Medialny obraz kształtowania się stosunków polsko-niemieckich. Na podstawie analizy tygodników „Der Spiegel” i „Polityka” z lat 2005–2017. Studium politologiczno-socjologiczne - ebook

W publikacji pokazuję, w jakim stopniu partie polityczne oraz mass media wpływają na kształtowanie dwustronnych, polsko-niemieckich stosunków, a także na budowanie wizerunku obu krajów i narodów. Zasadniczy problem badawczy monografii dotyczy wiodącego zagadnienia – obrazu Polski i Niemiec oraz relacji polsko-niemieckich kreowanego przez polskie i niemieckie opiniotwórcze media na przykładzie „Polityki” i „Der Spiegel” od 2005 do 2017 roku. W jakim stopniu był on odzwierciedleniem konsensusu, a w jakim rozbieżności między tymi tygodnikami? Podstawą analizy uczyniłam nie tylko wypowiedzi dziennikarzy, lecz także liderów wiodących partii politycznych, ludzi nauki i przedstawicieli elit symbolicznych.

Od Autorki

Zaletami książki są: ciekawa, autorska koncepcja badań, trafny dobór materiału badawczego, staranne przeprowadzenie poszczególnych etapów projektu badawczego, ogrom „benedyktyńskiej” pracy przy autorskich tłumaczeniach i interpretacji publikacji z tygodnika „Der Spiegel”, wykorzystanie wiedzy historycznej i politologicznej przy analizach i interpretacjach własnych.

Z recenzji dr hab. Justyny Szulich-Kałuży, prof. KUL

Uważam publikację za interesującą i przedstawiającą raczej słabo zbadany temat na polskim rynku wydawniczym. Na uznanie zasługują obie części pracy – teoretyczna i analityczna. W ich przygotowanie Autorka włożyła z pewnością sporo pracy. Wskazuje na to staranność opracowania, dobór literatury, logiczny tok analizy […].

Z recenzji dr hab. Barbary Wiśniewskiej-Paź, prof. UWr

Wprowadzenie (prof. dr hab. Danuta Walczak-Duraj) 9

Od Autora 13

Rozdział 1. PRZESŁANKI STOSOWANIA ZAŁOŻEŃ I METOD SOCJOLOGII HISTORYCZNEJ DO BADAŃ NAD TWORZENIEM RELACJI MIĘDZYNARODOWYCH I STEREOTYPÓW NARODOWYCH 21

Wprowadzenie 22

1. Od ahistoryzmu do socjologii historycznej 28

2. Dwa podstawowe rodzaje historyzmu – ujęcie procesowe i kontekstualne 32

3. Rola metody porównawczo-historycznej w socjologii historycznej 37

4. Możliwości zastosowania metod socjologii historycznej do badania stereotypów narodowych 47

Podsumowanie 51

Rozdział 2. POWOJENNE STOSUNKI POLSKO-NIEMIECKIE W UJĘCIU HISTORYCZNYM 53

1. Stosunki polsko-niemieckie po konferencjach w Jałcie i Poczdamie 54

2. Stosunki polsko-niemieckie w latach 1970–1989 64

3. Stosunki polsko-niemieckie w latach 1990–2004 72

4. Stosunki polsko-niemieckie po wejściu Polski do Unii Europejskiej 78

Podsumowanie 85

Rozdział 3. ROLA STEREOTYPU I TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ W KSZTAŁTOWANIU WZAJEMNYCH STOSUNKÓW SPOŁECZNYCH I POLITYCZNYCH 87

1. Pojęcie stereotypu 88

2. Pojęcie tożsamości narodowej 95

3. Istota oraz rola stereotypu narodowego w kształtowaniu stosunków sąsiedzkich 99

4. Ocena stosunków polsko-niemieckich w perspektywie badań empirycznych 101

5. Zmienność czy stałość stereotypu Polaka i Niemca? – perspektywa empiryczna 109

Podsumowanie 114

Rozdział 4. WPŁYW MEDIÓW NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ STOSUNKÓW SPOŁECZNYCH I POLITYCZNYCH 117

1. Ewolucja poglądów dotyczących siły oddziaływania mediów masowych 118

2. Skutki komunikowania masowego w ujęciu wybranych teorii klasycznych i współczesnych 124

3. Charakterystyka rynku prasowego w Niemczech i w Polsce 137

3.1. Niemiecki rynek prasowy 138

3.2. Polski rynek prasowy 146

Podsumowanie 151

Rozdział 5. ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE BADAŃ 155

1. Uzasadnienie wyboru problematyki badań 156

2. Cel i podstawowe problemy badawcze 157

3. Hipotezy badawcze 159

4. Uzasadnienie stosowanych metod i technik badawczych 160

4.1. Zastosowanie metody ram interpretacyjnych w odniesieniu do prowadzonych badań 161

4.2. Analiza treści przekazów medialnych i jej zastosowanie w odniesieniu do prowadzonych badań 164

Rozdział 6. WYNIKI ANALIZY TREŚCI TYGODNIKÓW „DER SPIEGEL” I „POLITYKA” Z LAT 2005–2017 181

1. Analiza i interpretacja zawartości tygodnika „Der Spiegel” i „Polityka” z lat 2005–2017 według metody ramowania 182

1.1. Ramy konfliktu 183

1.2. Ramy odpowiedzialności 187

1.3. Ramy skutków gospodarczych 188

2. Analiza i interpretacja zawartości tygodnika „Der Spiegel” z lat 2005–2017 z zastosowaniem socjologicznej metody analizy zawartości przekazów masowych 190

2.1. Obraz Polski 192

2.2. Obraz stosunków niemiecko-polskich 204

2.3. Inne zagadnienia podnoszone w analizowanym tygodniku 211

2.4. Podsumowanie 216

3. Analiza i interpretacja zawartości tygodnika „Polityka” z lat 2005–2017 z zastosowaniem metody analizy zawartości przekazów masowych 217

3.1. Obraz Niemiec 217

3.2. Obraz stosunków polsko-niemieckich 236

3.3. Inne zagadnienia podnoszone w analizowanym tygodniku 249

3.4. Podsumowanie 257

Wnioski końcowe i weryfikacja hipotez 259

Zakończenie 265

Bibliografia 269

Źródła prasowe 279

Źródła internetowe 281

Załącznik 283

1. „Der Spiegel” 283

2. „Polityka” 287