Kronos 4/2018. Sztuka pod dyktaturą - ebook

Kolejny numer kwartalnika „Kronos”, poświęcony radzieckiemu i niemieckiemu Shakespeare’owi oraz sztuce w warunkach dyktatury:

Gustaw Szpiet o Shakespearze

Friedrich Gundolf, Shakespeare i duch niemiecki

Walter Benjamin, Uwaga o Gundolfie

Wilhelm Hortmann, Shakespeare w Trzeciej Rzeszy

Boris Groys, Ciało herosa. Teoria sztuki Adolfa Hitlera

Boris Groys, Los sztuki w epoce terroru

Boris Groys, Wychowywanie mas. Sztuka socrealistyczna

Świat po rewolucji miał być nie tylko światem lepszym – mądrzejszym, sprawiedliwszym czy bardziej bezpiecznym. Miał być także światem piękniejszym. Sztukę należało zatem przeobrazić i zaplanować od nowa, wyznaczając jej nowe cele i nowe zadania. A jednak wszystkie zachodnie rewolucje – zwłaszcza te dwudziestowieczne – zawierały elementy konserwatywne, szmuglowane z dawnego, minionego już świata. Rewolucja faszystowska we Włoszech sięgała do tradycji renesansu, nawiązując tym samym do świetności sztuki włoskiej. Z kolei naziści niemieccy urządzali się wszędzie tam, gdzie tylko mogli, niczym norymberscy mieszczanie. Rewolucja, która wybuchła na Wschodzie, z pozoru była inna, gdyż zniszczyła wszystko do cna.

Niechęć do własnej przeszłości i obarczanie jej odpowiedzialnością za nędzę i zacofanie skłoniły wielu Rosjan do nadmiernej wiary w zbawienie, jakie miało nadejść z przyszłości, do przesadnej atencji wobec tego, co nowe i dopiero wyłaniające się w kolejnych odsłonach. Wypada tu podkreślić, że obie dwudziestowieczne rewolucje – faszystowska i bolszewicka – przy wszystkich dzielących je różnicach, miały jedną cechę wspólną: zostały przygotowane przez awangardę. W sztuce awangardowej wola zapanowania nad artystycznym materiałem bliska jest bowiem woli panowania w ogóle. Polityk i artysta awangardowy dążą właściwie do tego samego: chcą widzieć materię świata na kolanach.

PREZENTACJE
Gustaw Szpiet, Komentarz do Makbeta
Gustaw Szpiet, Komentarz do Otella
Tatiana Szczedrina, Gustaw Szpiet i krąg szekspirowski

ESEJE
Friedrich Gundolf, Shakespeare i duch niemiecki
Łukasz Musiał, Gundolf i duch niemiecki
Walter Benjamin, Uwaga o Gundolfie: Goethe
Wilhelm Hortmann, Shakespeare w Trzeciej Rzeszy (1933–1945)
Gottfried Benn, Powitanie Marinettiego
Jacek Bartyzel, Ład organiczny, porządek kolejności i monarchia prawowita w dramatach Williama Shakespeare’a
Boris Groys, Kształcenie mas: sztuka realizmu socjalistycznego
Boris Groys, Los sztuki w epoce terroru
Boris Groys, Ciało herosa. Teoria sztuki Adolfa Hitlera

ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ
Piotr Nowak, Waldorff czy Walldorf?
Jerzy Walldorf, Sztuka pod dyktatur

ANTYKWARIAT
Jakub Wolak, Prorok na ruinie

RECENZJE I POLEMIKI
Jacek Aleksander Prokopski, Cóż po ziemi, skoro liczy się tylko niebo? Cóż po niebie, skoro liczy się tylko ziemia?
Jan Tokarski, Bóg jest miarą wszystkiego