Ignacy Loga-Sowiński (1914-1992). Portret gomułkowca - ebook

Biografistyka dotycząca PRL jest skoncentrowana na czołowych politykach – Bolesławie Bierucie, Władysławie Gomułce, Edwardzie Gierku czy Wojciechu Jaruzelskim. Brakuje biografii postaci z drugiego planu. Stąd, pisząc o Gomułce, należy dostrzegać nie tylko premiera Józefa Cyrankiewicza, lecz także Ignacego Logę-Sowińskiego (1914–1992), pseudonim „Ignac”, o którym traktuje prezentowana książka. Wywodził się on z Łodzi, gdzie związał się z KPP i za co trafił do więzienia. W latach 1939–1941 przebywał w zajętym przez Związek Sowiecki Białymstoku, później działał w komunistycznym podziemiu na obszarze okupowanej przez Niemców Polski, aby po wojnie – choć z zawirowaniami w okresie stalinowskim – stopniowo wspinać się po szczeblach kariery. Z Gomułką zetknął się na początku wojny, natomiast od końca 1943 roku łączyła ich już ścisła współpraca. Po ponownym objęciu władzy przez „Wiesława” Loga-Sowiński znalazł się w wąskim gronie jego najbliższych ludzi. Z Gomułką doświadczał przemian październikowych 1956 roku i praktycznie razem z nim w niesławie kończył karierę polityczną w grudniu 1970 roku. Przez całe życie, z wyjątkiem okresu stalinizmu, był całkowicie lojalny zarówno wobec swego patrona, jak i Moskwy. Ta postawa pozwalała mu przez lata utrzymywać się na szczytach władzy.

Biografia Logi-Sowińskiego jest książką o mniej znanych aspektach funkcjonowania elit PRL, o relacjach między ludźmi ze ścisłego kierownictwa, a także o sposobach praktykowania władzy i korzystania z niej.

Wykaz skrótów 9

Wstęp 13

Rozdział I. Dzieciństwo i młodość w robotniczej Łodzi (1914–1939) 23

1. Środowisko rodzinne 23

2. Pierwsze kontakty z komunistami 27

3. Aktywista KPP 29

4. Proces sądowy i uwięzienie 33

Rozdział II. W sowieckim Białymstoku (1939–1941) 39

1. Epizod z udziałem w obronie Warszawy 39

2. Na sowieckiej służbie 44

Rozdział III. Komunistyczna konspiracja w Łodzi (1941–1943) 51

1. Skromne początki 51

2. Budowanie PPR 56

3. Kontrowersje w związku z aresztowaniami w 1943 r. 67

Rozdział IV. W kierownictwie konspiracyjnej PPR (1943–1944) 75

1. Zwierzchnik partyjnego wywiadu 75

2. Wobec personalnych i politycznych sporów między liderami partii 86

3. Człowiek Gomułki 93

Rozdział V. Warszawa – Lublin – Warszawa (1944–1945) 109

Rozdział VI. Powrót do Łodzi (1945–1948) 123

1. Pełnomocnik Rządu Tymczasowego 123

Zwierzchnik Komitetu Łódzkiego PPR 127

Udział w zaprowadzaniu komunistycznego ładu 141

Pozycja w kręgach warszawskich i życie prywatne 160

Rozdział VII. Wobec kryzysu wewnątrz partii w 1948 r. 167

Sprawa tzw. odchylenia prawicowo-nacjonalistycznego Gomułki 167

Presja „internacjonalistów” i porzucenie „Wiesława” 173

Rozdział VIII. Na bocznym torze (1948–1956) 187

1. Przewodniczący związków zawodowych we Wrocławiu 187

2. W rozpracowaniu przez „bezpiekę” 194

3. Słuchacz Centralnej Szkoły Partyjnej 219

Rozdział IX. Wielki powrót (1956–1957) 225

1. Wobec wystąpień robotniczych i politycznego wrzenia 225

2. W ekipie Gomułki 227

Rozdział X. Gomułkowski aparatczyk (1957–1970) 245

Bez sprzeciwu wobec polityki „Wiesława” 245

Likwidator „październikowego” ożywienia w kręgach robotniczych 265

W obliczu walki o następstwo po Gomułce 283

4. W Marcu ‘68 289

Rozdział XI. Wobec tragedii Grudnia 1970 r. 301

1. Rola podczas rewolty robotniczej w Gdańsku 301

2. Polityczny upadek 316

3. Kwestia odpowiedzialności według Komisji Kruczka 330

Rozdział XII. U schyłku życia (1971–1992) 337

1. Ambasador PRL w Turcji (1971–1978) 337

2. Ostatnie lata 355

Zakończenie 371

Bibliografia 377

Indeks osobowy 393

Spis zdjęć 403

Ilustracje 405