Mormoni, droga do władzy. Od Josepha Smitha do Mitta Romneya - ebook

Wstęp

Tematem niniejszej książki jest jeden z najbardziej osobliwych Kościołów na świecie. Największy rodzimy Kościół w Stanach Zjednoczonych, mający w dodatku ponad połowę członków poza granicami USA dzięki szeroko prowadzonej akcji misyjnej. Kościół ten na przestrzeni wieków wyrósł na znaczącą międzynarodową organizację religijno-finansową, posiadającą silny wpływ na politykę najpotężniejszego kraju świata, czyli Stany Zjednoczone Ameryki. Jest nim Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, zwany także Kościołem mormonów, nazywanym tak od najważniejszej dla niego świętej księgi – „Księgi Mormona”.

Księgę tę ciężko kupić w księgarniach. Nie jest jednak trudno ją zdobyć. Każdy ma możliwość zamówienia dla siebie owej księgi poprzez stronę internetową Kościoła. Tak też uczyniłem, aby lepiej poznać tę niezwykłą religię. Poprzez polską stronę internetową Kościoła zamówiłem dla siebie jeden egzemplarz, wybrałem opcję przesyłki pocztowej. Ku mojemu zaskoczeniu, kilka dni później do moich drzwi nie zapukał listonosz, a dwaj młodzi mormoni, będący w Polsce na misji. Co lepsze, wcale nie przynieśli dla mnie „Księgi Mormona”, chcieli po prostu porozmawiać o swoim Kościele. Wytłumaczyłem im, że piszę o ich religii pracę naukową i potrzebuję Księgi, aby dowiedzieć się więcej na jej temat. Przyjęli to z wyraźnym zdziwieniem, ale na szczęście jeden z nich ofiarował mi swój prywatny egzemplarz, w którym w dodatku były zaznaczone ważne fragmenty.

Ponieważ w Polsce wciąż jeszcze bardzo mało wiemy o tym Kościele, książka ta ma udzielić czytelnikowi najważniejszych informacji o mormonach i ich drodze do sukcesu. Od przełomu roku 1989 w Polsce rozpoczęło i zarejestrowało działalność wiele nowych Kościołów i związków wyznaniowych, o których wciąż mało wiadomo, a większość jest uznawana za niebezpieczne sekty. Mormoni mają jednak w Polsce dłuższą historię. Pojawili się tu już w latach dwudziestych ubiegłego wieku, choć dopiero w ostatnich kilkunastu latach mogli na nowo rozpocząć akcję misyjną, wybudować w Polsce nowe domy spotkań i kaplice.

Większość istniejących u nas opracowań i książek dotyczących mormonów tylko pobieżnie opisuje ich Kościół. Najczęściej traktują one ogólnie o wielu ruchach religijnych, wskutek czego niepodobna z nich uzyskać wystarczającej ilości wiadomości o danym Kościele. Często też mormoni uznawani są za jeszcze jedną dziwną sektę w negatywnym rozumieniu tego słowa. Tymczasem ciężko stwierdzić, czy ten Kościół w ogóle można tak określić, ponieważ nie jest on odłamem (czyli sektą) z żadnej konkretnej religii. Jest natomiast pewną syntezą Kościołów chrześcijańskich z domieszką wielu nowych dogmatów. Wiedza na temat tego Kościoła jest teraz tym cenniejsza i interesująca, ponieważ będziemy mieli do czynienia z niezwykłą rywalizacją o stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki pomiędzy urzędującym aktualnie Barackiem Obamą i kandydatem Partii Republikańskiej Mittem Romneyem, mormonem silnie związanym ze swym Kościołem.

Dlatego niniejsza publikacja ma dać czytelnikowi wiedzę o dwóch najważniejszych aspektach Kościoła mormonów: doktrynie i obrzędach, aby lepiej zrozumieć, jakimi wartościami kierują się jego wyznawcy, oraz o jego historii i współczesności. Dokładniej, o wpływie, jaki wywiera na bieżące wydarzenia polityczne w USA. Przedstawiłem w niej w bardziej szczegółowy sposób dwie główne postacie związane z początkami Kościoła. Pierwszym z nich jest Joseph Smith, założyciel religii mormonów, człowiek o wielkich ambicjach, który nie tylko stworzył dynamicznie rozwijającą się religię, ale który miał także olbrzymie ambicje polityczne, włącznie z prezydenturą Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie opisuję go nie jako wyidealizowanego guru jednej z licznych sekt religijnych, ale jako normalnego człowieka popełniającego błędy. Drugą postacią jest Brigham Jung, człowiek, który po śmierci Smitha ustabilizował Kościół i rozwinął go na prężnie działającą organizację. Kontynuował dzieło swojego poprzednika, twórczo je rozwijając. Na koniec opisałem również postać Mitta Romneya, który w czasie pisania tej książki został kandydatem Partii Republikańskiej na prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki. Jawi się on jako zwieńczenie niezwykłej roli, jaką mormoni odgrywają w Ameryce, będąc stosunkowo małą społecznością.

Chociaż jest to Kościół powstały na bazie religii protestanckich wywodzących się głównie z Europy, to mormonów określa się jako Kościół typowo amerykański. Powodem tego jest oczywiście fakt, że tam został założony, ale również prezentuje cechy typowe dla Amerykanów jako narodu. Są to między innymi: przedsiębiorczość, tolerancja, umiejętność dostosowania się do sytuacji czy w końcu uznanie Ameryki za raj na ziemi lub swego rodzaju ziemię obiecaną. Lektura tej książki pozwala zapoznać się nie tylko z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, ale także z często pomijaną w opracowaniach historyków częścią dziejów Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Podzieliłem tę książkę na dwie części. Pierwsza przybliża czytelnikowi doktrynę oraz liturgię Kościoła. Jest to ważne, aby móc zrozumieć mentalność i zasady, jakimi kierują się mormoni. Prezentuję ich prawdy wiary oraz święte księgi: „Perłę Wielkiej Wartości”, „Nauki i Przymierza”, a przede wszystkim „Księgę Mormona”. W części tej opisałem także hipotezy starające się potwierdzić mormońską doktrynę, a także argumenty ich przeciwników, odmawiających im godności nazywania się Kościołem chrześcijańskim. Rozdział ten zawiera również porównanie doktryny mormonów z klasycznymi doktrynami protestanckimi, z których się pośrednio wywodzi, oraz opis niektórych mormońskich sekt, istniejących obok głównego nurtu Kościoła.

Zamieściłem także opis najważniejszych mormońskich obrzędów, takich jak ich jedyny „sakrament”, czyli eucharystię odprawianą podczas rytuału Wieczerzy Pańskiej. Opisałem także najoryginalniejsze mormońskie obrzędy, charakteryzujące się pewnym dualizmem, mianowicie ślub zwykły i ślub na wieczność oraz chrzest żywych i chrzest za zmarłych. Podałem charakterystykę mormońskiego kapłaństwa z jego licznymi stopniami ważności. Opisałem również miejsca, gdzie się spotykają na modlitwie i liturgii, czyli ich kaplice i świątynie. Nieodzowną częścią działalności Kościoła mormonów są także prowadzone przez nich i zakrojone na szeroką skalę misje, co także zawarłem w tej części książki.

Druga część publikacji zawiera historię Kościoła mormonów od wydarzeń, które doprowadziły do jego powstania w latach dwudziestych i trzydziestych XIX wieku. Był to okres bardzo niespokojny pod względem religijnym, kiedy to wielu Amerykanów szukało swojej drogi wiary. Następnie opisałem trudne początki Kościoła, prześladowania jego członków, konflikty z sąsiadami i kolejne migracje na zachód dzisiejszego USA, aż do osiedlenia się na terenie obecnego stanu Utah. Dalsze dzieje Kościoła po osiedleniu w Utah, budowa mormońskiego państwa, konflikty z rządem federalnym oraz ustabilizowanie sytuacji i rozwój aż do dnia dzisiejszego to również tematy drugiego rozdziału. Zwieńczeniem niniejszej książki jest opis dziejów rodziny Romneyów, ich ambicji politycznych prowadzących na szczyty władzy, w tym również do Białego Domu.