Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła greckie - ebook

W jedenastym tomie serii Series Ceranea ukazują się polskie przekłady źródeł greckich do dziejów średniowiecznych doktryn dualistycznych na Bałkanach. Ta praca zbiorowa, rezultat starań filologa klasycznego, historyka i paleoslawisty, jest naturalną kontynuacją tomu pierwszego, zatytułowanego Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła słowiańskie, a jednocześnie elementem długoterminowego projektu realizowanego w Ceraneum, w którym biorą udział specjaliści z Polski i zagranicy, poświęconego badaniom, edycji i komentowaniu greckich, słowiańskich i łacińskich źródeł do dziejów bałkańskiej heterodoksji.

*

Bracia, nie dawajcie naiwnie wiary tym bezbożnikom, gdy twierdzą, że wierzą w Ojca, Syna i świętego Ducha. Wszystkie sekty tak twierdzą, i paulicjanie, i reszta; ci tutaj niegodziwi bezbożnicy mają jednak własną trójcę, w którą wierzą. Ojcem mianowicie nazywają władcę ciemności, diabła, który upadł z niebios, jak wyznali oni sami i jak mówi Chrystus: Wy macie diabła za ojca; synem nazywają syna zatracenia, a Duchem – ducha zła. To jest trójca tych bezbożników, ją to wyznają i czczą; mienią się chrześcijanami nie od prawdziwego Chrystusa, Boga naszego, ale od Antychrysta.

Eutymiusz z klasztoru Peribleptos
Listy przeciwko fundagiagitom

Georgi Minczew, Series Ceranea – kolejne wydanie źródeł do herezji dualistycznych na Bałkanach 11

Jan Mikołaj Wolski, Herezjologia bizantyńska wobec herezji dualistycznych na Bałkanach 13

1. Piotr Sycylijski, Historia pożyteczna (prolog) 21

2. List patriarchy Teofilakta do cara Piotra 25

3. Eutymiusz z klasztoru Peribleptos, Listy przeciwko fundagiatom 33

4. Wyrok sądu synodalnego w sprawie Eleuteriusza z Paflagonii 45

5. Synodykon grecki na Niedzielę Ortodoksji, tłum. Przemysław M. Szewczyk 51

6. Formuły odrzucenia bogomilstwa 59

7. List patriarchy Kosmy do metropolity Larysy 69

8. Teodor z Andydy, Komentarz Boskiej Liturgii (fragment) 73

9. Pseudo-Psellos, O demonach (fragment) 77

10. Anna Komnena, Aleksjada (fragment), tłum. Oktawiusz Jurewicz 85

11. Eutymiusz Zygabenos, Przeciwko bogomiłom 93

12. Anonimowe kazanie na Niedzielę wszystkich świętych 117

13. Potępienie pism Konstantyna Chryzomallosa 121

14. Proces byłych biskupów kapadockich 129

15. Teodor Balsamon, Komentarz do Nomokanonu, tytuł IX, 25 135

16. List Jerzego Tornikesa do metropolity Aten 137

17. Kazanie o krzyżu przeciwko hagarenom, bogomiłom i żydom 139

18. Uniewinnienie prezbitera Gariana 149

19. Sprawa hierodiakona Szymona 153

20. Osądzenie mnichów atoskich 157

21. Sprawa protosa Nifona 161

22. Przysięga Teodozjusza Fudulisa 167

23. Symeon z Tesaloniki, Dialog przeciwko wszystkim herezjom 171

Indeks cytatów i przywołań biblijnych 183

Indeks osób, miejsc i terminów 191

Summary 201