Przez góry Montany - ebook

Osada bez nazwy

W roku 1877 Thomas Edison opatentował fonograf. W roku 1878 powstało w Ameryce Północnej pierwsze przedsiębiorstwo dla produkcji prądu elektrycznego, a w 1879 zbudowano pierwszą na nowym kontynencie linię telefoniczną, łączącą Boston z Lovell w stanie Massachusetts.

Rozpoczynała się właśnie wiosna 1879 roku. Piotr Carr nic jednak nie wiedział ani o telefonie, ani o fonografie, ani o tym, czemu mają służyć oba wynalazki. Na jego usprawiedliwienie warto zauważyć, że inni mieszkańcy nowoczesnych miast Nowej Anglii^(), z nielicznymi wyjątkami, również nie orientowali się, jakie zmiany w ich życiu wprowadzi telegraf, telefon i żarówka zastępująca naftową lampę.

Natomiast Piotr Carr świetnie orientował się w sprawach, które miały dlań istotne znaczenie. Na przykład w bardzo już zaawansowanej budowie linii kolejowej Northern Pacific Railway, co zapowiadało znaczne skrócenie czasu podróży z Milwaukee nad jeziorem Michigan do granic Montany. Piotr Carr mieszkał w Milwaukee, jeśli takim słowem można określić coroczny pobyt w tym mieście, od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Prowadził bowiem koczowniczy tryb życia: byle dach nad głową i możność spędzenia kilkunastu godzin w jakimkolwiek saloonie, gdzie łatwo się wygadać przed przypadkowymi słuchaczami, których w tego rodzaju, lokalach nigdy nie brak. Ba, któż by zachował obojętność wobec malowniczych opowieści Carra, w których prawda tak z bajką bywała pomieszana, że tylko bardzo bystry słuchacz potrafiłby oddzielić jedną od drugiej. Ale słuchaczy Piotra podczas takich saloonowych wieczorów, znaczonych – jak przecinkami zdania – kuflami piwa i szklaneczkami whisky, bystrość raczej zawodziła.

Piotr Carr – należy przyznać bezstronnie – miał o czym opowiadać. Szkicował obrazy swych prawdziwych i nieprawdziwych przeżyć na kanwie jakże kolorowej przyrody Dalekiego Zachodu (zwanego również „dzikim”) – ziem rozciągających się ongiś na zachód od Mississipi, obecnie – na zachód od Missouri w jej górnym biegu. Granica między „starymi” ziemiami osadniczymi a „wielkim-nieznanym”, które kończyło się hen, u wybrzeży Pacyfiku, była zawsze granicą ruchomą. Wbrew zawieranym przez rząd waszyngtoński, zrywanym i ponawianym traktatom z plemionami Indian. Granica była ruchoma wbrew, a może właśnie w wyniku trwającej krwawej „partyzantki”, przemieniającej się co pewien czas w regularne wojny białych z czerwonymi. W takich warunkach, pod naporem osadników ze wschodu, odbywał się podbój nowych ziem. Jednakże północne i północno-zachodnie obszary Stanów nadal pozostawały we władaniu Indian. Olbrzymie tereny wielkości całych państw europejskich, leżące w dorzeczu Missouri, stanowiły pustkowie, pełne zwierzyny, na którą polowali miedzianolicy myśliwi, gdzie galopowały jeszcze resztki stad mustangów, a nieliczne już bizony kryły się w górskich dolinach. Na niezmierzonych obszarach Dakoty Północnej i Południowej nie brakło antylop, górskich baranów, kozic, niedźwiedzi i wszędobylskich kujotów. Nie brakło również niebezpieczeństw grożących białym śmiałkom, penetrującym dziewicze ziemie Dalekiego Zachodu, ze strony czerwonoskórych wojowników, bo chociaż po klęsce generała Jerzego Armstronga Custera w wojnie z Dakotami^() Sitting Bull wycofał się aż poza granicę kanadyjską, a grupy innych plemion zostały rozproszone przez generała Terry lub zepchnięte na wydzielone im tereny rezerwatów – w praktyce spotkanie z Indianami było zawsze prawdopodobne, a konsekwencje takiego spotkania dla białego wędrowca raczej... ryzykowne.

Piotr Carr wiele o tych sprawach wiedział, ponieważ wiązały się one z zawodem, jakim się od lat parał. Był eksplorerem, wędrownym poszukiwaczem skarbów ziemi tam, gdzie ich dotąd nikt nie odkrył, a więc na dalekim, ciągle prawie bezludnym i mało zbadanym tajemniczym Zachodzie. Takie zajęcie uczyniło z Carra coś pośredniego między westmanem goniącym za przygodami a traperem zarabiającym na swe utrzymanie łowieniem futerkowych zwierząt.

Teraz Carr wybierał się do Montany, gdzie prawie połowę powierzchni stanowią góry, a drugą połowę – Wielkie Równiny porozdzielane łagodnymi sfalowaniami gruntu i samotnymi szczytami. Wśród tych równin powstawały nieliczne farmy, otaczające wianuszkami uprawnych gruntów małe miasteczka, bez historii, mierzące swój wiek kilku latami, niekiedy – miesiącami.

Dalej ku zachodowi, im bliżej Gór Skalistych, tym rzadziej trafiał się ślad „bladej twarzy”, tym częściej – czerwonoskórych wojowników: wzdłuż górnej Missouri – Czarnych Stóp i Algonkinów, w dolinie rzeki Yellowstone – Kruków, a na północnym zachodzie – Kutenajów i Szoszonów.

Piotr Carr nie po raz pierwszy wyruszał w pustkowia Montany na poszukiwanie skarbów gór, przede wszystkim żył złotonośnych, które już w roku 1857 przypadkowo tam odkryto. Tym razem skorzystał z przejazdu koleją tak daleko, jak to tylko było możliwe. Na zachodnim, najdalszym odcinku Northern Pacific Railway regularna komunikacja jeszcze nie istniała, a nieregularna służyła wyłącznie transportowi sprzętu, żywności i robotników zatrudnionych przy budowie. Innych pasażerów nie zabierano – nie z braku miejsc, lecz dlatego, że gdyby zezwolono chociaż jednemu na bezpłatny przejazd, zwaliłyby się ich tysiące. Jednakże przedsiębiorczy Carr zdołał sobie zjednać najpierw palacza, później maszynistę, w końcu kierownika pociągu.

Po tych trzech szczeblach wspiął się do wagonu towarowego wraz z siodłem, uprzężą i potężnym tłumokiem, który z trudem władował do tyleż mrocznego, co brudnego wnętrza. Ten pierwszy sukces u początków dalekiej drogi osiągnięty został bez wielkiego trudu. Carr potrafił zjednywać sobie ludzi zadziwiająco szybko. Nie odwagą (chociaż nie był tchórzem) ani hojnością (chociaż nie był skąpcem), ani zewnętrznym wyglądem (chociaż nie był odstręczający). Najbardziej charakterystyczną jego cechą była właśnie jego przeciętność. Niczym nie wyróżniał się wśród tłumu innych, póki... nie otworzył ust. Czar jego wymowy zaiste był zdumiewający, chociaż wcale nie oparty na gładkich i wyszukanych zwrotach ani nawet na poprawności języka. Za to jakże barwnych używał określeń, jak sugestywne potrafił malować obrazy, jak prawdopodobne i... nieprawdopodobne historie własnych przygód roztaczał przed słuchaczem. Pod wrażeniem „kolorowych” słów (to chyba najlepsze określenie) Carra ludzie wprost zatracali poczucie rzeczywistości.

Pewien stary i kuty na cztery nogi traper dał się kiedyś tak zahipnotyzować wymowie Carra, że bez dłuższych nalegań powiódł go w nieznaną dolinę, gdzie można było garściami zbierać górskie kryształy o różnobarwnych odcieniach, na które polowali jubilerzy wielkich miast, o których marzyły elegantki znad wybrzeży Atlantyku.

Przypadek zdarzył, że po latach spotkałem się z tym właśnie traperem.

– Musiałem dokumentnie zgłupieć – opowiadał. – Poprowadziłem go, jak pies na smyczy, prosto do cudownej dolinki. Znosiłem mu żywność, pomagałem zbierać kolorowe kamyki, a kiedy wyruszyliśmy w powrotną drogę, on był obładowany jak muł, a ja nie miałem ani odrobiny. Chyba mnie zaczarował. W jaki sposób? Tego nie mogę pojąć. Przecież ta cała gadanina Piotra przypomina wielką gąbkę: jak ścisnąć, nic w ręku nie zostaje, tylko struga wody na ziemi. Co za dziwo? Ale w gruncie rzeczy to porządny chłop. Kiedy się dowiedział, że nie mam ani kamyczka, ani futerkowej skórki, ani centa w kieszeni, podzielił się ze mną sprawiedliwie. Taki on jest. Każdego potrafi zagadać, że człowiek zupełnie przestaje myśleć, albo tak myśli, jak to jemu odpowiada.

Trochę w tym było przesady, ale i sporo prawdy. Bo że Carr zaliczał się do wyjątkowych gadułów – to fakt.

Nic więc dziwnego, że również bez większego trudu wepchnął się do towarowego pociągu i przez całą drogę bawił towarzyszy opowiadaniem o swych niezwykłych przygodach. Noc i dzień, noc i dzień turkotały koła po szynach. Dalej i dalej ku kamiennym krawędziom Gór Skalistych, aż zatrzymały się na miejscu, gdzie nigdy dotąd nie istniała żadna stacja kolejowa ani żadne osiedle. Natomiast zaraz za nasypem kolejowym Piotr Carr ujrzał kłębowisko domków, baraków i szałasów skleconych nieskładnie, ustawionych tu i tam w nieuzasadnionej bliskości lub nieuzasadnionej odległości jeden od drugiego.

Był wczesny świt. Ciszę mącił jedynie syk pary w lokomotywie. Na tym tle cały ten śmietnik budowlany wyglądał jak wymarły. Ale oto poczęli wychodzić z wagonów towarzysze Carra. Gwar rozmów i hałas, jaki czynili, musiał obudzić wszystko co żywe w tym dziwacznym osiedlu. Carr ujrzał pierwszych mieszkańców gramolących się z bud i szałasów i ruszył na poszukiwanie jajek smażonych na szynce, kufla piwa i gorącej kawy, która by oczyściła gardło z kurzu wielodniowej podróży, a ciału dostarczyła odpowiedniej ilości ciepła. Zmarzł podczas kilku ostatnich godzin jazdy, a kiedy wyskoczył z wagonu, poczuł jeszcze dotkliwszy chłód. Montana dała znać o swym klimacie.

Piotr chuchnął i ujrzał mgiełkę swego oddechu. No tak, tutaj o tej porze dnia i roku nie mogło być inaczej. Strzelbę przewiesił na rzemieniu przez prawe ramię, tłumok zarzucił na lewe, siodło i uprząż ujął w obie dłonie. Wszystko to było piekielnie ciężkie, ale Piotr nie zaliczał się do ułomków. Szparko ruszył przed siebie. Szedł poprzez plątaninę uliczek nie-uliczek, aż trafił na szerszą drogę, przy której wznosił się piętrowy domek, z werandą na całą szerokość frontu i z przybitą nad wejściem deską, na której widniał napis: „Mary-Liza Saloon”.

Carr zatrzymał się i wytrzeszczył oczy. Poznał w swym włóczęgowskim życiu sporo saloonów, ale nigdy nie spotkał się z taką dziwaczną nazwą, składającą się z dwóch kobiecych imion. Wzruszył ramionami na znak politowania, ale zaraz poczuł nieznośny ciężar bagażu, którego jak najprędzej zapragnął się pozbyć.

Drzwi były otwarte. Wnętrze pachniało kwaśno: piwem, whisky i tytoniowym dymem. Do tego włączyła się nieokreślona woń kurzu, który wzburzyła z podłogi szczotka migająca w rękach chłopaka odzianego w nieokreślonej barwy spodnie, bardzo brudną kamizelkę i równie brudną kraciastą koszulę z podwiniętymi rękawami. – Lokal zamknięty! – powiedział bardzo głośno, nie odrywając oczu od desek podłogi.

– Jak zamknięty, to trzeba go zamknąć – odparł Carr, po czym zatrzasnął drzwi i przekręcił klucz.

Należy wyjaśnić, że były to solidne drzwi, a nie popularne w saloonach Południa dwuskrzydłowe, sięgające zaledwie piersi dorosłego mężczyzny niby zamknięcia. Ostre zimy Montany nie sprzyjały zwyczajom praktykowanym w cieplejszym klimacie.

– Powiedziałem, że lokal zamknięty – powtórzył chłopak przerywając swą pracę.

– Na pewno zamknięty – stwierdził spokojnie Carr. – Przynieś wody i skrop podłogę. Strasznie tu dużo kurzu. Czy nikt cię nie nauczył, jak należy zamiatać?

– Sprowadzę gospodarza...

– Świetnie! Powiedz mu, że czekam na śniadanie i że byle czym nie dam się zadowolić. No, ruszaj!

Zapowiedź sprowadzenia gospodarza okazała się jedynie czczą groźbą.

– On jeszcze śpi...

– Tak właśnie myślałem. Przynieś wody i skrop podłogę. Fu! Aż w nosie wierci.

– Czy pan jest znajomym gospodarza?

– Przynieś wody!

Chłopak odstawił szczotkę. Nabrał pewności, że przybysz jest istotnie znajomkiem gospodarza, kto wie, może nawet przyjacielem? Takiemu lepiej się nie sprzeciwiać. Odszedł więc i po kilku minutach wrócił z pełnym wiadrem. Obficie spryskał całą salkę i wrócił do przerwanego zajęcia. Trwało długo, bardzo długo, aż znudzony Carr oparł łokcie na stole, wsparł głowę na dłoniach i... zasnął. Ale że sen miał czujny, zbudził się na dźwięk szkła. Chłopak stał za szynkwasem i wycierał naczynia. Carr ziewnął.

– Jak ci na imię?

– Frank.

– No to, Frank, daj coś do zjedzenia.

Chłopak zniknął, by po chwili wrócić z półmiskiem pełnym mięsa, z bochenkiem chleba, nożem, widelcem i talerzem.

– Tego mi brakowało – ucieszył się Carr.

– Gospodarz nadal śpi?

– Mam go obudzić?

– Nie, nie. Dam sobie radę.

Chłopak wzruszył lekko ramionami i zajął się na nowo czyszczeniem bufetu.

Tymczasem ranny gość zajął się pieczenią i chlebem. Uporał się z tym dość szybko nie tylko dlatego, że wygłodniał podczas podróży koleją, ale również i dlatego, że lubił obfite posiłki. Podobnie jak wszyscy traperzy Dalekiego Zachodu, którzy potrafią na jeden raz pochłonąć tyle mięsa i pieczywa, ile przeciętnemu mieszczuchowi starczyłoby na cały dzień. Ale też niejeden traper potrafił głodować i znosić z humorem niekiedy parodniowy post, gdy wyczerpały się zapasy i zabrakło zwierzyny. A że Carr nabył wiele doświadczenia w swych licznych wędrówkach, nauczył się jeść na zapas, gdy trafiła się okazja.

Chłopak skończył wycieranie kufli i znów zniknął w wąskich drzwiczkach prowadzących zapewne do gospodarczej części budynku. W saloonie uczyniło się nagle bardzo cicho. Przybysz ziewnął i odsunął pusty talerz. Znowu poczuł, że ogarnia go senna ociężałość. I pewnie zdrzemnąłby się po raz drugi, gdyby nie usłyszał czyichś kroków, skrzypienia desek i półgłośnej rozmowy.

W czarnym otworze drzwi ukazała się jasna postać. Wysoki, tęgi mężczyzna w białym kitlu sięgającym kolan.

Carr pomyślał, że taki gospodarz z pewnością nie potrzebuje niczyjej pomocy przy wyrzucaniu z lokalu zbyt podochoconych gości, i postanowił działać roztropnie.

– My się znamy?

– Nie znamy – odparł gość.

– Więc cóż mi Frank gadał?

– Pewnie mu się tak zdawało.

– Hm. A ty skąd? Może z Des Moines?

– Z Des Moines? – zdziwił się Carr. – Nie, nigdy tam nie byłem.

– A Kansas City znasz?

– Nie znam – odparł zgodnie z rzeczywistością.

– Czy oczekujecie gościa stamtąd? Ale ja tu przybyłem wprost z Milwaukee, nie zatrzymując się po drodze.

– Aha...

Wydało się Carrowi, jak gdyby nasrożone oblicze gospodarza nagle złagodniało.

– Nie, nie czekam na nikogo, po prostu ciekaw jestem nowych ludzi, a ciebie tu nigdy dotąd nie widziałem.

– Prawda – przyznał Carr.

– Czym mogę służyć?

– Muszę się wyspać. Całą noc tłukłem się pociągiem i nie dano mi nawet zdrzemnąć się.

W imię bezstronności – to właśnie Carr nie dał nikomu z przygodnych towarzyszy zdrzemnąć się, gadając bez przerwy do białego rana. Zresztą znalazł wdzięcznych słuchaczy.

Właściciel saloonu przeczuł dobry zarobek. Uśmiechnął się.

– Spanie? Oczywiście. Mam łóżka tak wygodne, że leży się na nich jak na bobrowych skórkach. Tylko sześć na sali. Prawdziwy luksus.

– Oj – stęknął Carr. – To nie dla mnie. Potrzebuję ciszy. Jutro ruszam w drogę i powinienem dobrze wypocząć. Nie ma czegoś mniejszego?

Uśmiech na twarzy gospodarza stał się jeszcze wyraźniejszy.

– Oczywiście. W „Mary-Liza” jest wszystko, co potrzeba podróżnym. Mam pokój dwuosobowy.

– Będę w nim sam?

– Hm... tracę w ten sposób jedno miejsce.

– Tylu amatorów spania? A mnie się wydało, że tu raczej brakuje przyjezdnych. Bardzo nie lubię ścisku... będę musiał poszukać innego noclegu.

Nie było w tym ani słowa prawdy, ale Carr liczył się z każdym centem i płacenie za dwa łóżka uznał za szczyt rozrzutności.

– Ależ nie! – – zaprotestował gospodarz. – Akurat tak się złożyło, że nie mam klientów na mały pokój.

– Znakomicie. A czy można by tu kupić konia?

– Czego się nie robi dla przybyszów z dalekich stron? – oświadczył pompatycznie właściciel saloonu. – Potrzebny koń? Będzie koń.

– Kiedy?

– Jeszcze dzisiaj – zapewnił gorąco. – Za kilka godzin, wierzchowiec jak się patrzy.

– W południe?

– Może być i w południe.

– Zgaduję, że to wasz koń.

– Mój, ale go trzymam gdzie indziej. Tutaj nie miałbym czasu doglądać. Konik lekki i ścigły.

– Lekki? To nie dla mnie. Lekkie zwierzę potrafi nieść tylko lekki ładunek, a ja mam sporo tłumoków.

– Dobrze. Znajdziemy cięższego konia, chociaż w tej dziurze o to niełatwo. Cena także...

– Znam się na koniach, a o cenie pogadamy, jak obejrzę towar. Gdzie ten pokój?

– Frank – rozkazał oberżysta – zaprowadź!

I tak oto Carr powędrował na pięterko po skrzypiących schodach, aby stwierdzić, że pokój był malutką klitką, oddzieloną od reszty poddasza przepierzeniem z cienkich desek. Stały tu dwie prycze nakryte zrudziałymi kocami. Malutkie okienko – co Carr zaraz sprawdził – pozwalało spojrzeć na podwórze ograniczone z jednej strony płotem, z drugiej – parterowym baraczkiem.

W pokoiku było duszno i pachniało sianem. Carr zwalił w przejście między pryczami swój bagaż, a strzelbę umieścił pod ścianą.

– Jak się nazywa ta miejscowość?

– Nie nazywa się.

– Nie rozumiem.

– No, do tej pory nikt jej nie nazwał. Komu na tym zależy? Tu mieszkają tylko robotnicy pracujący przy budowie kolei. Jak tory posuną się dalej, ruszą i oni.

– To kto wzniósł te wszystkie domy i po co?

– Domy! – mruknął pogardliwie Frank. – Same budy albo szałasy i trochę baraków kolejowych. Tylko Gardner postawił prawdziwy dom. Zaryzykował – dodał po chwili przerwy. – Ale nie moja to sprawa.

– Któż to ten Gardner?

– Właściciel saloonu. Myślałem, że go znacie.

– To ten, który ze mną rozmawiał?

– Innego nie ma.

– A ja sądziłem, że on się nazywa Mary-Liza.

– To imiona jego córek – chłopak pokazał zęby w uśmiechu.

– Mieszkają z ojcem?

– Nie. Żona Gardnera siedzi z córkami w Des Moines. Nie sprowadzi ich tutaj, póki nie powstanie w tej osadzie szkoła. Chyba jednak nigdy nie powstanie, bo i dla kogo? Ja jednak myślę, że gospodarzowi chodzi po prostu o to, aby jego żona czuwała nad interesem w Des Moines. On ma tam spory dom, hotel i restaurację.

– Ho, ho! Taki bogacz? Po cóż się pchał do tej dziury?

– Nie wiem. Ja u niego pracowałem w Des Moines, tu siedzimy od pół roku.

– Jak widzę, Frank, jesteś cennym źródłem wiadomości. Powiedz mi jeszcze, czy ten koń na sprzedaż należy do twego szefa?

– On ma konia, ale nie wydaje mi się, żeby chciał się go pozbyć.

– Aha – mruknął Carr. – Dziękuję ci, Frank, zostaw mnie teraz samego.

Kiedy chłopak odszedł, Carr ściągnął buty, zamknął na haczyk drzwi klitki (klamki nie było) i w ubraniu rozciągnął się na pryczy. Zasnął natychmiast.

Obudziło go słońce migocące za szybą okienka i smugą blasku padające wprost na twarz. W pokoiku zrobiło się jeszcze bardziej duszno niż rankiem, a rozpalony dach strychu grzał tak silnie, że Carr zerwał się natychmiast z posłania, naciągnął buty i zbiegł na dół, zapominając o strzelbie i bagażach.

Na dole było tak samo pusto i cicho, jak przedtem, Frank gdzieś znikł, a Gardner ziewał oparty o szynkwas.

– Wysłałem chłopca po konia – powiedział. – Piwa?

Carr skinął głową.

– Tam jest okropnie gorąco – zauważył.

– W dzień. W nocy całkiem przyjemnie.

– Prędko będzie ten koń?

– Za jakąś godzinę, może za dwie.

– No, to pójdę przespacerować się po tej miejscowości bez nazwy. Zabawne... – opróżnił kufel i skierował się ku drzwiom, ale zawrócił od progu. – Do licha! – klepnął się w czoło. – Musiałem zgłupieć z tego gorąca.

– O co chodzi?

– Na górce zostawiłem swoje bagaże, a drzwi nie mają zamka. Co robić?

– Nic – odparł szynkarz. – Nikt tam dzisiaj nie nocuje, a kto chciałby dostać się na górę, musi przejść obok mnie. Zresztą... nie ma tu złodziei.

Nie zabrzmiało to zbyt przekonująco, ale Carr, uspokojony, opuścił wnętrze saloonu. Oblało go słońce pełnego dnia. Przystanął, mrugając oczami, po czym ruszył przed siebie. Ulica nie-ulica, droga nie-droga, zakurzony szlak poryty koleinami wozów, pełen dziur i wzniesień ciągnął się nieregularnymi skrętami wśród dziwacznych budowli.

Frank nie mylił się. To, co Carrowi w szarym świcie poranka wydawało się domami, teraz, w blasku słońca, ukazało swe prawdziwe oblicze – ruder skleconych z bali i desek, bud wzniesionych ze skrzynek, w których najpewniej dostarczano prowiant dla robotników, szałasów z gałęzi, piwniczek wykopanych w ziemi i nakrytych darnią. Dokoła cicho i pusto. Carr przespał godziny największego ruchu, gdy ludzie udawali się do pracy. Teraz musieli przebywać gdzieś tam u krańców kolejowego nasypu, przy wytyczaniu dalszej trasy żelaznego szlaku, przy zwożeniu ziemi, układaniu podkładów i wbijaniu potężnych ćwieków.

Carr na próżno rozglądał się za jakimś dwunożnym przedstawicielem osady. Skręcił w pierwsze napotkane boczne przejście i od razu trafił w labirynt wyznaczony szeregami niby-budynków. Szedł wolno, skrzypiąc podeszwami butów po rozgrzanym piasku, zerkając na prawo i lewo, niekiedy zaglądając w głąb ciemnych wnętrz, w których dostrzegał jakieś fragmenty sprzętów o dziwacznych kształtach i sporo śmieci. Wyglądało to bardzo smętnie, a cisza wzmagała jeszcze wrażenie smutku.

„Cóż za paskudna osada – pomyślał – brzydka, brudna i bezludna”.

Wówczas dostrzegł człowieka. W zwężeniu szarej ścieżki stał mężczyzna w jasnym, szerokoskrzydłym kapeluszu, w skórzanej kurcie i takich spodniach, obszytych wzdłuż szwów drobniutkimi frędzlami. Wszystko to wyglądało świeżo i aż błyszczało czystością. Kontrast tej postaci z nędzną brzydotą otoczenia był zaskakujący.

„Elegancik, greenhorn na śmietnisku” – pomyślał.

– Piękny dzień – powiedział tamten. – Szukasz tu kogo?

– Szukam konia.

– Zginął?

– Nie zginął, bo go nie miałem. Chcę kupić.

– Trudno będzie. Tu prawie sami robotnicy. Chociaż... – przerwał i zamyślił się.

– Chociaż co?

– Hm... Znajdzie się koń, niezły.

– Kupię.

– Ba, jeszcze nie wiem, kiedy będę mógł go sprzedać.

Carr spojrzał bacznie w twarz mówiącego. Podejrzewał kpinę, ale nie dostrzegł ani cienia uśmiechu.

– Nie rozumiem – odpowiedział. – Potrzebuję dobrego wierzchowca jeszcze dzisiaj, najpóźniej jutro rano. Oberżysta nawet mi obiecał jednego.

– Skoro tak, nie ma czym się trapić.

– Ba, chodzi jeszcze o cenę – wyznał Carr. – Dlatego szukam na własną rękę...

– Oberżysta ma konia – stwierdził nieznajomy. – Oglądałem go, bo swego trzymam w tej samej stajni.

– I co? Dobry?

– Chodzi w zaprzęgu.

– To na nic – mruknął Carr. – Potrzebuję zwierzęcia pod siodło.

– Istotnie, to na nic, ale...

Carr, który zamierzał powędrować dalej, zatrzymał się w pół kroku.

– Tu jest kowal – powiedział nieznajomy.

– Cóż on ma do roboty?

– Podkuwa zwierzęta pociągowe przewożące materiały dla kolei. Ale nie o to chodzi. Wydaje mi się, że ma wierzchowca na sprzedaż.

– Gdzie ten kowal?

– Jak by to powiedzieć... Znam drogę, ale nie potrafię objaśnić. Zaprowadzę was – zdecydował się nagle.

Ruszyli gmatwaniną ścieżek, milcząc cały czas. Carr zastanawiał się, kim jest ten nieoczekiwany przewodnik ale nie doszedł do żadnego wniosku. Wędrówka nie trwała długo, osada zajmowała niewielką przestrzeń, chociaż chaotycznie zabudowana, sprawiała wrażenie rozległej.

Postscriptum

Ojciec zawsze szczycił się tym, że Jego powieści mają solidną podbudowę – historyczne i kulturowe tło. Od 1965 roku zgromadził olbrzymią kolekcję książek i opracowań naukowych na temat historii, kultury i geografii Stanów Zjednoczonych i Kanady z końca XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem kultury indiańskiej.

Przedziwnym zbiegiem okoliczności w 1974 roku ja przybyłem do Kanady i pozostałem tu na stałe. Mogłem dzięki temu dostarczać Ojcu najbardziej interesujące i miarodajne opracowania książkowe i albumowe dotyczące Dzikiego Zachodu.

Odbyliśmy wspólnie kilka wypraw po Stanach i Kanadzie. Odwiedzaliśmy muzea i indiańskie rezerwaty, a Ojciec przesiadywał w bibliotekach uniwersyteckich, szukając historycznych źródeł oraz map do nowej powieści.

Oczywiście Dziki Zachód dziś już nie istnieje, Indianie też są dzisiaj inni, ale przyroda i krajobrazy pozostały w wielu miejscach te same – olbrzymie połacie lasów, jeziora, góry i prerie.

Dominik Wernic

Montreal, Kanada 2014W cyklu „Wiesław Wernic – Klasyk Powieści Westernowej” ukazały się:

– „Tropy wiodą przez prerię”

– „Szeryf z Fort Benton”

– „Słońce Arizony”

– „Colorado”

– „Płomień w Oklahomie”

– „Łapacz z Sacramento”

– „Człowiek z Montany”

– „Gwiazda trapera”

– „Wędrowny handlarz”

– „Przez góry Montany”

– „Na południe od Rio Grande”

– „Ucieczka z Wichita Falls”

– „Barry Bede”

– „Old Gray”

– „Skarby MacKenzie”

– „Znikające stado”

– „Wołanie dalekich wzgórz”

– „Sierżant konnej policji”

– „W Nowej Fundlandii”

– „Złe miasto”