Mniejszość rosyjska w życiu społeczno-politycznym Estonii po 1991 roku - ebook

Monografia dotyczy mniejszości rosyjskiej w Estonii po 1991 roku. Autorka podjęła się analizy tego zagadnienia w odniesieniu nie tylko do transformacji systemowej i polityki wewnętrznej Estonii, lecz także szeroko rozumianych stosunków międzynarodowych. Przedstawiła specyfikę skupisk, liczebność, strukturę społeczną, uwarunkowania prawne i kierunki działalności narodowej ludności rosyjskiej zamieszkującej na terenie Estonii. Ponadto zaprezentowała badaną diasporę w stosunkach państwa osiedlenia oraz państwa macierzystego. Z zebranych danych można wywnioskować, iż rosyjska mniejszość narodowa w Estonii ma destabilizujący wpływ na konsolidację społeczeństwa estońskiego. Utrata pozycji społecznej oraz przynależność do grupy mniejszościowej sprawiły, iż Rosjanom w Estonii, a także na terenie pozostałych republik bałtyckich, dość trudno było się odnaleźć w nowej, niekorzystnej dla nich sytuacji. Państwo estońskie, mimo wielu podejmowanych działań, nie realizuje jednak konsekwentnie polityki etnicznej, co powoduje dalsze konflikty o charakterze narodowościowym.

WSTĘP 9

Rozdział 1. ETNICZNOŚĆ I MNIEJSZOŚCI NARODOWE W PERSPEKTYWIE BADAWCZEJ 19

1.1. Etniczność 20

1.2. Tożsamość narodowa 21

1.3. Mniejszości narodowe 23

1.4. Polityka etniczna 37

1.5. Etnopolityka 40

Rozdział 2. MNIEJSZOŚĆ ROSYJSKA W OKRESIE TRANZYCJI I TRANSFORMACJI ESTONII 45

2.1. Liczba oraz rozmieszczenie 46

2.2. Struktura demograficzna 59

2.3. Małżeństwa mieszane 61

2.4. Uwarunkowania historyczne 62

2.5. Specyfika tranzycji i transformacji systemowej Estonii 72

Rozdział 3. STATUS PRAWNY MNIEJSZOŚCI ROSYJSKIEJ W ESTONII 81

3.1. Status w ramach ONZ 82

3.2. Status w ramach Rady Europy 91

3.3. Status w ramach OBWE 97

3.4. Status w ramach prawa krajowego 111

Rozdział 4. MNIEJSZOŚĆ ROSYJSKA W ŻYCIU POLITYCZNYM ESTONII 123

4.1. Uwarunkowania 124

4.2. Rosyjskie elity polityczne 136

4.3. Rosyjskie partie polityczne w Estonii 142

4.4. Mniejszość rosyjska w procesie decyzyjnym 152

Rozdział 5. MNIEJSZOŚĆ ROSYJSKA W ŻYCIU SPOŁECZNYM ESTONII 163

5.1. Uwarunkowania 164

5.2. Proces integracji społecznej 168

5.3. Edukacja mniejszości rosyjskiej 178

5.4. Media rosyjskie w Estonii 187

5.5. Religia i religijność Rosjan 195

Rozdział 6. MNIEJSZOŚĆ ROSYJSKA W PERSPEKTYWIE RELACJI ESTONIA – FEDERACJA ROSYJSKA – UNIA EUROPEJSKA 199

6.1. Uwarunkowania 200

6.2. Mniejszość rosyjska w stosunkach estońsko-rosyjskich 208

6.3. Mniejszość rosyjska wobec procesu integracji europejskiej 225

6.4. Estońskie problemy integracyjne 239

6.5.Mniejszość rosyjska a europeizacja Estonii 244

Zakończenie 251

Russian Minority in Social and Political Life of Estonia after 1991 (Summary) 257

Bibliografia 259

Spis tabel i rysunków 285