Spór o Wątpliwość Darwina. Kontrowersja naukowa, której nie sposób zaprzeczyć - ebook

Roz­dział 1

Dar­wi­ni­ści nie tracą czasu

Wil­liam Demb­ski

W marcu 2013 roku na gru­po­wym blogu „Panda’s Thumb” (PT) ge­ne­tyk z Uni­wer­sy­tetu w Wa­szyng­to­nie Joe Fel­sen­stein za­mie­ścił tekst za­ty­tu­ło­wany Ste­phen Meyer Ne­eds Your Help . W swoim po­ście pró­bo­wał zdys­kre­dy­to­wać książkę Mey­era Wąt­pli­wość Dar­wina przed jej wy­da­niem, pro­po­nu­jąc, aby pra­wo­myślni czy­tel­nicy „PT” skon­tak­to­wali się z Mey­erem w na­dziei na sko­ry­go­wa­nie błę­dów, które praw­do­po­dob­nie zna­la­zły się w książce (o ile mi wia­domo, ani Fel­sen­stein, ani ża­den inny użyt­kow­nik „PT” nie miał do­stępu do rę­ko­pisu Mey­era). Fel­sen­stein na­pi­sał: „Pro­po­nuję, aby­śmy po­mo­gli Mey­erowi z jego książką. Obec­nie moż­liwe jest wpro­wa­dze­nie w książce po­pra­wek jesz­cze mie­siąc przed pu­bli­ka­cją, więc Meyer zdą­żyłby sko­rzy­stać z na­szych rad”.

Fel­sen­stein pró­bo­wał wpra­wić tryby w ruch, udzie­la­jąc Mey­erowi na­stę­pu­ją­cej rady:

Za­cznę od wła­snej pro­po­zy­cji (ale wy do­da­cie swoje). Dok­tor Meyer po­wi­nien wy­ja­śnić po­ję­cie zło­żo­nej wy­spe­cy­fi­ko­wa­nej in­for­ma­cji (com­plex spe­ci­fied in­for­ma­tion – CSI)) i sta­ran­nie od­nieść się do jego kry­tyki. Wielu kry­ty­ków teo­rii in­te­li­gent­nego pro­jektu twier­dzi, że teo­ria ta jest mało istotna. Jed­nakże na­wet ci, któ­rzy nie my­ślą o niej w ten spo­sób (a jed­nym z nich by­łem ja), do­strze­gli fa­talne błędy w ar­gu­men­ta­cji na jej rzecz, którą przed­sta­wił przy­ja­ciel Mey­era, Wil­liam Demb­ski. Po­wo­ły­wano się na sfor­mu­ło­wane przez Demb­skiego prawo za­cho­wa­nia zło­żo­nej wy­spe­cy­fi­ko­wa­nej in­for­ma­cji, aby uza­sad­nić tezę, że kiedy ob­ser­wu­jemy ad­ap­ta­cję o wiele lep­szą od tej, która jest efek­tem czy­stej mu­ta­cji (małpy z ma­szy­nami do pi­sa­nia ge­nomu), to musi to ozna­czać ist­nie­nie pro­jektu. Nie­stety, w 2003 roku Els­berry i Shal­lit usta­lili, że gdy Demb­ski uza­sad­niał swoje twier­dze­nie, zła­mał wa­ru­nek, który sam po­sta­wił, a ja (w 2007) za­uwa­ży­łem ko­lejną po­ważną wadę – skala wy­ko­rzy­sty­wana do oceny ad­ap­ta­cji (spe­cy­fi­ka­cja) w ar­gu­men­cie Demb­skiego nie jest nie­zmienna. Gdyby za­cho­wać jej nie­zmien­ność, to rze­kome prawo zo­sta­łoby pod­wa­żone. Meyer po­wi­nien to wszystko wy­tłu­ma­czyć czy­tel­ni­kowi i wy­ja­śnić zwo­len­ni­kom teo­rii in­te­li­gent­nego pro­jektu, że prawo za­cho­wa­nia zło­żo­nej wy­spe­cy­fi­ko­wa­nej in­for­ma­cji nie wy­klu­cza do­boru na­tu­ral­nego jako przy­czyny nie­lo­sowo ko­rzyst­nej ad­ap­ta­cji w przy­ro­dzie.

Rów­nie do­brze Fel­sen­stein mógłby się zwró­cić o wy­ja­śnie­nie do mnie, a za­tem od­po­wiem i wy­tłu­ma­czę, dla­czego kry­tyczne uwagi Fel­sen­ste­ina, Shal­lita i in­nych współ­au­to­rów są mało istotne.

Można się do tego od­nieść na dwa spo­soby. Mógł­bym przej­rzeć swoje prace po­świę­cone zło­żo­nej wy­spe­cy­fi­ko­wa­nej in­for­ma­cji (CSI), wy­ka­zać, dla­czego kon­cep­cja ta jest spójna po­mimo kry­tycz­nych uwag Fel­sen­ste­ina i in­nych, za­zna­czyć, że kon­cep­cja zo­stała wzmoc­niona po­przez sfor­mu­ło­wa­nie jej jako miary pre­cy­zyj­nej in­for­ma­cji, po­now­nie wy­ka­zać, dla­czego jest wia­ry­god­nym wskaź­ni­kiem in­te­li­gen­cji, po­ka­zać, dla­czego do­bór na­tu­ralny na­po­tyka pewne prze­szkody pro­ba­bi­li­styczne, które po­waż­nie ogra­ni­czają jego po­ten­cjał kre­owa­nia sys­te­mów bio­lo­gicz­nych (na przy­kład sfał­do­wań biał­ko­wych, co zba­dał Do­uglas Axe), uza­sad­nić gra­nice praw­do­po­do­bień­stwa i mo­del ra­cjo­nal­no­ści sta­ty­stycz­nej Fi­shera, któ­rego uży­wam do wy­kry­wa­nia pro­jektu, po­ka­zać, że CSI jako kry­te­rium wy­kry­wa­nia pro­jektu jest kon­cep­tu­al­nie rów­no­ważne z in­for­ma­cjami w po­dwój­nym zna­cze­niu Shan­nona i Koł­mo­go­rowa, a w końcu scha­rak­te­ry­zo­wać za­cho­wa­nie in­for­ma­cji w stan­dar­do­wym mo­delu in­for­ma­cyjno-teo­re­tycz­nym. W du­żej mie­rze uczy­ni­łem to już w ar­ty­kule Spe­ci­fi­ca­tion: The Pat­tern That Si­gni­fies In­tel­li­gence (2005) oraz w ostat­nich roz­dzia­łach The De­sign of Life (2008) .

Zo­stawmy jed­nak tę bez­po­śred­nią od­po­wiedź (na którą Fel­sen­stein i Shal­lit nie za­re­ago­wali). Fak­tem jest, że w wy­niku mo­jej wspól­nej pracy z in­ży­nie­rem z Uni­wer­sy­tetu Bay­lora, Ro­ber­tem Mark­sem, po­ję­cie za­cho­wa­nia in­for­ma­cji zo­stało zre­kon­cep­tu­ali­zo­wane, a jego za­kres i siła znacz­nie się po­sze­rzyły. Za­cho­wa­nie in­for­ma­cji w for­mie, którą zaj­muje się Fel­sen­stein, po­cho­dzi z mo­jej książki Nic za darmo z 2002 roku. W 2005 roku wspól­nie z Mark­sem za­ini­cjo­wa­łem pro­gram ba­daw­czy ma­jący na celu roz­wi­nię­cie po­ję­cia za­cho­wa­nia in­for­ma­cji i od tego czasu opu­bli­ko­wa­li­śmy wiele zre­cen­zo­wa­nych ar­ty­ku­łów w spe­cja­li­stycz­nej li­te­ra­tu­rze na ten te­mat (za­uważmy, że Fel­sen­stein opu­bli­ko­wał kry­tykę mo­jej pracy z Na­tio­nal Cen­ter for Science Edu­ca­tion w for­mie biu­le­tynu, a ar­ty­kuł Shal­lita z 2003 roku osta­tecz­nie uka­zał się w 2011 roku w cza­so­pi­śmie „Syn­these” po­świę­co­nym fi­lo­zo­fii na­uki – prak­tycz­nie bez żad­nych zmian). Oto dwie prze­ło­mowe prace na te­mat za­cho­wa­nia in­for­ma­cji, które na­pi­sa­łem wspól­nie z Ro­ber­tem Mark­sem:

• The Se­arch for a Se­arch: Me­asu­ring the In­for­ma­tion Cost of Hi­gher-Le­vel Se­arch ;

• Con­se­rva­tion of In­for­ma­tion in Se­arch: Me­asu­ring the Cost of Suc­cess .

Te i inne ar­ty­kuły, które Marks, jego stu­denci i ja na­pi­sa­li­śmy w celu roz­wi­nię­cia re­zul­ta­tów oma­wia­nych w tych ar­ty­ku­łach, znaj­dzie­cie na za­wie­ra­ją­cej pu­bli­ka­cje stro­nie in­ter­ne­to­wej „Evo­lu­tio­nary In­for­ma­tics”.

Fel­sen­stein my­dli nam oczy, o czym świad­czy rów­nież i to, że nie jest na bie­żąco z na­szą li­te­ra­turą na te­mat za­cho­wa­nia in­for­ma­cji. Po­nadto przy­kład Jef­freya Shal­lita su­ge­ruje, że nie­zna­jo­mość na­szych naj­now­szych prac jest w pełni za­mie­rzona. Pró­bu­jąc za­gad­nąć Shal­lita o to nowe po­dej­ście do za­cho­wa­nia in­for­ma­cji, ja­kiś czas temu wy­sła­łem do niego ma­ila z prośbą o prze­my­ślaną od­po­wiedź. Oto, co mi od­pi­sał:

Jak już mó­wi­łem – po­nie­waż nie przy­znał się Pan pu­blicz­nie do żad­nego z licz­nych błę­dów w swo­jej pracy, na które zwró­ci­łem uwagę – nie za­mie­rzam tra­cić czasu na wy­szu­ki­wa­nie dal­szych błę­dów w pań­skich ko­lej­nych pra­cach.

Uwa­żam, że nie­przy­zna­nie się do błę­dów, na które zwró­ci­łem uwagę, jest nie­wy­ba­czalne, za­równo pod wzglę­dem etycz­nym, jak i na­uko­wym.

Jef­frey Shal­lit

W rze­czy­wi­sto­ści przy­zna­łem się do błędu aryt­me­tycz­nego, który Shal­lit zna­lazł w mo­jej książce Nic za darmo, cho­ciaż sam błąd nie wpły­nął na mój wnio­sek. Są­dzę jed­nak, że więk­szość z tego, co na­zywa on błę­dami, to jego wła­sne błędne ro­zu­mo­wa­nie. Na po­czątku XXI wieku spo­tka­łem się z Shal­li­tem na kon­fe­ren­cji, gdzie spie­ra­li­śmy się o kwe­stię zło­żo­nej wy­spe­cy­fi­ko­wa­nej in­for­ma­cji. Pod­czas tego spo­tka­nia by­łem szcze­rze zdzi­wiony, że nie po­tra­fił po­jąć klu­czo­wej, lecz bar­dzo pod­sta­wo­wej róż­nicy zwią­za­nej ze zło­żo­no­ścią Koł­mo­go­rowa, mia­no­wi­cie tego, że cho­ciaż przy­pi­suje ona wy­soką zło­żo­ność nie­kom­pre­so­wal­nym se­kwen­cjom roz­pa­try­wa­nym in­dy­wi­du­al­nie, może rów­nież przy­pi­sy­wać wy­soką zło­żo­ność kom­pre­so­wal­nym se­kwen­cjom trak­to­wa­nym jako pod­klasa ob­szer­niej­szej klasy cią­gów.

Mail Shal­lita opiera się na prze­słance (którą naj­wy­raź­niej ak­cep­tuje Fel­sen­stein), że po za­po­zna­niu się z moją wcze­śniej­szą pracą o za­cho­wa­niu in­for­ma­cji, mogą się ogra­ni­czyć tylko do niej (przy oka­zji ją prze­ina­cza­jąc) i zi­gno­ro­wać wszystko, co od tego czasu po­wie­dzia­łem lub na­pi­sa­łem na ten te­mat. Po­nadto, je­śli inni ko­rzy­stają z mo­jego do­robku na tym polu, Shal­lit i spółka mogą uda­wać, że ko­rzy­stają z mo­jej wcze­śniej­szej pracy i mogą kry­ty­ko­wać ich w iden­tyczny spo­sób. W ar­ty­kule z 2003 roku, na który po­wo­łuje się Fel­sen­stein, Shal­lit nie od­niósł się do mo­jej now­szej pracy na te­mat za­cho­wa­nia in­for­ma­cji, którą wy­ko­na­łem z Ro­ber­tem Mark­sem. Nie uczy­nił tego rów­nież Fel­sen­stein w ar­ty­kule z 2007 roku, na który ocze­kuje od­po­wie­dzi. Oba ar­ty­kuły prze­ina­czają moją książkę Nic za darmo z 2002 roku oraz jej po­pu­lar­no­nau­kowe ad­ap­ta­cje, które uka­zały się rok lub dwa lata póź­niej. To wszystko.

Czym różni się wcze­śniej­sza praca na te­mat za­cho­wa­nia in­for­ma­cji od póź­niej­szej? Wcze­śniej­sza praca na ten te­mat sku­piała się na kon­kret­nych wy­da­rze­niach, które pa­so­wały do kon­kret­nych wzor­ców (spe­cy­fi­ka­cji) i któ­rym można było przy­pi­sać praw­do­po­do­bień­stwo po­ni­żej pew­nych pro­gów. W tym sen­sie za­cho­wa­nie in­for­ma­cji było lo­gicz­nym od­po­wied­ni­kiem na­rzę­dzia, które po raz pierw­szy przed­sta­wi­łem w mo­jej książce Wnio­sko­wa­nie o pro­jek­cie, słu­żą­cego do wy­kry­wa­nia pro­jektu.

Now­sze po­dej­ście do za­cho­wa­nia in­for­ma­cji nie sku­pia się na wnio­sko­wa­niach o pro­jek­cie, lecz na zro­zu­mie­niu ogól­nego pro­cesu po­szu­ki­wa­nia oraz na tym, jak in­for­ma­cja uła­twia sku­teczne po­szu­ki­wa­nie. W cen­trum uwagi nie znaj­dują się po­je­dyn­cze praw­do­po­do­bień­stwa, lecz roz­kłady praw­do­po­do­bień­stwa oraz to, jak praw­do­po­do­bień­stwa te zmie­niają się w miarę uzy­ski­wa­nia in­for­ma­cji. Moja uni­wer­salna gra­nica praw­do­po­do­bień­stwa wy­no­sząca 1 na 10¹⁵⁰ (która jest kwe­stią sporną dla Shal­lita i Fel­sen­ste­ina) staje się za­tem nie­istotna w no­wej for­mie za­cho­wa­nia in­for­ma­cji, pod­czas gdy w po­przed­niej była klu­czowa, po­nie­waż tam mu­siał zo­stać osią­gnięty pe­wien próg praw­do­po­do­bień­stwa, aby można było mó­wić o za­cho­wa­niu in­for­ma­cji. Nowa forma jest kon­cep­cją bar­dziej prze­ko­nu­jącą i przej­rzy­stą. Za­miast pro­wa­dzić do wnio­sko­wa­nia o pro­jek­cie, po­ka­zuje, że wy­ja­śnie­nie po­cho­dze­nia in­for­ma­cji wy­ma­ga­nych do uda­nych po­szu­ki­wań pro­wa­dzi do re­gresu, który na­ra­sta, w miarę jak się co­famy. Dla­tego też wska­zuje na ist­nie­nie osta­tecz­nego źró­dła in­for­ma­cji i można roz­sąd­nie za­ło­żyć, że jest nim pro­jek­tant. Wy­ja­śni­łem to bez uży­cia spe­cja­li­stycz­nej ter­mi­no­lo­gii w ar­ty­kule, który za­mie­ści­łem na stro­nie „Evo­lu­tion News & Science To­day”, za­ty­tu­ło­wa­nym Con­se­rva­tion of In­for­ma­tion Made Sim­ple.

Jaki z tego wy­pływa wnio­sek? A taki, że Ste­phen Meyer zna ak­tu­alną kon­cep­cję za­cho­wa­nia in­for­ma­cji. W książce Pod­pis w ko­mórce z 2009 roku po­świę­cił kilka roz­dzia­łów ba­da­niom nad za­cho­wa­niem in­for­ma­cji, które prze­pro­wa­dzi­łem wspól­nie z Mark­sem i któ­rych wy­niki w 2009 roku zo­stały do­pusz­czone do pu­bli­ka­cji w spe­cja­li­stycz­nych cza­so­pi­smach, lecz jesz­cze się nie uka­zały. W re­zul­ta­cie mo­żemy się spo­dzie­wać, że w książce Wąt­pli­wość Dar­wina z 2013 roku Meyer wy­każe się peł­nym zro­zu­mie­niem za­cho­wa­nia in­for­ma­cji w jego obec­nej for­mie. Na­to­miast Fel­sen­stein ujaw­nia cał­ko­witą nie­zna­jo­mość tej li­te­ra­tury. W kon­se­kwen­cji: je­śli Fel­sen­stein po­ka­zuje, jaką po­moc „PT” ma do za­ofe­ro­wa­nia spo­łecz­no­ści zwo­len­ni­ków teo­rii in­te­li­gent­nego pro­jektu, to Meyer może się bez niej obyć.

------------------------------------------------------------------------

Za­pra­szamy do za­kupu peł­nej wer­sji książki

------------------------------------------------------------------------Do­tych­czas w se­rii uka­zały się:

Jo­na­than Wells

Ikony ewo­lu­cji.

Na­uka czy mit?

Phil­lip E. John­son

Dar­win przed są­dem

Mi­chael J. Behe

Czarna skrzynka Dar­wina.

Bio­che­miczne wy­zwa­nie dla ewo­lu­cjo­ni­zmu

Mi­chael J. Behe

Gra­nica ewo­lu­cji.

W po­szu­ki­wa­niu ogra­ni­czeń dar­wi­ni­zmu

Jo­na­than Wells

Zom­bie-na­uka.

Jesz­cze wię­cej ikon ewo­lu­cji

Gu­il­lermo Gon­za­les

Jay W. Ri­chards

Wy­jąt­kowa pla­neta.

Dla­czego na­sze po­ło­że­nie w ko­smo­sie umoż­li­wia od­kry­cia na­ukowe

Wil­liam A. Demb­ski

Wnio­sko­wa­nie o pro­jek­cie.

Wy­klu­cze­nie przy­padku me­todą ma­łych praw­do­po­do­bieństw

Mi­chael Den­ton

Kry­zys teo­rii ewo­lu­cji

Do­uglas Axe

Nie­pod­wa­żalne.

Jak bio­lo­gia po­twier­dza na­szą in­tu­icję, że ży­cie jest za­pro­jek­to­wane

Mi­chael Den­ton

Teo­ria ewo­lu­cji.

Kry­zysu ciąg dal­szy

Ste­phen C. Meyer

Pod­pis w ko­mórce.

DNA i świa­dec­twa in­te­li­gent­nego pro­jektu

Ste­phen C. Meyer

Wąt­pli­wość Dar­wina.

Kam­bryj­ska eks­plo­zja ży­cia jako świa­dec­two in­te­li­gent­nego pro­jektu

Wil­liam A. Demb­ski

Nic za darmo.

Dla­czego przy­czyną wy­spe­cy­fi­ko­wa­nej zło­żo­no­ści musi być in­te­li­gen­cja

Jo­na­than Wells

Mit śmie­cio­wego DNA

Gra­nville Se­well

Na po­czątku

Eseje o teo­rii in­te­li­gent­nego pro­jektu

Mi­chael J. Behe

De­wo­lu­cja

Od­kry­cia na­ukowe do­ty­czące DNA wy­zwa­niem dla dar­wi­ni­zmu

Pod re­dak­cją
Da­vida Klin­ghof­fera

Kon­tro­wer­syjny pod­pis

Od­po­wiedź na kry­tykę książki Pod­pis w ko­mórce

Mar­cos Eber­lin

Da­le­ko­wzrocz­ność

Jak bio­che­mia uka­zuje plan i ce­lo­wość ży­cia

Mi­chael J. Den­ton

Prze­zna­cze­nie na­tury

Co prawa bio­lo­gii mó­wią o na­szym miej­scu we Wszech­świe­cie

Eric Cas­sell

Al­go­rytmy zwie­rząt

Ewo­lu­cja a ta­jem­nica za­dzi­wia­ją­cych in­stynk­tów

Mi­chael J. Behe

Pu­łapka na Dar­wina

Mi­chael J. Behe od­po­wiada kry­ty­kom