Standardy zwalczania handlu ludźmi w prawie międzynarodowym - ebook

Publikacja stanowi kompleksowe opracowanie problematyki handlu ludźmi w prawie międzynarodowym. Prezentowane zagadnienie jest złożone i wieloaspektowe, dlatego na samej tylko płaszczyźnie prawnej można je analizować zarówno z punktu widzenia międzynarodowego prawa publicznego, jak i międzynarodowego prawa karnego, prawa karnego transnarodowego, prawa krajowego oraz międzynarodowego prawa praw człowieka. Handel ludźmi ma wiele twarzy i dotyczy niemal wszystkich krajów, niezależnie od tego, czy są one miejscami pochodzenia pokrzywdzonych, tranzytu czy państwami docelowymi. To trzeci, po handlu narkotykami i bronią, najbardziej dochodowy typ przestępczości zorganizowanej na świecie.

Wykaz skrótów 9

Wstęp 13

Wprowadzenie do problematyki handlu ludźmi 17

CZĘŚĆ I. Geneza i ewolucja pojęcia handlu ludźmi 21

Uwagi wstępne 21

Rozdział I. Instrumenty walki z niewolnictwem 25

1.1. Konwencja z 1926 roku 28

1.2. Konwencja uzupełniająca z 1956 roku 30

1.3. Pozostałe regulacje 32

1.4. Niedokończona abolicja – współczesne formy niewolnictwa 35

Rozdział II. Instrumenty międzynarodowego prawa pracy 39

2.1. Konwencje związane z eliminacją pracy przymusowej 40

2.2. Konwencje związane z ograniczaniem pracy dzieci 46

2.3. Konwencje związane z ochroną pracowników migrujących 48

Rozdział III. Instrumenty zwalczania handlu kobietami i dziećmi – ewolucja pojęcia handlu ludźmi 53

3.1. „Białe niewolnictwo” 54

3.1.1. Porozumienie z 1904 roku 54

3.1.2. Konwencja z 1910 roku 55

3.2. Konwencja z 1921 roku 62

3.3. Konwencja z 1933 roku 63

3.4. Konwencja z Lake Success 64

3.4.1. Obowiązywanie konwencji z Lake Success 70

3.4.2. Wpływ na kształt definicji handlu ludźmi 74

3.5. Pozostałe instrumenty dotyczące handlu kobietami lub dziećmi poprzedzające przyjęcie protokołu z Palermo 75

Podsumowanie 79

CZĘŚĆ II. Współczesne standardy zwalczania handlu ludźmi w aktach prawa międzynarodowego 83

Uwagi wstępne 83

Rozdział IV. Handel ludźmi w prawie karnym transnarodowym 85

4.1. Konwencja ONZ o międzynarodowej przestępczości zorganizowanej 85

4.1.1. Antecedencje 87

4.1.2. Transnarodowa przestępczość – transnarodowe prawo karne? 88

4.1.3. Zakres stosowania 91

4.2. Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi 93

4.3. Monitorowanie implementacji konwencji i protokołu z Palermo 96

Rozdział V. Definicja handlu ludźmi i jej elementy 99

5.1. Element I – czynności 102

5.2. Element II – użyte środki 106

5.3. Element III – cel 112

5.3.1. Handel ludźmi w celu wykorzystania prostytucji innych osób lub innych form wykorzystania seksualnego 116

5.3.2. Handel ludźmi w celu wykorzystania do pracy przymusowej lub obowiązkowej 120

5.3.3. Handel ludźmi w celu niewolnictwa lub praktyk podobnych do niewolnictwa 126

5.3.4. Handel ludźmi w celu poddaństwa 131

5.3.5. Handel ludźmi w celu usunięcia narządów 134

5.3.5.1. Handel ludźmi w celu usunięcia narządów a handel narządami 135

5.3.5.2. Inne postacie handlu ludźmi w celu usunięcia narządów 140

Rozdział VI. Handel ludźmi w regionalnych instrumentach prawa międzynarodowego przyjętych po roku 2000 143

6.1. Konwencja Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi 144

6.2. Dyrektywa 36/2011/UE 147

6.3. Konwencja SAARC o zapobieganiu i zwalczaniu handlu kobietami i dziećmi w celu prostytucji 151

6.4. Konwencja ASEAN przeciwko handlowi ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi 152

Podsumowanie 155

CZĘŚĆ III. Współczesne standardy zwalczania handlu ludźmi w orzecznictwie 157

Uwagi wstępne 157

Rozdział VII. Handel ludźmi w orzecznictwie ETPC 161

7.1. Skargi dotyczące niewoli domowej 162

7.1.1. Siliadin przeciwko Francji 165

7.1.2. C.N. i V. przeciwko Francji – niewola domowa a immunitet dyplomatyczny 169

7.1.3. C.N. przeciwko Zjednoczonemu Królestwu – handel ludźmi a możliwość nadania statusu uchodźcy 176

7.1.4. Elisabeth Kawogo przeciwko Zjednoczonemu Królestwu 184

7.2. Handel ludźmi a artykuł 4 EKPC 186

7.2.1. Rantsev przeciwko Cyprowi i Rosji 186

7.2.2. M. i inni przeciwko Bułgarii i Włochom 192

7.3. Skuteczna identyfikacja pokrzywdzonych 198

7.3.1. L.E. przeciwko Grecji 198

7.3.2. G.J. przeciwko Hiszpanii 200

7.3.3. J. i inni przeciwko Austrii 202

Rozdział VIII. Handel ludźmi a prawo karne międzynarodowe 205

8.1. Wyrok MTKJ w sprawie Fočy – zniewolenie w prawie karnym międzynarodowym 207

8.2. Handel ludźmi przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym 212

8.2.1. Handel ludźmi jako zbrodnia przeciwko ludzkości 213

8.2.2. Handel ludźmi jako zbrodnia wojenna 217

8.2.3. Jurysdykcja MTK nad zbrodniami Daesh 219

Rozdział IX. Handel ludźmi w wybranych orzeczeniach sądów krajowych państw-stron protokołu z Palermo 223

9.1. Sąd Najwyższy Australii – sprawa R. przeciwko Tang 224

9.2. Sąd Najwyższy w Queensland – sprawa R. przeciwko Kovacs 227

9.3. Sąd Najwyższy Zjednoczonego Królestwa – sprawa Hounga przeciwko Allen 230

9.4. Sąd Najwyższy Holandii – sprawa chińskich pracowników restauracji 233

9.5. Sąd Najwyższy RFN – sprawa marokańskich artystów 236

Podsumowanie 241

Zakończenie 243

Wykaz źródeł 247

I. Traktaty 247

II. Akty prawa unijnego 250

III. Dokumenty państw i organizacji 251

IV. Orzecznictwo 256

V. Strony internetowe 258

Bibliografia 261