Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

  • Empik Go W empik go

Wybrane problemy osób starszych - ebook

Wydawnictwo:
Rok wydania:
2008
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
, MOBI
Format MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
(2w1)
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Wybrane problemy osób starszych - ebook

Wzrost populacji ludzi w starszym wieku powoduje, że w wielu krajach obserwuje się rosnące zainteresowanie tą generacją. Sytuacja życiowa i problemy ludzi starych stały się przedmiotem badań oraz rozważań teoretycznych pedagogów, psychologów, socjologów, polityków, ekonomistów, demografów. Starzejące się społeczeństwo i zaspokajanie jego potrzeb jest wyzwaniem dla służb społecznych.

Zwrócenie uwagi na wybrane problemy osób w starszym wieku, było przesłaniem niniejszego opracowania, które składa się z trzech uporządkowanych problemowo części.

Pierwszą poświęcono biologicznym, psychologicznym i społecznym aspektom starzenia się i starości. Druga zawiera rozważania na temat funkcjonowania osób starszych w różnych środowiskach (rodzina, dom pomocy społecznej) oraz rolach społecznych i związanych z tym trudności. W trzeciej części przedstawiono problematykę dotyczącą wybranych form aktywności i terapii ludzi starych.

Kategoria: Psychologia
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-7308-646-3
Rozmiar pliku: 1,7 MB

FRAGMENT KSIĄŻKI

Cytat i dedykacja

Podobnie jak jesień może być najpiękniejszą porą roku, tak i starość może być najpiękniejszym okresem życia, w którym osiąga się życiową mądrość i czuje prawdziwy smak życia, a to, co się w ciągu życia przeżyło, daje poczucie rzetelnego dzieła.

Bywają jednak jesienie słotne i bezowocne, i starość też jałowa, bolesna, a nawet tragiczna być może. Antoni Kępiński (1918-1972), Rytm życia, Kraków 1978

Pracę tę poświęcam moim kochanym Dziadkom Agnieszka Nowicka

Wstęp

W przebiegu życia ludzkiego można wyróżnić kilka etapów. Pierwszym z nich jest okres dzieciństwa, ostatnim zaś starość. Starość jest tak samo istotną fazą naszego życia, jak każda inna. Jednak, jak zauważa J. Semków (Semków, 2002), współcześnie jest ona spostrzegana w sposób bardzo zróżnicowany. Jeszcze w połowie XX wieku dość rozpowszechniony był pogląd, że starość jest mniej wartościowym, niż wcześniejsze, okresem życia ze względu na pogłębiający się deficyt sił witalnych człowieka i jego degradację biologiczną. Natomiast na przełomie XX i XXI wieku próbuje się nadać starości nowy wymiar, eksponując jej rangę związaną z różnymi aspektami wartościowego i satysfakcjonującego funkcjonowania jednostki w finalnej fazie życia.

Obecnie starość coraz częściej jest postrzegana nie jako okres stagnacji i biernego oczekiwania na śmierć, lecz jako faza życia, w której człowiek ma do wypełnienia wiele różnorodnych zadań, ułatwiających mu adaptację do nowych warunków życia, wzbogacających jego osobowość i nadających sens jego dalszej egzystencji. Stanowi ona dla jednostki kolejne życiowe wyzwanie, któremu musi sprostać, pomimo pogarszającego się wraz z wiekiem stanu zdrowia i sprawności psychofizycznej. W świadomości społecznej coraz bardziej utrwala się przekonanie, że kreowanie własnej starości w dużym stopniu zależy od nas samych.

Co sprawia, że ostatnia faza życia człowieka fascynuje przedstawicieli tak wielu dyscyplin naukowych? Dlaczego obecnie podejmuje się próby waloryzacji starości? Najprawdopodobniej przyczyn tego stanu rzeczy należy upatrywać we wzrastającej na całym świecie liczbie osób w starszym wieku, co jest spowodowane wydłużaniem się przeciętnego życia ludzkiego, spadkiem umieralności oraz mniejszym wskaźnikiem urodzin. Na dodatek, jak wynika 12 Wstęp z prognoz demografów, w ciągu następnych lat proces starzenia się ludzkości nadal będzie się nasilał.

Tendencja ta dotyczy także i naszego kraju. Przeciętne trwanie życia w Polsce, podobnie jak w innych państwach wysokorozwiniętych, systematycznie ulega wydłużeniu. Na przestrzeni ostatnich 50 lat (w II połowie XX wieku) długość życia w naszym kraju wzrosła średnio o 14 lat u kobiet i o 11 lat u mężczyzn. Dwukrotnie zwiększył się też procentowy udział osób w wieku 60 lat i więcej (w 2000 roku wynosił on 16,8%), a w jeszcze szybszym tempie wzrastała liczba osób powyżej 65. roku życia (Ludność według wieku i płci…, 2000).

Wzrost populacji ludzi w starszym wieku powoduje, że w wielu krajach obserwuje się rosnące zainteresowanie tą generacją. Sytuacja życiowa i problemy ludzi starych stały się przedmiotem badań oraz rozważań teoretycznych pedagogów, psychologów, socjologów, polityków, ekonomistów i demografów. Natomiast starzejące się społeczeństwo i zaspokajanie jego potrzeb jest dużym wyzwaniem dla różnego rodzaju służb społecznych.

Zwrócenie uwagi na wybrane problemy osób w starszym wieku było także przesłaniem niniejszego opracowania, które składa się z trzech uporządkowanych problemowo części.

Pierwsza część jest poświęcona biologicznym, psychologicznym i społecznym aspektom starzenia się i starości. Scharakteryzowano w niej starość jako jedną z faz życia człowieka, wnoszącą w całokształt jego egzystencji nowe wartości, ale też powodującą istotne, wielowymiarowe zmiany w jego funkcjonowaniu biologicznym i psychospołecznym. Zaakcentowano również najważniejsze problemy osób w starszym wieku, wynikające z ich pogarszającego się stanu zdrowia i sprawności, izolacji społecznej i psychicznej, samotności i towarzyszącego im poczucia osamotnienia, a także związane z koniecznością zaakceptowania zbliżającej się śmierci. Problematyka ta jest rozpatrywana w artykułach Agnieszki Nowickiej, Adama A. Zycha i Małgorzaty Kalety-Witusiak, Jolanty Lipińskiej-Lokś, Jacka Nowickiego, Wojciecha Kołodzieja oraz Zbigniewa Rudnickiego.

Funkcjonowanie osób starszych w różnych środowiskach (w rodzinie, domu pomocy społecznej) i rolach społecznych (rodziców, dziadków, podopiecznych instytucji opiekuńczych) oraz związane z tym trudności, zagrożenia, a także radości są przedmiotem rozważań teoretycznych oraz badań empirycznych autorów drugiej części pracy. Kwestie te podejmują w swoich pracach Aleksandra Maciarz, Marzena Sendyk, Izabela Fornalik, Jarosław Bąbka oraz Dorota Niewiedział.

W trzeciej części pracy przedstawiono problematykę wybranych form aktywności i terapii ludzi starych. Możliwości wykorzystania masażu klasycznego oraz biblioterapii w szeroko rozumianym procesie rehabilitacji osób starszych zostały omówione przez Henryka Pędziwiatra i Małgorzatę Czerwińską. Z kolei w tekstach Agnieszki Nowickiej, Kamili Błażewicz, Eweliny Majdańskiej i Aleksandry Matusiak podjęto kwestie związane z aktywnością seniorów, którzy swój czas wolny spędzają w Uniwersytecie Trzeciego Wieku, Klubie Seniora czy też w Domu Dziennego Pobytu.

Pragnę złożyć serdeczne podziękowania Pani Prof. zw. dr hab. Annie Zawadzkiej oraz Panu Prof. dr hab. Adamowi A. Zychowi za ogromną życzliwość i trud zrecenzowania niniejszego tomu. Słowa wdzięczności kieruję też do Pani Prof. dr hab. Aleksandry Maciarz, której cenne uwagi przyczyniły się do wzbogacenia prezentowanej publikacji.

Dziękuję także autorom poszczególnych rozdziałów za pomoc w przygotowaniu tej pracy do druku.

Zapraszam do lektury tekstów, wyrażając nadzieję, że okażą się one interesujące i skłonią do refleksji nad własnym życiem nie tylko seniorów, lecz także wszystkie osoby, które im towarzyszą zarówno z potrzeby serca, jak i profesjonalnie.

Agnieszka Nowicka

Bibliografia

Ludność według wieku i płci. Informacje i opracowania GUS z 2000 r., www. stat.gov.pl.

Semków J., Społeczne oraz kulturowe wymiary przeżywania okresu późnej dorosłości Ludzie starsi w trzecim tysiącleciu. Szanse — nadzieje — potrzeby, red. W. Wnuk, Wrocław 2002.

Część pierwsza

Biologiczne, psychologiczne i społeczne aspekty starzenia się i starości

Agnieszka Nowicka

Starość jako faza życia człowieka Pojęcie, periodyzacja i kryteria starości

Starość jest tak samo istotnym etapem naszego życia, jak każdy inny. Stanowi najbardziej zróżnicowaną fazę życia, niepodlegającą regułom, zależy bowiem od faz poprzednich, a te przebiegają odmiennie u każdej jednostki. Starość jest ostatnim etapem rozwoju ontogenetycznego człowieka, który poprzedzają takie okresy, jak: dzieciństwo, młodość i wiek dojrzały (Olszewski, 1998, s. 855). Bywa też definiowana jako końcowy etap procesu starzenia się, w którym procesy biologiczne, psychiczne i społeczne zaczynają oddziaływać względem siebie synergetycznie, prowadząc do naruszenia równowagi biologicznej i psychicznej człowieka, bez możliwości przeciwdziałania temu (Zych, 2001, s. 202).

Starość, nazywana także późną dorosłością lub trzecim wiekiem życia (po wzroście i wieku dorosłym), ma charakter statyczny. Jest zjawiskiem zarówno jednostkowym (starzeje się przede wszystkim określony człowiek, który przeżywa blaski i cienie tej fazy życia), jak i społecznym (starzeje się dana społeczność lokalna, wieś, miasto, osiedle, mieszkańcy domu, kraju, kontynentu, świata) (Czerniawska, 2002, s. 11). Jej początkiem jest umownie przyjęty wiek kalendarzowy (60. lub 65. rok życia) – jest to tzw. próg starości – kończy ją natomiast śmierć.

Nie ma jednej powszechnie przyjętej i uznanej periodyzacji okresu starości. Zdaniem niektórych naukowców, w przebiegu starości można wyróżnić dwa okresy: wczesną starość (do 75. roku życia) i późną starość (powyżej 75. roku życia) (Pędich, 1995, s. 917).

Inną klasyfikację starości zaproponowali geriatrzy kijowscy, którzy wyodrębnili w niej trzy okresy: wiek podeszły (między 60. a 74. rokiem życia), wiek starczy (między 75. a 90. rokiem życia) oraz wiek sędziwy, zwany także długowiecznością (powyżej 90. roku życia) (Binczycka-Anholcer, 1997, s. 131; Pędich, 1995, s. 917).

Zgodnie z tym podziałem wiek podeszły jest pierwszym etapem starości. Osoby w tym przedziale wiekowym cieszą się na ogół dość dobrą sprawnością psychofizyczną i są samodzielne. Powodem ich śmierci mogą być nieszczęśliwe wypadki lub choroby, a nie same zmiany starcze. Wiek starczy, nazywany także starością właściwą, jest to okres, w którym znacznie pogarsza się sprawność umysłowa i fizyczna seniorów. Wielu z nich umiera na skutek zaawansowanego procesu starzenia się. Nieliczne jednostki mają natomiast szczęście dożyć wieku sędziwego. Najczęściej są to osoby wywodzące się z rodzin długowiecznych. Przez długi czas mogą one wykazywać dużą żywotność i być sprawne zarówno pod względem fizycznym, jak i intelektualnym.

Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wyodrębnili natomiast:

– wiek przedstarczy (45.-59. r.ż.);

– wiek starzenia się, nazywany także wczesną starością (60.-74. r.ż);

– w tym przedziale wiekowym znajdują się tzw. „młodzi-starzy” (young-old);

– wiek starczy, określany również mianem późnej starości (75.-89. r.ż.) – do tego przedziału wiekowego należą tzw. „starzy-starzy” (old-old);

– długowieczność (90 lat i więcej) – tego wieku dożywają tzw. długowieczni (longlife) (Zych, 2001, s. 202).

Jak zauważa M. Straś-Romanowska (2004, s. 265):

Trudności w ustaleniu jednoznacznego progu starości oraz stadiów tego okresu wynikają z indywidualnego tempa starzenia się, niejednolitego obrazu starości oraz z różnic preferencyjnych w wyborze kryteriów starości.

Autorka zwraca uwagę, że w charakterystyce ostatniej fazy życia człowieka zwykle uwzględnia się trzy kryteria. Pierwsze z nich to kryterium biologiczne określone przez uchwytne zmiany funkcji fizjologicznych organizmu. Kolejnym jest kryterium socjoekonomiczne, które wynika z podporządkowania przestrzeni życiowej współczesnego człowieka czynnikom socjologicznym, instytucjonalnym oraz ekonomicznym. Najmniej precyzyjne jest natomiast kryterium psychologiczne, które obejmuje przeobrażenia w sferze procesów psychicznych, osobowości oraz w sferze subiektywnych doświadczeń.

Społeczna kategoria ludzi starych

Osoby, które przekroczyły utożsamiany ze starością wiek, są nazywane ludźmi starymi, w starszym wieku, starcami lub seniorami. Określenia te są niejednoznaczne, zarówno w potocznym, jak i naukowym rozumieniu.

Zdaniem E. Trafiałek (2003, s. 580), człowiek starszy to osoba, która przekroczyła próg starości, czyli wkroczyła w trzecią fazę (lub trzecią tercję) życia. Autorka podaje również progi wyznaczające początek starości, tj.: próg kalendarzowy, którym jest osiągnięcie wieku emerytalnego (w Polsce dla kobiet 60., a dla mężczyzn 65. rok życia); próg biologiczny (wyznaczany funkcjonalną sprawnością organizmu); próg prawny (tożsamy z ustawowym przymusem rezygnacji z aktywności zawodowej); próg ekonomiczny (związany ze spadkiem dochodów); próg społeczny (związany z utratą prestiżu i ról społecznych) oraz próg technologiczny (utożsamiany z lękiem przed nowoczesnymi urządzeniami).

Z kolei senior – w ujęciu słownikowym – to osoba starsza wiekiem w stosunku do innej osoby, z którą jest porównywana, członek jakiegoś zespołu, rodziny itp., najstarszy wiekiem (Zgółkowa, 2002, s. 180-181).

W opinii A. A. Zycha (2001, s. 203), w zależności od przyjętego kryterium społeczna kategoria ludzi starych obejmuje:

– osoby, które osiągnęły wiek emerytalny, nieaktywne zawodowo (kryterium ekonomiczne i socjalne, najbardziej jednoznaczne, wymierne i operatywne, funkcjonujące powszechnie w praktyce społecznej);

– osoby powyżej określonego wieku (kryterium demograficzne);

– osoby o obniżonej kondycji fizycznej i psychicznej (kryteria biologiczne i psychologiczne).
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: