­czeń wy­róż­nia się tak­że ase­ku­ra­cję mie­sza­ną (na ży­cie i do­ży­cie).

Ubez­pie­cze­nia wy­pad­ko­we do­ty­czą na­stępstw nie­szczę­śli­wych wy­pad­ków (NW) i obej­mu­ją skut­ki wy­pad­ków w po­sta­ci uszko­dze­nia cia­ła, roz­stro­ju zdro­wia lub śmier­ci.

Ubez­pie­cze­nia cho­ro­bo­we (zwa­ne też zdro­wot­ny­mi) kom­pen­su­ją wy­dat­ki bę­dą­ce skut­kiem cho­ro­by. Są one zwią­za­ne z usłu­ga­mi me­dycz­ny­mi (le­cze­nie szpi­tal­ne, ope­ra­cja chi­rur­gicz­na itp.).

Przed­mio­tem ubez­pie­czeń ma­jąt­ko­wych są róż­no­rod­ne do­bra ma­te­rial­ne (w po­sta­ci rze­czy) oraz sy­tu­acja ma­jąt­ko­wa (in­te­res ma­jąt­ko­wy) ubez­pie­cza­ją­ce­go. In­te­res ma­jąt­ko­wy jest war­to­ścią go­spo­dar­czą lub do­brem chro­nio­nym przez pra­wo (np. na­leż­no­ści kre­dy­to­we, war­to­ści ocze­ki­wa­ne przez ubez­pie­czo­ne­go w przy­szło­ści – np. zysk, war­to­ści mo­gą­ce po­mniej­szyć ma­ją­tek oso­by ob­ję­tej ochro­ną ubez­pie­cze­nio­wą – np. zo­bo­wią­za­nia)²⁰. Do ubez­pie­czeń ma­jąt­ko­wych (do­ty­czą­cych in­te­re­su ma­jąt­ko­we­go) na­le­żą ubez­pie­cze­nia od­po­wie­dzial­no­ści cy­wil­nej. W ra­mach ubez­pie­cze­nia od­po­wie­dzial­no­ści cy­wil­nej moż­na z ko­lei wy­róż­nić:

a) od­po­wie­dzial­ność cy­wil­ną za­wo­do­wą (zwią­za­ną z wy­ko­ny­wa­niem czyn­no­ści za­wo­do­wych),

b) od­po­wie­dzial­ność cy­wil­ną za pro­dukt (za szko­dy wy­rzą­dzo­ne przez pro­dukt nie­bez­piecz­ny),

c) od­po­wie­dzial­ność w ży­ciu pry­wat­nym.

Po­mię­dzy ubez­pie­cze­nia­mi oso­bo­wy­mi i ma­jąt­ko­wy­mi wy­stę­pu­ją istot­ne róż­ni­ce. Otóż ubez­pie­cze­nia ma­jąt­ko­we do­ty­czą je­dy­nie zde­cy­do­wa­nie ne­ga­tyw­nych zda­rzeń lo­so­wych, po­wo­du­ją­cych wy­mier­ną i de­fi­ni­tyw­ną szko­dę. W ubez­pie­cze­niach oso­bo­wych jako wy­pa­dek lo­so­wy trak­to­wa­ne są rów­nież wręcz ocze­ki­wa­ne – z punk­tu wi­dze­nia ro­dzin­ne­go czy spo­łecz­ne­go – zda­rze­nia lo­so­we, ta­kie jak: na­ro­dzi­ny dziec­ka, do­ży­cie przez ubez­pie­czo­ne­go okre­ślo­ne­go wie­ku, osią­gnię­cie przez dziec­ko peł­no­let­nio­ści, zmia­na sta­nu cy­wil­ne­go, roz­po­czę­cie przez dziec­ko stu­diów. Tego ro­dza­ju zda­rze­nia, oce­nia­ne jako po­zy­tyw­ne, zmniej­sza­ją moż­li­wość za­rob­ko­wa­nia, wy­wo­łu­ją wzrost po­trzeb fi­nan­so­wych, po­gar­sza­ją sy­tu­ację ma­jąt­ko­wą ubez­pie­czo­ne­go lub jego ro­dzi­ny itp. Dla­te­go też są one za­li­cza­ne do zda­rzeń ne­ga­tyw­nych, czy­li wy­pad­ków.

Ubez­pie­cze­nia oso­bi­ste do­ty­czą wy­łącz­nie osób fi­zycz­nych, któ­re są dys­po­nen­ta­mi dóbr oso­bi­stych. W ubez­pie­cze­niach ma­jąt­ko­wych szko­dę może po­nieść nie tyl­ko oso­ba fi­zycz­na, ale każ­dy inny pod­miot. Z tego też wzglę­du w ubez­pie­cze­niach ma­jąt­ko­wych nie ma pod­mio­to­wych ogra­ni­czeń.

Ubez­pie­cze­nia oso­bo­we do­ty­czą szkód, któ­rych skut­ki nie dają się wy­ra­zić w pie­nią­dzu (ży­cie ludz­kie i zdro­wie są bez­cen­ny­mi do­bra­mi). Uszczer­bek na do­brach oso­bi­stych jest za­wsze nie­po­we­to­wa­ną szko­dą. Z tego też po­wo­du nie moż­na tu mó­wić o kom­pen­sa­cyj­nym cha­rak­te­rze wy­płat z ty­tu­łu ubez­pie­cze­nia. Wy­pła­ty środ­ków pie­nięż­nych są tu okre­śla­ne mia­nem świad­cze­nia, któ­re może je­dy­nie ulżyć w sy­tu­acji fi­nan­so­wej, a nie jest w sta­nie przy­wró­cić sta­nu fi­nan­so­we­go sprzed szko­dy. Świad­cze­nie moż­na więc trak­to­wać jako ro­dzaj za­dość­uczy­nie­nia. Przy usta­la­niu wy­so­ko­ści przy­szłe­go świad­cze­nia bie­rze się tu­taj pod uwa­gę ocze­ki­wa­nia ubez­pie­cza­ją­ce­go w kon­tek­ście jego moż­li­wo­ści fi­nan­so­wych w związ­ku z wy­so­ko­ścią skład­ki. Je­że­li okre­ślo­ne zda­rze­nie lo­so­we re­ali­zu­je się, to ubez­pie­czo­ny otrzy­mu­je sumę ubez­pie­cze­nia rów­na peł­nej kwo­cie zo­bo­wią­za­nia ubez­pie­czy­cie­la.

Szko­da ma­jąt­ko­wa – w prze­ci­wień­stwie do oso­bi­stej – jest za­wsze skoń­czo­na i moż­li­wa do wy­ce­ny. War­tość zo­bo­wią­za­nia ubez­pie­czy­cie­la (czy­li suma ubez­pie­cze­nia) nie po­win­na być wyż­sza od war­to­ści przed­mio­tu ubez­pie­cze­nia. W przy­pad­ku po­wsta­nia szko­dy, wy­pła­co­ne świad­cze­nie ubez­pie­cze­nio­we, zwa­ne od­szko­do­wa­niem, po­win­no od­po­wia­dać war­to­ści szko­dy. Tak więc, szko­da w ubez­pie­cze­niach ma­jąt­ko­wych po­win­na zo­stać w peł­ni skom­pen­so­wa­na.

Nad­mie­nić na­le­ży, że do ubez­pie­czeń ma­jąt­ko­wych za­li­cza­ne są tak­że ubez­pie­cze­nia trans­por­to­we, ko­mu­ni­ka­cyj­ne, tu­ry­stycz­ne, fi­nan­so­we, rol­ne oraz ubez­pie­cze­nia róż­ne.

Ze wzglę­du na ro­dzaj zda­rzeń lo­so­wych ob­ję­tych ochro­ną ubez­pie­cze­nio­wą, ubez­pie­cze­nia moż­na po­dzie­lić na wie­le dzia­łów, grup, pod­grup itp. Moż­na tu wy­róż­nić ubez­pie­cze­nia ognio­we, kra­dzie­żo­we, gra­do­we, na­stępstw nie­szczę­śli­wych wy­pad­ków, od­po­wie­dzial­no­ści cy­wil­nej itp. W dal­szej ko­lej­no­ści, wy­mie­nio­ne wy­żej ro­dza­je ubez­pie­cze­nio­wych ry­zyk moż­na – ze wzglę­du na róż­ne po­moc­ni­cze kry­te­ria – dzie­lić na bar­dziej szcze­gó­ło­we, tj. na ubez­pie­cze­nia OC dla le­ka­rzy, ad­wo­ka­tów, no­ta­riu­szy, re­wi­den­tów, rze­czo­znaw­ców, agen­tów ubez­pie­cze­nio­wych itp.

Z punk­tu wi­dze­nia licz­by osób ob­ję­tych ochro­ną ubez­pie­cze­nio­wą (ubez­pie­czo­nych), ubez­pie­cze­nia mogą być jed­nost­ko­we (do­ty­czą­ce ma­jąt­ku bądź dóbr oso­bi­stych jed­nej oso­by) oraz gru­po­we, obej­mu­ją­ce wie­le osób za­trud­nio­nych za­zwy­czaj u jed­ne­go pra­co­daw­cy. W roli ubez­pie­cza­ją­ce­go, czy­li za­wie­ra­ją­ce­go umo­wę ubez­pie­cze­nia i opła­ca­ją­ce­go skład­kę, wy­stę­pu­je tu pra­co­daw­ca. Je­śli ubez­pie­cze­niu pod­le­ga wie­le osób, zwy­kle two­rzą­cych okre­ślo­ną gru­pę za­wo­do­wą lub po­wią­za­nych wię­za­mi go­spo­dar­czy­mi, to mó­wi­my o ubez­pie­cze­niu zbio­ro­wym.

Ze wzglę­du na spo­sób na­wią­za­nia sto­sun­ku ubez­pie­cze­nio­we­go (tzw. kry­te­rium przy­stą­pie­nia), ubez­pie­cze­nia dzie­li­my na do­bro­wol­ne i obo­wiąz­ko­we. W oby­dwu przy­pad­kach wa­run­kiem ko­niecz­nym do po­wsta­nia sto­sun­ku ubez­pie­cze­nia jest za­war­cie umo­wy ubez­pie­cze­nia. O ile w ubez­pie­cze­niach obo­wiąz­ko­wych do za­war­cia ta­kiej umo­wy okre­ślo­ne pod­mio­ty są one zo­bli­go­wa­ne przez od­po­wied­nie prze­pi­sy praw­ne, o tyle w ubez­pie­cze­niach do­bro­wol­nych oso­ba fi­zycz­na lub praw­na z wła­snej ini­cja­ty­wy może za­wrzeć ubez­pie­cze­nie, de­cy­du­jąc o jego ro­dza­ju, za­kre­sie czy su­mie ubez­pie­cze­nia.

Przy­mus za­wie­ra­nia umo­wy ubez­pie­cze­nia jest uza­sad­nio­ny ko­niecz­no­ścią ochro­ny du­żej licz­by oby­wa­te­li przed na­stęp­stwa­mi zda­rzeń lo­so­wych o du­żej czę­sto­tli­wo­ści wy­stę­po­wa­nia i kon­se­kwen­cja­mi za­gra­ża­ją­cy­mi by­to­wi wie­lu oby­wa­te­li (utra­ta domu, bu­dyn­ków go­spo­dar­czych, ma­jąt­ku ru­cho­me­go: na­rzę­dzi, za­pa­sów itp.). Brak ubez­pie­cze­nia w zbio­ro­wo­ści spraw­ców wy­pad­ków ko­mu­ni­ka­cyj­nych mógł­by sta­no­wić po­wód nie­moż­no­ści po­kry­cia przez nich strat po­nie­sio­nych przez ofia­ry i ich naj­bliż­szych. Z dru­giej stro­ny, pew­ne za­strze­że­nia bu­dzi wpro­wa­dza­nie przy­mu­su ubez­pie­cze­nia w sy­tu­acji in­dy­wi­du­al­ne­go za­gro­że­nia in­te­re­su ma­jąt­ko­we­go (np. obo­wiąz­ku ubez­pie­cze­nia bu­dyn­ków w go­spo­dar­stwie rol­nym czy po­stu­la­ty wpro­wa­dze­nia obo­wiąz­ko­wych ubez­pie­czeń za­so­bów miesz­ka­nio­wych).

Bio­rąc pod uwa­gę akty pra­wa wpro­wa­dza­ją­ce przy­mus ubez­pie­cze­nia oraz róż­ni­ce w ogra­ni­cze­niach swo­bo­dy dzia­ła­nia za­kła­dów ubez­pie­czeń, ubez­pie­cze­nia obo­wiąz­ko­we dzie­li­my na dwie gru­py:

1) po­wszech­ne ubez­pie­cze­nia obo­wiąz­ko­we,

2) szcze­gól­ne ubez­pie­cze­nia obo­wiąz­ko­we.

Przy­mus ubez­pie­cze­nia w pierw­szej gru­pie wy­ni­ka z usta­wy o dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej z dnia 22 maja 2003 r.²¹ Zgod­nie z art. 4 tej usta­wy w Pol­sce po­wszech­nym ubez­pie­cze­niom obo­wiąz­ko­wym pod­le­ga­ją:

a) ubez­pie­cze­nie od­po­wie­dzial­no­ści cy­wil­nej po­sia­da­czy po­jaz­dów me­cha­nicz­nych za szko­dy po­wsta­łe w związ­ku z ru­chem tych po­jaz­dów,

b) ubez­pie­cze­nie bu­dyn­ków wcho­dzą­cych w skład go­spo­dar­stwa rol­ne­go od ognia i in­nych zda­rzeń lo­so­wych,

c) ubez­pie­cze­nie od­po­wie­dzial­no­ści cy­wil­nej rol­ni­ków z ty­tu­łu pro­wa­dze­nia go­spo­dar­stwa rol­ne­go,

d) inne ubez­pie­cze­nia prze­wi­dzia­ne na mocy obo­wiąz­ko­wych ustaw lub ra­ty­fi­ko­wa­ne przez Rzecz­po­spo­li­tą Pol­ską umo­wy mię­dzy­na­ro­do­we (np. ubez­pie­cze­nie od­po­wie­dzial­no­ści cy­wil­nej ar­ma­to­rów mor­skich z ty­tu­łu szkód wy­rzą­dzo­nych za­nie­czysz­cze­niem mo­rza ole­jem).

Oprócz wy­mie­nio­nych w punk­tach a) – d) ro­dza­jów po­wszech­nych ubez­pie­czeń obo­wiąz­ko­wych, do tej ka­te­go­rii ubez­pie­czeń za­li­cza się ubez­pie­cze­nie od­po­wie­dzial­no­ści cy­wil­nej pod­mio­tu przyj­mu­ją­ce­go za­mó­wie­nie na świad­cze­nie zdro­wot­ne za szko­dy wy­rzą­dzo­ne przy udzie­la­niu tych świad­czeń²².

W przy­pad­ku szcze­gól­nych ubez­pie­czeń obo­wiąz­ko­wych, przy­mus za­war­cia umo­wy wy­ni­ka z in­nych niż usta­wa ubez­pie­cze­nio­wa prze­pi­sów. W sto­sun­ku do tego ro­dza­ju umów, za­kła­dom ubez­pie­czeń po­zo­sta­wia się swo­bo­dę w za­kre­sie tre­ści ogól­nych wa­run­ków ubez­pie­cze­nia. W tej gru­pie ubez­pie­czeń znaj­du­ją się oso­by wy­ko­nu­ją­ce okre­ślo­ny za­wód lub pro­wa­dzą­ce okre­ślo­ną dzia­łal­ność, a mia­no­wi­cie:

− bro­ke­rzy ubez­pie­cze­nio­wi i re­ase­ku­ra­cyj­ni (OC bro­ke­rów),

− pod­mio­ty upraw­nio­ne do ba­da­nia spra­woz­dań fi­nan­so­wych (OC bie­głych re­wi­den­tów),

− ko­mor­ni­cy,

− or­ga­ni­za­to­rzy im­prenb­sp­ma­so­wych,

− or­ga­ni­za­to­rzy im­prez spor­to­wych,

− pod­mio­ty świad­czą­ce usłu­gi tu­ry­stycz­ne,

− pod­mio­ty eks­plo­atu­ją­ce obiek­ty ją­dro­we (OC za szko­dy ją­dro­we).

We­dług kry­te­rium for­my wła­sno­ści in­sty­tu­cji ofe­ru­ją­cych ubez­pie­cze­nia, dzia­łal­ność ubez­pie­cze­nio­wą moż­na po­dzie­lić na pu­blicz­ną (ubez­pie­cze­nia pu­blicz­ne) i pry­wat­ną (ubez­pie­cze­nia pry­wat­ne). Isto­ta ta­kie­go po­dzia­łu tkwi we wska­za­niu, jaki pod­miot za­wie­ra umo­wę ubez­pie­cze­nia i za­pew­nia ochro­nę ubez­pie­cze­nio­wą. W przy­pad­ku ubez­pie­czeń pu­blicz­nych, pod­miot ten jest zwią­za­ny z wła­dzą pu­blicz­ną i naj­czę­ściej jest on two­rzo­ny na pod­sta­wie usta­wy (jest to pod­miot sek­to­ra pu­blicz­ne­go). Umo­wy ubez­pie­cze­nia pry­wat­ne­go są przez in­sty­tu­cje sek­to­ra pry­wat­ne­go two­rzo­ne przez pod­mio­ty pry­wat­ne w for­mie spół­ek pra­wa han­dlo­we­go lub to­wa­rzystw ubez­pie­czeń wza­jem­nych. Po­dział ubez­pie­czeń na pu­blicz­ne (po­wszech­ne, non pro­fit, skie­ro­wa­ne do go­spo­darstw do­mo­wych) i pry­wat­ne (do­bro­wol­ne lub obo­wiąz­ko­we, na­kie­ro­wa­ne na zysk lub non pro­fit, skie­ro­wa­ne do go­spo­darstw do­mo­wych lub kor­po­ra­cji) był­by dość kla­row­ny, gdy­by Skarb Pań­stwa nie był wła­ści­cie­lem żad­nej fir­my ubez­pie­cze­nio­wej dzia­ła­ją­cej w for­mie spół­ki pra­wa han­dlo­we­go. Nie jest to jed­nak sy­tu­acja wy­stę­pu­ją­ca na sze­ro­ką ska­lę. Moż­na za­tem przy­jąć, że kla­sy­fi­ka­cja ubez­pie­czeń na pu­blicz­ne i pry­wat­ne nie bu­dzi więk­szych za­strze­żeń. Zda­niem B. Ha­dy­nia­ka „ubez­pie­cze­nia pu­blicz­ne są to ubez­pie­cze­nia, któ­rych re­ali­za­cja jest pro­duk­tem woli pań­stwa (usta­wo­we). Są to ubez­pie­cze­nia obo­wiąz­ko­we pro­wa­dzo­ne przez pu­blicz­ną oso­bę praw­ną, pań­stwo­wą jed­nost­kę nie­po­sia­da­ją­cą oso­bo­wo­ści praw­nej lub pry­wat­ną oso­bę praw­ną z do­mi­nu­ją­cym udzia­łem środ­ków pu­blicz­nych, po­sia­da­ją­cą peł­ną gwa­ran­cję ubez­pie­cze­nio­wą pań­stwa”²³.

Współ­cze­śnie pod­sta­wo­wą for­mą ubez­pie­czeń pu­blicz­nych są ubez­pie­cze­nia spo­łecz­ne. Mają one gwa­ran­cję pu­blicz­ną w po­sta­ci środ­ków z bu­dże­tu pań­stwa. Wy­da­je się jed­nak, że w Pol­sce ze wzglę­du na sta­le ro­sną­ce do­pła­ty z bu­dże­tu mamy do czy­nie­nia nie z ubez­pie­cze­nia­mi, ale – w du­żej mie­rze – z za­opa­trze­niem. Za­opa­trze­nie po­le­ga na udzie­la­niu lud­no­ści znaj­du­ją­cej się w po­trze­bie środ­ków na utrzy­ma­nie z bu­dże­tu pu­blicz­ne­go. Wspar­cie to fi­nan­su­ją jed­nak po­dat­ni­cy, a nie uczest­ni­cy ubez­pie­cze­nia.

W li­te­ra­tu­rze przed­mio­tu zwra­ca się uwa­gę na istot­ne róż­ni­ce mię­dzy ubez­pie­cze­nia­mi na ży­cie i po­zo­sta­ły­mi ubez­pie­cze­nia­mi. Uwi­dacz­nia się to m.in. w spo­so­bie two­rze­nia re­zerw, ho­ry­zon­cie cza­so­wym, cha­rak­te­rze rosz­czeń, ob­słu­dze ubez­pie­czeń, za­sa­dach pro­wa­dze­nia ra­chun­ku tech­nicz­no-ubez­pie­cze­nio­we­go. W wie­lu kra­jach dla zwięk­sze­nia stop­nia bez­pie­czeń­stwa fi­nan­so­we­go ubez­pie­czy­cie­li i trans­pa­rent­no­ści prze­pro­wa­dza­nych przez nich trans­ak­cji zo­sta­ła wpro­wa­dzo­na za­sa­da roz­dzia­łu ubez­pie­czeń ma­jąt­ko­wych i na ży­cie. W myśl tej za­sa­dy – za­kład ubez­pie­czeń nie może jed­no­cze­śnie pro­wa­dzić ubez­pie­czeń ma­jąt­ko­wych i ubez­pie­czeń na ży­cie. Taki roz­dział dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej obo­wią­zu­je rów­nież w Pol­sce. Na mocy usta­wy o dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej z 1990 roku, ubez­pie­cze­nia zo­sta­ły po­dzie­lo­ne na dwa dzia­ły:

1) dział I ubez­pie­czeń no­szą­cych na­zwę „dział ubez­pie­czeń na ży­cie”,

2) dział II ubez­pie­czeń zwa­ny „dzia­łem po­zo­sta­łych ubez­pie­czeń oso­bo­wych oraz ubez­pie­czeń ma­jąt­ko­wych”.

Jest to usta­wo­wa kla­sy­fi­ka­cja ubez­pie­czeń. Ubez­pie­cze­nia dzia­łu I cha­rak­te­ry­zu­je dłu­gi okres ochro­ny ubez­pie­cze­nio­wej (ubez­pie­cze­nia dłu­go­ter­mi­no­we). Ubez­pie­cze­nia dzia­łu II wy­róż­nia­ją się krót­kim okre­sem ochro­ny (ubez­pie­cze­nia krót­ko­ter­mi­no­we). Za­kład ubez­pie­czeń otrzy­mu­je ze­zwo­le­nie na pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej w za­kre­sie dzia­łu I lub dzia­łu II (pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści w za­kre­sie oby­dwu dzia­łów nie jest moż­li­we).

Po­nad­to, pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej w za­kre­sie dzia­łu I musi być od­no­to­wa­ne w na­zwie (fir­mie) za­kła­du ubez­pie­czeń przez okre­śle­nia „ży­cie” lub „life” (np. PZU „Ży­cie”).

W za­łącz­ni­ku do usta­wy z dnia 22 maja 2003 r. o dzia­łal­no­ści ubez­pie­cze­nio­wej (Dz.U. Nr 124 z 2003 r., poz. 1151 z późn. zm.) po­da­ny jest szcze­gó­ło­wy po­dział ubez­pie­czeń we­dług dzia­łów, grup i ro­dza­jów, a mia­no­wi­cie:

DZIAŁ I. Ubez­pie­cze­nia na ży­cie (ubez­pie­cze­nia ży­cio­we)

1. Ubez­pie­cze­nia na ży­cie.

2. Ubez­pie­cze­nia po­sa­go­we, za­opa­trze­nia dzie­ci.

3. Ubez­pie­cze­nia na ży­cie, je­że­li są zwią­za­ne z ubez­pie­cze­nio­wym fun­du­szem ka­pi­ta­ło­wym.

4. Ubez­pie­cze­nia ren­to­we.

5. Ubez­pie­cze­nia wy­pad­ko­we i cho­ro­bo­we, je­śli są uzu­peł­nie­niem ubez­pie­czeń wy­mie­nio­nych w gru­pach 1-4.

DZIAŁ II. Po­zo­sta­łe ubez­pie­cze­nia oso­bo­we oraz ubez­pie­cze­nia ma­jąt­ko­we

1. Ubez­pie­cze­nia wy­pad­ku, w tym wy­pad­ku przy pra­cy i cho­ro­by za­wo­do­wej:

1) świad­cze­nia jed­no­ra­zo­we,

2) świad­cze­nia po­wta­rza­ją­ce się,

3) po­łą­czo­ne świad­cze­nia, o któ­rych mowa w pkt. 1 i 2,

4) prze­wóz osób.

2. Ubez­pie­cze­nia cho­ro­by:

1) świad­cze­nia jed­no­ra­zo­we,

2) świad­cze­nia po­wta­rza­ją­ce się,

3) świad­cze­nia kom­bi­no­wa­ne.

3. Ubez­pie­cze­nia ca­sco po­jaz­dów lą­do­wych, z wy­jąt­kiem po­jaz­dów szy­no­wych, obej­mu­ją­ce szko­dy w:

1) po­jaz­dach sa­mo­cho­do­wych,

2) po­jaz­dach lą­do­wych bez wła­sne­go na­pę­du.

4. Ubez­pie­cze­nia ca­sco po­jaz­dów szy­no­wych, obej­mu­ją­ce szko­dy w po­jaz­dach szy­no­wych.

5. Ubez­pie­cze­nia ca­sco stat­ków po­wietrz­nych, obej­mu­ją­ce szko­dy w stat­kach po­wietrz­nych.

6. Ubez­pie­cze­nia że­glu­gi mor­skiej i śród­lą­do­wej ca­sco stat­ków że­glu­gi mor­skiej i stat­ków że­glu­gi śród­lą­do­wej, obej­mu­ją­ce szko­dy w:
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: