Psychologiczne uwarunkowania osiągnięć szkolnych uczniów - ebook

Celem badań było ustalenie znaczenia rodzinnych i osobowych uwarunkowań osiągnięć szkolnych za wskaźnik których, przyjęto oceny szkolne uczniów. Oczekiwano odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki objaśniają osiągnięcia szkolne dorastających uczniów. Oczekiwano, że  prężność uczniów, spostrzegane i otrzymywane wsparcie, komunikowanie się otwarte i komunikowanie się z trudnościami z rówieśnikami będą w odmienny sposób, w grupach wyróżnionych ze względu na płeć, współdecydować o osiągnięciach szkolnych młodzieży. Podjęcie problemu wydaje się ważne dla rozwoju teorii psychologii społecznej edukacji, jak i pedagogiki. W pracy starano się pokazać, że zmiany związane ze wsparciem od dziadków i z odpornością psychiczną mogą pozytywnie oddziaływać na wyniki młodzieży w nauce. Badania przeprowadzone za pomocą Skali Pomiaru Prężności (SPP-18) (Ogińska-Bulik, Juczyński, 2011), Berlińskich Skal Wsparcia Społecznego (BSSS) (Łuszczyńska, Kowalska, Mazurkiewicz, Schwarzer, 2002) oraz Skali Komunikowania się Adolescentów z Rówieśnikami (SKAR) (Napora, 2019) na próbie 190 uczniów pokazały, że dziewczęta uzyskały istotnie statystycznie wyższą średnią ocen szkolnych, niż chłopcy. Ponadto, uchwycono znaczące związki pomiędzy średnią ocen, a prężnością oraz spostrzeganym wsparciem i z otrzymywanym wsparciem od dziadków. W rezultacie można stwierdzić, że wiek, płeć i prężność pozwalają w znaczący sposób wyjaśnić zmienność w zakresie osiągnięć szkolnych dorastających uczniów. Uzyskane wyniki mogą stanowić bazę naukową do wypracowywania optymalnych metod pomocy uczniowi zapobiegających jego marginalizacji społecznej. Rezultaty mogą stanowić ważne zalecenie dla specjalistów zajmujących się zarówno rodzinami, jak i środowiskiem szkolnym, a współpraca pomiędzy tymi środowiskami, może być kluczem do sukcesu ucznia.

Wstęp 7

1. Osiągnięcia szkolne uczniów – charakterystyka pojęcia 11

2. Jednostkowe i relacyjne uwarunkowania osiągnięć szkolnych uczniów 15

2.1. Osobowościowe uwarunkowania osiągnięć szkolnych uczniów 15

2.2. Płeć a osiągnięcia szkolne uczniów 32

2.3. Relacje z rówieśnikami 39

3. Rodzinne uwarunkowania osiągnięć szkolnych uczniów 45

3.1. Czynniki społeczno-ekonomiczne 49

3.2. Struktura rodziny 53

3.3. Relacje w rodzinie 56

4. Metodologia badań własnych 69

4.1. Problem badawczy i cel badań 69

4.2. Pytania i hipotezy badawcze 72

4.3. Narzędzia badawcze 77

4.4. Grupa badana 79

4.5. Procedura badań 81

5. Wyniki 83

5.1. Zróżnicowanie badanych zmiennych z uwzględnieniem kryterium płci 85

5.2. Związki osiągnięć szkolnych z badanymi zmiennymi w grupie uczniów 86

5.3. Cechy jednostkowe, rodzinne i relacyjne a osiągnięcia szkolne uczniów. 90

5.3.1. Cechy jednostkowe, rodzinne i relacyjne a osiągnięcia szkolne dziewcząt 90

5.3.2. Cechy jednostkowe, rodzinne i relacyjne a osiągnięcia szkolne chłopców 94

6. Podsumowanie i dyskusja wyników 99

Aplikacyjne walory wyników badań 108

Bibliografia 113