Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie - ebook

Gardzili mieszczańskim życiem, przesiadywali niczym kloszardzi na nadwiślańskim brzegu, latem wędrowali przez mazurskie pola. Niektórzy trafili do Paryża, gdzie szlifowali bruki, inni dotarli na wschodnie krańce Europy, by tam poszukiwać słowiańskich źródeł ojczyzny, jeszcze inni oddali za tę ojczyznę życie w nierównej walce: Józef Dziekoński, Seweryn Filleborn, Seweryn Sierpiński, Włodzimierz Wolski, Roman Zmorski – ta ekscentryczna formacja pojawiła się w międzypowstaniowej Warszawie i zawładnęła wyobraźnią dziewiętnastowiecznych – niestety na krótko. Kim zatem byli?

„Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie” to książka dla poszukujących odpowiedzi na pytania o pierwszą polską bohemę, która pod maską błazna-konspiratora poszukiwała drogi do wolności. Warto tych poetów-wagabundów poznać – polski romantyzm miał różne oblicza.
Premiera książki stanowi jednocześnie otwarcie nowej serii Wydawnictwa Ossolineum, Na Jeden Temat, w której ukazywać się będą książki, które w przystępnej formie mówią o mniej znanych zjawiskach z historii polskiej kultury.

„Młodsi romantycy odnaleźli w strofach frenetycznych, tyrtejskich, bohaterskich nie tylko ideał herosa, którego czyn podniecał do działania, ale i usprawiedliwienie estetyzacji i artystycznego kształtowania życia.”
(fragment)

„Na warszawskiej mapie prawdziwą przystanią dla cyganów, przedziwnym punktem zbornym, końcem i początkiem wszelkich wędrówek, jednocześnie rajem i ziemią obiecaną była gospoda «Między Parkanami», gdzie, jak głosił szyld, można było dostać «różne trunki i zakąski». Gospoda ta zwana była również ogródkiem Miriamki na Gnojowej Górze i lokalizację tę należy rozumieć dosłownie, bo rzeczywiście ogródek stał na górze utworzonej z wywożonych tutaj miejskich nieczystości. Naznaczały one to miejsce nieznośnym zapachem i stygmatyzowały jako obszar marginesu, zamieszkiwanego przez niechcianych i wyrodnych warszawskich synów. Poza tym był to rodzaj typowego szynku.”
(fragment)

„Jak to się czyta! Ta proza smakuje – urokiem dawnego, a dziś zarzuconego niestety sposobu pisania, łączącego naukowy rygor i pisarską swobodę i swadę. Jest przy tym naukowo cennym osiągnięciem, znajdującym oparcie w solidnych podstawach bibliograficznych, obejmujących kilka naukowych dyscyplin.”
Arkadiusz Bagłajewski

Dominika Skiba (ur. 1987) zdobywała wiedzę na wrocławskiej polonistyce przez dziewięć lat. W tym czasie napisała pod kierunkiem prof. dra hab. Mariana Ursela pracę magisterską zatytułowaną „Bohema paryska w XIX wieku. Rozważania nad istotą zjawiska” oraz obroniony z wyróżnieniem oraz wyróżniony przez Narodowe Centrum Kultury doktorat „Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie”, który był punktem wyjścia niniejszej książki. Zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową „Noce romantyków. Literatura – Kultura – Obyczaj”. Jej teksty ukazywały się na łamach „Literatury Ludowej”, „Kultury i Historii” oraz „Prac Literackich”. Prywatnie miłośniczka opery i kotów. Mieszka i pracuje we Wrocławiu.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Spis rzeczy

Wstęp. Cygański teatr prowincji za kilka kopiejek

Oblicza łzawych komediantów

Seweryn Grzegorz Filleborn

Włodzimierz Dionizy Wolski

Seweryn Zenon Sierpiński

Roman Zmorski

Józef Bogdan Dziekoński

Sceny i miejsca

Zwierzenia poety płacone od wiersza

Archipelagi gastronomicznej rozkoszy

Wieszcz i epigoni

Zakończenie. Zerwać maskę promienna i plwać na świętości

Wybrana literatura

Indeks nazwisk