Marja Konopnicka: szkic krytyczny - ebook

Szkic kry­tycz­ny

Na­pi­sał

Sta­ni­sław Ko­złow­ski

War­sza­wa

Na­kła­dem i dru­kiem M. Arc­ta

1901

Do­pusz­czo­no przez cen­zu­rę.

War­sza­wa, 26 stycz­nia 1901 r.

"Wszyst­ko, co głę­bo­kie, jest śpie­wem, – po­wia­da Car­ly­le w swo­ich "Bo­ha­te­rach". Śpiew to głów­ny pier­wia­stek ży­cia i na­tu­ry; świat wi­do­my two­rzy dlań tyl­ko łu­pi­nę. Po­ezja jest my­ślą mu­zy­kal­ną, a po­etą ten, kto two­rzy w tak­ty me­lo­dji. Kto zo­ba­czy dość głę­bo­ko, zo­ba­czy mu­zy­kal­nie, al­bo­wiem ser­ce na­tu­ry drga mu­zy­ką, cho­dzi więc o to, aby ją wy­do­być."

Sło­wa te god­ne są za­sta­no­wie­nia. Isto­tę rze­czy sta­no­wi me­lo­dja, har­mon­ja wszech­by­tu, duch świa­ta – to ton za­sad­ni­czy. Du­sza na­tu­ry w swem nie­po­ka­la­niu wy­po­wia­da się me­lo­dją W sztu­ce. W po­ezji stwa­rza mu­zy­kę sło­wa, prze­cho­dzi w rym i rytm. Po­eta pod­słu­chu­je głę­bo­kie tony, tęt­nią­ce w przy­ro­dzie, i po­wta­rza je w pie – śni, tak jak mu­zyk wy­do­by­wa je ze strun. Ma­lar­stwo dzia­ła har­mon­ją barw, a ryt­micz­no­ścią kształ­tów żyje i od­dy­cha rzeź­ba i ar­chi­tek­tu­ra. Wie­ku­iste pięk­no jest od­wiecz­ną praw­dą, któ­ra w taj­ni­kach na­tu­ry roz­brzmie­wa mu­zy­ką, pły­nie falą me­lo­dji przez nie­skoń­czo­ność.