O człowieku. Wybór pism filozoficznych - ebook
O człowieku. Wybór pism filozoficznych - ebook
Józef Tischner, O człowieku. Wybór pism filozoficznych
Wstęp Aleksander Bobko oraz wybór i opracowanie Aleksander Bobko i Magdalena Kozak
Intelektualny dorobek Józefa Tischnera nie układa się w filozoficzny system, który miałby jasno wyznaczone granice. To raczej nieskrępowana rozmowa, otwarta, nastawiona na akceptację odmiennych poglądów i innych punktów widzenia. A tematem tej konwersacji jest człowiek, jego problemy, zaangażowanie społeczne, wybory światopoglądowe, akceptacja dobra i niezgoda na zło, nastawienie do wiary i relacje z Bogiem. U Tischnera fascynuje język, prosty, oparty na niewyszukanych skojarzeniach, zahaczający o gwarę góralską i słowa wielkich filozofów, a jednocześnie klarownie opisujący duchową i intelektualną kondycję współczesnego człowieka. I pewnie dlatego myśl Tischnera nie traci na swej aktualności, ciągle znajdując nowych zwolenników.
Według Tischnera filozofia dialogu poszerza ramy tradycyjnego myślenia o człowieku, otwiera nowe perspektywy i daje nowe narzędzia, które są szczególnie przydatne przy próbach zrozumienia i opisania człowieka jako istoty religijnej.
Ze Wstępu Aleksandra Bobki
Józef Tischner (1931–2000) – ksiądz katolicki, filozof, publicysta. Autor wielu książek. Urodził się w Starym Sączu. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Członek Polskiego Towarzystwa Teologicznego, prezes wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku. Doktor honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Kapelan „Solidarności” oraz Związku Podhalan. W 1980 roku wygłosił w Katedrze Wawelskiej słynną homilię do przywódców „Solidarności”. W czasie stanu wojennego odwiedzał obozy internowanych i publikował w „Tygodniku Powszechnym” artykuły komentujące sytuację w kraju. W 1990 roku, także na łamach „Tygodnika Powszechnego”, ukazał się jego głośny tekst Homo sovieticus między Wawelem a Jasną Górą. W 1999 roku odznaczony Orderem Orła Białego. Zmarł w 2000 roku w Krakowie. Został pochowany na cmentarzu w Łopusznej na Podhalu.
Aleksander Bobko (1960) – filozof, profesor nauk humanistycznych, wykładowca Uniwersytetu Rzeszowskiego i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Badacz filozofii niemieckiej, etyki, filozofii politycznej i myśli Józefa Tischnera, tłumacz dzieł Immanuela Kanta. Opublikował m.in. Wartość i nicość. Teoria wartości Heinricha Rickerta na tle neokantyzmu (2005), Myślenie wobec zła. Polityczny i religijny wymiar myślenia w filozofii Kanta i Tischnera (2007).
Magdalena Kozak (1981) – doktor nauk humanistycznych, wykładowca na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Badaczka filozofii Emanuela Levinasa i Józefa Tischnera.
Spis treści
Wstęp. Józefa Tischnera myślenie o człowieku
- Biografia
- Filozoficzne inspiracje myśli Tischnera
- Filozofia człowieka jako centralny nurt twórczości Tischnera
- Człowiek wobec wartości
- Człowiek w dramacie
- Spór o istnienie człowieka
- Podsumowanie
- Recepcja twórczości Tischnera i literacka strona jego utworów
Nota edytorska
Bibliografia
O człowieku. Wybór pism filozoficznych
- Inspiracje i polemiki
- Czym jest filozofia, którą uprawiam
- [Wykład o Heglu]
- [Wykład o Nietzschem]
- W kręgu myśli Husserlowskiej
- Wokół sporu o idealizm
- Spór o Ja transcendentalne
- Poza obszarami bycia
- Czy kryzys racjonalizmu?
- Martina Heideggera milczenie o Bogu
- Prometeusz jako symbol
- Człowiek – strażnik bytowania
- Myślenie w stronę Boga
- O krytykach słów kilka
- [Wykład o Schelerze]
- Emmanuel Lévinas
- Pragnienie metafizyczne i separacja
- Epifania twarzy
- Transcendencja
- Schyłek chrześcijaństwa tomistycznego
- Teologia spekulatywna
- Problem syntezy
- Dwa punkty widzenia
- Człowiek wobec wartości
- W poszukiwaniu istoty wolności
- Wolność i metoda
- Skuteczne i mądre działanie
- Wolność rozumna i rozwijająca się
- Wolność tragiczna
- Co dalej z wolnością?
- Prolegomena chrześcijańskiej filozofii śmierci
- Umieranie i jego sens
- Wolność i znaczenia
- Umieranie Jezusa
- Etyka wartości i nadziei
- Od autora
- Wprowadzenie
- Wartości etyczne i „zmysł” moralny
- Porządek wartości
- Sztuka etyki
- Etyka i doświadczenie
- Norma i wartość
- Sposoby bycia
- Etyka i sztuka
- Ludzie z kryjówek
- Kryjówka i przestrzeń obcowań
- System wartości
- Przekroczenie progu
- Myślenie z wnętrza metafory
- O tym, skąd filozof mówi...
- O tym, o czym filozof chce mówić...
- Co robią filozofowie z faktycznością...
- Co uznaje myślenie bez metafor...
- Myślenie według wartości
- Problem wartości
- Spotkanie
- Myślenie według wartości
- Aksjologia i kryzys
- W poszukiwaniu istoty wolności
- Człowiek w dramacie
- [Struktura dramatu]
- Świadomość sceny
- Świadomość Drugiego
- Pytanie o Boga
- Dobro
- Agatologia
- Odpowiedź na pytanie, czyli wzajemność
- Pytanie
- Filozof, inkwizytor, Bóg
- [Błądzenie w żywiole piękna]
- Tragizm piękna
- Rozdroże
- Błądzenie w żywiole prawdy
- Wartość kłamstwa
- Błądzenie w żywiole dobra
- Przestrzeń obcowania z Drugim
- Funkcja imienia
- Miejsce imienia
- Ostatnie słowo dramatu
- Potępienie
- Potępienie estetyczne
- Potępienie polityczne
- Potępienie religijne
- Usprawiedliwienie
- [Struktura dramatu]
- Spór o istnienie człowieka
- Wędrówka wokół widoku zła
- Dziedzictwo kartezjanizmu
- Koncepcja „zła radykalnego” Immanuela Kanta
- Uczestnictwo w złu
- Przestrzeń totalitarna
- Kołyma i świat ją otaczający
- Śmierć człowieka
- Z historii problemu łaski
- Wolność i doświadczenie
- Pelagianizm
- Droga augustianizmu
- Św. Tomasz z Akwinu
- Objawienie jako pytanie wybrania
- Fenomenologia usprawiedliwienia
- Wolność jako sposób istnienia dobra
- Boski rodowód wolności, czyli: „Bądź wolność Twoja”
- Wędrówka po spirali
- Wolność w horyzoncie Wcielenia
- Wolność w Bogu
- Spotkanie wolności skończonej i Nieskończonej
- Wędrówka wokół widoku zła
- Myśl społeczno-religijna
- Refleksje o etyce pracy
- Teologia i semantyka pracy
- Praca i jej wytwór
- Praca i człowiek
- Wyzysk moralny i jego odmiany
- Solidarność sumień
- Wspólnota
- Dialog
- Praca
- Wyzysk
- Iluzja
- Nauka
- Gospodarowanie
- Wychowanie
- Rodzina
- Ojczyzna
- Rozdroża fundamentalizmu
- Budowanie demokracji
- Dlaczego w państwie musi być wolność
- Państwo prawa a ideał etyczny
- Kościół a polityka
- Religia schorowanej wyobraźni
- Nowy mesjanizm
- Sprawa władzy
- Ofiara
- Człowiek sprawdzonej wolności
- Widok rozdroża
- Pytania na rozdrożu
- Synteza doświadczenia z myśleniem
- Na tropach zbiegłego Boga
- Potrzeba religii, potrzeba Boga
- Kiedy religijność oddala?
- Władza i wolność
- Praca nad słowem
- W poszukiwaniu tożsamości wiary
- Dokument wiary odnowionej
- Zakorzenienie
- Słowa życia
- Tło przemiany
- Refleksje o etyce pracy
Przypisy
Kategoria: | Wiara i religia |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-61056-53-9 |
Rozmiar pliku: | 1,3 MB |