Dyskurs. Współczesne opracowania i perspektywy badawcze - ebook

Dyskurs pozostaje wciąż nieco obcym słowem w języku polskim, a jednak nie sposób odnaleźć lepszy termin, który pozwalałby odnieść się do zjawisk, dla których stanowi etykietę. Najbliższym ekwiwalentem dla słowa „dyskurs” wydaje się słowo „język”, które jest jeszcze bardziej ogólne. Zatem można przyjąć, że mimo pewnej niechęci słowo to zagości na stałe w polskich badaniach językoznawczych i socjolingwistycznych [...] Czym zatem jest dyskurs? To język, sposób wypowiedzi, odmiana języka posiadająca systematyczne cechy, z punktu widzenia metodologii badań dyskurs określa także sposób podejścia do zjawisk komunikacyjnych. Jest to termin, który zwraca uwagę na cechy komunikacji w określonym kontekście. Mówimy o dyskursie specjalistycznym, takim jak na przykład dyskurs prawny, medyczny czy akademicki, nierzadko utożsamiając jego cechy z cechami stylu. Mówimy też o dyskursie w kontekście formalnym lub potocznym i jak można zauważyć, często używamy tego terminu, aby podkreślić, że dany „dyskurs” posiada specyficzne cechy charakterystyczne, które można opisać w systematyczny sposób w odniesieniu do poziomu leksyki, składni i stylu. Dyskurs obejmuje zatem różnorodne szczegółowe i ogólnoteoretyczne zagadnienia związane z działaniem za pomocą języka.

dr hab. Iwona Witczak-Plisiecka, prof. UŁ

Podziękowanie 7

Iwona Witczak-Plisiecka, Dyskurs – kilka uwag na temat pojęcia dyskursu w kontekście współczesnych opracowań i perspektyw badawczych 9

Deirdre Wilson, Modalność, pojęcia i procedury 25

Agnieszka Piskorska, Teoria relewancji: kognitywne podejście do argumentacji 45

Kepa Korta i John Perry, Zarys pragmatyki krytycznej: odniesienie oraz treść wypowiedzi 59

Iwona Witczak-Plisiecka, Dyskurs w aktach mowy i akty mowy w dyskursie 85

Joanna Bhatti i Vladimir Žegarac, Komplementy i odmowy w Polsce i w Anglii 103

Maria Szymańska, Dyskurs drag queens – kilka refleksji na temat performatywnej roli języka 127

Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, Aproksymacje semantyczne w dyskursie: studium pragmatyczno-kognitywne 141

Joanna Kosmalska, Dyskurs literacki w procesie przekładu. Studium polskiej twórczości migracyjnej 165

Katarzyna Gapys, Międzykulturowy charakter dyskursu klasowego w kontekście nauczania języka angielskiego w środowisku Głuchych i osób słabosłyszących 183

Shala Barczewska, Językoznawstwo kognitywne jako idealnie komplementarne do CADS na przykładzie debaty o nauczaniu teorii ewolucji w Stanach Zjednoczonych 199

Mikołaj Deckert, Zakres i struktura jednostek tłumaczeniowych w przekładzie audiowizualnym 221