Instytucjonalne wsparcie niesamodzielnych osób starszych w województwie łódzkim. Potencjał, potrzeby, wyzwania - ebook

W prezentowanej publikacji podjęto rozważania na temat problemów funkcjonowania instytucjonalnego systemu wsparcia niesamodzielnych osób starszych na przykładzie analizy wybranych instytucji pomocy społecznej oraz instytucji ochrony zdrowia na terenie województwa łódzkiego. Zwrócono uwagę na najważniejsze utrudnienia i ograniczenia w zakresie świadczonych form pomocy i opieki. Do takich należy zaliczyć przede wszystkim: ograniczenia związane z udzielaniem adekwatnego do potrzeb zakresu wsparcia dla osób niesamodzielnych, wynikające z nieadekwatnych w stosunku do potrzeb zasobów środowiskowych i zinstytucjonalizowanych usług opiekuńczych, problemy utrudniające trafny proces diagnozy niesamodzielności i szacowania potrzeb pomocowych i opiekuńczych, problem braku współpracy międzyinstytucjonalnej czy problemy adaptacyjne podopiecznych. Ważny wątek analiz stanowi odniesienie do zwiększonego zapotrzebowania na profesjonalne działania opiekuńcze świadczone w ramach instytucjonalnych form opieki, co wynika między innymi z ograniczonej wydolności opiekuńczej rodziny. Publikacja zawiera rekomendacje w zakresie działań służących poprawie jakości organizacji procesu pomocowego na rzecz osób starszych z ograniczoną samodzielnością.

1. Wprowadzenie 7

2. Starość i starzenie się w ujęciu definicyjnym 11

2.1. Teoretyczne koncepcje starości 11

2.2. Procesy demograficznego starzenia się – przyczyny i konsekwencje 16

2.2.1. Konsekwencje procesu demograficznego starzenia się 18

2.3. Struktura demograficzna mieszkańców województwa łódzkiego 26

2.4. Niesamodzielność osób starszych w ujęciu definicyjnym 31

3. Polityka społeczna wobec starości i starzenia (polityka senioralna) 41

3.1. Podstawowe założenia europejskiej koncepcji aktywnego starzenia się 41

3.2. Strategie polityki senioralnej w Polsce 43

3.2.1. Polityka społeczna wobec niesamodzielnych osób starszych 47

3.3. Model lokalnej polityki senioralnej na terenie województwa łódzkiego 49

4. System wsparcia niesamodzielnych osób starszych 53

4.1. Rodzinne wzory opieki nad niesamodzielnymi osobami starszymi 55

4.2. Instytucjonalne i środowiskowe formy wsparcia niesamodzielnych osób starszych 64

4.2.1. Instytucje pomocy społecznej 66

4.2.2. Instytucje ochrony zdrowia 74

4.3. Problemy i niedostatki systemu wsparcia osób starszych niesamodzielnych 76

4.4. Potencjał instytucji wsparcia niesamodzielnych osób starszych na terenie Łodzi i województwa łódzkiego 86

5. Instytucjonalne wsparcie niesamodzielnych osób starszych w województwie łódzkim w opinii badanych 97

5.1. Ocena niesamodzielności i szacowanie potrzeb pomocowych i opiekuńczych 98

5.1.1. Ocena stanu zdrowia 100

5.1.2. Ocena sytuacji materialnej 106

5.1.3. Ocena sytuacji rodzinnej 108

5.1.4. Metody i techniki zbierania informacji dla potrzeb oceny niesamodzielności i szacowania potrzeb pomocowych i opiekuńczych 115

5.1.5. Specjalistyczne narzędzia (testy) diagnostyczne wykorzystywane w procesie diagnozy i szacowania potrzeb pomocowych i opiekuńczych 120

5.1.6. Ocena jakości – trafności i adekwatności wykorzystywanych metod, technik i narzędzi diagnostycznych 126

5.2. Określenie zakresu i form wsparcia 128

5.3. Formy i zakres wsparcia instytucjonalnego 130

5.3.1. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania 138

5.4. Zasoby kadrowe placówek opieki długoterminowej 142

5.5. Problemy i ograniczenia w zakresie wsparcia instytucjonalnego 145

5.5.1. Problemy utrudniające trafny proces diagnozy niesamodzielności i szacowania potrzeb pomocowych i opiekuńczych 146

5.5.2. Ograniczenia w zakresie infrastruktury pomocowej 151

5.5.3. Problemy adaptacyjne podopiecznych 159

5.5.4. Propozycje działań służących poprawie jakości procesów diagnostycznych i pomocowych 164

6. Rekomendacje 177

7. Zakończenie 181

Bibliografia 183