Traktat moralny - ebook

„Gdzież jest, poeto, o c a l e n i e ?

Czy coś ocalić może ziemię?

Cóż dał tak zwany świt pokoju?

Ruinom trochę dał powojów,

Nadziejom gorycz, sercom skrytość,

A wątpię, czy obudził litość”.

Więc tak się moja rzecz zaczyna:

Potrzebna tobie dyscyplina

Eliminacji. Po teorie

Nie sięgaj grzecznie i pokornie.

Zmieni się zespół zdań najrzadszy

Gdy zmienisz punkt, z którego patrzysz:

Islandzkie przeglądając sagi

Pełnej nie dajesz im powagi,

W staroindyjskie wątpisz mity,

Obca ci wiedza Atlantydy,

Totemy prymitywnych plemion

Zwyczajów twoich nie odmienią

(Zresztą szacunek im należny

Co dzień, jak trzeba, w hołdzie nieśmy),

Tak na dzisiejsze spojrzyj baśnie.

Trochę z ukosa. Choć poważnie.

Biedna Hypatia, z której zdarli

Suknie na placu Aleksandrii,

I czarownice w mieście Salem

Szły na śmierć (pewnie z wielkim żalem),

Skyles, od Scytów za to ścięty,

Że greckim bogom dał prezenty,

Trutki w więzieniach połykane

I krótki miecz szarpiący ranę.

Jeżeli wiesz, co było potem,

To dziwnie ci nad Herodotem,

Mając znajomość z nocy kresem

Zasiadaj nad Tukidydesem

I purpurowy sok destyluj,

Aż palcem dotkniesz ziarna stylu

I szukaj, jaki wtedy będzie

Ślad stopy ludzkiej na legendzie.

Podobnie w nasze dni zamglone,

S t y l e m zasnute jak kokonem,

Sięgaj i przędzę bierz za przędzą,

Aż kruche nitki się rozkręcą

I na dnie z wolna się ukaże

Poczwarka nietykalna zdarzeń.

I przędzę zwiń. I z pełną wiedzą,

Że tylko przez nią oczy śledzą

Tę gwiazdę przeobrażeń wrzącą –

Czyń, póki dni ci się nie skończą.

M e t o d a jednak nie wystarczy,

Nim ludzki ród nie będzie starszy

I wiedzą, rzekłbym że muzyczną,

Osiągnie jakąś wielką styczną,

To znaczy mądrość tak ruchomą,

Jak sam mistrzowski sapiens homo.

Tymczasem każdy w i a r y pragnie,

Prosi, by wskazać mu poradnię,

Krzyczą: jest tak, bo prorok twierdzi,

Cytują go expressis verbis,

Odstępców straszą celą ciemną,

Śpiewają w prasie pieśń wojenną,

Ogniste ogłaszają wici

Sztandarem słów bez definicji

I w garnek tom encyklopedii

Kładą: że niby będą jedli.

Epoka nasza czyli zgon,

Ogromna Die Likwidation,

Jak długo rzec nie umiem potrwa,

O jakich usłyszymy łotrach.

Ceń ją, bo przez nią świat się zmienia

Budzący lekkie zastrzeżenia.

Żywot grabarza jest wesoły.

Grzebie systemy, wiary, szkoły,

Ubija nad tym ziemię gładko

Piórem, naganem czy łopatką,

Pełen nadziei, że o wiośnie

Cudny w tym miejscu kwiat wyrośnie.

A wiosny nima. Zawsze grudzień.

Nie rozpraszajmy jednak złudzeń.