Żelazna Maryna - ebook

OB­JA­ŚNIE­NIE.

Na lal kil­ka przed Re­wo­lu­cyą Mo­ska­le zno­szą Loże mu­lar­skie w ca­łem kró­le­stwie, jako po­dej­rza­ne o kon­cie spi­sków prze­ciw rzą­do­wi, – Je­den z mi­strzów za­po­zwa­ny przed sąd wo­jen­ny, ska­za­ny zo­sta­je na do­ży­wot­ne wie­zie­nie w pod­zie­miach Kar­me­li­tów. – W celu wy­dar­cia star­co­wi po­trzeb­nych Rzą­do­wi ta­jem­nic, słu­żal­ce księ­cia po­ry­wa­ją wnu­ka jego i w bli­skiej za­mknąw­szy ko­mo­rze, sen nę­dza­rza tra­pią ja­ka­mi naj­droż­szej mu isto­ty. – Nie przy­tom­na temu wy­pad­ko­wi cór­ka star­ca a mat­ka Bo­le­sia, przy­by­wa z za­gra­ni­cy i zo­sta­je dom owdo­wia­ły. – Bie­ży do księ­cia i do za­usz­ni­ków ty­ra­na, sta­ra­jąc się prze­bła­gać ich ze­mstę. – W próż­nych za­bie­gach du­sza dzie­wi­cy drę­twie­je. Uwie­dzio­na fal­szy­we­mi obiet­ni­ca­mi ty­ra­nów, pięk­na Ma­ry­na ofia­rą wła­sne­go cia­ła, spo­dzie­wa się wy­ku­pić mę­czen­ni­ków, ale wi­dząc się za­wie­dzio­ną, mis­si­je, oca­le­nia, za­mie­nia na mis­si­ją ze­msty i w ka­tow­niach pod­łych i szczyt­nych za­ra­zem wy­si­leń, opusz­cza ospa­łą oj­czy­znę i wę­dru­je po nie­zna­nych kra­jach. – Żyd Jo­nasz, nie­śmia­ły i taj­ny ko­cha­nek nie­szczę­śli­wej śle­dzi ją jak anioł opie­ki i zba­wie­nia; spro­wa­dza ją do kra­ju na krót­ki czas przed re­wo­lu­cją i uzbro­jo­ny strasz­nym ta­li­zma­nem szpie­ga otwie­ra jej od­wach Kar­me­li­tów. W tem zna­glo­ny fa­tal­nym wy­pad­kiem, zmu­szo­ny jest… dla wła­sne­go oca­le­nia od­kryć swój cha­rak­ter i w chwi­li ze­bra­nia tak świę­cie i daw­no za­słu­żo­nej wdzięcz­no­ści, od­bie­ra wzgar­dę i prze­klę­stwo dzie­wi­cy.

Ma­iy­na w któ­rej się uosa­bia ze­msta i re­wo­lu­cja zcho­dzi do pie­czar Mu­la­rzy, uzbra­ja lud, wie­dzie Aka­de­mi­ków do Bel­we­de­ru, mor­du­je wła­snych ko­chan­ków, od­bi­ja Ar­se­nał i wpa­da do piw­nic kar­me­lic­kich. Na jej ski­nie­nie Ind za­żgał Jo­na­sza, któ­ry od­bił po­dwo­je kó­mór­ki gdzie za­mknię­to star­ca, a mło­dy żyd, któ­re­go ży­cie całe było Szczyt­nem mę­czeń­stwem i ta­jo­nym he­ro­izmem, kona za zdraj­cę i szpie­ga w mnie­ma­niu obłą­ka­nej ko­chan­ki,

Sta­rzec umie­ra w ob­ję­ciach cór­ki. – Ma­ry­na uno­si Bo­le­sia przez pło­mie­nie po­ża­ru i ule­ciaw­szy z nim w San­do­mier­skie, opa­da na góry świę­to­krzy­skie, – Tam nie­po­zna­na od wła­sne­go syna, w któ­rym się już ob­ja­wi­ła go­rą­ca krew mat­ki i wcze­sne żą­dze, opo­wia­da mu swo­je ży­cie, po czem-znu­żo­na i sła­ba usy­pia z sy­nem na ło­nie – Bu­rza ogar­nia górę i ko­ściół. – Pod wpły­wem du­szą­cej at­mos­fe­ry, Ma­ry­na ma sen­ne wi­dze­nie, z któ­re­go ogni­sty Bo­les ko­rzy­sta. – Prze­bu­dzo­na wśród ulew­ne­go desz­czu znaj­du­je się sy­uołoż­ni­cą.STA­RZEC.

Mama ko­chan­ku nie­za­dłu­go wró­ci..

Po­cho­wać papę twe­go po­je­cha­ła;

Lecz nie mów o tem… pa­mięć ser­ce ła­mie.

* * *

Sala głę­bo­ka, w sa­mym koń­cu sali,

Sę­dzio­wie ręką pod­pie­ra­li gło­wę

Ktoś w czar­nej to­dze pa­pie­ry prze­zie­rał,

Mło­dzi pół­ko­lem za sto­li­kiem sta­li,

A przed sto­li­kiem krze­sło po­rę­czo­we,

W krze­śle Je­ne­rał.

I śmiech tłu­mio­ny wrzał w za­klę­tem kole,

I na ski­nie­nie gło­wy się zbli­ży­ły,

I każ­da mara stryk zło­ty ob­le­kła,

I każ­dej sza­tan znak wy­bił na czo­le,

A krzy­że Anny na pier­siach się tli­ły,

Jak wę­gle pie­kła.

Smęt­no po­świę­cał pa­jąk sied­mio­oki

Wszyst­kim dyk­to­wał sta­ru­szek w pur­pu­rze,

Pió­ra po księ­gach szo­ro­wa­ły cwa­łem,

Ale nie wie­dział ża­den że wy­ro­ki,

Ręką ich sza­tan na czło­wie­czej skó­rze

Rył pu­gi­na­łem.

Mię­dzy in­ne­mi upiór siwy, bla­dy

Ła­do­wał pro­chem przy­płasz­czo­ną klu­kę;

Dru­gie­go mun­dur odzie­wał strze­lec­ki,

Twarz mu na­brzmia­łą kry­ła ma­ska zdra­dy,

Ten jeź­li po­mnę, na­zy­wał się Hau­ke, i

Tam­ten Roż­niec­ki.

I rap­tem strasz­ne zro­bi­to się ci­cho,

Za­brż­mia­ły glo­sy, przy­śpie­szo­ne kro­ki,

Dzwo­nie­nie kaj­dan – I złych sę­dziów twa­rze -

Ja­śnia­ły wszyst­kie to ze­mstą, to py­chą

Aż wpro­wa­dzo­no rę­ka­mi pod boki

Star­ca w cza­ma­rze.;SĘ­DZIA.

Dzi­siaj z po­le­ceń Księ­cia Je­go­mo­ści,

Rada wo­jen­na umyśl­nie ze­bra­na,

Po dłu­gich śledz­twach, aca­na oskar­ża,

Żeś w taj­nych zbo­rach ma­lar­skich spro­sno­ści

Knut czar­ne spi­ski na za­stęp­ców pana

Kró­la i Ce­sa­rza.

Raz cię wi­dzia­no z wspól­ni­ka­mi twe­mi,

Ja­keś się mie­nił mi­ni­strem za­gła­dy

Tro­nów i wia­ry, kar­no­ści i pra­wa.

Broń wy­śle­dzo­no za­ko­pa­ną w zie­mi,

Mor­dów ta­jem­nych zna­le­zio­no śla­dy,

Niech swia­dek sta­wa.SĘ­DZIA.

Star­cze! czy nie wiesz kędy chło­piec mło­dy

Do czar­nych ofiar prze­zna­czon mu­la­rzy?….

I wpro­wa­dzo­no ma­łe­go dzie­cię­cia,

Łez­ki mu z różu płu­ka­ły ja­go­dy,

Lecz wi­dząc star­ca , kro­ple otarł z twa­rzy

I z krzy­kiem w drżą­ce rzu­cił się ob­ję­cia.

Dzia­dek do pier­si spie­kłej du­sił syna

Lecz w ze­mscie dzi­kiej sę­dzio­wie wy­rod­ni

Wy­darł­szy syna z jego pier­si sta­rej,

"Jeź­li nie wy­dasz gdzie speł­nio­na wina,

Jeź­li wspól­ni­ków nie wy­mie­nisz zbrod­ni,

Wnu­ka ci w za­kład za­ko­piem w pie­cza­ry,…

Star­cze bez du­szy! grzesz­ni­ku bez skru­chy!

Oko­wyż dziec­ku zo­sta­wisz w pu­sci­znie?… "

STA­RZEC.

O niech doj­rze­je po­ko­le­nie mło­de,

Mnie rzuć­cie w zie­mię, okuj­cie w łań­cu­chy,

Jam sta­re pruch­no, co po mnie Oj­czyź­nie!

Ale dzie­cię­ciu zo­staw­cie swo­bo­dę,

Wszak to krew moja, wszak to moje mia­no!

Wszak to mój wnu­czek, mój Bo­leś ko­cha­ny,

Któż po mym sko­nie zbie­rze tru­pie pro­chy?

……………………………

Ale się z ża­lów star­ca ro­ze­śmia­no,

Dziad­ka i wnu­ka oku­to w kaj­da­ny,

I w Kar­me­lic­kie za­ko­pa­no lo­chy.

* * *

Gdy nie wiem jaką już po­cząć osno­wą,