Tradycje oporu w Andach. Mobilizacje indiańskochłopskie w Peru od XVI do XX wieku - ebook

Monografia, w której uwzględniony został niemal pięćsetletni kontekst historyczny, jest efektem studiów nad złożonymi mechanizmami oporu ludności pochodzenia tubylczego wobec przemocy w Peru. Autorka poszukuje wzorów postaw obronnych mieszkańców sierry na przykładzie wybranych mobilizacji andyjskich – począwszy od pierwszych, zmityzowanych dziś indiańskich rebelii antykolonialnych, przez zrywy rojalistyczne i kreolsko-metyskie bunty z udziałem Indian w XIX wieku, aż po walki agrarne w poprzednim stuleciu oraz współczesne nam straże chłopskie (rondas campesinas) z północy kraju. Odnajdywanie podobieństw w działaniach obronnych ludności andyjskiej służy wskazaniu źródeł mobilizacji społecznych na terenie peruwiańskiej sierry, omówieniu charakteru ich przywództwa oraz ustaleniu przebiegu interakcji wiosek andyjskich ze światem zewnętrznym.

Analiza i synteza bogatej literatury przedmiotu została przeprowadzona z perspektywy antropologicznej. Ważnym elementem podjętej refleksji jest omówienie „ewolucji” paradygmatów w historiografii Andów, w której przedstawiono kierunki przemian w sposobie myślenia o źródłach i wpływie ruchów indiańskochłopskich z różnych epok i regionów na historię Peru.

Wykaz skrótów 9

Wprowadzenie 11

Zmiany nurtów w badaniach nad peruwiańskimi ruchami indiańskochłopskimi. Słowo wstępne 29

Rozdział 1. Szesnastowieczny millenaryzm andyjski 41

1.1.Opór ostatnich Inków wobec hiszpańskiego najeźdźcy   41

1.2. Protest antyhiszpański na przykładzie ruchów czcicieli huacas 44

1.3. Rozwój gospodarczy kolonii a postęp procesów akulturacyjnych   53

Rozdział 2. Indiańskie odrodzenie wieku XVIII 57

2.1. Źródła i typologia osiemnastowiecznych rebelii indiańskich   57

2.2. Centrum prowincji jako ośrodek oporu   64

2.3. Wielka Rebelia   77

Rozdział 3. Rola Indian w dziewiętnastowiecznych procesach narodo- i państwowotwórczych 97

3.1. Indianie a emancypacja kolonii   97

3.2. Spór o postawę Indian w okresie wojny o Pacyfik   122

Rozdział 4. Od walki z obciążeniami do dwudziestowiecznego agraryzmu rewolucyjnego 129

4.1. Dziewiętnastowieczny protest agrarny   129

4.2. Indygenizm początku XX wieku oraz fala ruchów chłopskich w latach 1915–1925   136

4.3. Syndykalizm i mobilizacje indiańskochłopskie do okresu rządów wojskowych   154

Rozdział 5. Działalność rondas campesinas z północy kraju 167

5.1. Okoliczności narodzin rondas campesinas norteñas 167

5.2. Władza państwowa i partie polityczne a autonomia rondas campesinas 172

5.3. Formy działań ronderos 181

5.4. Rondas campesinas na wojnie – zamiast zakończenia   189

Podsumowanie 197

Bibliografia 205


Mapa Peru 219