Szpakowska. Outsiderka - ebook

ONA

MAŁGO­RZA­TA SZPA­KOW­SKA

uro­dzo­na 18 maja 1940 roku w War­sza­wie, córka Ol­gier­da i Ja­dwi­gi z Gep­nerów. Ma­tu­ra w War­sza­wie w 1957, stu­dia naj­pierw na Po­li­tech­ni­ce War­szaw­skiej, po­tem, od 1959, na po­lo­ni­sty­ce i od 1961 na fi­lo­zo­fii na Uni­wer­sy­te­cie War­szaw­skim, ukończo­ne od­po­wied­nio w la­tach 1964 i 1966. Od 1966 dok­to­ran­tu­ra na fi­lo­zo­fii, prze­rwa­na aresz­to­wa­niem w końcu mar­ca 1969. W lu­tym 1970 roku ska­za­na w tak zwa­nym pro­ce­sie ta­ter­ników na trzy lata, wy­rok mocą amne­stii z 22 lip­ca 1969 zre­du­ko­wa­ny do półtora roku.

De­biut kry­tycz­ny w 1960 roku w „No­wej Kul­tu­rze”; po­tem współpra­ca z wie­lo­ma cza­so­pi­sma­mi, przede wszyst­kim z „Twórczością” i „Dia­lo­giem”, w ostat­nich la­tach także z „Przeglądem Po­li­tycz­nym”. Książki: Świa­to­pogląd Sta­nisława Igna­ce­go Wit­kie­wi­cza (1976), O kul­tu­rze i zna­cho­rach (1983), Dys­ku­sje z Sta­nisławem Le­mem (1996, 1997), Za­ko­rze­nie­ni, wy­ko­rze­nie­ni (1997), Chcieć i mieć. Sa­mo­wie­dza oby­cza­jo­wa w Pol­sce cza­su prze­mian (2003), Te­atr i bruk (2006), „Wia­do­mości Li­te­rac­kie” pra­wie dla wszyst­kich (2012).

Dok­to­rat w IBL PAN — 1975, ha­bi­li­ta­cja na Uni­wer­sy­te­cie War­szaw­skim — 1996, tytuł pro­fe­so­ra — 2004. Pra­ca: naj­pierw w Bi­blio­te­ce Na­ro­do­wej (1970 — 1972), po­tem przez trzy­dzieści lat w re­dak­cji „Dia­lo­gu”, z którym współpra­cu­je również te­raz. Równo­le­gle z pracą w „Dia­lo­gu”: w la­tach 1981 — 1985 kie­row­nik li­te­rac­ki Te­atru im. Ja­ra­cza w Łodzi; w la­tach 1985 — 1991 ad­iunkt w Państwo­wej Wyższej Szko­le Te­atral­nej w War­sza­wie; w la­tach 1991 — 2010 od ad­iunkta do pro­fe­so­ra zwy­czaj­ne­go w In­sty­tu­cie Kul­tu­ry Pol­skiej (daw­niej: Ka­te­drze) Uni­wer­sy­te­tu War­szaw­skie­go, gdzie nadal pro­wa­dzi se­mi­na­ria dla dok­to­rantów.

Pro­mo­tor­ka prac dok­tor­skich wszyst­kich po­zo­stałych.ONE (w ko­lej­ności dok­to­ratów)

AGA­TA CHAŁUPNIK (2001)

pra­ca o ko­bie­cym doświad­cza­niu cie­le­sności w pi­smach Za­pol­skiej i Nałkow­skiej, wy­da­nie książkowe: Sztan­dar ze spódni­cy (2004);

IWO­NA KURZ (2002)

pra­ca o bo­ha­te­rach ma­so­wej wy­obraźni w Pol­sce lat pięćdzie­siątych i sześćdzie­siątych, wy­da­nie książkowe: Twa­rze w tłumie (2005);

JU­STY­NA JA­WOR­SKA (2005)

pra­ca o mi­sji oby­cza­jo­wej ty­go­dni­ka „Przekrój” za czasów Ma­ria­na Eile­go; wy­da­nie książkowe: Cy­wi­li­za­cja „Prze­kro­ju” (2008);

JU­STY­NA KO­WAL­SKA­LE­DER (2007)

pra­ca o dzie­ciach żydow­skich cza­su Zagłady; wy­da­nie książkowe: Doświad­cze­nie Zagłady z per­spek­ty­wy dziec­ka w pol­skiej li­te­ra­tu­rze do­ku­men­tu oso­bi­ste­go (2009);

JO­AN­NA KRA­KOW­SKA (2010)

pra­ca o lo­sach ar­ty­stycz­nych i oby­wa­tel­skich Ha­li­ny Mikołaj­skiej; wy­da­nie książkowe: Mikołaj­ska. Te­atr i PRL (2011).

Czte­ry pierw­sze są ad­iunk­ta­mi w In­sty­tu­cie Kul­tu­ry Pol­skiej Uni­wer­sy­te­tu War­szaw­skie­go; piąta — ad­iunk­tem w In­sty­tu­cie Sztu­ki Pol­skiej Aka­de­mii Nauk i za­ra­zem zastępczy­nią re­dak­to­ra na­czel­ne­go „Dia­lo­gu”, w którym eta­to­wo pra­cu­je także trze­cia i z którym współpra­cują wszyst­kie po­zo­stałe. Z czte­re­ma pierw­szy­mi Małgo­rza­ta Szpa­kow­ska na­pi­sała lek­sy­kon Oby­cza­je pol­skie. Wiek XX w krótkich hasłach (2008) oraz wydała an­to­lo­gię An­tro­po­lo­gia ciała (2008).