Optimum. Idea cyberpsychologii pozytywnej - ebook
Optimum. Idea cyberpsychologii pozytywnej - ebook
Gdy wypowiadam słowo „innowacja”, pierwsza sylaba odnosi się już do historii techniki.
Dokonania w dziedzinie sztucznej inteligencji osiągnęły oszałamiającą skalę, a kolejne innowacje zagęszczają sieć interakcji ludzi z cyfrowymi artefaktami. Wynalazki budzą podziw i przerażenie. Jest to widoczne w badaniach prowadzonych w ramach cyberpsychologii, których przedmiotem jest głównie „ciemna strona” relacji człowiek−technologia: od lęku przed cyfryzacją, poprzez liczne uzależnienia, po niepokój związany z perspektywą pojawienia się systemów o nadludzkich możliwościach. Czy nowe technologie są jedynie źródłem stresu i niepokoju? Czy cyberpsychologia musi być uprawiana wyłącznie w wiktymologicznym ujęciu?
Paweł Fortuna proponuje rozszerzenie badań nad interakcjami człowieka ze sztucznymi jednostkami o wymiar będący domeną psychologii pozytywnej, a więc dobrostan rozumiany jako optymalne funkcjonowanie lub prosperowanie. Nową perspektywę określa mianem pozytywna cyberpsychologia i w kolejnych rozdziałach odsłania drzemiący w niej naukowy oraz praktyczny potencjał. Autor prowadzi Czytelnika przez uniwersum jednostek, które bazują na sztucznej inteligencji, a następnie prezentuje realne i ewentualne przykłady systemów hybrydowych wpływających na poprawę satysfakcji z życia oraz wspierających rozwój wybranych sił psychicznych: kreatywności, dzielności, dobroci, przywództwa, pokory i nadziei. Refleksja psychologiczna jest przy tym spleciona z rozważaniami dotyczącymi istoty człowieczeństwa, transhumanizmu oraz futurologicznych wizji „silnej” sztucznej inteligencji.
Trzeba dać szansę na pozytywne spotkanie ludzkiej mądrości z cyfrową technologią. Pierwszym i podstawowym krokiem jest lepsze poznanie sztucznych jednostek, które już są obecne na deskach teatru życia codziennego a kolejnym krytyczne spojrzenie na możliwości kształtowania wartościowych interakcji z nimi. Jeśli idea tworzenia pozytywnych systemów się sprawdzi, będzie można ją przekazać ludziom młodym. Zaproponujmy im coś więcej niż nowy smartfon, wi-fi i pakiet przestróg przed sidłami uzależnień.
Z tekstu
| Kategoria: | Psychologia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-22052-5 |
| Rozmiar pliku: | 1,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Każda książka jest zmaterializowanym fragmentem życia autora oraz dowodem na przychylność ludzi, którzy go wspierali. Słowa wdzięczności kieruję w pierwszym rzędzie w stronę recenzentów. Tę funkcję zgodzili się pełnić: ekspertka m.in. w zakresie cyberpsychologii prof. dr hab. Agnieszka Ogonowska (Ośrodek Badań nad Mediami IFP Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie), koncentrujący się m.in. na problematyce sztucznej inteligencji prof. dr hab. Piotr Kulicki (Wydział Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II) oraz biegły w zagadnieniach związanych m.in. ze zjawiskami transhumanizmu i uczenia się dr hab. Michał Klichowski, prof. UAM (Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Dziękuję za poświęcony czas, wnikliwość oraz przekazane z życzliwością uwagi krytyczne.
Do powstania tej książki przyczyniło się wiele osób, którym jestem wdzięczny za inspirujące refleksje oraz przyjacielską pomoc. Szczególnie dziękuję prof. Arturowi Ekertowi (Wydział Matematyki Uniwersytetu Oksfordzkiego) za ułatwienie dotarcia do trudno dostępnej literatury, prof. dr hab. Dominice Maison (Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego) za udostępnienie wyników prowadzonych przez siebie badań, dr hab. Urszuli Jareckiej, prof. IFiS PAN, za inspirujące współmyślenie o kulturowym i społecznym kontekście rozwoju sztucznej inteligencji, dr hab. Aleksandrze Łukaszewicz-Alcaraz (Zakład Historii i Teorii Sztuki Akademii Sztuki w Szczecinie) za bezcenne informacje na temat twórczości postaci cyborgicznych, dr. hab. Zbigniewowi Wróblewskiemu (Wydział Filozofii KUL) za ułatwienie orientacji w debacie dotyczącej antropocentryzmu, dr Monice McNeill (Departament Psychologii Uniwersytetu Kaledońskiego w Glasgow) za pomoc w tłumaczeniu specjalistycznych terminów, dr. Arturowi Modlińskiemu (Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją i Cyberkomunikacją Uniwersytetu Łódzkiego) za współtworzenie futurystycznych wizji biznesu oraz prowadzoną w duchu posthumanizmu wymianę refleksji na temat systemów hybrydowych, a także mgr Adzie Florentynie Pawlak (Instytut Etnologii Uniwersytetu Łódzkiego) za podzielenie się ogromną liczbą informacji na temat cyberinnowacji.
Serdeczne podziękowania przekazuję wszystkim osobom, które wsparły projekt wydania tej książki i nadały jej ostateczny kształt. Dziękuję pracownikom Wydawnictwa Naukowego PWN, z Aleksandrą Małek na czele, której profesjonalizm będzie trudny do osiągnięcia nawet przez najinteligentniejszy sztuczny system. Nisko kłaniam się Patrycji Cech-Cuber. Dzięki jej zaangażowaniu 21 maja 2021 roku mogłem po raz pierwszy publicznie zaprezentować ideę cyberpsychologii pozytywnej, co było ważnym etapem pracy nad książką. Trudno mi znaleźć słowa uznania dla Anny Zdonek za poświęcony czas, wnikliwą lekturę tekstu i pełne ciepła komentarze.
Nieocenione wsparcie, jak zwykle, uzyskałem również od przyjaciół. Dziękuję Wam za wyrozumiałe przyjmowanie refleksji, które, wiem o tym, w wersji „surowej” są enigmatycznym przekazem. Najbardziej pomogliście mi jednak wtedy, gdy akceptowaliście moją mentalną nieobecność i cierpliwie czekaliście na powrót…
