Skrzydła dla motyla - ebook

WSTĘP

NASZA DROGA WYMAGA ODWAGI

To myśl o kobietach takich jak Ntailan Lolkoki skłoniła mnie do tego, by publicznie opowiedzieć o swoim losie. Zawsze pragnęłam pomagać innym kobietom, tym, które także musiały przejść przez to samo co ja. Dlatego przed laty zaczęłam mówić o swoich doświadczeniach z obrzezaniem, nawet jeśli potem zawsze przypominałam sobie o tym, jak jako pięcioletnia dziewczynka siedziałam na skale w mojej somalijskiej ojczyźnie. Jak bardzo się wtedy bałam o poranku, kiedy matka wsunęła mi do ust kawałek korzenia i powiedziała: „Bądź dzielna”.

Aby zapobiec okropnościom, jakie nastąpiły po tych słowach, jestem dzielna, ale w sposób, którego moja matka wtedy nie mogłaby sobie wyobrazić. Opowiadam otwarcie o moich cierpieniach, by innym dzieciom i kobietom oszczędzić bólu i następujących potem problemów emocjonalnych, jakie u mnie – tak jak u wszystkich innych, czy się do tego przyznają czy nie – spowodowało okrutne obrzezanie.

Stopniowo przyzwyczajam się do tego, że każdy wie, co mi się przytrafiło, niezależnie od tego, gdzie się pojawię. I obawiam się, że Ntailan czeka podobna przyszłość teraz, kiedy zdecydowała się ujawnić swoją historię opinii publicznej.

Dlatego chcę pogratulować jej odwagi. Jak dotąd żadna afrykańska kobieta nie zdobyła się na to, by opowiedzieć także o tym, co nieuchronnie następuje po obrzezaniu: o zmianie w odczuwaniu i dosłownie okrojonym doznawaniu. Jakże często wzbraniałam się przed udzielaniem informacji o tym, czy dzisiaj mam satysfakcjonujące życie seksualne. Przecież już wystarczająco się odkryłam, to była moja pierwsza myśl, kiedy dziennikarze zadawali mi to pytanie. Moglibyście być nieco bardziej taktowni. Oszczędźcie, proszę, nam kobietom kolejnego okrucieństwa: wywlekania na światło dzienne naszych problemów emocjonalnych.

Tak dużo zostało zrobione, a mimo to wciąż jeszcze niewystarczająco dużo. Wielu ludzi, także w Europie, wie, że istnieje coś takiego jak obrzezanie, i rozumie, jaka okropność kryje się za literami FGM1, i być może zna nawet różnice między poszczególnymi formami obrzezania. A jednak mało mówi się o tym, jak bardzo poprzez FGM zmieniają się odczucia kobiet. Dlaczego pojawiają się problemy podczas uprawiania seksu i jakiego rodzaju są to trudności? Dlaczego kobiety, które to spotkało, są tak inne? Która spośród nich kiedykolwiek odważyła się porozmawiać na ten temat choćby tylko z innymi obrzezanymi? Poruszanie tego tematu z osobą postronną, nie, to wydaje się w ogóle niemożliwe.

Do dzisiaj stanowiło to wielkie tabu. Nawet między nami kobietami. Aż dzieje się coś takiego: jedna z nas pisze książkę, w której ujawnia swoje słabości i problemy dnia powszedniego, także te związane z życiem seksualnym. Opowiada, jak długo trwało, nim wreszcie powzięła decyzję, by poddać się operacji rekonstrukcyjnej. A ponadto relacjonuje, jak dzięki operacji zmieniło się to, co odczuwa i przeżywa.

To nowy krok, bardzo ważny dla nas, tych, których to dotyczy. Miejmy nadzieję, że ta książka zachęci wiele kobiet, by pójść drogą, którą poszła jako pierwsza Ntailan Lolkoki, i pokaże im, że można poddać się rekonstrukcji. Być może ułatwi to kobietom, które zostały skrzywdzone poprzez FGM, podjęcie odważnej decyzji, by jeszcze raz dały przystęp ostrzu noża do tego tak wrażliwego miejsca ich ciała. By wzbudziły w sobie zaufanie, dały się uśpić, skaleczyć i ponownie zszyć. By nauczyły się radzić sobie z rozchwianiem hormonalnym, z jak dotąd być może nieznanym brakiem równowagi emocjonalnej i z uczuciami takimi jak pożądanie. Jestem wdzięczna Ntailan Lolkoki za to, że w imieniu wielu innych znajduje w sobie odwagę, by o tym wszystkim mówić.

To wspaniałe, że jestem współodpowiedzialna za to, że Ntailan dziś tak dobrze się wiedzie. Przyczyniły się do tego mój przykład i praca Desert Flower Foundation, a także zespół szpitala Waldfriede w Berlinie oraz Desert Flower Center. To dobrze, że dzisiaj wiemy, jak się to odbywa: przywracanie obrzezanym kobietom ich odczuć. I że teraz, a także w przyszłości być może będziemy mogli bardziej otwarcie rozmawiać o innych konsekwencjach obrzezania: bliznach, depresjach, traumach.

Ntailan Lolkoki znalazła w sobie siłę, by przełamać tabu. Pomyślałam kiedyś, a także często mówiłam: „Tylko Afrykanka może pomóc Afrykance”, ponieważ mamy to samo zaplecze kulturowe, dzielimy się tymi samymi historiami, które definiują, co jest dobrym kobiecym życiem i jak ono powinno wyglądać. W osobie Ntailan Lolkoki wreszcie objawiła się Afrykanka, która zdobyła się na to, by opisać także swoje odczucia cielesne – i poprzez to poszerzyć wyobrażenie nas wszystkich o tym, co znaczy być kobietą. Do tego jest ona osobą, która po operacji rekonstrukcyjnej odnalazła w sobie kreatywność, apetyt na życie, krótko mówiąc: swoje szczęście, niezależnie od tego, jak mogliby to ocenić inni ludzie lub jej środowisko kulturowe.

W ostatnich latach mogliśmy się przekonać, jak wielce korzystne dla kobiet, których to dotyczy, jest to, że opinia publiczna, a więc osoby postronne, zwraca uwagę na problem. Dzięki pozyskanemu zrozumieniu rośnie gotowość do angażowania się w akcję przeciwko obrzezaniu i do zwracania uwagi na to, jakie ten okrutny zwyczaj niesie zagrożenia. Jestem pewna, że kobiety borykające się z tym problemem teraz łatwiej znajdą drogę do instytucji, w których będą mogły uzyskać pomoc. Oby powiodło im się jak Ntailan Lolkoki, tak żeby mogły opowiedzieć o tym, jak zapobiegły kolejnym aktom obrzezania w swoim środowisku – lub o pozytywnym wpływie operacji rekonstrukcyjnej na ich życie.

Nasza droga wymaga odwagi, jednak na końcu dzielimy się szczęściem.

Waris Dirie, marzec 2017 roku

1 FGM – female genital mutilation – z ang. okaleczenie kobiecych narządów płciowych (przyp. tłum.).PROLOG

Coś się zmieniło. Nie odzyskałam jeszcze w pełni świadomości, ledwie zdołałam otworzyć oczy, mimo to od razu poczułam, że nastąpiła we mnie jakaś przemiana. Moje ciało reagowało inaczej, przez moment myślałam nawet, że stałam się kimś innym. Cudowna energia przeniknęła mnie od stóp do głów. Płynęła przez plecy, gromadziła się w karku, szukała drogi ujścia przez głowę i twarz. Czułam wspaniałe łaskotanie rozchodzące się po całym ciele i niemal nie mogłam uwierzyć, że to było moje ciało i że ta kobieta leżąca na szpitalnym łóżku to rzeczywiście ja, Ntailan Lolkoki.

Moje ciało zalewały fale szczęścia i czułam nieposkromioną radość, jakiej ostatnio doświadczyłam jako dziecko podczas mojego cudownego dzieciństwa w Maralal, kiedy byłam jeszcze szczęśliwa i nietknięta.