Mit Wielkiej Brytanii w literackiej kulturze polskiej okresu rozbiorów. Studium wyobrażeń środowiskowych na podstawie zawartości wybranych periodyków - ebook

Książka jest próbą odtworzenia stanu wiedzy Polaków na temat kultury brytyjskiej i wyobrażeń o tym kraju i jego mieszkańcach, budowanych przez okres rozbiorów Polski od 1772 do 1018 r. Jako materiał do badań posłużyły przede wszystkim ówczesne źródła masowego przekazu, począwszy od gazet rękopiśmiennych, kalendarzy, aż po wybrane tytuły prasowe. Celem pracy było ukazanie procesu budowania swoistego mitu Wielkiej Brytanii w okresie redefiniowania własnej tożsamości pod wpływem utraty przez Polskę niepodległości. Tworzony mit stał się przyczyną oczekiwań Polaków wobec Wielkiej Brytanii jako kraju i społeczeństwa. Jednocześnie w pracy ukazane zostały wpływy kultury brytyjskiej na kulturę polską w jej szerokim rozumieniu, w aspekcie jej materialnego, społecznego i duchowego wymiaru. Monografia może zatem służyć zarówno literaturoznawcom do badania paradygmatów innych krajów i narodów w kulturze polskiej, antropologom i socjologom kultury do badania rzeczywistego stanu wiedzy i mentalności społecznej, jak i politologom i dziennikarzom do poznawania roli wyobrażeń w procesie podejmowania decyzji politycznych w stosunkach międzynarodowych, tworzeniu wzajemnych sympatii, antypatii i uprzedzeń.

Wprowadzenie   9

Rozdział 1. Źródła wiedzy o Wielkiej Brytanii w okresie rozbiorów   29

1. Wstęp   31

2. Tradycja kontaktów polsko-brytyjskich   32

3. Język angielski jako narzędzie poznania kraju, ludzi i kultury   38

4. Bezpośrednie źródła wiedzy (wyjazdy Polaków do Wielkiej Brytanii i pobyty Brytyjczyków w Polsce)   44

5. Pośrednie źródła wiedzy (pamiętniki, książka brytyjska w Polsce, gazety rękopiśmienne, kalendarze, prasa)   60

6. Czasopisma wybrane do badań   74

7. Podsumowanie   81

Rozdział 2. Paradygmat brytyjskości w świetle prasy polskiej okresu rozbiorów   85

1. Wstęp   87

2. Kraj i państwo   89

3. Imperium   158

4. Naród i społeczeństwo   177

5. Cywilizacja i sztuka   211

6. Podsumowanie   249

Rozdział 3. Brytyjskość w kulturze polskiej   255

1. Wstęp   257

2. Wielka Brytania, jej kultura i mieszkańcy w polskiej literaturze pięknej   257

3. Brytyjskość w polskiej kulturze materialnej   283

4. Brytyjskość w polskiej kulturze społecznej   303

5. Brytyjskość polskiej kultury duchowej   345

6. Podsumowanie   354

Zakończenie i wnioski   357

Bibliografia   371

Summary   403

Streszczenie   407

Ilustracje   411

Indeks nazwisk   435


Od Redakcji   453