Punkt zwrotny.Wojna Putina i jej konsekwencje - ebook

Przed­mo­wa do pol­skie­go wy­da­nia

Kie­dy pod ko­niec wrze­śnia 2022 za­ko­ńczo­ne zo­sta­ły pra­ce nad pol­skim wy­da­niem tej ksi­ążki, ro­syj­ska woj­na prze­ciw­ko Ukra­inie wci­ąż trwa­ła – i nie roz­wi­ja­ła się by­naj­mniej po my­śli Wła­di­mi­ra Pu­ti­na. Nie­mniej jed­nak za­war­te w ksi­ążce ana­li­zy i pod­sta­wo­we pro­gno­zy za­cho­wu­ją swo­ją wa­żno­ść: ce­lem ro­syj­skie­go pre­zy­den­ta było od po­cząt­ku nie tyl­ko za­anek­to­wa­nie nie­któ­rych części Ukra­iny, lecz rzu­ce­nie na ko­la­na ca­łe­go kra­ju, ujarz­mie­nie go i fun­da­men­tal­na zmia­na mi­ędzy­na­ro­do­we­go po­rząd­ku po­ko­jo­we­go na swo­ją ko­rzy­ść. Jego woj­na jest woj­ną prze­ciw­ko wol­no­ści, sa­mo­sta­no­wie­niu oraz prze­ciw­ko nie­gdyś ta­kże przez Ro­sję gwa­ran­to­wa­ne­mu pra­wu wszyst­kich na­ro­dów do sa­mo­dziel­ne­go de­cy­do­wa­nia o wła­snym lo­sie i wspól­ne­go kszta­łto­wa­nia po­ko­jo­wej przy­szło­ści i do­bro­by­tu wszyst­kich w Eu­ro­pie rów­no­upraw­nio­nych pa­ństw. Dla­te­go na­le­ża­ło i na­le­ży wspie­rać na­ród ukra­iński w jego dziel­nej wal­ce z agre­sją.

Trwa­jąca woj­na nie zmie­ni­ła jak na ra­zie za­sad­ni­czych wek­to­rów i dy­na­mi­ki ładu mi­ędzy­na­ro­do­we­go – z jed­nym wy­jąt­kiem: je­den czło­wiek wy­klu­czył z tego ładu swój kraj, ze­pchnął go w izo­la­cję i na go­spo­dar­czą rów­nię po­chy­łą. Wła­di­mir Pu­tin pro­wa­dzi woj­nę ta­kże z wła­snym na­ro­dem. Kie­dy zna­la­zł się w mi­li­tar­nej de­fen­sy­wie i za­rządził sze­ro­ko za­kro­jo­ną mo­bi­li­za­cję, na­ród za­czął się bro­nić. Pu­tin wy­po­wie­dział nie­pi­sa­ną, ro­syj­ską umo­wę spo­łecz­ną. Na­ród nie mie­sza się do po­li­ty­ki i zo­sta­wia rządzących w spo­ko­ju, oni zaś gwa­ran­tu­ją po­rządek i zna­cze­nie Ro­sji, dba­ją o lu­dzi i nie wtrąca­ją się poza tym w ich spra­wy. Oka­za­ło się, że mil­cze­nie prze­wa­ża­jącej wi­ęk­szo­ści spo­łe­cze­ństwa wo­bec za­czep­nej woj­ny nie było wy­ra­zem po­par­cia dla niej, lecz re­zul­ta­tem po­li­tycz­nej apa­tii, re­pre­sji i bra­ku go­to­wo­ści do sta­wia­nia opo­ru. Te­raz ro­syj­ski sa­mo­dzie­rżaw­ca wkro­czył na nie­bez­piecz­ną dro­gę.

Jego klęski na fron­cie i jego nie­bez­piecz­na go­to­wo­ść do mi­li­tar­nej eska­la­cji z tego po­wo­du były re­zul­ta­tem za­kłó­co­nych zdol­no­ści po­strze­ga­nia rze­czy­wi­sto­ści przez ra­dziec­kie­go ofi­ce­ra taj­nych słu­żb, któ­re­go nikt już nie kon­tro­lo­wał i któ­re­mu nikt uczci­wie nie do­ra­dzał. Bali się go bo­wiem ta­kże lu­dzie z jego wła­sne­go oto­cze­nia, drżąc o swo­je sta­no­wi­ska i sy­ne­ku­ry. Pu­ti­nem po­wo­do­wa­ły rów­nież wiel­ko­ro­syj­ski im­pe­ria­lizm i zde­for­mo­wa­ne po­strze­ga­nie rze­czy­wi­sto­ści geo­po­li­tycz­nej. Ro­sja jawi się w jego opty­ce tyl­ko jako ofia­ra ob­cych kno­wań – nie ma w niej miej­sca ani woli na przy­zna­nie się do wła­sne­go nie­udacz­nic­twa czy wła­snej winy.

Wi­dać na tym przy­kła­dzie, jak do­nio­słą rze­czą jest szcze­re i uczci­we ob­cho­dze­nie się z hi­sto­rią oraz do­strze­ga­nie nie tyl­ko ja­snych, ale i ciem­nych stron wła­snej prze­szło­ści. Go­to­wo­ść do kro­cze­nia tą trud­ną dro­gą jest ta­kże fun­da­men­tal­nym wa­run­kiem zgod­ne­go wspó­łży­cia wszyst­kich Eu­ro­pej­czy­ków, ele­men­tar­ną prze­słan­ką efek­tyw­nej wspó­łpra­cy i po­ko­jo­wej przy­szło­ści.

Woj­na Wła­di­mi­ra Pu­ti­na una­ocz­ni­ła nam aż nad­to wy­ra­źnie jesz­cze jed­no: my Eu­ro­pej­czy­cy mu­si­my wresz­cie stwo­rzyć pod­sta­wy nie tyl­ko do wspó­łpra­cy go­spo­dar­czej, wspól­ne­go i sku­tecz­ne­go kszta­łto­wa­nia wol­no­ści i do­bro­by­tu, ale ta­kże do umie­jęt­ne­go i zwar­te­go dzia­ła­nia w po­li­ty­ce za­gra­nicz­nej i po­li­ty­ce bez­pie­cze­ństwa. Nasz trans­atlan­tyc­ki so­jusz jest wiel­kim da­rem, któ­re­go mu­si­my strzec – ale to do ame­ry­ka­ńskie­go na­ro­du na­le­ży de­cy­zja o po­zo­sta­wa­niu w tym so­ju­szu. Już nie­mal sie­dem­dzie­si­ąt lat in­te­gra­cji eu­ro­pej­skiej jest do­wo­dem na to, że uda­ją się nam rze­czy wiel­kie – na tej dro­dze mu­si­my wy­trwać. Ka­żdy eu­ro­pej­ski kraj, zda­ny je­dy­nie na sie­bie – na­wet tak duży jak Fran­cja czy Wło­chy, Pol­ska czy Niem­cy – jest na sce­nie świa­ta bez szans. Wci­ąż ak­tu­al­ne są wiel­kie sło­wa pol­skich ru­chów wol­no­ścio­wych: „Za wa­szą i na­szą wol­no­ść!”.

Rüdi­ger von Fritsch, 30 wrze­śnia 2022