Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Scenariusze zajęć - ebook

Publikacja jest zapowiadaną trzecią częścią monografii poświęconej metodzie edukacyjnej nazwanej warsztatami z dociekań filozoficznych. Dwie pierwsze części wydane w jednym tomie Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka (2019) traktują o podstawach teoretycznych i metodycznych tytułowych zajęć, zaś ten zbiór zawiera opatrzone szczegółowymi informacjami ich scenariusze.

Warsztaty z dociekań filozoficznych są dla polskiego czytelnika względnie nowym instrumentem. Służą do wyrabiania umiejętności, motywacji i postaw społecznych oraz poznawczych związanych ze zdobywaniem intelektualnej i moralnej samodzielności. Kształtują kompetencje miękkie, ucząc: stawiania pytań problemowych, formułowania własnego stanowiska i jego argumentacji, krytycznego myślenia, wrażliwości, wyobraźni, kreatywności i wielu innych. Stanowią uniwersalne narzędzie w dwojakim sensie. Po pierwsze można z nich korzystać na każdym poziomie nauczania (od przedszkola po uniwersytet trzeciego wieku) w różnych placówkach kształceniowych i wychowawczych, pełnią bowiem swoją edukacyjną funkcję niezależnie od wieku i poziomu intelektualnego uczestników. Po drugie nadają się do zastosowania na wszystkich przedmiotach, doskonale sprawdzając się również na lekcjach etyki.

W serii ukazały się:

E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne
E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej
E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć dla młodzieży
E. Płóciennik, Mądrość dziecka. Predyspozycje – przejawy – perspektywy wspierania
R. J. Sternberg, L. Jarvin, E. L. Grigorenko, Mądrość, inteligencja i twórczość w nauczaniu. Jak zapewnić uczniom sukces
A. Pobojewska, Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka
I. Czaja-Chudyba, Myślenie krytyczne w edukacji. Metodyka kształcenia w szkole podstawowej
K. J. Szmidt, E. Płóciennik, Myślenie pytajne. Teoria i kształcenie

M. Lipman, Myślenie w edukacji

WPROWADZENIE 7

Specyfika i rezultaty warsztatów z dociekań filozoficznych 8

Zakres stosowania warsztatów z dociekań filozoficznych 11

Adresaci książki 12

Struktura scenariusza zajęć 13

Warsztaty z dociekań filozoficznych on-line 16

Zalecane techniki podziału na pary i zespoły 17

Sekwencja warsztatów w cyklu 19

Zakończenie 23

SCENARIUSZE ZAJĘĆ 25

Zajęcia wprowadzające 27

1. Warsztaty informacyjno-integracyjne 27

Edukacja 33

2. Edukacja (czego i jak uczyć) 33

3. Dobry nauczyciel (rozpoznanie oczekiwań uczących się) 39

4. Komunikacja uczeń–nauczyciel (skuteczne porozumiewanie się i jego bariery) 44

Zagadnienia społeczne 53

5. Adam i Ewa (praworządność, wolność, kara, stereotypy płci) 53

6. Arabka (wielokulturowość, media, rola i kondycja społeczna kobiety) 62

7. Imbirowe ciasteczka (sprawiedliwość) 66

8. Kto do kogo pasuje? (stereotypy) 70

9. Człowiek i wojna (konsekwencje wojny, pamięć i jej zmiany) 74

Pojęcia abstrakcyjne 77

10. Teraz (czas, zmiana i trwanie, absolut) 77

11. Czas (czas, pomiar czasu) 84

12. Krzesło. Cechy indywidualne i ogólne (nazwa i jej desygnat, byty abstrakcyjne oraz sposoby ich istnienia) 89

13. Kura (niemożliwe, pamięć, wyobraźnia, sugestia) 97

14. Pośrodku (mikro- i makroświat, nieskończoność, miejsce człowieka w kosmosie) 103

Poznanie i porozumiewanie się 109

15. Dialog (rodzaje dialogu, odróżnienie dialogu od dyskusji) 109

16. Informacja (komunikacja, status wiedzy, prawda, fakt) 114

17. Tłumaczenie (język, jego zadania i ograniczenia, translacja) 123

18. Pytania (rodzaje, rola i wartość pytań, poznawanie świata) 129

19. O co możemy pytać? (możliwy obiekt pytań przy analizie tekstu) 136

20. Cebula (metody badawcze, ich zalety i wady) 144

21. Korrida (rola metafory, problemy interpretacji) 152

Kondycja ludzka 157

22. Mały Książę (sens podróży, dzieciństwo a dorosłość, obecne uwarunkowania kulturowe) 157

23. Moje miejsce w świecie (jednostka i jej sytuacja świecie) 164

24. Moja tożsamość (kulturowe uwarunkowania tożsamości, na co jednostka ma wpływ) 169

25. Wielkie pytanie (sens życia i jego uwarunkowania) 172

26. Wartość życia (kto ma prawo decydować o ciele danej osoby, wartości życia) 177

27. Sucharek (problem śmierci i umierania) 182

LITERATURA 187

BIOGRAMY AUTOREK I AUTORÓW SCENARIUSZY 189