Wolne dzieci. Jak zabawa sprawia, że dzieci są szczęśliwsze, bardziej pewne siebie i lepiej się uczą? - ebook

Dzieci potrzebują zabawy. Potrzebują zabawy z innymi dziećmi bez nadzoru dorosłych. Tylko w takiej zabawie mogą nauczyć się radzenia sobie z emocjami, nawiązywania przyjaźni, rozwiązywania konfliktów i wielu, wielu innych umiejętności.

Zabawa spełnia bardzo ważną funkcję w rozwoju dzieci. Amerykański psycholog Peter Gray dowodzi, że jest ona naturalnym sposobem, w jaki dzieci uczą się, że nie są bezradne. W ten sposób zdobywają nowe umiejętności, radzą sobie z strachem czy złością, poznają możliwości swojego ciała, nawiązują przyjaźnie i znajomości, rozwiązują problemy. Żeby jednak zabawa spełniała swoją funkcję, musi być wolna i pozbawiona nadzoru dorosłych. Tylko wtedy dzieci same mogą ustanawiać reguły, samodzielnie rozwiązywać problemy i zdobywać mnóstwo kompetencji społecznych.

Zabawa odgrywa także wielką rolę w przyswajaniu wiedzy. Niestety, większość szkół tego nie docenia i nie wykorzystuje. Dzieci spędzają czas w ławkach, przygotowując się lub rozwiązując testy i bezwolnie wykonując polecenia nauczycieli. Pozostałą część dnia kradną im zajęcia dodatkowe i praca domowa.

W życiu współczesnych dzieci jest coraz mniej wolności i coraz mniej zabawy. W efekcie mamy wiele przemęczonych, zewnątrzsterowych i często samotnych dzieci, które zupełnie straciły zapał do nauki. W przyszłości będzie im trudno uwierzyć we własną sprawczość, rozwinąć odpowiedzialność i samodzielność. Rodzice powinni stwarzać dzieciom warunki i więcej okazji do swobodnej zabawy z innymi dziećmi, zaś nauczyciele w większym stopniu wykorzystywać wolność i naturalny dziecięcy instynkt uczenia się.

Peter Gray (ur. 1946) jest amerykańskim psychologiem badającym procesy uczenia się u dzieci, profesorem Boston College. Jego zainteresowania obejmują także psychologię ewolucyjną, biologię behawioralną i antropologię. Bardzo znany krytyk tradycyjnego modelu edukacji zbudowanego na przymusie, konkurowaniu, ocenach i testach. Prowadzi popularnego bloga Freedom to Learn na stronie internetowej magazynu naukowego ,,Psychology Today’’

Prolog. ,,IDŹ DO DIABŁA!’’

Rozdział 1. CO ZROBILIŚMY Z DZIECIŃSTWEM?

Półwieczny regres

Coraz więcej zaburzeń psychicznych wśród młodych ludzi

Ograniczanie wolności dzieci a zaburzenia psychiczne

Rozdział 2. ŻYCIE WYPEŁNIONE ZABAWĄ. DZIECI W KULTURACH ZBIERACKO-ŁOWIECKICH

Autonomia, wspólnota, równość

Rodzicielstwo oparte na zaufaniu

Umiejętności praktyczne

Umiejętności i wartości społeczne

Samokontrola

Rozdział 3. DLACZEGO SZKOŁY SĄ TAKIE, JAKIE SĄ? KRÓTKA HISTORIA EDUKACJI

Rolnictwo a cele rodzicielstwa

Skutki feudalizmu i rozwoju przemysłu

Pierwsze szkoły religijne: indoktrynacja i trening posłuszeństwa

Jak szkoły zaczęły służyć państwu?

Rosnąca pozycja szkół i standaryzacja

Rozdział 4. SIEDEM GRZECHÓW GŁÓWNYCH SYSTEMU EDUKACJI OBOWIĄZKOWEJ

Rozdział 5. LEKCJE Z SUDBURY VALLEY. WOLNA EDUKACJA WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE

Prawdziwie demokratyczna szkoła

Szkoła jako instytucja edukacyjna

Jak wytłumaczyć sukcesy absolwentów szkoły Sudbury Valley?

Jak szkoła Sudbury Valley przypomina społeczność łowiecko-zbieracką?

Rozdział 6. LUDZKI INSTYNKT UCZENIA SIĘ

Uczące się zwierzę

Gotowość do zabawy

Ludzka potrzeba towarzystwa i dzielenie się pomysłami

Rozdział 7. UMYSŁ NASTAWIONY NA ZABAWĘ

Moc zabawy ‒ cztery wnioski

Czym jest zabawa?

Zabawa przebiega według wymyślonych reguł

Zabawa jest grą wyobraźni

W zabawie umysł jest czujny, ale nie spięty

Potęga zabawy leży w jej błahości

Rozdział 8. ROLA ZABAWY W SPOŁECZNYM I EMOCJONALNYM ROZWOJU DZIECI

Podwórkowe gry sportowe

Czego uczy socjodrama?

Bawiące się dzieci a Holocaust

Wartość ,,niebezpiecznych’’ zabaw

Coraz mniej empatii i coraz więcej narcyzmu

Co z grami wideo?

Rozdział 9. NAUKA W GRUPACH MIESZANYCH WIEKOWO

Jak korzystają młodsze dzieci?

Jak korzystają starsze dzieci?

Rozdział 10. RODZICIELSTWO OPARTE NA ZAUFANIU

Trzy style rodzicielstwa

Dlaczego rodzice odchodzą od stylu opartego na zaufaniu?

Jak zbudować rodzicielstwo na zaufaniu?

Jaka będzie przyszłość edukacji?