Finanse publiczne. Komentarz - ebook

Komentarz zawiera przejrzystą i wyczerpującą analizę przepisów ustawy o finansach publicznych, a także uwzględnia bogatą literaturę przedmiotu oraz orzecznictwo. W celu przystępnego omówienia problematycznych zagadnień, autorzy posługują się tabelami i schematami.

W publikacji omówiono m.in.:
• fundamentalne zasady prowadzenia publicznej gospodarki finansowej,
• organizację sektora finansów publicznych,
• gospodarowanie środkami europejskimi oraz innymi środkami pochodzącymi ze źródeł zagranicznych,
• istotę i zakres planowania budżetowego i wieloletniego planowania finansowego,
• nadzór nad wykonywaniem budżetu,
• udzielanie i rozliczanie dotacji,
• cele i zasady prowadzenia kontroli zarządczej oraz audytu wewnętrznego,
• procedurę budżetową w odniesieniu do budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

W przypadku przepisów mających istotne znaczenie dla funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych akcentowane były potencjalne problemy interpretacyjne, możliwe ich rozwiązanie oraz powiązanie z innymi regulacjami.

Książka przeznaczona jest dla osób zatrudnionych w państwowych i samorządowych jednostkach sektora finansów publicznych, członków organów jednostek samorządu terytorialnego, pracowników regionalnych izb obrachunkowych, audytorów wewnętrznych oraz prawników specjalizujących się w prawie finansów publicznych i obsłudze prawnej różnych podmiotów sektora finansów publicznych.

Skorowidz rzeczowy 55
Wykaz skrótów 67
Przedmowa 79
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych 81
Dział I
Zasady finansów publicznych 83
Rozdział 1
Przepisy ogólne 85
Art. 1. [Zakres regulacji] 85
1. Zakres regulacji ustawowej. Miejsce ustawy o finansach publicznych w systemie źródeł prawa finansowego 86
2. Charakter i rola przepisu 87
Art. 2. [Definicje legalne] 88
1. Uwagi ogólne 89
2. Definicje dotyczące podmiotów 89
2.1. Podmioty ze struktury SFP 89
2.2. Organizacje pozarządowe 93
3. Pozostałe definicje 93
3.1. Układ zadaniowy 93
3.2. Odrębne ustawy, środki europejskie oraz scenariusz makroekonomiczny 97
Art. 3. [Normatywne pojęcie finansów publicznych] 98
1. Definicja finansów publicznych, jej rozumienie i znaczenie 99
2. Charakter (w tym „niekompletność”) definicji. Konieczność uwzględniania regulacji dotyczących podmiotów 100
Art. 3a. [Wyłączenie obowiązku uzyskania opinii prawnej Prokuratorii Generalnej] 101
1. Przedmiot wyłączenia 101
2. Cel wyłączenia 102
Art. 4. [Zakres podmiotowy stosowania ustawy] 103
1. Uwagi ogólne. Przedmiot regulacji i jej charakter 103
2. Jednostki SFP 103
3. Inne podmioty niż jednostki SFP 104
4. Związki metropolitalne oraz związki gmin i powiatów 106
Rozdział 2
Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych 107
Art. 5. [Środki publiczne. Daniny i inne dochody publiczne. Przychody publiczne. Bezzwrotne środki zagraniczne] 107
1. Definiowanie środków publicznych – ujęcie teoretycznoprawne 109
2. Definicja środków publicznych w ustawie o finansach publicznych na tle regulacji konstytucyjnych 111
3. Status „publiczności” środków publicznych (nabycie, utrata statusu) – zasady, wyjątki oraz ich wpływ na stosowanie reżimu ustawy o finansach publicznych 113
4. Rodzaje środków publicznych 115
5. Klasyfikacja środków publicznych ze względu na podmioty i formy publicznej gospodarki finansowej 118
5.1. Budżetowe środki publiczne (środki finansowe budżetu publicznego: centralnego lub samorządowego) 118
5.2. Dochody oraz przychody budżetu – kryterium rozróżnienia 121
5.3. Środki publiczne pozabudżetowych form SFP (pozabudżetowe środki publiczne) 122
Art. 6. [Przeznaczenie środków publicznych. Kategorie rozchodów publicznych] 123
1. Zakres regulacji 123
2. Pojęcie wydatków 124
3. Pojęcie rozchodów 124
Art. 7. [Nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych] 125
1. Charakter regulacji i jej znaczenie 125
2. Metodologia obliczania wyniku finansowego SFP. Dane w przedmiocie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych 126
Rozdział 3
Jednostki sektora finansów publicznych 127
Art. 8. [Tworzenie jednostek sektora finansów publicznych] 127
1. Zakres regulacji 127
2. Formy jednostek SFP 127
3. Ustawowa forma jednostek SFP – dwa znaczenia (forma przewidziana ustawą o finansach publicznych oraz tworzenie na podstawie odrębnej ustawy) 128
Art. 9. [Podmioty tworzące sektor finansów publicznych] 129
1. Istota i cele SFP – uzasadnienie funkcjonowania 130
2. Sektor finansów publicznych a sektor publiczny oraz sektor instytucji rządowych i samorządowych (general government sector) 131
3. Jednostki sektora finansów publicznych – znaczenie pojęcia i status prawny 134
3.1. „Jednostka SFP” – wieloznaczność terminu 134
3.2. Skarb Państwa a sektor finansów publicznych 135
3.3. Wyłączenia z zakresu SFP i proces debudżetyzacji finansów publicznych 136
4. Gospodarka finansowa jednostek SFP i metody jej prowadzenia 138
4.1. Klasyczny podział metod prowadzenia gospodarki finansowej w SFP 138
4.1.1. Dualizm metod prowadzenia publicznej gospodarki finansowej 138
4.1.2. Niedoskonałości podziału metod budżetowania na brutto i netto 141
4.2. Propozycja nowej typologii metod prowadzenia publicznej gospodarki finansowej 142
5. Katalog jednostek SFP 143
Art. 10. [Stosowanie zasad gospodarki finansowej do niektórych jednostek sektora finansów publicznych] 161
Podstawy prawne prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki SFP 161
Art. 11. [Pojęcie, statut i plan finansowy jednostki budżetowej] 163
1. Istota jednostki budżetowej i jej znaczenie w realizacji zadań publicznych 163
1.1. Ogólne znaczenie jednostek budżetowych w funkcjonowaniu administracji publicznej 163
1.2. Jednostki budżetowe świadczące obsługę administracyjną organów władzy publicznej 164
1.3. Jednostki budżetowe realizujące zadania publiczne (świadczące usługi publiczne) powierzone 166
2. Status prawny 169
3. Gospodarka finansowa jednostek budżetowych i ich plany finansowe 171
Art. 11a. [Wydzielony rachunek dochodów w oświatowych jednostkach budżetowych] 176
1. Wyodrębniony rachunek dochodów jednostek oświatowych jako wyjątek w gospodarce finansowej jednostek budżetowych 177
2. Przesłanki utworzenia wyodrębnionego rachunku 177
3. Środki finansowe na wyodrębnionym rachunku a budżet państwa 178
4. Wyodrębniony rachunek jednostek oświatowych a dyscyplina finansów publicznych 179
Art. 12. [Utworzenie, łączenie i likwidacja jednostek budżetowych] 179
1. Forma prawna tworzenia jednostek budżetowych i ich
kategoryzacja 180
2. Nadawanie statutu jednostkom budżetowym i wyposażanie w mienie 181
3. Likwidacja i łączenie jednostek budżetowych oraz ich skutki 183
Art. 13. [Jednostka budżetowa realizująca zadania na rzecz administracji rządowej] 184
Szczególny charakter jednostek budżetowych tworzonych przez Prezesa Rady Ministrów 184
Art. 14. [Samorządowe zakłady budżetowe jako jednostki wykonujące zadania własne samorządu terytorialnego] 185
Zakres funkcjonowania samorządowych zakładów budżetowych 186
Art. 15. [Gospodarka finansowa samorządowych zakładów budżetowych] 187
1. Odpłatne wykonywanie zadań przez samorządowy zakład budżetowy 188
2. Plan finansowy samorządowego zakładu budżetowego 189
3. Dotacje dla samorządowych zakładów budżetowych 190
4. Nadwyżka środków obrotowych 192
Art. 16. [Tworzenie, łączenie i likwidacja samorządowych zakładów budżetowych] 193
1. Tworzenie samorządowego zakładu budżetowego 193
2. Przekształcanie, łączenie oraz likwidacja samorządowego zakładu budżetowego 194
Art. 17. [Delegacja do określenia sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych] 195
1. Sposób wykonania delegacji ustawowej 196
2. Wykonanie delegacji z art. 17 ust. 2 u.f.p. 196
Art. 18. [Definicja agencji wykonawczej] 197
1. Powołanie agencji wykonawczych 197
2. Istota agencji wykonawczych 198
3. Podstawy prawne agencji wykonawczych funkcjonujących w 2023 r. 200
Art. 19. [Podstawy prawne działania agencji wykonawczej] 201
1. Wprowadzenie 201
2. Statut agencji wykonawczych 201
3. Delegacja ustawowa 202
Art. 20. [Podstawy prawne prowadzenia gospodarki finansowej agencji wykonawczej] 203
1. Wprowadzenie 203
2. Gospodarka finansowa agencji wykonawczej na przykładzie Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego 203
Art. 21. [Roczny plan finansowy agencji wykonawczej] 205
1. Wprowadzenie 206
2. Plany finansowe agencji wykonawczych w ujęciu memoriałowym i kasowym 206
3. Opracowanie i zmiana planów finansowych agencji 207
4. Dotacje udzielane z budżetu państwa 209
5. Zaciąganie przez agencje wykonawcze zobowiązań wieloletnich 212
6. Delegacja ustawowa 212
Art. 22. [Rozliczenie nadwyżki środków finansowych agencji wykonawczej] 212
Rozliczenie nadwyżki środków finansowych agencji wykonawczej 213
Art. 23. [Instytucja gospodarki budżetowej; pojęcie, utworzenie i rejestracja] 215
1. Istota instytucji gospodarki budżetowej 216
2. Tworzenie instytucji gospodarki budżetowej 218
3. Zadania, jakie można powierzyć instytucjom gospodarki budżetowej. Problem samofinansowania się instytucji 218
4. Możliwość przekształcenia instytutu badawczego w instytucję gospodarki budżetowej. Inne ustawowe wskazania do tworzenia instytucji gospodarki budżetowej 227
5. Obecnie funkcjonujące instytucje gospodarki budżetowej. Zjawisko odchodzenia od tej formy prowadzenia gospodarki finansowej 227
Art. 24. [Gospodarka finansowa instytucji gospodarki budżetowej] 229
1. Plan finansowy jako podstawa działalności finansowej instytucji gospodarki budżetowej 230
2. Zmiany w planie finansowym instytucji podczas roku budżetowego 230
3. Lokaty wolnych środków 230
4. Praktyka dotowania instytucji gospodarki budżetowej 231
Art. 25. [Mienie, należności i zobowiązania likwidowanej instytucji gospodarki budżetowej] 232
Mienie, należności i zobowiązania likwidowanej instytucji gospodarki budżetowej 233
Art. 26. [Statut i regulamin organizacyjny instytucji gospodarki budżetowej] 233
1. Statut instytucji gospodarki budżetowej 234
2. Regulamin organizacyjny 234
Art. 27. [Dyrektor instytucji gospodarki budżetowej] 234
1. Obowiązki dyrektora instytucji gospodarki budżetowej 235
2. Tryb przygotowywania rocznego planu finansowego instytucji gospodarki budżetowej 235
Art. 28. [Gospodarka finansowa instytucji gospodarki budżetowej] 236
1. Pojęcie mienia instytucji gospodarki budżetowej 236
2. Podstawowe zasady gospodarowania mieniem instytucji gospodarki budżetowej 237
3. Zasada zarządzania mieniem w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki 238
4. Zasada zachowania należytej staranności 238
5. Zasada samodzielności gospodarowania mieniem 239
6. Zasada efektywności wykorzystania mienia 239
7. Fundusz instytucji gospodarki budżetowej 239
8. Fundusz zapasowy instytucji gospodarki budżetowej 240
Art. 29. [Gospodarka finansowa państwowego funduszu celowego] 240
1. Przyczyny tworzenia funduszy celowych 241
2. Definicja i istota państwowego funduszu celowego 241
3. Brak osobowości prawnej państwowych funduszy celowych 243
4. Wymóg co do źródeł przychodów 246
5. Wyraźne określenie w ustawie formy prawnej funduszu celowego 247
6. Roczny plan finansowy jako podstawa gospodarki finansowej państwowego funduszu celowego 247
Art. 30. [Utworzenie i gospodarka finansowa państwowych i samorządowych osób prawnych] 249
1. Definicje państwowej oraz samorządowej osoby prawnej 249
2. Zakres podmiotowy państwowych i samorządowych osób prawnych 250
3. Gospodarka finansowa państwowych i samorządowych osób prawnych 251
Art. 31. [Plan finansowy państwowych i samorządowych osób prawnych] 252
Szczegółowość planu finansowego państwowych i samorządowych osób prawnych 253
Art. 32. [Obowiązek sporządzania planów finansowych w układzie zadaniowym] 254
Plany finansowe w układzie zadaniowym 254
Rozdział 4
Jawnoś? i?przejrzysto?? finans?w publicznych ć i przejrzystość finansów publicznych 255
Art. 33. [Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi] 255
1. Istota zasady jawności finansów publicznych 255
2. Wyłączenia odnoszące się do zasady jawności finansów
publicznych 256
Art. 34. [Formy jawności gospodarowania środkami publicznymi] 258
1. Uwagi ogólne do zasady gospodarowania środkami publicznymi (zasada jawności finansów publicznych) 259
2. Zagadnienia szczegółowe odnoszące się do zasady gospodarowania środkami publicznymi (zasada jawności finansów publicznych) 259
3. Realizacja zasady jawności gospodarowania środkami publicznymi (zasada jawności finansów publicznych) w odniesieniu do budżetu j.s.t. 260
Art. 34a. [Rejestr umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych] 261
1. Uwagi ogólne o obowiązku prowadzenia przez Ministra Finansów rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych oraz daty jego wejścia w życie 262
2. Zasady odnoszące się do obowiązku prowadzenia przez Ministra Finansów rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych 263
Art. 34b. [Kara za naruszenie obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych] 264
Odpowiedzialność karna odnosząca się do rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych oraz data wejścia w życie przepisu 264
Art. 34c. [Wyłączenie stosowania przepisów o rejestrze umów do umów zawartych przez placówki zagraniczne] 265
Wyłączenie przepisów o rejestrze umów zawartych przez placówki zagraniczne 265
Art. 35. [Wyłączenie jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa] 265
1. Uwagi ogólne do wyłączenia jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa 265
2. Orzecznictwo sądowe odnoszące się do wyłączenia jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa 266
Art. 35a. [Obowiązek informowania o finansowaniu lub dofinansowaniu realizowanego zadania z budżetu państwa lub państwowego funduszu celowego] 267
1. Uwagi ogólne do obowiązków nałożonych na podmioty realizujące zadania finansowane lub dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych 268
2. Rodzaje zadań odnoszących się do obowiązków nałożonych na podmioty realizujące zadania finansowane lub dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych 268
Art. 35b. [Działania informacyjne w przypadku zadań dofinansowanych z budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych oraz współfinansowanych ze środków unijnych] 268
Przedmiot regulacji 268
Art. 35c. [Kontrola wykonywania obowiązku informowania o finansowaniu lub dofinansowaniu realizowanego zadania z budżetu państwa lub państwowego funduszu celowego] 269
Przedmiot regulacji 269
Art. 35d. [Delegacja ustawowa] 269
1. Uwagi ogólne do delegacji ustawowej dla Rady Ministrów 270
2. Wybrane pojęcia szczegółowe do delegacji ustawowej dla Rady Ministrów 270
Art. 36. [Obowiązki informacyjne związane z realizacją zasady jawności publicznej gospodarki finansowej] 271
1. Uwagi ogólne do obowiązków informacyjnych wybranych podmiotów 271
2. Ustawowa delegacja dla Ministra Finansów 272
Art. 37. [Upublicznianie niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej] 273
1. Uwagi ogólne do upubliczniania niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej 273
2. Zagadnienia szczegółowe odnoszące się do upubliczniania niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej 274
3. Orzecznictwo sądów administracyjnych odnoszące się do upubliczniania niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej 275
Art. 38. [Ogłaszanie danych o zadłużeniu] 276
Art. 38a. [Ogłaszanie danych o zadłużeniu] 277
Istota regulacji 277
Art. 38b. [Ogłaszanie danych o wyniku nominalnym oraz łącznej dynamice wartości produktu krajowego brutto] 278
Istota regulacji 278
Art. 38c. (uchylony). 279
Art. 39. [Klasyfikowanie dochodów publicznych, wydatków publicznych i przychodów] 279
1. Istota i znaczenie klasyfikacji budżetowej 279
2. Struktura klasyfikacji budżetowej 281
2.1. Klasyfikacja budżetowa a PKD 281
2.2. Działy klasyfikacji budżetowej 281
2.3. Rozdziały klasyfikacji budżetowej 282
2.4. Paragrafy klasyfikacji budżetowej 283
2.5. Klasyfikacja paragrafów przychodów oraz rozchodów 288
3. Szczegółowa klasyfikacja wydatków do zadań z zakresu bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego 288
Art. 40. [Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych] 289
1. Ogólne zasady rachunkowości jednostek SFP 290
2. Szczególne zasady rachunkowości dla jednostek SFP 292
3. Zasady rachunkowości oraz plany kont dla budżetów j.s.t., jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych 294
4. Zasady rachunkowości oraz plany kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego 299
5. Zasady rachunkowości i planów kont dla organów podatkowych podległych ministrowi właściwemu do spraw
finansów publicznych 300
6. Sporządzanie sprawozdań finansowych 302
Art. 41. [Sprawozdania jednostek sektora finansów publicznych] 303
1. Istota sprawozdawczości budżetowej 304
2. Rodzaje sprawozdań budżetowych 305
3. Jednostki zobowiązane do sporządzania i przekazywania sprawozdań budżetowych 305
4. Sposoby sporządzania i przekazywania sprawozdań budżetowych 306
5. Sprawozdawczość budżetowa w układzie zadaniowym 308
6. Sprawozdawczość w zakresie operacji finansowych 309
7. Sprawozdawczość budżetowa a naruszenie dyscypliny finansów publicznych 312
Rozdział 5
Zasady gospodarowania środkami publicznymi 314
Art. 42. [Zasada legalności i niefunduszowania] 314
1. Zasady gospodarowania środkami publicznymi jako część zasad finansów publicznych 315
2. Ustawowa podstawa gromadzenia środków publicznych 317
3. Zasada niefunduszowania (jedności materialnej) budżetu 318
4. Wyjątki od zasady niefunduszowania 319
5. Obowiązek ustalania i dochodzenia należności pieniężnych 325
Art. 43. [Zasada powszechności dostępu do realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych] 327
1. Istota zasady powszechnego dostępu do realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych 327
2. Ograniczenia zasady wyłącznie w drodze ustawy 328
Art. 44. [Zasady dokonywania wydatków ze środków publicznych] 329
1. Zasady dokonywania wydatków publicznych 329
2. Dokonywanie wydatków przez jednostki SFP na podstawie budżetu i planu finansowego 330
3. Dokonywanie wydatków publicznych zgodnie z przepisami dotyczącymi dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków (zasada legalizmu) 331
4. Standardy dokonywania wydatków publicznych 333
Art. 45. [Zakaz tworzenia fundacji ze środków publicznych] 334
Zakaz tworzenia fundacji ze środków publicznych 334
Art. 46. [Zasada zaciągania zobowiązań ze środków publicznych] 334
1. Zakres podmiotowy komentowanego przepisu 335
2. Pojęcie zobowiązania i jego zaciągnięcie 336
3. Zobowiązania o charakterze dłużnym (zobowiązania zwrotne) 337
4. Zaciąganie zobowiązań a naruszenie dyscypliny finansów publicznych 339
Art. 47. [Oferta wykonania zadania zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji] 340
1. Istota i cel regulacji 341
2. Obowiązek przedstawienia oferty wykonania zadania publicznego 341
Art. 48. [Lokowanie wolnych środków] 342
1. Przedmiot regulacji 343
2. Formy lokowania „wolnych środków” przez jednostki SFP 344
3. Lokowanie wolnych środków a finansowanie potrzeb pożyczkowych i zarządzanie długiem SP 347
Art. 49. [Zakaz obejmowania lub nabywania udziałów lub akcji
oraz obligacji] 347
1. Zakaz obejmowania lub nabywania udziałów lub akcji
oraz obligacji 348
2. Przejmowanie akcji, udziałów oraz obligacji przez ministra właściwego do spraw aktywów państwowych 348
Art. 50. [Wymóg określenia w projektach: skutków finansowych, źródeł sfinansowania oraz limitów wydatków] 349
1. Istota i ogólny cel regulacji 351
2. Zakres podmiotowy oraz geneza komentowanej regulacji 352
3. Skutki finansowe ustaw wpływających na finanse jednostek samorządu terytorialnego 354
Art. 50a. [Publikacja wytycznych zapewniających stosowanie jednolitych wskaźników makroekonomicznych] 355
Wytyczne Ministra Finansów zapewniające stosowanie jednolitych wskaźników makroekonomicznych 355
Art. 51. [Roszczenia i zobowiązania wynikające z budżetu państwa] 356
1. Zasada nieroszczeniowego charakteru prawnego budżetu państwa, budżetów j.s.t. oraz planów finansowych jednostek SFP 356
2. Nieroszczeniowy charakter wydatków na subwencje i dotacje 358
Art. 52. [Prognostyczny charakter dochodów i przychodów. Nieprzekraczalny limit wydatków i rozchodów] 360
1. Prognostyczny charakter dochodów i dyrektywny charakter wydatków 360
2. Charakter przychodów i kosztów jednostek gospodarki przybudżetowej (gospodarki budżetowej „netto”) 363
Art. 53. [Odpowiedzialność kierownika za całość gospodarki finansowej jednostki. Powierzenie obowiązków w zakresie gospodarki finansowej pracownikom jednostki] 363
1. Odpowiedzialność kierownika jednostki SFP za całość jej gospodarki finansowej 364
2. Skuteczne powierzenie pracownikowi jednostki obowiązków w zakresie gospodarki finansowej 365
3. Powierzenie obowiązków pracownikowi a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 366
4. Odpowiedzialność kierownika jednostki obsługującej 368
Art. 54. [Główny księgowy jednostki sektora finansów publicznych] 368
1. Status i wymagania stawiane głównemu księgowemu
jednostki SFP 370
2. Obowiązki i uprawnienia głównego księgowego jednostki SFP 371
3. Odpowiedzialność głównego księgowego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 373
4. Odpowiedzialność kierownika i głównego księgowego jednostki obsługującej 376
Art. 54a. [Ugoda w sprawie spornej należności cywilnoprawnej] 376
1. Znaczenie i cel wprowadzenia regulacji 377
2. Przedmiot ugody, stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego 378
3. Warunki zawarcia ugody i ich kontekstowe/systemowe odczytywanie 379
3.1. Uwagi wprowadzające 379
3.2. Przedmiotowy zakres zastosowania 380
3.3. Podmiotowy zakres zastosowania 381
3.4. Moment dokonania oceny skutków potencjalnej (projektowanej) ugody. Przypadki, w których wymagana jest opinia Prokuratorii Generalnej 381
4. Ocena skutków zawarcia ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej 382
4.1. Uwagi wprowadzające 382
4.2. Schemat oceny/analizy skutków zawarcia ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej – wersja podstawowa (wyjściowa) 383
4.3. Schemat z uwzględnieniem elementów zarządzania organizacją (podmiotem) 385
5. Zawarcie ugody a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zakres ewentualnego zastosowania art. 54a przez podmioty niezaliczane do SFP 385
Art. 55. [Umarzanie, odraczanie i rozkładanie na raty należności cywilnoprawnych] 387
1. Pojęcia ogólne oraz określenie organów administracji rządowej, państwowych jednostek budżetowych i państwowych funduszy celowych 388
2. Pojęcia „należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny” oraz „niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym” 388
Art. 56. [Przesłanki umorzenia w całości należności cywilnoprawnych] 389
1. Pojęcia ogólne 389
2. Umorzenia w ramach tzw. uznania cywilnoprawnego 389
3. Przesłanki udzielania ulgi w spłacie należności 390
3.1. Przesłanka związana ze śmiercią osoby fizycznej i pozostałe warunki 390
3.2. Przesłanka wykreślenia osoby prawnej z właściwego rejestru tych podmiotów i inne warunki 391
3.3. Przesłanka związana z uzasadnionym przypuszczeniem o bezskuteczności egzekucji 392
3.4. Przesłanka likwidacji jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej 393
3.5. Przesłanka interesu publicznego 393
4. Ulgi w spłacie należności w orzecznictwie sądów
administracyjnych 395
5. Przesłanka dodatkowa zastosowania ulgi w spłacie należności cywilnoprawnych przy wielości podmiotów zobowiązanych 396
Art. 57. [Ulgi uzasadnione ważnym interesem dłużnika, interesem publicznym, względami społecznymi lub gospodarczymi] 397
1. Uwagi ogólne 397
2. Przesłanki stosowania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych wyłącznie na wniosek 397
3. Stosowanie ulg w spłacie należności cywilnoprawnych w orzecznictwie sądów administracyjnych 398
Art. 57a. [Umorzenie należności zasądzonych na rzecz Skarbu Państwa w postępowaniu związanym z naruszeniem Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności] 399
Zasady umarzania należności zasądzonych na rzecz Skarbu Państwa w postępowaniu związanym z naruszeniem Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności 400
Art. 58. [Właściwość organów uprawnionych do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym] 401
1. Pojęcia ogólne 402
2. Stosowanie ulg w spłacie należności cywilnoprawnych oraz jego formy 403
Art. 59. [Delegacja do określenia zasad, sposoby i trybu udzielania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych] 404
1. Pojęcia ogólne 405
2. Możliwości j.s.t. do podjęcia uchwały w sprawie stosowania ulg z urzędu 406