Warunki wykonywania transportu – odpowiedzialność za przewóz towarów i osób - ebook

WYKONYWANIE TRANSPORTU DROGOWEGO – JAKIE WYMOGI NALEŻY SPEŁNIĆ

Autor: Katarzyna Laskowska-Woś, doradca firm transportowych, ekspert z zakresu prawa transportowego

Ustawa o transporcie drogowym wiele razy podlegała zmianom. Do jej przepisów wprowadzano regulacje unijnych rozporządzeń. Szczegółowo objaśnia ona, jakie warunki musi spełnić osoba, która chce wykonywać transport drogowy osób lub rzeczy. Znajdują się w niej uregulowania dotyczące m.in. zabezpieczenia finansowego przewoźnika, licencji, certyfikatów kompetencji zawodowych, bazy transportowej i wymogów dla zarządzającego transportem.

ZEZWOLENIE NA WYKONYWANIE ZAWODU PRZEWOŹNIKA

Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego zastąpiło wcześniej obowiązującą licencję na wykonywanie krajowego transportu drogowego. Jednak odbywa się to stopniowo – przewoźnicy, których licencje stracą ważność, następne uprawnienia dostaną już w formie zezwoleń. Zezwolenie jest wydawane bezterminowo. Aby je uzyskać, trzeba spełnić wszystkie wymogi, o których mowa w rozporządzeniu nr 1071/2009, czyli mieć:

- rzeczywistą, stałą siedzibę,
- dobrą reputację,
- odpowiednią zdolność finansową,
- odpowiednie kompetencje zawodowe.

Zezwoleń udzielają:

- starosta (w przypadku miast na prawach powiatu – prezydent miasta) właściwy dla siedziby przedsiębiorcy,
- Główny Inspektor Transportu Drogowego – jeśli przewoźnik ubiega się o licencję wspólnotową i nie występował z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przez starostę.

Mogą pojawić się problemy z ustalaniem, który starosta powinien wydać zezwolenie, ponieważ ustawa powołuje się na siedzibę przedsiębiorcy w rozumieniu rozporządzenia nr 1071/2009. Tak pojmowana siedziba to niekoniecznie to samo miejsce, co siedziba wynikająca z wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub KRS, wedle których wcześniej udzielano licencji. Z tego względu część przewoźników będzie musiała po wygaśnięciu dotychczasowych licencji wystąpić o zezwolenia do innych organów niż dotychczas.

Dotychczasowe licencje

Dotychczasowe licencje krajowe przepisów są ważne i uprawniają do wykonywania transportu aż do końca okresu, na który zostały wydane.

Można zgłaszać do nich zmiany danych i nowe pojazdy o dmc powyżej 3,5 t w przypadku transportu rzeczy i powyżej 9 miejsc w przypadku transportu osób.

Wniosek o udzielenie zezwolenia

Wniosek o udzielenie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego musi zawierać:

1) oznaczenie przedsiębiorcy, jego adres i siedzibę albo miejsce zamieszkania (w przypadku osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą),

2) adres siedziby przedsiębiorcy (nie musi to być ten sam adres, który jest wpisany do KRS lub CEIDG),

3) informację o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS),

4) numer identyfikacji podatkowej (NIP),

5) określenie rodzaju transportu drogowego (transport drogowy osób lub rzeczy),

6) określenie rodzaju i liczby pojazdów, które przedsiębiorca będzie wykorzystywał do wykonywania transportu drogowego,

7) imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer certyfikatu kompetencji zawodowych osoby zarządzającej transportem,

8) określenie liczby wypisów z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Do wniosku o zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego należy dołączyć:

1. Oświadczenie osoby zarządzającej transportem w jednej z dwóch wersji, w zależności od tego, czy właściciel firmy sam zarządza transportem (ma certyfikat), czy nie (wzory obu oświadczeń zamieszczamy na końcu artykułu, str. 27 i 28).

2. Kopię certyfikatu kompetencji zawodowych osoby zarządzającej transportem.

3. Dokumenty potwierdzające posiadanie zdolności finansowej.

4. Oświadczenie o dysponowaniu bazą eksploatacyjną wraz ze wskazaniem adresu bazy, jeżeli jest inny niż adres siedziby (wzór zamieszczamy na końcu artykułu, str. 29).

5. Oświadczenie o zamiarze zatrudnienia kierowców, wobec których nie orzeczono zakazu wykonywania zawodu, lub o zamiarze współpracy z osobami wykonującymi osobiś­cie przewozy na rzecz firmy, wobec których nie orzeczono takiego zakazu, z dopiskiem: „Jestem świadomy/świadoma odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Wzór zamieszczamy na końcu artykułu, str. 30.

6. Dowód uiszczenia opłaty za wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wypisów z niego.

7. Informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą:

- członka organu zarządzającego – jeśli firma działa jako osoba prawna,
- osoby zarządzającej – jeżeli przedsiębiorstwo jest spółką jawną lub komandytową,
- osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą – gdy firma jest takiego rodzaju,
- osoby zarządzającej transportem lub uprawnionej na podstawie umowy do wykonywania zadań zarządzającego transportem w imieniu przedsiębiorcy.

Zamiast informacji z Krajowego Rejestru Karnego można do wniosku dołączyć oświadczenie tych osób o niekaralności za przestępstwa umyślne w następujących dziedzinach:

- prawo handlowe,
- prawo upadłościowe,
- płace i warunki zatrudnienia w zawodzie,
- prawo o ruchu drogowym,
- odpowiedzialność zawodowa,
- handel ludźmi lub narkotykami,

z dopiskiem: „Jestem świadomy/świadoma odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Wykaz pojazdów

Po uzyskaniu zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego należy przedłożyć organowi, który wydał zezwolenie, wykaz pojazdów, zawierający następujące informacje o nich:

- marka, typ,
- rodzaj/przeznaczenie,
- numer rejestracyjny,
- numer VIN,
- wskazanie rodzaju tytułu prawnego do dysponowania pojazdem.

Uwaga!

Zezwolenie jest udzielane wraz z wypisami – tyloma, dla ilu pojazdów przewoźnik udokumentował spełnianie wymogu zdolności finansowej. Nie wolno posiadać więcej wypisów niż liczba, dla której wykazaliśmy spełnianie wymogu zdolności finansowej. Jeśli sprzedamy pojazd, wypisu nie trzeba zwracać. Wymóg zwrotu wypisu pojawia się dopiero wówczas, gdy zmniejszyła się nasza zdolność finansowa. Wówczas ponadliczbowe wypisy należy zwrócić do organu, który je wydał, w terminie 7 dni, pod groźbą kary finansowej.

Zgłaszanie zmian do zezwolenia

Czas na zgłoszenie zmian do licencji lub do zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wynosi 28 dni od dnia ich powstania. Termin ten dotyczy także zmian do licencji na wykonywanie transportu drogowego:

- taksówką,
- samochodem osobowym,
- pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu 8–9 osób łącznie z kierowcą.

Stosuje się go też w przypadku:

- licencji na pośrednictwo przy przewozie rzeczy oraz
- zaświadczeń na przewozy drogowe na potrzeby własne.

ZDOLNOŚĆ FINANSOWA

Zdolność finansową, wymaganą, aby otrzymać zezwolenie, należy udokumentować za pomocą rocznych sprawozdań finansowych. Muszą być poświadczone przez audytora lub inną upoważnioną osobę. Ze sprawozdań powinno wynikać, że przedsiębiorca posiada kapitał i rezerwy w wysokości:

- 9.000 euro na pierwszy pojazd i
- 5.000 euro na każdy następny.

Przewoźnicy nieposiadający rocznych sprawozdań finansowych mogą przedstawić gwarancje bankowe lub polisę ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej z gwarancją ubezpieczyciela. Oczywiście dokumenty te muszą opiewać na wymagane kwoty. Powinno z nich jednoznacznie wynikać, że w każdym momencie przewoźnik będzie w stanie spełnić swoje zobowiązania finansowe do wysokości tych sum. Może to potwierdzić audytor lub inna osoba upoważniona do poświadczenia rocznych sprawozdań finansowych. Audytorem jest biegły rewident w rozumieniu przepisów ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Osobą upoważnioną może być:

- członek zarządu spółki prawa handlowego lub innej osoby prawnej,
- wspólnik spółki jawnej,
- komplementariusz spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej,
- przedsiębiorca będący osobą fizyczną.

Uwaga!

Zdolność finansową trzeba udokumentować nie tylko w chwili ubiegania się o wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub podczas kontroli organu wydającego te zezwolenia, ale również przy zgłaszaniu każdego nowego pojazdu.

Przedsiębiorcy, którzy nie sporządzają rocznego sprawozdania finansowego, nie muszą uzyskiwać zgody organu udzielającego zezwolenia na udokumentowanie zdolności finansowej za pomocą gwarancji bankowej lub ubezpieczenia. Zgoda wynika wprost z przepisów ustawy.

Dokumentacja poza siedzibą

W rozporządzeniu nr 1071/2009 jest mowa o tym, że przedsiębiorca powinien w miejscu będącym jego siedzibą prowadzić m.in. dokumenty księgowe, akta dotyczące pracowników, dokumenty zawierające dane na temat czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku oraz wszelkie inne.

Przepis ten budził z początku liczne wątpliwości przewoźników, ponieważ ogromna większość z nich zleca tego rodzaju rozliczenia wyspecjalizowanym biurom. Jednak obecnie powierzenie prowadzenia ksiąg rachunkowych i innej dokumentacji odrębnemu podmiotowi nie stanowi naruszenia obowiązku ich prowadzenia w siedzibie.

BAZA EKSPLOATACYJNA

Ta kwestia budziła niepokój przewoźników od momentu, kiedy weszło w życie rozporządzenie nr 1071/2009, w którym zawarto obowiązek posiadania takiej bazy przez firmy transportowe. Rozporządzenie zawiera jednak tylko bardzo ogólny przepis na ten temat. Przewiduje, że każdy przewoźnik drogowy musi mieć odpowiednią siedzibę swojej działalności, w której skład ma wchodzić baza eksploatacyjna. Powinien: „prowadzić działalność związaną z pojazdami w sposób rzeczywisty i ciągły oraz przy użyciu niezbędnego sprzętu administracyjnego, a także odpowiedniego sprzętu technicznego i urządzeń technicznych, w bazie eksploatacyjnej”. W rozporządzeniu dodano, że baza musi znajdować się w tym państwie członkowskim, w którym firma transportowa ma siedzibę.

Darmowy fragment